3 . SYMPOZJA SYUiOLćGICZNE 1-111
o ią g u XX wieku można zauważyć w Europie w zrost z a i n teresow ań ję zy k ie m s y r y js k im , a z w ła sz cz a c h r z e ś c ija ń s k ą l i te r a t u r ą s y r y js k ą okresu p a t r y s ty c z n e g o . Wyrazem te g o ^ą z a równo p ow stałe s e r ie w yd aw n icze, ja k : P a t r o lo g ia S y r i a c a , Cor- pus S crip to ru m C h ristia n o ru m O r ie n ta liu m , P a t r o lo g ia O r io n - t a l i s , G ttttin g e r O r i:n tfo r s c h u n g e n - l.R e ih e } S y r i a c a , jak* rów nież sze re g czaso p ism pośw ięconych p a t r o lo g i i w sch o d n ie j, wśród n ic h ta k że i s y r y j s k i e j : L 'O r ie n t S y r ie n " , "P a ro le d 'O r i e n t " , " B u l l e t i n o f Academy fo r S y r ia o L a n g u a g e ", "O rien s C h r i s t i a n u s " , " O r i e n t a li a C h r is t ia n a P e r io d ic a " .
Wyrazem za in tereso w a ń i studiów s y r io lo g ic z n y c h było rów nież zo rga n izo w a n ie n a stę p u ją c y c h sympozjów:
I Symposium Syria cu w - Rzym, 26-31 X 1972 r . w P o n tific iu m In s titu tu m O r ie n ta liu m Stu dioru m , I I Symposium Syriacum - P a r y ż , 13-17 IX 1976 r . ,
w C en tre C u lt u r e l "Les F o n ta in o s " de C h a n t i l l y ; I I I Symposium Syriacum - G e ty n g a , 7 - l i IX 1980 r , ,
"Haus iie sse tik o p f".
N a j b l i ż s z e , IV Symposium Syriacum zaplanowane j e s t na r.1 9 8 4 w Groningen / U o ia n d ia / , a je g o o rga n iza to re m b ędzie p r o f .d r H .J .D r i j v e r s .
A . I S Y M P O S I U M S Y R I A C U M
Odbyło s ię ono w muracit P a p ie s k ie g o I n s t y t u t u Studiów Wschodnich w itzym ie, a je g o sek re ta rze m b y ł znany p a tr o io g
1 znawca ję z y k a s y r y js k ie g o , o .p r o f .d r Ig n a cy O r t iz d e U rb in a W sympozjum w z i ę l i u d z ia ł zarówno p ro fe so ro w ie i s tu d e n c i waż n ie js z y c h e u r o p e js k ic h ośrodków u n iw e r s y te c k ic h , ja k i w ielu
sympatyków zajm ujących s i ę p a t r o lo g ią s y r y j s k ą , pod p r z e wodnictwem s y r y j s k ie g o p a tr ia r c h y A n tio c h ii Ign acego Anto n ie g o I I H ayeka . O jc ie c Ś w ięty Paweł VI w a lo k u c j i do u e z e s t ników sympozjum w y r a z ił w ie lk ą r a d o ść , że badania nad p ie r wotnym ch rz eścija ń stw e m ś w ia ta s y r y j s k ie g o pozwolą ukazać p e łn e p o sła n n ictw o Dobrej Nowiny^.
P a tr ia r c h a p o d k r e ś lił w swym inauguracyjnym w y stą p ie n iu n ajp ierw r o lę P a p ie sk ie g o I n s ty tu tu Studiów W sohodnich, z a ło żo n eg o 1 maja i9 1 7 r . p rzez p a p ież a Benedykta XV, wobec K ościo łó w W schodnich, a n a s tę p n ie przypom niał z a s łu g i swego p op rzed n ik a , p a tr ia r c h y Ignacego Efrema I I itahmaniego, na p o lu badań s y r ło lo g ic z n y c h oraz w y r a z ił n a d z ie j ę , że w ygło szo n e na sympozjum r e fe r a ty z d z ie d z in y t e o l o g i i , l i t u r g i i , h i s t o r i i K ościo łó w s y r y j s k ic h p rz y c z y n ią s i ę do u p a m iętn ie n ia ic h d z ie d z ic t w a .
W ygłoszone r e f e r a t y i komunikaty z o s t a ły opublikowane w 197 numerze " O r ie n ta lia C h r is tia n a A n alecta" w 1974 roku*^.
Tematy w ygłoszon ych p r e l e k c j i b yły n a stę p u ją c e : A. De H a lle u x , La tr a n s m is s io n d es Hymnes d'Ephrem d 'a p r e s
l e s ms. S in a i S y r .lO , f . i 6 5 v - i 7 8 r ; I .O r t l z de U rbina, La V ergine n e l l a t e o l o g i a d i S.E frem ; L .L e lo ir , La p en see monas- tiq u e d'Ephrem e t M a r tir lu s; J .M a teo s, T h e o lo g ie du bapteme dans l e fo r m u la ire de SÓvere d 'A n tio c h e ; B.&emayel, F r a c tio n , C o n sig n a tio n , Commixtion, dans l a l i t u r g i e sy ro -m a ro n ite;
1 A llo o u t io n de S .S .P a u l VI aux p a r t io ip a n t s au Symposium Syriacum , w: Symposium Syriacum , O r ie n t a lia C h r is tia n a A n a le c ta , nr 197, Homa 1 9 7 4 ,1 3 - i4 .
2 S a lu t a t io n du P a tr ia r c h ę S y r ie n d 'A n tio ch e S .B .lg n ą c e A nto- in e I I Hayek, tam że, Ł5-18.
3 K ró tk ie omówienie te g o sympozjum p o r .: k s .S .L o n g o s z , S y r y j czycy p rzem ów ili po p o ls k u , TP 2 8 /1 9 7 4 / nr 2 7 .
S .B r o c k , The E p i k l e s i s i n th e A n tio c h e n e b a p tis m a l O r d in e s; L.Abram owski, D ie C h r i s t o ł o g i e B a b a ls d es G ro ssen ; W .S tr o th - mann, P a t r ia r c h Johannan I ; F .G r a f f in , Le f l o r i ł e g e p a t r i s t i - que de P h ilo x e n e de Mabboug; H .D r ij v e r s , K e c h tg lH u b lg k e it und K e t z e r e i im d l t e s t e n s y r is c h e n C h risten tu m ; A .G u illa m o n t, S i t u a t i o n e t s i g n i f i c a t l o n du "L iber Graduum" dana l a a p ir itU ' a l i t e s y r ia q u e ; J . F i e y , C h r e tie n s s y r ia q u e s e n tr e C r o ia o s e t M ongols; J .M a r tik a in e n , Some Remarks ab ou t Carmina N is ib e n a
a s a L it e r a r y and a T h e o lo g ic a l S o u r c e ; A .K lu g k is t,. Pagane Brduche i n den H o m ilie n g e g e n d ie W ahrsager I s a a k s von A n tio - c h ie n ; U.Hausmann, E in e K o n k o r d a n z ta b e lle s y r i s c h e r K ir shen- tHne und a r a b is c h e r Magamen i n einem s y r i s c h e n M u sik n o tizb u ch G .J .ń e in ln k , Das Problem d e s U rsprungs d e s T e sta m e tite s Adams; E.Hambye, The Symbol o f th e "Corning t o th e HarbouY" i n th e S y r ia c T r a d it io n ; T h .A r a y a th in a l, The v i c i s s i t u d e s o f th e E ast S y r ia n L itu r g y i n M aiabar, I n d ia ; j .M .S a u g e t , N o u v e lle s h o m e iie s du Commentaire s u r l ' E v a n g i l e de S .L uc de C y r i l l e d 'A le x a n d r ie dans l e g r t r a d u c t io n s y r ia q u e ; J .^ e r o y , Ł iolse de N is ib e ; A. van !toey, La l i b e r t e du C h r is t dans l a d o c t r in e de Nonnus de N is ib e ; J .N a s r a l l a c h , S y r ie n s e t S u r ie n s ; J . T . C l e - mons, Some A d d itio n a l In fo r m a tio n on S y r ia c M an u sortp ts i n th e U n ite d S t a t e s ; H .Y .E b ie d , Some S y r ia c M a n u sc r ip ts from th e C o l l e c t i o n o f S i r E .A .W a llis Budge; M .Guinan, Where are th e Dead? P u rg a to ry and im m ediate R e t r ib u t io n i n James o f S a r u g .
B. I I S Y M P O S I U M S Y U I A C U M
M iało ono m ie j s c e w C h a n t illy pod Paryżem i zg ro m a d zi ł o o k o ło 80 p ro fe so r ó w i stu d e n tó w z E uropy, A z j i i Am eryki. W pierw szym d n iu p r e l e k c j e d o t y c z y ły manuskryptów i e g z e g e z y , w n a stę p n y c h z a ś - p a t r o l o g i i i l i t u r g i i . S p e c j a l i ś c i od
c h r z e ś c ij a ń s k ie j l i t e r a t u r y a r a b s k ie j u c z o stn ic z ą o y w sym pozjum w y r a z ili ż y c z e n ie p u b lik ow an ia b iu le ty n u p a t r o l o g i i a r a b s k ie j p rzez O.Samira K h a lila z P o n tific iu m I n s titu tu m Studiorum O rien ta liu m .
A o to tem aty w ygłoszonyoh re fer a tó w :
A.WMbus, Im portant M anuscript D is c o v e r ie s in th e S y ria n O rien t; P .H .P o ir ie r , L'Hymnc de l a P e r le d es A ctes de Thomas: ^tude de l a t r a d i t i o n m a n u scrite ; B .M cN eil, The Odes o f S a lo mon and th e S u f f e r iń g s o f C h r is t; H .J .W .B r ijv e r s , Ole Oien Salomona und d ie Polem ik m it den M arkion iten im s y r is c h e n C hristentum ; G .Troupeau, Cne page r e tr o u v e e du "Livre des P a r tie s " d e Snbhalmaran, eveque de B e it S elu k ; R.Degen, The o ld e a t Known S y r ia c M anuscript o f Hunayn b .Ishaq^ C .J .R e in in k , S eh arb ok t, e i n n e s t o r ia n is c h e r Lehrer der is la m is c h e n Z e it ; lg n ą c e O r tiz de U rbina, Problem es e x e g e tiq u e s dans l e D ia - te s s a r o n de T a tie n ; R .Y .E b ied , Report on th e P ro g ress o f the P e s h it t a E d itio n ; L. Van Rompay, Le commentaire su r Gen - Ex 9 ,3 2 du m anusorit / o l i m / D iy a rb a k ir 22 e t l' e x ó g e s e sy r ie n n e o r i e n t a l e du h u itie m e au d ixiem e s i e c l e ; D .J .L a n e, "A t u r t l e dove or two young p r i e s t s " - A n otę on the P e s h it t a t e x t o f L e v it ic u s ; J .M .F ie y , En r e l i s a n t a l - B lr u n l; L .L e lo ir , Rap- p o r ts e n tr e l e s v e r s io n s arm śnienne e t s y r ia q u e des A ctes apooryphes d es A p o tres; P . B e t t i o l o , La v e r s io n e s i r i a o a d e l l ' A s c e tio o n d i S .N ilo : T ra d izio n e m a n o sc r itta e ra p o rto a l t e s t o g re co ; N .Z eegers-V ander V o r st, Une gnom ologie d 'a u te u r s g reo s en tr a d u o tio n sy r ia q u e ; L.Schlimme - W.Strothmann - G .W iessner, T r a d itio n a lls m u s und O rthodoxie a i s k o n s t it u t lv e F aktoren der s y r is c h e n G e is te s g e s o h ic h te ; N .El-K houry, Gen i , 26 dans l ' i n t e r p r e t a t i o n de s a i n t ^phrem ou la r e l a t i o n de l'homme a D ieu; P .Y o u s if, Le Symbolisme de l a c r o ix dans l a naturę ohez s a i n t ^phrem de N is ib e ; K h a lil Sam ir, L'%phrem a ra b e.
^ t a t des tr a v a u x ; Idem , Prem iere re n co n tre des "A ra b isa n te c h r ó t i e n s " ; F .G r a f f i n , Ja c q u e s d '^ d e sse r e v is e u r des H om elies de SÓvere d 'A n tio c h e d 'a p r e s le ms. sy ria q u e B .M . Add. 1 2.15 9 ; A .G u illa u m o n t, Le tem oignage de B abal le Grand su r le s M essń - l i e n s ; M .B re yd y , Les c o m p ila tio n s s y r la q u e s su r le Sacerdo ce autX e s i e c l e : Je a n de D ara; A . de H a lle u x , La P h ilo x e n ie n n e du sym bole; G .W in k le r , The H is to r y o f th e S y r ia c P reb a p tism a l A n o in tin g in the L ig h t o f th e E a r l i e a t Armenian S o u r c e s ; S .B r o c k , B a p tism a l Themes in th e W r itin g s o f Ja c o b o f Serugh; A . Van Roey, Une c o n tr o v o r se c h r ls t o lo g iq u e sous le p a t r i a r - oat de P ie r r e de C a l l i n i q u e ; H .Is h o w , F a u t - i l rem plaoer le terme " s y r ia q u e " par le terme "aram een "?; A .N o u ro , Le S y r ia q u e , langue moderne.
Wymienione w yżej p r e le k c je opublikowano w 205 numerze O r i e n t a l i a C h r i s t ia n a A n a le c ta w 1978 r .
C . I I I S Y M P O S I U M S Y R I A C U M
Zorganizow ane z o s t a ł o w d n ia ch 7-11 IX 1980 roku w l u - tera ń sk im ośrodku r e lig ijn y m "Haus H essen k o p f" w G o s la r p rzez u n iw e rsy te t w Getyndze sta ra n ie m p r o f.G e r n o t a W ie ssn e ra . S y - r i o lo g i c z n e centrum w G etyndze j e s t chyba d z i s i a j n a jb a r d z ie j aktywnym ośrodkiem : p r a c u ją w nim t r z e j s ły n n i s y r io lo d z y : W .Strothm an n, W .H age, G .W iessn er p u b lik u ją c " G R ttin g e r O r ie n t -
fo rsch u n g e n " I R eihe - S y r i a c a . itównież pod k o n ie c X IX wieku d z i a ł a l i tu w y b itn i znawcy p ro b lem a tyk i s y r y j s k i e j , ja k W el- h a u sen , Lagarde i i n n i . Podczas u ro cz y ste g o o tw a r c ia sympozjum p rz e m a w ia li: W .Strothm ann, W.Hage oraz gospodarz o r g a n iz a to r G .W ie s s e n e r . Sp o tk a n ie zg ro m a d ziło około 60 naukowców z Eu ro py Z a c h o d n ie j, Ameryki P ó łn o c n e j, B li s k i e g o Wschodu, I n d i i i A u s t r a l i i .
W c z a s ie p ierw a zo j naukowej s e s j i , k tó r e j przew odni c z y ł F .G r a ffin , p r o f. I n s ty tu tu K a to lic k ie g o w P aryżu, p o in formowano n ajp ierw zebranych o nowych źr ó d ła ch do p ozn an ia ję z y k a i l i t e r a t u r y s y r y j s k i e j . I tak prof.W .Strothm ann mó w ił o niedawno odkrytych zwojach s y r y j s k ic h z n a le z io n y c h w o a z ie Tourfan w C h ió sk ie j R ep u b lice Ludowej, S io s t r a F i l o -
te a inw eu ta ry zu ją o a k s ię g o z b ió r k la s z t o r u ów.Katarzyny na Górze Synaj o o d n a lez io n y c h tam cennyoh kodeksach i fragm en tach s y r y j s k io h , Mar Aphrem, m e tr o p o lita n e s t o r ia ó s k i z T r i- ohur o k o le k c j i manuskryptów s y r y j s k io h w sw o jej b ib l i o t e o e b is k u p ie j , P .J .H a b b i, s e k r e ta r z Akademii S y r y js k ie j w Bagda d z ie o planowanym wydaniu k a ta lo g u manuskryptów s y r y j s k ic h z teren u Iraku / 3 tomy s ą ju ż gotowe do d ru k u / i en cy k lo p e d i i l i t e r a t u r y s y r y j s k i e j .
Po ty o h in fo rm a cja ch ro z p o c zęto w y g ła sza n ie n a s tę p u ją cych r e fe r a tó w i komunikatów: A.Brook, Greek in t o S y r ia c : Prolegomena to a h is t o r y o f S y r ia c t r a n s l a t i o n te c h n ią u e ; Ą.Desreumaux, M anusorits s y r ia ą u e s , s y r o - p a l e s t in i e n s e t g r e c s : o o m p a ra lso n d e s o a r a o t ó r is t ią u e s m a t ó r i e i l e s ; B .A land, Erwggungen zur Bewertung d er p h ilo x e n ia n is o h -h a r k le n n is c h e n O bersetzung d es Nouen T estam en ts; M. Van E sbroeck , Deux l i s t e s d 'A p o tro s co n ser v eo s en s y r ia ą u e /Add. i7193^^^ e t i 4 6 0 i / ; G .W inkler, New F in d in g s Conoerning th e D ia te s sa r o n and a Fragment o f th e s o - o a l l e d G ospel o f Hebrews; A .G u il- laumont, Les v e r s io n s s y r ia ą u e s de l ' o e v r e s d'E vagre l e Pon- tią u e e t le u r r o le dans l a fo rm a tio n du v o o a b u la ire a s c e ti^ u e s y r ia ą u e .
S e s j i popołudniow ej p rzew o d n io zy ł p r o fe s o r U n iw ersy tetu w O xford zie S e b a s tia n Brook. Wygłoszono wówozas n a s tę p u ją ce p r e le k c j e : W .Strothmann, Die S c h r ifte n des Makarios In s y r is o h e r U bersetzung; A. De H a lle u x , Der 2 B r ie f Johannes
dea E in a ie d le r a an E utropioa und E uaebioa; L.Abramowaki, Eln n o a to r ia n is c h e r T rak tat b e i L eontiua von Jeruaalem ; P .B e t t i o - l o , Un c a to lo g u e dea a ep t paaalona q ui a^engendrent r ś o lp r o - quement; N .Z eegers-V ander V orat, Fragmenta de l e t t r e a apoory- phea aur Ceaara aur l a co n v era io n de p h iloaop h ea p a !en s; L.Schlim me, Sprache und T h e o lo g ie d era y ria ch -m o n o p h y a ltia ch en Anaphora.
W dniu 9 w r ześn ia a e a j i p rzedpołudniow ej p rzew o d n iczy ł n ea to r a y rio lo g ó w , p r o f.d r W.Strothmann. P r e le g e n c i a k u p ili awoją uwagę na atosunku gmin a y ry ja k ich do a ą a ie d n ic h naro dów oraz do h e r e z j i . R efera ty w y g ł o a i l i: A .B H hlig, Daa Prob lem s y r is c h e r Elem ente i n den S o h r if te n von Nag Hammadi und ih r e Bedeutung fd r den S i t z im Leben; H .J .D r ijv e r a , B ezieh u n - gen zw ischen C hristentum und Manichdismua im d r i t t e n J a h r- hundert in S y rien ; G.Rouwhorat, Daa o h r i a t l i c h e "Paachafeat" in den S o h r ifte n Aphrahata und Bphraema und daa m anichdiache B em afest; R.Murray, H e lle n is t is c h - jH d ia c h e R h etorik b e i Aphra- h a t; P .P .Y o u a if, Lea eo n tro v era ea d'Ćphrem e t l ' e u c h a r i a t i e ; J .N .M a rtik a in en , G e r e c h tig k e it und GHte G ottea b e i Ephraem dem S y rer .
S e a j i popołudniow ej p rzew o d n iczy ł p ro fe a o r H .J .D rtjv er a z G roningen. P r e le g e n c i z a j ę l i a i ę problem atyką r e t o r y k i, t e o l o g i i a y r y ja k ie j oraz porównaniem pewnego atarogerm ańakiego utworu z piamami Efrema. Oto tem aty r e fe r a tó w : M .Schmidt, Ird ia ch en und h im lia c h e a G erioht im a lth o ch d eu ta ch en M uaplll und b e i Ephraem dem S y rer; M.Breydy, Une n o u v e lle mśthode pour o o n a ta te r l a g e n u in ite dea Hymnea a y ria q u ea ; J.T h ęk ep aram pil, Adam - Meaaiaa in der S ohatzhShle und in den Paaaionaaedren; J . Blum, Zma Bau von A b ach n itten im Memre von Jakob von Sarug; K. MeVey, N a ra a l'a apeeoh on th e th r e e N ea to ria n d o cto ra aa an eiam p le o f fo r e ń a io r h e t o r ic i n S y r ia c .
Tego samego d n ia w ie c z o r em sły n n y p r o f e s o r L .L e lo ir om ówił s t o s u n k i k u lt u r a ln e k o ś c i o ł a s y r y j s k i e g o z k o ś c i o ł a mi A rm enii i G r u z ji a p rof.W .H age p r z y b l i ż y ł w swym w y s tą p ie n iu k o n ta k ty w s c h o d n io - s y r y j s k ie g o n e s t o r ia ń s k ie g o K oś c i o ł a z ludam i A z j i C e n t r a ln e j .
W śr o d ę / 1 0 I X / s e s j i p r z e d p o łu d n io w e j p r z e w o d n ic z y ła p a n i p ro f.L .A b ra m o w sk i z TM bingen. R e fe r a ty w y g ł o s i l i :
E. Ten N a p e l, I n f l u e n c e s u f c ł a s s i e s c i e n t i f i c L it e r a t u r a on th e I!exaem eron by Emmanuel bar Shahhare; J .C .S a n d e r s , Moses bar Kepha b e i Ib n a t - T a i y y i b ; J .C o a k le y , The A n g lic a n M is s io n i n Urmi and th e c o n s e c r a t i o n o f Mar A b im a lik T im oth eu s;
H .G auguey, K on tak t und K o n f lik t z w isc h e n K u ltu r e n d er c h r i s t - li c h e n A s s y r e r und d e r O r ie c h e n ; J . Van d e r P lo e g , B is c h o f J o se p h von I n d ie n , B ruder d e s S u la y .
O s t a t n ie j w r e s z c ie s e s j i p o p o łu d n io w ej p r z e w o d n ic z y ł a r c y b isk u p k o ś c i o ł a c h a ld e j s k ie g o d r J o se p h H ab b i. J e j tem a ty k a d o t y c z y ła wzajem nych związków m iędzy l i t e r a t u r ą s y r y j sk ą a ir a ń s k ą . R e fe r a ty w y g ł o s i l i : G .W ie ssn e r , I r a n is c h e s C h r iste n tu m und Iran ertu m i n I r a n ; S t .G e r o , D ie a n t i a s k e t i - sc h e Bewegung im P e r s ic h e n C h r iste n tu m E i n f l u s s z o r o a s t r i - s c h e r E t h it ? D .Bundy, The L e t t e r o f A i t h a l l a to th e P e r s ia n s /CPG 3 3 4 0 / .
T rzeb a j e s z c z e w spom nieć, że w Sympozjum w z i ę l i u d z ia ł t r z e j a r c y b is k u p i s y r y j s c y a w ieczo rem 10 w r z e ś n ia d o s z ło do s p o t k a n ia z lu te r a ń s k im biskupem z B ru n szw ik u . W d y s k u s j i w z i ę ł a naw et u d z ia ł k s i e n i z k l a s z t o r u św.M arka na Górze Sy n a j , k tó r a om ów iła nowe z n a l e z i s k a cen n ych r ę k o p isó w , a wśród n ic h i s y r y j s k i c h od V do X w ie k u .
U s t a lo n o , że tematem c z w a r te g o Sympozjum s y r y j s k i e g o b ę d z ie H i s t o r i a form l i t e r a c k i c h / T r a d i t l o n s g e s o h i c h t e / . P r o f . z a ś D r ij v e r s z a p r o s i ł w s z y s t k ic h u c z e s tn ik ó w do G roningen
we w r z e ś n iu 1984 rok u .
O c e n ia ją c t r z e c i e Sympozjum s y r i o l o g i c z n e tr z e b a p o d k r e ś lić fa ch o w o ść w y s tą p ie ń p r e le g e n t ć w , bogactw o p o r u s z a n e j p r o b le m a ty k i, t r o s k ę d ysk u tan tów o w ła śc iw e w y j a ś n ie n ie skom plikow anej t e r m in o lo g ii ora z sprawną o r g a n iz a c j ę i przyjem ną a t m o s f e r ę . /K r ó t k ie sp raw ozd an ia, z t e g o sympozjum A. de H a lle u x , '^Revue d ' h i s t o i r e e o c l e s i a s t i ą u e " 7 6 /1 9 8 1 / 1 4 1 -1 4 2 ; J . A s s f a l g , 111 I n t e r n a t i o n a l e s Symposium Syriacu m , 'O rlens C h r is t ia n u s * 6 5 /1 9 8 1 / 2 1 9 - 2 2 1 / . K s. J e r z y Woźniak 4 . 1 KONGRES LITERATURY CHRZĘŚCIJAŃSKO-ARABSKIEJ b e z p o śr e d n io po z a k o ń c z e n iu I I I Symposium Syriaoum w G oslar k .G e t y n g i, w d n ia c h l i - 1 3 w r z e ś n ia 1980 roku od b ył s i ę p ie r w sz y w d z ie j a c h K ongres l i t e r a t u r y o h r z e ś c ij a ń s k o - a r a b s k ie j pod przew odnictw em K h a lila Sam ira, p r o f e s o r a Pa p ie s k ie g o I n s t y t u t u Stu d iów W schodnich w R zym ie.
P ie r w sz e s p o tk a n ie u czon ych za jm u ją cy ch s i ę t ą d z i e d z in ą l i t e r a t u r y o d b y ło s i ę j u ż pod k o n ie c I I Symposium Sy riacum w C h a n t illy pod Paryżem 16 w r z e ś n ia 1976 r o k u \ g d z ie p o sta n o w io n o :
i / wydawać b i u l e t y n a r a b s k o - o h r z e ś c ij a ń s k i / B u l l e t i n d'A rabe C h r e t ie n /, u k a zu ją cy s i ę t r z y ra zy w roku pod r e d a k
-i K .S am lr, P rem -iero r e n c o n tr e d e s " A r a b lsa n ts c h r ś t -ie n s " ,w : O r i e n t a l i a C h r is t ia n a A n a le c t a , Nr 2 0 5 , Roma 1978^241 n s t .
!["L'onomastique comme indice des rapports entre indigènes et occupants dans l'Egypte gréco-romaine", V. Martin, "Akten des VIII. intern. Kongresses f . Papyrologie. Mitteil. aus der Papyrussammlung der öst. Nationalbibliothek [P.E.R.]", V. Folge, 1956 : [r]()