Rozmieszczenie Usnea silesiaca Mot. w Europie - Biblioteka UMCS

ANNALES

U

N

I VE

R

S I

T

A

T

I S

MARIAE

CURIE-SKŁODOWSKA

LUBLIN —

POLONIA

VOL. XXV, 17 SECTIO C 1970

Z Katedry Systematyki i Geografii Roślin Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UMCS Kierownik: prof. dr Józef Motyka

Jan

BYSTREK

Rozmieszczenie

Usnea silesiaca M o t.

w Europie

Pa3Mememie Usnea silesiaca M o t. b EBpone

Distribution of Usnea silesiaca Mot. in Europę

Usnea silesiaca została

opisana

przez

Motykę

na podstawie

oka­

zów

zebranych

w

Beskidzie Śląskim, w lesie bukowym,

na

zboczu góry

Grabowa.

W monografii

rodzaju Usnea

Motyka (4) podał

kilka dal

­

szych

jej stanowisk z Francji. Po ukazaniu się monografii stwierdzono

ten gatunek w

materiałach zielnikowych pochodzących z górnej Austrii,

południowych

Niemiec, Szwajcarii, Polski

i

Szwecji, wszędzie jednak pojedyncze okazy. Jest to gatunek rzadki,

przywiązany do większych

obszarów

leśnych na

niżu i

w niższych położeniach

górskich. Rośnie na pniach

i gałęziach drzew liściastych,

rzadziej szpilkowych, prawdo­

podobnie (5)

w miejscach suchych

i słonecznych.

Usnea

silesiaca

jest

łatwa do rozpoznania; odróżnia

ją

od

innych

ga

­ tunków podsekcji

Comosae

wyjątkowo

sztywna i

krucha plecha, cienki i

dość

gęsty miąższ,

barwiący

się

wyraźnie

czerwono pod

wpływem

ługu

potasowego.

Nie

wykazuje bliskiego pokrewieństwa z

żadnym ga­

tunkiem podsekcji.

Od U. comosa różni się budową soraliów i sorediów oraz budową

anatomiczną gałązek i czerwienieniem miąższu od ługu

potasowego. Często źle

zebrane

i

słabo

wypreparowane

okazy

trudno odróżnić

od

U. dasypoga, szczególnie od odmian

barwiących

się

czerwono

od

KOH.

Rozpoznanie ułatwia wówczas szczegółowa

analiza

soraliów i budowy

anatomicznej plechy.

Wykaz

stanowisk oparto

na podstawie

zbiorów

zielnikowych.

Dane

z

literatury

zostały

podane jedynie

wówczas,

jeżeli

analizowano okaz

zielnikowy.

168

Jan Bystrek

Ukrain. S. R. R.: Waldkarpaten, Polonina-Gebirge, Kosovska rika, Svidovec, Fagus, leg. J. Suza (Keissler 3, det. Motyka); Berg Hoverla, im Tele Lazes- cina, Salix, leg. J. Suza (Keisler 3, det. J. Motyka); Czarnohora, pierwotny las świerkowy na Pożyżewskiej, Picea, 1934 J. Motyka (LUBL).

Polska: Tatry Wysokie, potok Roztoka, na świerkach, 1961 J. Rydzak (LUBL); Beskid Śląski, Grabowa, Fagus, 1928 J. Motyka (LUBL); Gorce, doi.

potoku Jaszcze, Przysłop, Fagus, 1969 K. Glanc (Pz); Beskid Sądecki, pasmo Radziejowej, Fagus, 1967 M. Olech (KRAM-L); Runek k. Krynicy, Fagus, 1955 K. Tatarkiewicz (LUBL); Bieszczady Zachodnie, Puszcza Bukowa, na skraju lasu, na korze usychającego Fagus, 760 m, 1956 K. Glanc (LUBL, Pz); Lubel­

szczyzna, Roztocze, stary las bukowy przy drodze do rezerwatu Obrocz, Fagus, Bystrek (2, LUBL); Kosobudy, leśn. Krzywe, stary las jodłowo-bukowy, Fagus, By s t r e k (2, LUBL); Suwalszczyzna, pow. Sejny, las sosnowo-świerkowy, grani­

czący z jeziorem Pomorze, Betula, 1968 Bystrek (LUBL); nadl. Maćkowa Ruda, przy leśnej drodze do Wysokiego Mostu, Bystrek (1, LUBL).

Szwecja: Warmland, Munkfors, Betula, 1956 Sundell (hb Sundell).

Niemcy: Baden, Sorbus aucuparia, leg. Hillmann (Keissler 3, det.

J. Motyka); Wurttemberg, Alb, Justingen, Kr. Miinsingen, 1958 Schlenker (hb Bertsch); Otztaler-Alpen, geg. Farst bei Umhansen, an Larix, 1180 m, 1966 K. Kalb (hb. K. Kalb); Ob. Osten, 1050 m, Larix, 1966 K. Kalb; Hohnack Vogesen, 800 m, 1962 O. W i 1 m a n s (LUBL).

Austria: Oberosterreich, Sternwald, 1000 m, Bertsch (hb Bertsch).

Szwajcaria: Berner Alpenvorland, Gibelleg bei Rigisberg, Abies, 1090 m E. Frey (LUBL); Kt. Unterwalder, Engelberg, Steinhalde nórdlich Gschneit mit alten Sorbus aria, 1150 m, 1963 E. Frey (LUBL).

Francja: Ariege, Ste Croix Volvestre, ad ramos Cerasi, ca 400 m, 1963 Ducos; Haute Garonne, Foret du Superbagneres de Luchon, ca 1650 m, Abies, 1933 Ducos, Puy-de-Dóme, bois d’Ambert, ad Abies, 1933 leg ? (Motyka 4);

ibidem, ad Fagus, 1950 E. Frey (LUBL); Finistere, Foret du Cranou, 1931 Des Abbayes; Morbihan, Foret de Lavaux, 1931 Des Abbayes (Motyka 4), Besses Pyrenees, Foret dTraty, Fageto-Abietetum pres du Chalet dTraty, 1000 m, 1950 E. Frey (LUBL).

PIŚMIENNICTWO

1. Bystrek J.: Przyczynek do poznania porostów Suwalszczyzny. Ann. Univ.

Mariae Curie-Skłodowska, sectio C, 19, 261—272 (1964), Lublin 1965.

2. Bystrek J.: Materiały do flory porostów Roztocza Środkowego. Fragm. Flor, et Geobot. 13 (1), 101—106 (1967) .

3. Keissler K.: Die Flechten, Usneaceae. Rabenh. Krypt. Flora, 9, 5, 4 Abth.

642—644 (1958).

4. Motyka J.: Lichenum generis Usnea, studium monographicum, pars systema- tica. Leopoli 1936—38.

5. Motyka J.: Porosty (Lichenes). Usneaceae. 5, 2 [w:] Flora Polska, rośliny zarodnikowe Polski i Ziem ościennych, PWN, Warszawa 1962.

PE3IOME

B paGoTe oiracaHO pa3MemeHne

Usnea silesiaca M o

t. b

EBpone Ha

ocHOBe

MaTepnajiOB CoBeTCKoro CoiO3a, riojitniM, TepMaHHH,

A

bctpmh,

Pa3MemeHne Usnea silesiaca M ot. b EBpone

169 IUBeiłijapKM, <ł>paHi;MM

u

UlBeipui.

Ciihcok bm^ob cocTaBJieH

Ha

ochobc

repSapneB u JiHTepaTypbi.

SUMMARY

In

the present paper

the

distribution

of

Usnea

silesiaca

Mot.

in Europę was presented on

the basis of materiał

from

U.S.R.R., Poland,

Germany, Austria, Switzerland, France and

Sweden.

The list of

species

was

madę on the

grounds

of

herbarium

materiał

and of

specialized literaturę.

Papier druk. sat. III kl. 80 g Format 70 X 100

Annales UMCS Lublin 1969 Lub. Zakł. Graf. Lublin, Unicka 4 1100 + 25 egz. Z-6 Manuskrypt otrzymano 18.HI.70

Druku str. 3 Zam. 820. 18.III.70 Data ukończenia 3O.X 11.70

■ • '