Zarządzanie badaniami daktyloskopijnymi w pracy Policji w ujęciu statystycznym i badań ankietowych

(1)

Z PRAKTYKI

Krzysz

tof

Tomaszycki

Z

a rządzanie

badaniami daktyloskopijnymi

w pracy

Policji

w

ujęciu

statystycznym

i

badań

ankietowych

Wstę p

Zarządzanie

bada

niami

daktyloskopijnymi niejedno

-krotnie mylone jest i kojarzone ze zlecaniem

p

rzeprowa-dzen

ia

badań

daktylosko

pijnych.

J

est

to pewnego rodza

ju

uproszczenie.

gdyż zarządzanie

t

o

p

roces doprowadzania

do wykonania

określonyc h

r

zeczy, sp

rawnie

i skutecznie

,

wspólnie z innym

i

ludźmi

i

p

rzez

nich

.

Poj ęcie

proces

w

de

-finicji

zarządzania wiąże się

z

p

odstawowymi

czyn nościa

mi

,

wy

konywanymi p

rzez

ki

erowników

,

menedżerów

i

pr

a-cowni

ków.

Skuteczność

i

sprawność odnoszą się

do

t

ego,

co jest r

obi one

i ja

k.

Sp rawność

-

w

ykonywanie za

dania

w sposób popraw

ny,

o

dnosi

się

d

o st

osunku

między

n

a-kładami

i wy

nikami.

Wiąże się

z

dąże nie m

do m

inimalizacji

kosztów zaso

bów.

Chociaż

m

inimalizacja

k

osztów zaso

bów

j

est

sprawą ważną,

sama

sprawność

ni

e

wystarczy

.

W

za-rządzaniu

c

hodzi

też

o

d

oprowadzenie

działań

do

końca.

W ka

tegoriach

zarządzania

n

azywa

się

to

skutecznością,

która

o

znacza wykonywanie o

dpowiedniego

zadania

, c

o

w organi

zacjach

p

rowadzi do

osiąg nięcia

celu

'.

Zarządza

nie badaniami

d

aktyloskopijnymi o

dnosi

się

do wsze

lkich

zasobów Policj

i

jako o

rganizacji

służących

do

osiągnięcia

założonego

c

elu

,

natomias

t

zlecanie

badań

daktyioskopij

-nych

,

do sposobu dostarcz

enia

daktyloskop

ijnego

materia-łu

badawcze

go

do laboratorium krymina

listycznego

w ce

lu

wykonania daktylosko

pijnych

badań

wykrywczych

V1

ub

identyfikacyjnych

.

Zlecenie

badań

daktyloskop

ijnych

po-lega

między

innym

i

na wystawieniu

: "

Wniosku o

selekcję,

s

prawdzenie i

rejestrację

ni

ezidentyfikowanych

śladów

l

inii

papilarnyc

h

w A

FIS"

lub

.

P

ostanowienia o dopuszczeniu

dowodu z o

pinii

biegłegoflnstyt ucji

na

ukowej".

Podstawą prawn ą

zlecan

ia

bada ń

dak

tyloskopijnych

w

pr

zypadku wy

stawienia

"Wn

iosk

u... "

je

st

art

.

2

0 Ustawy

z dnia 6 kw

ietnia 1

990

r.

o

P

o

licji

2

_{wraz z ak}

_tami

wyko-nawczymi3, nato

miast

w przyp

adku

zlec

ania

wykonan

ia

ekspertyzy

k

ryminalistycznej jest a

rt.

1 93 k

.p.k.'.

Cel pracy

Zarządzan i e

bad

aniami

daktyloskop

ijnymi

wiąże się

z

je

dnej s

tro ny z

e

skutecznośc i ą działań

o

partych

na

z

gromadzonym m

ateriale

dow

odowym z

abezpieczonym

60 na m

iejscach

zdarzeń

czy

nów

za

bronionych

,

a z drugie

j

ze

sprawnością działań

Policji w celu wykrycia czynu

zabron

ionego.

Wykorzysta

nie

danych dak

tylosko pijnych

to za

równo

i

c

h

przesłan ie

do odpowi

edniego

z

bioru

,

r

e-gis

tratury

,

ich wprow

adzenie

j

r

ejestrowanie

,

a

następnie

udostępnienie

w c

elu

prowadzenia

przeszukań

i

weryfika-cji wy

ników

,

ja

k

równ ież

zleceni

e

wyko

nania

od

powied-nic

h

badań. Rozważan iadotyczące

wyko

rzystania

danych

da

ktyloskopijnych w

bieżącej

p

racy

Po

licji

zostaną

u

zu-pełn ione

o

analizę porównawczo-k rytycz n ą

da

nyc h

s

taty-s

tycznych i wyników

badań

an

kietowych

.

D

ane s

tatystycz-n

e

odzwie rci edlają

rzecz

ywiste wy

korzystanie d

anych

da

ktyloskopijnych natom

iast

bad

ania a

nkietowe

wskażą

w ja

ki

s

posób pol

icjanci

uczestniczący

w procesie

wykry-cia sp

rawcy

czy

nu z

abron ionego

korzystają

z

d

anych

d

ak-tylosko

pijnych

w sw

ojej p

racy i jak

się

d

o nich

odnoszą.

B

adania a

nkietowe

zostały

przeprowadzone

wśród

fu

nk-cjo

nariuszy p

ionu kry

minalnego

wojewó

dztw l

ube

l

skiego

i

zachodniopo

morskiego

.

Ce

lem ni

niejszego opracowania

j

est

p

rzedstawienie

możliwości zarządzania

danymi dakty

loskopijnymi

w celu

wykrycia sprawcy c

zynu

zabronionego i udowodn

ienie

mu winy

.

Dane dakty

loskopijne

Danymi daktyloskopijnymi w

ujęciu

krym

inalistycznym

są: Materiał

d

owodowy :

-

ślady

l

i

n

ii

pap

ilarnych u

jawnione

i zabez

pieczone

w

tr

akcie

oględzi n,

ślady

l

inii pa

pilarnych

u

jawn

i

one w

t

rakcie ekspe

r-tyz w

izualizacyjnych

na

p

rzedmiotach zabez

pie-czo

nych

na

mi

ejscu zda

rzenia

jako dowody

rz

e-czowe.

Materiał

porówn

awczy

w postac

i

odb

itek

li

nii

p

apilar-nych

p

obranych o

d:

-

oso

by

oskarżon ej

l

ub

p

odejrzanej - a

rt.

74

k.p.k . śś ,

-

o

soby do e

liminacji - art

. 1

92a

k

.p.k.'

,

-

oso

by

podlegającej

r

ejestracji

d

aktyloskopijnej

p

rzez

jednostki P

olicji - art. 2

0 ust

, 2a

Usta

wy

z dnia 6 kwie

tnia

19

90 r. o P

olicji (

Dz.U.

z 2

002 r

.

Nr 7

,

p

oz

.

58 z

póżn.

zm

.'),

(2)

-

cudzoziemców

pod legających

procedurom adm

in

i-stracyjnym

art.

14

ust.

2 Ustawy z dnia

13

czerwca

2003

r.

o cudzoziemcach

(Dz.U

.

z

2006

r

.

Nr

234,

poz.

1694,

z

póżn.

zm.

9₎

_{oraz art.}

₂₉

_ust.

₁

_pkt.

_1.

Ustawy z dnia

13

czerwca

2003

r.

o

udzielaniu

cu-dzoziemcom

ochrony na terytorium

Rzeczpospo-litej Polskiej (Dz

.U

.

z

2006

r. Nr

234,

poz.

1695,

z

późno

zm.

10).

Wychodząc

od defin

icji

śladów, sformułowa nej

przez

Jana Sehna:

"Ślady

w znaczeniu kryminalistycznym to

wszelkie zmiany

w

obiektywnej

rzeczywistości,

które jako

spostrzegalne znamiona

po zdarzeniach

będących

przed-miotem

postępowania stanowią podstawę

do odtworzenia

przebiegu

tych

zdarzeń

zgodnie

z

rzeczywrstości ą"!' ,moż

na

określić

przedmiotowe i

podmiotowe

podejście

do

ota-czającej rzeczywistości

w

kontekście ujęcia

czasowego.

Obiektywna

rzeczywistość

to materia

nieożywiona

i

oży

wiona

(przyroda, przedmioty

,

ludzie)

,

a wszelkie zmiany to

różn ice pomiędzy

stanem, jaki

można

spostrzec

i

zareje-strować

na miejs

cu

zdarzenia,

a stanem

poprzedzającym

zaistnienie

czynu zabronionego .

W praktyce

daktylosko-pijnej

przyjęło się nazywać "śladami

linii papilarnych

-

śla

dy listewek skórnych zwanych darmatoglifami ujawnione

i

zabezpieczone na miejscuzdarzenia, które z zasady

włączon e są

do

środków

dowodowych

,

jako

że

zabezpie-czane

są najczęściej

w

czasie

oględzin

mie

jsca

zdarze-nia

,

które

są czynnością procesowo-kryminalistyczną"! ". Ślady

daktyloskopijne

mogą powstać

na

każdym

przed-miocie

,

którego sprawca

dotykał, chociaż

nie

na

każdym podłożu

i

nie

w

każdym

czasie

uda

się ujawnić

je

w

formie

um ożliwiaj ącej ide ntyfi kację .

W

grę wchodzą

tu

również

warunki

,

w jakich

ślad się znajdował.

Te czynniki

wywiera-ją

bardzo

zróżnicowany

i wzajemn

ie

oddziałującywpływ,

zaś

kryminalistyka

ze swej

strony opracowuje

optymal-ne, nieraz bardzo specja

listyczne

,

sposoby ujawnian ia

i

utrwalania

śladów

daktyloskopijnych

' >.

Ślady

linii

papilar-nych na miejscu

przestępstwa mogą być

widoczne,

sła bo

widoczne l

ub

niewidoczne

,

a

więc

do ich wizualizacj

i

na-leży stosować różnego

rodzaju metody.

Skuteczność

tych

metod w

dużym

stopniu

zależy

zarówno od rodzaju

sub-stancji

tworzącej ślad, właściwości podłoża,

jak

również

od

konkretnych warunków

ujawniania

śladów. Wykonując

czynności

na miejscu

zdarzenia,

należy, zabezpieczając

ślady

kryminalistyczne

,

mieć

na uwadze ich

prawidłowe

zabezpieczenie techniczne (zachowanie

śladu

w takiej

postaci

,

w

jakiej

został

ujawniony

,

stwierdzony) i

proceso-we

(sporządzeni e

odpowiedniej

dokumentacj

i

mającej

na

celu

określenie związków

przyczynowych

śladu

z

bada-nym zda

rzeniern !'')

.

Kolejnym

elementem

danych daktyloskop

ijnych jest

materiał

porównawczy,

którego

sporządzenie wiąże się

z prowadzonym

postępowaniem.

W ramach prowadzone

-go

postępowania związanego

z

zaistniałym

naruszeniem

przepisów karnych

materiał

porównawczy jest

wykony-wany przez funkcjonariusza

Policji

w formie klasyczne

j

PROBLEMYKRYMINALISTYKI274(4)2011

Z PRAKTYKI

(tradycyjnej) karty daktyloskopijnej" lub z

użyciem urzą dzeń

do

elektroniczneg o

daktyloskopowania

Live

Scan

.

Klasyczna

karta daktyloskopijna

sporządzana

jest

za

po-mocą

farby daktyloskopijnej

lub poduszki

tuszowej,

nato-miast karty daktyloskop

ijne

sporządzone

z

użyciem

Live

scennera

są

wykonywane

metodą beztuszową

i

zapisy-wane w postaci pl

iku

ANSIINIST

'6,

a

następnie mogą być

wydrukowane

.

W

postępowaniu

administracyjnym

zwią

zanym z daktyloskopowaniem cudzoziemców w celu sp

o-rządzenia

kart daktyloskop

ijnych"

stosuje

się

analogiczne

metody

jak

w przypadku

postępowań

karnych.

Tak wykonany

materiał

porównawczy wykorzystywany

jest

w

prowadzonych

badaniach

daktyloskopijnych

.

Zlecanie

badań

daktyloskopijnych

Aby

wykonać

badania

daktyloskopij ne,

należy

zabez-pieczony

materiał

badawczy

(dowodowy i porównawczy)

przesłać

z odpowiednim zleceniem do komórki

organiza-cyjnej Polic]i w celu jego realizacji.

Badania daktylosko

-pijne ze

względu

na charakter oraz zakres dzieli

się

na:

wizualizację,

czyli ujawnianie,

utrwalanie i zabezpieczanie

śladów

daktyloskopijnych

różnymi

metodami i technikami;

klasyczne

badania identyfikacyjne

wykonywane

metodą tradycyjną

przez eksperta daktyloskopii oraz badania

zau-tomatyzowane

wykonywane

z

użyciem

AFIS (ryc

.

l

)

.

Spnt"'c1u'llIe ~minn do

Sl)'bJ<jq mn/\'tbc:·i

Rye.1.Strukturabadali daktyloskopijnych

Fig.1. Schemeot tingerprintexaminations

źródło(ryc.1,3-25):autor

Podstawą prawną

wykonywania

ekspertyzy (badania

wizualizacyjne, badania

klasyczne -

identyfikacja

dak-tyloskopijna) jest art.

193

k.p.k."

traktujący

o dowodzie

z opinii

biegłego

i

przesłankach

jego

powołania.

W

Zarzą

dzeniu nr

1426

Komendanta

Głównego

Policj

i

z dnia

23

grudnia

2004

r. w sprawie metodyki wykonywania

czyn-ności dochodzeniowo-śledczych

przez

służby

policyjne

(3)

Z PRAKTYKI

wyznaczone do wykrywania przestępstw

i

ścigania ich

sprawc

ów ' "

,

j

est

określony

zakres

i sposób wykonywan

ia

czyn n ościprzezpolicjantówprowadzących postępowania

w

związku

ze

z

lecaniem wykonan

ia

ekspertyzy krymina

li-stycznej. Przepisy te w sposób wyraźny określająpotrze

-bę zlecania wykonania badań, w tym badań d

aktylosko-p

ijnych

w

ce

lu

rozstrzygnięcia

sprawy

i wskazan

ia

osób

zaangażowanych

w

zaistniałezdarzenie.

Przeprowadzając wywiad dakty'osk opijny-",zi ecający

dostarczakartę daktyloskopijnądo Centralnej Registratury Daktyloskopijnej (CRD) zapomocąpoczty,faksu,e-maila

l

ub

też

w

postaci plików ze stanowiska do elektron

icznego

daktyioskopowania. Podstawą prawną takiego działania jest z jednej strony

k.p.k

.?".

a z drugiej przepisy Ustawy z dnia

6

kwietnia

1990

r.o Policji (Dz.U.z

2002

r.Nr

7,

poz.

5

8

zpóźnozm.)" .

W ceiu przeprowadzenia selekcji śladów daktylosko

-pijnych, a następnie sprawdzenia ichz zasobami bazy

danychAFIS policjanci zl ecaj ąwykonanie tychczynności

z

a

pomocą

"

Wniosku o

selekcję,

sprawdzenie

i

rejestra-cjęniezidentyfikowanychśladówlinii papilarnych wAFIS". Podstawami prawnymi są w tym przypadku przepisy Ustawy z dnia 6 kwietnia

1990

r.o Policji(Dz.U. z

2002

r.

Nr 7

,

poz

.

58 z

późnozrn.)

wraz

z

akt

ami

wykonawczymi- " .

P

rzeprowadzen ie

czyn ności

wskazanych we

"

Wniosku..

."

umoźliwia prowadzącemu postępowanieweryfikacjęzało żeń

w

prowadzonym

postępowan iu

i

uzyska

nie

in

formacji ,

któreposłużądopodjęciadecyzji,co dodalszych c zynno-ści.

Us

talenie

uzyskane w

t

rakcie przeprowadzenia

selek-cjijest wynikiempozaprocesowym isłuźytylkoiwyłącznie

do analizy kryminalnej danego zdarzenia

.

O

przydatności procesowej uzyskanych informacjidecyduje prowadzący postępowanie.

Na podstaw

ie

tych inf

ormacji

można

p

rze-prowadzić ekspertyzę kryminalistyczną, któ ra będzie do

-wodem w danej spraw

ie.

Zgromadzone w AFIS dane daktyloskopijnemogą być

wykorzystane w

następujących

przeszukaniach automa

-tycznych i

następnie

weryfikowanych przez operatora:

przeszukiwanie typu ślad/karta LTrTP

(

Latent to

TenPrint search) umożliwia

wykryc

ie

sprawców

przestępstw,

przeszukiwanie typu karta/ślad TP/UL

(TenPrint

s

to Unsolved Latent search) umożliwia

ustalenie,

czy osoba niejestsprawcąinnychprzestępstw, przeszukiwan ie typu ślad/ślad LT/UL

(Latent to

Unsolved Latent search) umożliwia

ustalenie,

c

zy

róź ne przestępstwa zostały popełnioneprzeztego

samego

sprawcę,

przeszukiwanie typu karta/karta TPrTP

(TenPrints

to TenPrints search) umożliwia

u

stalenie

tożsamo

ściosóblubzwłok.

Dane zgromadzonewAFISmogą byćwykorzystanew

przeszukaniach

całkowicie

automa

tycznych

rea

lizowanych

przez urządzenia do szybkiej identyfikacji daktyl

oskopij-ne

j.

Sprawdzenia dokonywane

są

w

c

zasie rzeczyw

istym,

62 a

uzyskan

y w

ynik po

zwala

na potwie

rdzenie

tożsamośc i

osoby

l

ub stw

ierdzenie

b

raku

rejestracji w

systemie>'.

P

rzeprowadzone

rozważania

na tema

t

zleca

nia

wy-konania badań daktyloskop ijnych wskazują, źe dak

tylo-skopijny

materiał

badawczy wskazu

je

w

s

posób i

ndywi-dualny osobę (osoby), która miała bezpośredni związek

z

zaistniałym

zda

rzeniem (

czynem

z

abronionym). Pods

ta-wy biologiczne wykorzystania danych daktyloskopi jnych

(n iezmie n ność, nieu suwa l ność

i

niepowtarzalność)

p

ozo-stają od ponad stu lat twardymi fundamentami krymi na-listycznych badań daktyloskop ijnych przeprowadzanych

w celu wykryc

ia

i i

dentyfikacji

spraw

cy

czynu zabronione

-go prawem.

Wykorzystanie danych daktyloskopijnych

w

ujęciu badań

ank

ietowych

i danych

statystycznyc

h

Rozpatrujączagadnienie wykrycia sprawcy czynu

za-b

ronionego prawem

,

należy zwróc ić uwagę

n

a

cały

sz

e-reg zadań, które zleca policjant w trakcie prowadzonych

czy n n ości

procesowych i pozaprocesowych.

Odzwiercie-dleniem tych czyn n ości jest statystyka ukazująca wyko-rzystanie danych daktyloskopijnych.

W niniejszymopracowaniu podjęto próbęanalizy wy

-ników

badań

ank

ietowych

(zrealizowanych w wojewód

z

-twach lubelskim i zachodniopomorskim) zestawionych

z

d

anymi s

tatystycznymi

dotyczącymi czynności

realiz

o-wanych przez funkcjo nariuszy jednostek organizacyjnych Policji powyższych

w

ojewództw. W zestawien

iach

s

taty-stycznych

posłużono się również

odn

iesieniami

do danych

ogólnokrajowych iwskaźnikówwykorzystania tych danych w poszczególnychkategoriach.

Ana

liza

porównawczo-krytyczna

posłuży

do stw

ier-dzenia na jakim etap

ie

prowadzonego

postępowania

po-jawiająsię zag roż e n i a wynikające

z

niewłaściwego

wyko

-rzystania danych daktyloskopijnych .Synteza powyźszego

z

agadnienia natomiast pozwo

li

na

wyciągnięcie

wn

iosków

oraz przeprowadzenie

działań zmierzających

do rac

jo-nalnego wykorzystania

sił

i

środków

w procesie wykryc

ia

sprawcy czynu zabronionego prawem.

W

powyższej

analizie

posłużono się materiałem : 1. Pierwotnym- danymi statystycznymi z:

- Biuletynu Informacyjnego BWK KGP, Statystyk prowadzonych przez BK KGP,

- Statystyk prowadzonych przez WydZiał Rozwoju Naukowego CLKP (wcześniejWydziałOrganizacji

iPostępuNaukowego CLK KGP),

Statystyk prowadzonych przezZakładDaktylosk o-pii CLKP (wcześniej Wydział Daktyloskopii CLK KGP).

2 .

Wtórnym

-

badaniami ankietowymi

przeprowadzony-mi przez kandydatów na ekspertów ze

specjalności identyfikacja daktyloskopijna :

(4)

Z PRAKTYKI

asp. Małgorzatę Kozioł z LK KWP w Lublinie na terenie woj.lubelskiego,

st.sierż.Macieja Fabiszaka z LK KWP

w

Szczeci-nie na tereSzczeci-nie woj.zachodniopomorskiego.

Materiałwtórnyzostał sporządzonyw ramach prac za -liczeniowych realizowanych pod opiekąautora.Wybór po-wyższychwojewództwzostałpodyktowany wykorzystaniem na ich terenie informatycznegonarzędziaDon Hit,

wspoma-gającego zarządzanie bazą NN śladów. W województwie zachodniopomorskim DonHit zostałzainstalowany

i

wyko-rzystywany w pracy ekspertów daktyloskopii najwcześniej

w

kraju, natomiast

w

woj.lubelskim zostałzainstalowany i wykorzystywany jako w ostatnim LK KWP.Ankieta ba-dawcza (wzór ankietyprzedstawiaryc.2)zostałaprzesIana do jednostek Policji podległychKWPw Lublinie i Szczeci-nie.Respondenci udzielali odpowiedziwedług pięciostop niowej skali Likerta.Łącznieotrzymano 138wypełnionych ankiet z województwa lubelskiego i 224 z województwa zachodniopomorskiego.Po sprawdzeniuwypełnionych an-kiet stwierdzono, że 105 z województwa iubeiskiego i 204 z województwazachodniopomorskiegosą wypełnione po-prawnie imożna poddaćje obróbce statys tycznej.

_-\.'\'KlETA

SUtlo...,P.a"'ł.o,

"nkieuJof"l .. no""mo.",i"',lich.l,,,ktuwryt~c..rn~b.,d3WCZY ProSIł (I

Re

'.I".

"""I'~ni.ni• ..nł..ery,ee pozwoli"" ob;"ktywn ....n.du:ęwykon:ysbni.;adOlnych d..ktyl<»kopiJ"ych Oz' ku

'

ol.' .

'oiC

Z..k,.il odpowi.dtl;nun... ' z pr ....j!>tronyk.lżd" go, po ni to;zy c h pyto" Hu ... 'I..., odpo ...~d.

TwoJł'jopinii.Ab yprze d 't .lw ić,..oj..opinię.utYJpcda n..}!>kOl Ii Metry czka:

41·

sc

O

POWY:'J

s

c

D

KPPO mężczyzna

O

31- 4 ° 0 creć: (]030 0 WiehIlala):

Stażpracy WPOIICII!lalII];

Wy1Iutałceni,: KWP

O

MIe/ul! Ulrudnieni.l: T•• a • a •

,

.

a •

,

.

,

.

,

.

,

.

,

.

,

.

,

.

,

.

NiemJom R~eJ zlbni.l bit H..

Jlj_ r-i. dy d.kT)'losk opijn.

bJ.kspe ul'_"'"~e'-_ll'U.ł hue..slł4Q_ 2 CItueze~lnif.lYU_ ogltdzln,ehm'''p eId.vnri.

~~~:~.":,:~,cll Uw'PlH:un. ~ i.l.d y

3 CI 11'e.H1 on.n'.b.d.w\ d~ oskoi-n II

4 Cltobo.-,~uj.łc:edo2006rokuu'S.ldtt~'Strxl' dJokty1os. "9~".jwuysllic hpoWlrun~hmiJlłt • ""';,,ł,";' Jllnoii fl-f;~ ho'

6 Cz,wbid,... prz: yp.J4Iou.lłd,wprow.ldZO"J'll ptłfl Clfbie POSltpOWi"'U wyslłpuj~ ibdJ' ~=::::;,IIKJoSl.,..oni"'" HSp«lyIy

8 CI,paulUhn.. _bJil..AFlSptZyCzyn"'j.łS" do spt. .n"JSl~ .,vywi"'Jo tpt.wWw

sI ho7

1 Czy p<UftYwnywl"""sptJowd.r."",_~AfIS [Iofn} ~plfSU pro-..<bem. ptłfl C..t>o.

•i,,~7

1 Clt oryłoo"ujeu kmy d,ktylo~kop;j ". I»ob •rz:ł" ?

P)Uo ie

, Clt pos...dłj.łc w pos~poeiNU Pf7nOIow".cz""...lHl.łI ~OÓO_ ,

_

p<l'S1.M:.i

~=

k

od~~O::::i::. b~:M'łS~ruJMI

lł Czy ilłdy d"lyIoskopijn. nuM w.łl1oii

W"'rywCZ~7

12_Czy sLidy d~ ty4os. 0P'I'" nu", _Jortos c dowo<kiw,;

13 CI, W op,VC:'u O po~)'Wn~ oponl(

d..ktylo"' op~"<lI spotI4dz.-lfi pos1.łl\OW~n.. O

IO'ikYw lf "" ZłtI lIlów7

a •

,

.

,

.

,

.

a • a •

Ryc.2. Wzór ankiety badawczejwraz zmetryczką Fig.2.Questionnairetemp/ate

źródło:materiałwtórny,użytow badaniach w LKKWP w Lubliniei Szczecinie

Jako pierwsze analizowane były dane, które respon -denci wypełnili wmetryczka ch dołączanych dopytań za-wartychw ankiec ie. Ich analizaposłużyładospo rządze nia

wyk resów , w których został wskazany udział responde n-tów zewzględu na:

płeć (ryc 3), wiek (ryc.4),

stażpracy w Policji(w latach )(ryc. 5),

wy kształce n ie(ryc. 6). miejscezatrud nienia (ryc.7).

(5)

Z PRAKTYKI

100% r----~---~~~~

---woj.lJbe tskie

10% 15.2%

0% Ryc.6.Podziałrespondentówzewzględunawykształcenie

Fig. 6.Responders accordingtolevef ot education 100% 90% - I -80% -46.7% I -70% - 51%

I--60% - I - - • wyższe 50% 76% 40% 12% lice ncjat 30% - I - - • śred n ie 20% - 457% 37% I -10% f-- I -0%

woj.lube lskie woj. zachodniopom or skie

Mę żczyzna - Kobieta 79% 84,6 % 70% 60% 50% 40% 30% 20% 90% 80%

Ryc. 5. Podztat respondentów zewzględunastażpracywPolicji

Fig. 5.Respondersaccording to policewark experi ence(in years)

Ryc.3.Podziałrespondentów zewzględunapteć Fig.3.Responders according to sex

Ryc.4.Podziałrespondentówzewzg l ęd una wie k

Fig.4. Respondersaccording to age

KPP KMP • KWP •PP

•KP

woj.zachodniopo morskie

15% I

-- --- 70%

-- --

--

- -

11% 35,2% woj. lube lskie 54,3% 100% 90% 80%

I--70% I -60% I -50% I -40% I -30% I -20% I -10%

-0%

Ryc. 7. Podzialrespondentówzewzględuna miejscezatrudn ien ia

Fig. 7.Responders aceordingto place ot employment

W analizie porównawczo-krytycznej

pyIań

zawartych

wankieciejako pierwszezostałorozpatrzone pytanie nr 4:

"

Czy

obowiązujące

do

2006

roku zasady rejestracji

dakty-loskop

ijnej

wszystkich podejrzanych

miały wpływ

na

wy-krywalność przestępstw?"

Za dane

wejściowe

do analizy

posłużyły

dane statyslyczne

przedstawiające

stan

reje-stracj

i

kart daktyloskopijnych w okresie

1991-2010

prze

z

uprawnione pod

mioty .

Z danych

s

tatystycznych przedstawionych w tabe

li

1 w

ynika,

że

od r

oku

2000

nastąpił wyraźny

wzrost poz

iomu

r

ejestracji kart dakt

yloskopijnych.

Nastąpiło

to po za

instalo-waniu

i

wprowadzeniudoużytkuAFIS orazokreśleniuzasad

j

ego funkc

jonowania.

Po roku

2006

nastąpił

spadek liczby

re

jestrowanych

kart d

aktyloskopijnych

pr

zez

Policję .

In

ne

u

prawnione podmi

oty

utrzymały

stan reje

stracji

na

stałym

p

oziomie.

Przyczyną

tego

było

o

rzeczenie nr K

32/04

Try-bu nału

K

onstyIucyjnego

z

d

nia

12 grud

nia

2005

r.

,

w kt

ó-rym

R

zecznik

Pra

w

Obywa

telskich

kwestio

nuje

art.

20 u

st.

2 Us

tawy

o

P

olicji

2'.

W

rozst rzyg nięci u Trybunału

K

onsty-tu

cyjnego

cz

ytamy: "Art

.

20 u

st.

2 ust

awy

j

est ni

ezgodny

6-10 31--40 • do30 • powyzej50 41-50 · 16-20 . 1 1- 15 powyżej30 · 26--3 0 •21~25 16% 16% 64%

ts

27% I

woj.zachodniopomorsk ie

woj. zachodniopomorskie 25,7% 63,8% woj _lubelskie 100% 90%

-60%

-70 %

-60%

-50%

-40%

-30%

-20%

-10% 0% 100% 90% 80% 70% 60% 50% 30.5% 40";" 30% 21,9';'.. 20% 10% 0%

woj. lubelskie

Ta

bel a

1 .

R

ejestracj a k

art d

aktyloskopijnych

w CRD

p

rzez

p

odmio ty u

p rawni one

Registrationot tenprin tcards in Centra! FingerprintRegist er by authoriz edpersonnet

Podmiotrejestrujący ROK

karty daktyloskopijne 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Pohca 1708214329 11501 14118 16761 41390 63206 66075 40358 01868 71229 7 66029426156622 182?f 127538 20364 19210 17857

INTERPOL 3 6 5 O 2

StrażGraniczna 143 151 237 93 52 135 64 2903 2196 3217 O O12331 7262 3790 4577 3626 2864 3100 3238

Zandarmeria WOjskowa 221 1582 1824 2130 1818 1380 910 326

żr6dło:opracowaniewłasne

(6)

z

PRAKTI'KI

Ryc .9. Odpowiedziudzi elane przez policjantów na pytanie nr1:Czywyko

-nujeszkarty daktyloskopijneosób podejrzanych?

Fig.9.Respon ses otpolice officers toquestionNo.1:"00you make ten

-printcerasfor eusoects?:

Ryc. 10. Odpowiedziudzielane przez policjantów napytanie nraa.Czy

zlecasz wykonanie wywiadówdakty loskopijnych ?

Fig.10.Responses ot policeofficersto questionNo.

aa

-

~Doyoucom ans-sionfingerprintinquiries ?·

Policjanci udzielającyodpowiedziw ankiecie u czestni-cząw oględzinach miejsc zdarzeń czynów zabronionych

prawem (ryc. 11),jednakże ich świadomość wykorz

ysta-nia zebranego materiału dowodowego w postaci śladów

daktylosko pijnych jest różna i waha się od 32% pozy

-tywnych odpowiedzi w stosunku do zlecania ekspertyz

wizualizacyjnychdo 80%

w

stosunku do zlecenia wykon ania

100%

f---i

13%

--j

19% 90% 90% 10% _7% 70%

-

10% ₁₁_% 60 %

-

TAK 22% ₁₄_% _RAC_{Z EJ T}_AK

50%

-

_NI_E_MAM_ZDA_NIA

'0%

-

RACZ EJNIE NIE 30%

--

46°~ 49% 20% 10%

-0%

woj.zachodniopomorskie woj.lube lskie 100% 90% 26% 90% 47% 70% 16% _TA_K 60% 3% RACZ EJ TAK 50% _NI_E_MAM_ZD_{AN IA} 40% 21% 20% RACZ EJNIE 4% - - - - l NIE 30% 20% 14% 33% 10% _14% 0%

woj.lubelskie woj.zachodniOPOmorskie

Należytu jeszcze przedstawićdane statystyczne

do-tyczące przeprowadzonych wywiadów daktyloskopijnych

(tabela 3),Jed na kże ze wzg lędu na okoliczność zbiera

-niaogólnych danych (dlacałegokraju) dotyczących

licz-by wykonanych wywiadów nie zostanie przeprowadzona

analizazpodz iałemna województwa.

Jakodanewejściowe do analizyposłużyłydane z pkt 10tabel 2i3 orazodpow iedzinapytania

nr

1i 3a z ankiety badawczej,

Po równującdaneuzyskanez ankietybadawczej(ryc,9

i10),można stwie rdzić,żepolicjanci wwiększościpodali od

-powiedzipozytywne w stosunkudopytan ial,lecz poziom

ten waha się w okolicach kilkunastu procent,co obrazuje

pkt 11 tabeli2, Jestonniezadowalającyw korelacj i zliczbą

oględzin z zabezpieczonymi śladami daktyloskopijnymL

100% 90%

-

~ 27% 90% 35% 70%

-60%

-

21% TAK 21% RACZEJTAK 50%f---- _N_IE_{MAM ZD}_ANIA 40%f---- _29% RACZEJ NIE 30%f---- 27% NIE 20% f----6% 13% 10% f----10% 9% 0%

woj.lube lskie woj.zecboornopomorsice

Ry c.8.Odpowiedziudzielaneprzezpolicjantówna pytanienr 4:"Czy obo

-wiązującedo 2006roku zasadyrejestracji daktyloskopijnejwszystkich

po-dejrzanychmiały wpływnawykrywalnośćprzestęp stw ?"

Fig.8.Responses ot policeotticers to questionNo.4: ..Did the ru/es for finge rprint regis terot all suspectsva lid til/2006haveanin fluenceoncrime

detection?n

Analizy pozostałych pytań zawartych w ankiecie ba-dawczej dokonano w korelacji z danymi statystycznymi

z lat 2007-2010,Okrestenzostałwybrany jako m

iarodaj-ny ze względu najednoliteprzepisydotyczące rejestracji

daktyloskopijnej,Od 5września 2007 L obowiązuje

Roz-porządzenie MSWiA w sprawieprzetwarzan iaprzez Po li-cjęinformacji o osobach2.,Dane poddane analiziezostały

przedstawione wtabeli

nr

2,Jestto tylkofrag ment danych statystycznych, który zawiera najistotniejsze elementy w korelacji z pytaniamizawartymiw ankiecie,

Następnymianalizowanymi elementamisądwa pytania

zawarte w ankieciebadawcze j- pytanie

nr

1: Czy wyko

nu-jesz karty daktylosko pijneosóbpodejrzanych? orazpytanie

nr 3a:Czy zlecasz wykonaniewywiadówdaktyloskopijnych? z art, 51ust 2 wzwiązkuz art, 31 ust 3 Konstytucjiprzez

to,żenieprecyzuje,wjakich sytuacjachmożna gromadzić

informacje o osobach podejrzanych o popełnienie p rze-stępstwa ścigan egoz urzędu, inie określarodzajówtych

informacji w sposób wyczerp ujący"", Wyrok ten zai

nicjo-wał prace parlamentu nad zmianą art, 20 Ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 L o PolicjLOd dnia 20 września 2006 r, art.20zmieniłswojątreść",Wkonsekwencjiog ran iczyłoto

możliwość rejestracji daktyloskopijnejdoprzypadków,gdy

w danympostępowaniu zostanązabezpieczoneśladylinii

papilarnych ,Ograniczenie to znacząco wpłynęło na stan rejestracjikart daktyloskopijnychprzez jednos tkiPolicjL

Porównując dane uzyskane z ankiety badawczej

(ryc, 8,),można stwierdzić,że świadomośćograniczen ia

możliwości wykrywczych danych daktyloskopijnych przez rejestracjękart daktyloskopijnych ma tylko 56% pol icjan-tów w województwie lubelskim i 48% w województwie

zachodniopomorskim.Niepokojącyjest fakt,że aż odpo-wiednio44%

i

52%policjantów ztych województw niema

zdania lub twierdzi,że zmiana przepisów nie miała

zna-czenia,Przyczyn ą takiego stanujest nieznajomość o

bo-wiązującychprzepisów,

(7)

Z PRAKTYKI

Ryc. 12. Odpowiedziudzielaneprzez policjantów na pytanie nr 3b:Czy zlecasz wykonanie ekspertyzyujawn iaj ącej- wizualizacjaśladów? Fig. 12.Responses ot police officersto questionNo,3b:Doyou commis

-sion casework involving enhancement ottinger marks?"

Ryc.11.Odpowiedziudzielaneprzez policjantów na pytanienr 2:Czy uczestniczyszwoględzinachmiejsczdarzeń, podczas których z abezpie-czanesą śladydaktyloskopijne ?

Fig. 11. Responsesot police officers to quest ionNo.2: "Do youtake partin

sceneotcrime investigations,where tingermarksare collected?"

"

Wniosku

(.

.

f

(

ryc.

1 2,

13, 14)

.

Jednakże

po zweryfikowa

-niu danych statystycznych okazuje

się, że

wykorzystan

ie

zabezpieczonych

śladów

daktyloskopijnych w z

lecaniu

"

Wniosków (.

..

)

"

waha

się

tylko w granicach

48 -58%

(wy-jątek

woj. zachodniopomorskie

,

rok

2007 - 83%)

przy

śred

n

iej

kra

jowej

53 -56%

,

a ekspertyz procesowych w

gra-nicach

31-45

%,

przy

średniej

krajowej

26 -30%.

100 % 90% 80% 70 % 6'1%

I - -

58% 60%

f--

TAK 50% RACZEJTAK NIE MAMZOANIA 40% RACZEJ NIE 30% 18% <7% ME 20% ,% 5% 9% 9".. 10% 9% 11% ,%

wo j. lubel s kie woj,zacnocmcocmcrskte

woj. zacho dnio pomorskie woj.lubels kie 10 0%

l

-90% 22% ₂₆_% 80% 70% <3% 6% 60% 8% 10% • TAK 50% 15 % RACZEJ TAK ,,% NIEMAM ZDANI A 40% RAC ZEJNIE NIE 30% 20 % ₃₃_% 43% 10 % 0% 100% ,%

....-90%- - - _f -80%- - - f -70 % 60%- - -"'% f - - TAK 93% f - - RA CZE JTAK 50%- - -NIEMAMZDANIA 40% RACZEJNIE 30%- - - _{f - -} NIE 20%- - - _f -10% <3% ,%

i

;l

ł%

,

woj.lubels kie woj.zacho dniopom o rskie

Tabe

la

3 .

Li

czba wy

kona nych

wyw

iadów

daktyloskopi

jnych

Number ot tingerprint inquiries

T

abela

2. Zestawien

ie

dany

ch

st

atystycznych

poddanych analizie

Collationotstatistical data subject toenetysis

C, Przedmio!analizy WOjeWÓdztw o lala zooz

""'"

2009 2010

WOj lube l skIe 51222 5000 32 4830 7 47783

t "" ,M"","Wo.lę""tw'8'dron~ WO). zachodn'opomorsk,e 57947 53318 58358 60957 krajogółem 115299 3 10820 57 1129577 1151157

""'OJ.lubels kte a-oso 31963 3110 4 304 63

z _{przo"~p.tw~,,"'}I,,,, ,,,,,"",.r dzonych_'''''n'''''wOJ zachodn'op om orr.k'e 38%5 36050 39012 41673

krajogółem 794317 73521 8 7635 97 778910

"

""""" - "" "'"'J'Cf'

woj.lubelskoe 66,48% 6.39% 64,39U 63.7 5%

a P''"' IoP''''''ymi,'.'''''''_{WOJ zachodmopomorsk'e} _67,24% ₆₇_{,6 1%} ₆₆_85% ₆₈_,36%

""""""',d7<>nycn

""'Y'''''''''''''''.'''''' krajogólem 68,89% 67,95% 67.60% 67,66 % liczbaprzestęps'w woj.lu be isk", 12400

"

',.,

1374 7 13523

,

.",m,"~I" 'fh z

woJzachodnlOpomOlSk'9 11132 10595 1206 7 1034 5

Pf' eprowa<lronym,

"'J'ęd,,".m;ogóle.,. _k_raj_ogół_em ₂₃₂₅₀₂ ₂₃₈₇₁₇ ₂₃₉_{0 79} ₂₂₃₄₅₉

"

""""'''''''''''psfW

"",mmaInych, woj.lubelskie 36.42% 42.22 % 44.20 % 44,39% s "",,-w""""ymi WOJzach od mo po mors k,e 28,57% 2939% 3093% 24 82% """'d'","""" .r"""d""',"",p"''''W''ffl 29,21% 32.47% ''''''''''''''',"", krajogółem 31,3 1% 28,69%

l""baogl..,,,,,, WOJlubels kie

"'"

8861 8586 eass s ,. "" ,p","' '''' ym. ;'od8O" woj.zachodniopo morsk ie 8750

"'"

9507 7856

kry--n'''''''''>",znym,

krajogółem 185722 175080 176786 164409

%ud._ogI"""", woj.lube lskIe 72,98% 65.67% 62.46% 62,09%

t _s_{l.d""""OOflIil"""}"bęm"""""ymi

,

_m

woj, za ch od niopo mor sk;e 78,60% 78, 42% 78,79 % 75,94%

kraj0961€m 79,88% 73,34% 73,94% 73,57%

lic..!b.""lęd,'" , woJ lube lskie 2261

""

2183 200;

a ,""", pieczonymi!'od.", ;WOJzachod mopo morsk,e 2670

"

'"

3262 2683 da",IOSI<opijn, m,

krajogółem 54576 51086 5495 2 50 596 %"'''"'''" OO/od'''' ' woj.lube ls kIe 18,28% 15.15% 15.88% 15, 28%

s Z_''''''""''''f''' ''''''''''' _wO_J_._za_chod_n_i_{opomors k'e} ₂₃_,98_% ₂_{5,0 7%} ₂₇_.03% ₂_{5 94%}

0·" ""' '"''''1'',",,<1<>

"""'''"o""","m _k_ra_j_ogółem ₂₃_,₄_7% ₂₁_,40_% ₂_{2, 98}_% _22,_64%

"

PrzedmIotana lizy WOjew ództwo La la

aoo 2008 200 9 20 10

I",~.,,,,,, ,,",-,, ,, wOJlube ls kIe 4619 zae m m w ''''o,Ot,Io.kopil''' ' '' '' woJzachodmo po morsk'e

""

'"

'

"

m <.Ioch...""'''",," _{kra j}_o_g6lem ₁₂₇₅₃₈ _:<₀₃₆₄ ₁₉_{2 1}₀ ₁₇₈₅₇ """"'''' ' pD''Od'''''y'''' woj I~ be lsk'll 203 ,75% 11.15% 146 1% 15,15%

t t '." dU·'y'O"Opi)Cf<'do wOJzachodmopomorskIe 205.28 % 13.48% 9.41% 16,2 9%

"Oi<""" ,mO"'""''''"f''''

".'"""oa''''o'',p.jnfmi _kra_j_ogólem ₂₃_{3,69 %} ₃_9.86% _34,₉₆_% ₃₅_,29%

wOJ·lubelskie 1230 1113 1127 roas

tz I_Wn;<lb_,._o,kówlle(O~ ych_Af_I_S wOJ lachod mo pomo rs k'e 2225 156 5 1851 1532

krajog6l€m 30986 27752 2958 1 2744 7

"U~"O"" 'ffOn",' wOJ lutlelsk,,,, 5426% 5445% 51,63% 49,81%

B Wo,".";w "'"do",,'<d'i" _w_OJ_la_c_hO(l_{n'opo mors}_k_'e ₈₃_.33"A. ₅₈_,9_2% ₅₆_74% ₅_7,10%

''''''''p""""",,,''',/cdo''''

'a",'o.OOP'I"''''' krajogółem 56,7 8% 54,32% 53,83 % 54,25% wOJ lubelskIe

"

..

as aa

"

I;c, ba HITwMIS ,"e

'"

"

lo'obvl WOJzachod n,o pornors k'e

'"

ktaj ogólem

,

,.,,

1581 1406 1535

"'"""o Iu HlTwAm dQ wOJ lubels kIe 2,69"A> 2,15% 2.06% 1,60%

ts ""I,d"""""",",«",,,y"" woj.za chod n,opo morskte 7,04% 3,88% 2,6 7% 4,70%

'Judo ," , d "'y.'o. kooijnym i

krajogółem 3, 55% 3,09% 2,56% 3.03 %

woj.lubeisk ", 4.96% 3,95% 3,99% 3.2 1%

te iI'm , "" " HIT w Am dc

woJ.za cl>odmopom ors k'e 8.46% 6,58 % 4.70"1Ó 822% ,,",,,,,yc"W"'O"CwMI<

kra jogółem 6,26% 5,70% 4.75 % 5,59%

woj. lubetskre

'"

,,,

"

liczb_~k'pa'Iecon ycn_{e rty'} wOJ z8chodnlopo mor sk'e 1160

,

,,

1039 1032

krajogółem 142 88 14400 16249 15322

""""olu"",,,",,,," woJluoolsk,e 37,63% 40,17% 45,26% 45.30%

ta _'_{ob"oiecronym""'oomi}e'''''''''"''ogh;."", WOJzac hoo n'opomolskoe 43,45% 34,75% 318 5% 3846 % """, IOJ''''''I",m' krajogółem 26.18% 28,1 9% 29.57 % 30,2 8% źródło(tab. 2-3):opracowaniewłasnena podstawiemateriałupierwotnego

Ogólnaliczba

R

ok

wywiadów

2007

_I

2

008 _I

2009

20

10 daktyloskopi

jnych

₂

_{21 4}

_I

₁

₈₆₄

_I

₁₉₆₀

₁₉₈₇

Ryc. 13.Odpowiedzi udzielane przez policjantówna pytanienr 3c:Czy zle

-caszwykonaniewnioskówAFIS?

Fig.13.Responses ot police officers to question No.3c:"Do you

commis-sionAF/S inqumes?"

(8)

100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 16% 7% 12%. 15% woj.lubelskie

Z PRAKTYKI 100% 90% 30% 34% 47% 80% 70 % TA K • TA K RACZEJTAK 60% 9% NIEMAM ZDANIA 50% 32% 26% RACZEJ TAK 7% RACZEJ NIE NIE MAMZDANIA NIE 40% RACZEJ NIE 13~ó ₁_{0 %} 8% _NIE 30% 15% 25% 20% 18~" 10% 17%

woj.zachodni opomorskie 10%

0%

woj.lubelskie woj. zachodniopomorskie RyC.14. Odpowiedziudzi elane przezpolicjantów napytanienr 3d: Czy zl

e-caszwyko nanieekspe rtyzprocesowych?

Fig. 14.Responsesotpoliceofficerstoquestio nNo.3d:"Do you

commis-ston cour1casework ?"

Rycina 15 przedstawia odpowiedź na pytanie nr 5:

Czy Twoim zdaniem zabezpieczanie śladów

daktylosko-pijnych podczasoględzinmiejsca zdarzenia mawpływna

rozstrzygn i ęc i e sprawy? Pozytywnej odpowiedziudzieliło

88- 92% ankietowanych policjantów. Stwierdzić można,

żefunkcjona riuszemają świadomośćroli zabezp

ieczone-go mate ri ału dowodoweg o.W takim razie jaka jest

przy-czyn a tego, że jest tak małe rzeczywiste wykorzystanie

tych śl ad ów? Wyjaśnienia tego naleźyszukaćwśród

od-powiedzi udzielonych na pytanie nr6:Czy wkażdym

przy-pad ku, gdy w prowadzo nym przez Ciebie postępowani u

występuj ą ślady , zlecasz wykonanie ekspertyzy

daktylo-skopijnej?(ryc. 16).I tu pojawia siępo raz kolejny zbieg

odpowied zi,które niepokrywają sięz rzeczywistością.Aż

60-62%ankietowanych wykorzystuje daktyloskopijny

ma-teriałdowodowy, czego nie odzwiercied lastatystyka (pkt

12 i 18 ztabeli 2).

Pytania nr 7,8,9i 11 ankietybadawczejdotyczyły

wy-korzystania danych daktyloskopijnych w przeszukaniach

w AFIS iznaczenia ich w procesie wykrycia sprawcy

czy-nuzabron ionegoprawem (ryc. 17, 18,19,20).

100%

-90%C- I--80% 39% 70%

>-

55% 1-

-60%

>-

- - -

_-

• TAK 50%

I-

- - -

-

RACZEJ TA K NIEMAM ZDANIA 40%I--

- - -

39%

-

RA CZ EJ NIE 30 %

f -

-

- -

- NIE 37% 20%I--

---

_8% -10"1"

f

-I

l:

- - -

11% -0% 3%

woj.lub elskie woj.zachod niopo morskie

Ryc. 15. Odpowiedziudzielane przez policjan tów na pyta nie nr 5: Czy Twoim zdani em zabezp ieczanieśladówdaktylo skopijnychpodczasoglę

dzinmiejsca zdarzeni amawpływnarozstrzygnięciesprawy ?

Fig. 15.Resp onses otpoliceofficers to questio nNo.5:"Inyour opinion, does tnecollection offinger marksatcnme sceneinfluencesolvingthecase?"

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 274(4) 2011

Ryc. 16.Odpow iedz iudzielane przez policjantówna pytanie nr6:Czy wkażdymprzypa dk u,gdywprow adzon ym przez Cieb iepostępowa n iuw y-stępująślady,zlecaszwyko nanieekspertyzy daktyloskop ijnej?

Fig. 16.Responsesotpolice officers toquestionNo.6:"Doyou request tingerprin t examinationineach investigation where tingermarks are de-tected?" 100% 90%C- I-26% 80%

>-

'

-70%

_,

60% 60%

I-

28% • TAK 50%

>-

RACZEJ TAK NIEMAM ZDANIA 40%

I-

L - RACZEJ NIE 18% _NI_E 30% I---20%

f -

35% 18% 10% I---10% 0%

- -

4 !<

.

woj.lubelskie woj. zachodniopomorskie

Ryc.17.Odpowiedziudzi elan eprzez policjantów napytanienr7:Czy po -zytywny wyniksprawdzeniaw bazie AFIS (HIT)przyspi esza prowa dzo ne

przezCiebiepostępowanie?

Fig. 17.Respon ses of police otticers to questionNo.7:DceeHIT inAF/S databasespeed up your caseinvestiga tion?"

100% 90%

>-26% -80% 70 %

>-

60%

-

- -

-60%

>-

---

28%

-

TAK 50%

I-

- -

-

- RACZEJTAK NIE MAMZDANIA 40%

>-

L - - RAC ZEJ NIE 18% _N_I_E 30%I---

- - -

-20%

f -

35%

- - -

18~ó -10%I---

- - -

-,., 10% 0%

woj. lubelskie woj.zachodniopomo rskie

Ryc.18.Odpo wiedziudzielaneprzezpolicja ntów napytanienr8:Cz yp rze-szuka nia wbazie AFISprzycz yni ająsię dosprawniejszeg owyk rywania sprawcówprze stę pstw?

Fig.18.Responsesot policeotticers to questionNo.8:"DoAF/S searches contribute to moreeffective detectionot criminal otteodere?:

(9)

Z PRAKTYKI 100% 90% '0%

"""

70% 85% 80%

_{f - -}

TAK 50% RACZEJ TAK

~

NIE MAMZDANIA 40% RACZEJNIE 26% NIE 30% 20% 27% 6% 5% 10%

li

12% 0%

woj.lubelskie woj.lachodniopomorskie

100% 90%

- t

80% 70% 63% 60% 75% TAK RACZEJ TAK 50% NIE MAM ZDANIA 40% RACZ EJ NIE NIE 30% 25% 20% 20% 10% 4%

I

ii

4 '-0% 4%

woj .lubelskie woj.zachodniopomorskie

RyC.19. Odpowied ziudzielaneprzezpolicjantów napytanie nr 9: Czy,

po-siad aj ącwpost ępowaniuprzygotowawczymmateria!dowodowywposlaci

śladówdaktyloskopijnych,zawsze kierujesz wnio sek o ich sprawdzenie w bazieAFIS?

Fig.19.Responsesot policeofficers to question No.9:Doyou afways

submit inquiry forAF/S search when havingevidentia/materialin form ot

!mge'marks in pretrial proceedlngs?·

100% 90%

r-

r---80% 50% ₅₄_% 70% f---80% _{t - - -}

..-

TAK 50% RACZEJTAK NIEMAMZDANIA 40% RACZEJ NIE 30% ₄₅_% ₃₈_% NIE 20% 10% 0%

RyC.22. Odpowiedziudzielaneprzez policjantównapytanie nr 12:Czy

śladydaktyloskopijnemająwartość dowodową?

Fig .22.Responses ot police officersto qvestionNo.12 :,.Arefinger marks ol evidentialvalve ?"

RyC.21. Odpowiedziudzielaneprzezpolicjantówna pytanie nr10:Czy

pozytywna opin iadaktyloskopijnamawartość dowodową?

Fig.21.Responses of police officersto questionNo.10:MIs poettive finger

-print opinionot evidential

vetuer

:

TAK RACZEJ TAK NIEMAMZDANIA RACZEJ NIE NIE 100% 90% 80% 70% ' - - 54% I -69% 60% 50%

l

-40% 30% 32% 20% _27% 10% 6% i~ 4% 0%

'"

woj.lubelskie woj.zachodoiopomorskie

woj.zachodniopomorskie

woj.lubelsk ie

Ryc.20. Odpowi edziudzielane przezpolicjantów na pytanie nr11:Czy

ślad ydaktyloskopijnemająwa rtość wykrywczą?

Fig.20.Responsesotpolice officersloquestionNo.11:.Ar e tinger marks

ofdetec tion

vens

e

r:

Rozbież ność

odpowiedzi udzie

lonych

pr

zez

ankie-towan

ych

pomiędzy

p

yt

a

niami

dotyczącymi

jednego

za-g

adnienia

,

jak

również

k

orelacja z

danymi

s

tatystycznymi

pot

wierdza

fa

kt,

że

p

olic

j

anci

nie

wiedzą,

jak

ie

możliwo ści

da

je

wy

korzystanie d

anych dakt

y

losk

opijnych z

leconych

do

wy

k

o

nania

z

użyciem

AF

IS

i w

yn

i

ków uzys

kanych

z

tych

przesz ukań.

Za

gadnieniem

,

k

t

ó

re

ma istotne znaczen

ie

w

p

rowa-d

zonym

postępowani u ,

j

est z

lec

en

i

e

wykonania

e

ksperty-zy

p

rocesow

ej

i wyko

rzystanie

uz

yskane

go

wyn

i

ku

iden

-tyf

ikacji

d

aktyloskopijnej

.

P

ytania nr

1

0 ,

1

2 i

1 3 ank

iety

wyjaśniają tękwestię

(ryc

.

2 1, 22

,

2 3)

.

Jeśli

cho

dzi

o wa

r-tośćdowodową

o

pini

i i

śladów ,

t

o

ank

i

etowani

b

ar

dzo wy

-s

o

ko

po

zytywnie o

cenili

ją,

w

gr

anicach

8 6-96

% .

N

ato

-mi

ast

tylko 53-5

5 %

p

ozytywnych od

powiedzi

potwierdziło

wykorzystan

ie

po

zytywnego

wyniku opin

ii

i

den

t

yfikacji

da

ktyloskopijnej w

sporządzen i u

postanowieni

a o

przed-st

awien

iu

z

arzutów

.

100% 90% '--80% 41% 44% 70% 60% TAK 12% _,,_% RACZEJ TAK 50% _N_{IE MAM ZD}_ANIA

40% ""lo .% RACZEJ NIE

30% .%

.

'-

NIE

20%

28% 30%

10%

0%

woj.lubelskie woj.zachodniopomorskie

Ryc.23. Odpowiedzi udzielaneprzez policjantówna pytanie nr 13:Czy,

opierającsięna pozytywn ejopiniidaktyloskopijnej,sporządziłeśpostano

-wienieo przedstawieni u zarzutów?

Fig .23.Responses ot police officers to queslion No.13:.Have you prepa-reda charging decisionbasingon positivetingerprint opinion?"

P

ytanie

nr

1 5 ank

iety

b

adawczej:

C

zy

eksperty

za da

k-ty

loskop

i

jna

jest jednym

z

głównych

dowodów w

s

pra

-w

ie

pr

owadzonego

pr

zez

Ciebi

e

postępowania?

(r

yc

.

2 4)

i

u

zyskane od

powiedzi

(2

6 %

- woj

.

za

chodniopomorskie

,

(10)

92% -

woj

. lube

lskie

p

ozytywnych o

dpowiedzi)

dają moż liwość

s

pojrzenia na

daktyloskopię

i wynik pozytywnych

ekspe

rtyz

j

ako prz

yczynek

d

o

d

yskusji

na temat ro

li

do

-wodu

z

ich opinii.

C

zy policjanci

prowadzącypostępowa

nie

posiadająod powiednią wiedzę

na t

emat

wa

gi d

owodu

z t

akiej

o

pinii? Cz

y i

dentyfikacja ind

ywidualna

,

w

skazanie

o

soby w wyniku

badań

identyfikac

ji

daktyloskopijnej jest

ni ewystarczającym

d

owodem

w

spra

wie?

Na te

i s

zereg

innych

pytań,

któr

e

nasuwają się

p

o

p

rzeanalizowaniu

danych st

atystycznych

wykorzys

tania da

ktyloskopijnego

materiału

badawczego w

z

lecanych badaniach (p

kt

17 i

18

tabeli

2)

warto

odpowiedzieć

w

c

zasie prowadz

onych

prz

ez

e

kspertów dakt

yloskopii

szkol eń

lub kon

sultacji.

100% 12% 90% 80% 14% 70% 55% ~ ₁_{2 "} 60% TAK 50"- _{t - - -} RACZEJ TAK 28" NIE MAMZDANIA

"

RACZE JNIE 30% N'E 37% 20% 34"

I

-10% l -0%

woj . lubelskie wcj.zachod niopo morsk ie

Ryc. 24.Odpowiedziudzielaneprzez policjantów na pytanie nr 15:Czy

ekspertyzadaktyloskop ijnajestjednym zgłównychdowodów wsprawie prowadzonegoprzezCiebiepostępowania?

Fig.24.Responses ot police officers toquestionNo.15:~/safjngerpńnt

casewo rk opinionone otmai n evidencein voorcaseinvestiga tion?~

100" 10% 90% 22% ! -60% 16'!o 70% _'2_" 60% ₃₈_% TAK AAC ZEJTAK 50% 25" NIEMAM ZDANIA 40% RACZ EJ NIE 31l%

"

N'E 20% ₁₅_" 37% ~ 10% 1 2"-0%

woj. lubelskie woj.zachod niopo morsk ie

Ryc.25. Odpowiedz i udzielane przezpolicjantów na pytanienr 14:Czy przed zleceniembada ńdaktyloskopijnychkonsultujes zsięz ekspertem.

co do ich zakresu?

Fig. 25.Resooneesotpolice ottcere toquestionNo .14:"Doyou consu/t

lorensie experts in terms otsoooe ot analysis prior to eommissioninglinger·

print caseworkexsmas tionr:

P

ytanie n

r 14

ankiety

b

adawczej

:

Czy

p

rzed

zl

ece-ni

em

badań

d

aktyloskopijnych

kon

sultujesz

się

z

e

ks-pertem co do

ic

h zakresu? (ryc. 25) pokazuje jak

dużą

funkcję

w

uk

azywaniu ro

li

i

zn

aczenia

do

wodu

z

opi

nii

badań

da

ktyloskopijnych

pełnią

konsultacje i sz

kolenia

.

PROBLEMYKRYMINALISTYKI274(4)2011

Z PRAKTYKI

W

w

ojewództwie lube

lskim

,

w

któ

rym

p

olicjanci (

6 1

%

po-zytywnych odpowiedz

i)

korzystają

z konsultacji z

eksper-tam

i

daktyl

oskopii,

ekspertyzędaktyloskopijną

jak

o

jeden

z

głównych

d

owodów w s

prawie

wskazało

92 % a

nkieto-w

anych,

na

tomiast

w woj

ewództwie

zac

hodniopomorskim,

przy

ko

rzystaniu

z

k

onsultacji

w

26 % ,

ekspertyzę

daktyl

o-skopijną

jako jeden

z

głównych

dowodów w sprawie

wska-zało

26 %

ank

ietowanych.

Wnioski

Na podstaw

ie

pr

zeprowadzonej

analizy

porównawczo--

krytycznej d

anych

sta

tystycznych

o

raz wy

ników

badań

ankieto

wych

możnastwierdzić,że:

wyko

rzystanie

danych daktylo

skopijnych

w pro

wa-dzonych prze

z

policjantów

postępowaniach

jest

niewystarczaj ące,

w

c

elu podniesien

ia

wskaźników

wykorzys

tania

dan

ych

dak

tyloskopijnych w zl

ecanych b

adaniach

daktylo

skopijnych

należy zwiększyć świadomość

pionu kryminalnego co do

wartości

wykrywczej i

do-wod

owej

daktyloskopijnego

materiału

badawczego

(ślady

i

dowody r

zeczowe za

bezpieczone w tr

akcie

ogl ędzi n

m

iejsc

cz

ynów

zabr

onionych

prawe

m

,

k

ar-ty dakar-tylosk

opijne

osób

podlegających

r

ejestracji)

,

realizacja

szkoleń

oraz konsultacji dla

służb

pionu

kryminalnego pozwoli na sprawn

iejsze

i

skutecz-nie

jsze

wyko

rzystanie

dakty

loskopijnych

narzędzi

wy

krywczych

i

d

owodowych.

PRZYPISY

1 S.P. Robbins, O.A. OeCenzo: Pod sta wy zarządzania, PWE,Warszawa 200 2,s.32.

2Dz.U.z 2002 r.Nr7.poz.58 zpćźn.zm..

3RozporządzenieMinistraSprawWewnętrznychiAdministra

-cjiz dnia5września2007 r.(Dz.U.z 2007 r.Nr 170.poz.1203)

iDecyzja nr 407 KomendantaGłównegoPolicji z dnia3li

stopa-da 2009 r. wsprawie prowadzeniacentralnego zbioru informacji

o nazwie "Centralna Reg istraturaDaktyloskopijna"(Oz.Urz.KG ? z

2

009

r.Nr 15,

p

oz

.

73).

4 Dz.U. z1997 r. Nr89, poz.555, zpóźn.zm.

5§2pkt 1- oskarżonyjestjed nak obowiązanypoddaćsię oględzinom zewnętrznym ciała oraz innym badaniom niepelą

czonymz narusz eniemintegralnościciała :wolnotakżew szcz e-gólnościodoskarżonego pobieraćodciski,fotografowaćgo oraz

okazaćw celachrozpoznawczych innym osobom.

6§3 - (...) w stos unkudo osoby podejrzanejmożnadokonać

badańlubczynności.o których mowa w§2pkt 1.atakżeza jej

zgodą.przy zachowaniuwymagań określonychw§2pkt 2,

po-braćkrew lubwydz ielinyorganizmu.

7 § 1- (...)w celu ograniczenia kręgu osób podejrzanych

lub ustal enia wartości dowodowej ujaw nio nych śladów można

pobrać odciski daktyloskopijne, wymaz ze śluzówki policzków,