Stenen van Ljubljana

Delft University of Technology

Stenen van Ljubljana

Natuursteencollecties deel 15

Quist, Wido

Publication date 2018

Document Version Final published version Published in

Natuursteen

Citation (APA)

Quist, W. (2018). Stenen van Ljubljana: Natuursteencollecties deel 15. Natuursteen, (6), 22-23.

Important note

To cite this publication, please use the final published version (if applicable). Please check the document version above.

Copyright

Other than for strictly personal use, it is not permitted to download, forward or distribute the text or part of it, without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license such as Creative Commons. Takedown policy

Please contact us and provide details if you believe this document breaches copyrights. We will remove access to the work immediately and investigate your claim.

This work is downloaded from Delft University of Technology.

NATUURSTEEN 22 NUMMER 6 | 2018

STENEN VAN

LJUBLJANA

Natuursteencollecties

deel 15

Voor een congres was Wido Quist in Ljubljana, de hoofdstad van Slovenië. Het congres

vond plaats in het cultureel centrum ‘Cankarjev dom’. Dit complex bevat veel

natuur-steen: een gevel van wit marmer uit Prilep in Macedonië en meer dan 2000 m

2

_Hotavlje

kalksteen in het interieur. Voor NATUURSTEEN bezocht hij de architectuurfaculteit van

de universiteit vanwege haar collectie lokale natuursteensoorten. In dit alweer vijftiende

deel uit de serie Natuursteencollecties beschrijft hij deze collectie.

Tekst en foto’s: Wido Quist

chitectuur balanceert tussen traditioneel en modern en maakt daarbij veelvuldig gebruik van enerzijds ruw behakte en an-derzijds strak gepolijste steensoorten in combinatie met baksteen. Een bekend voorbeeld is de Nationale en Universi-teitsbibliotheek (1936-1941) van zijn hand, waarin zijn favoriete steen – Podpecˆ kalksteen – veelvuldig is toegepast.

Architectuurfaculteit

| De mede-werkers en studenten van de Architec-tuurfaculteit van de Universiteit van

Lju-bljana zijn gehuisvest in een klassiek pand met een uitbreiding van enkele decennia geleden, gelegen aan de rand van het his-torische stadscentrum. Een buste van de architect Plecˇnik waakt bij de ingang over iedere bezoeker. In de verbindingsgang tussen het oude en nieuwe gebouw zijn twaalf meer dan manshoge natuursteen-platen aangebracht die ten tijde van de bouw in de handel waren. Op de vloer liggen grote platen granodioriet (uit de buurt van Oplotnica) en de hal van de nieuwbouw is bekleed met Hotavlje Het oude kasteel waakt over de prachtig

aan de rivier de Ljubljanica gelegen stad Ljubljana met de Alpen op de achter-grond. Italië en Oostenrijk zijn minder dan honderd kilometer ver, terwijl Hon-garije en Kroatië binnen een afstand van tweehonderd kilometer liggen. Deze lig-ging suggereert reeds het nodige aan na-tuursteen, van lokale, maar ook van geïm-porteerde aard. In de eerste helft van de twintigste eeuw verwerkte architect Jože Plecˇnik (1872-1957) de nodige hoeveel-heden steen in zijn geboortestad. Zijn

NATUURSTEEN 23

kalksteen. Deze materialen, samen met vakkundig gemaakt modern ijzer-smeedwerk, houten betimmeringen en zichtbeton zijn bedoeld om de studenten hiermee kennis te laten maken. Dat dit in de praktijk betekent dat de mooie vlakke en gladde wand met natuursteenplaten (ook) wordt gebruikt om presentatieteke-ningen op te hangen, moet dan maar voor lief worden genomen.

Kalksteen

| De kalksteen die bij het ten zuiden van Ljubljana gelegen Podpecˆ wordt gewonnen, komt in vele variëtei-ten. De steen werd reeds gebruikt in Emona, de Romeinse nederzetting waar-van de restanten zich nu onder de stad Ljubljana bevinden. Sommige stukken zijn grijzig van kleur met langwerpige fossielen (lithiotis problematica), terwijl andere stukken pikzwart en op het eerste oog fossielloos zijn. De plaat in de archi-tectuurfaculteit zit er een beetje tussenin: verlopend van grijs-bruin-zwart tot diep zwart van kleur met enkele oesterachtige fossielen.

De polijstbare kalksteen van Hotavlje is zeer rijk gekleurd. De basiskleuren zijn grijs en rood, maar wit, zwart en groen komen er ook in voor. Met name het die-pe, bijna vleeskleurige rood laat een on-uitwisbare indruk achter.

Zeer bijzonder

| Een zeer bijzonde-re steen in de collectie is een quartz gab-bro (cizlakite) uit de buurt van Pohorje. Van veraf lijkt de steen egaal groen-zwart van kleur en komt deze saai over, maar van dichtbij lijkt de steen bijna zacht en aaibaar vanwege de vele tinten groen sa-men met het wit. De steen werd toegepast in de voorgevel van het Parlementsge-bouw uit 1958.

Via de website van de stad Ljubljana (www.ljubljana.si) is een geologische wandeling langs natuursteen in monu-menten beschikbaar, geschreven door Matevž Novak van de Sloveense Geologi-sche dienst.

NUMMER 6 | 2018

1 Overzicht van de natuursteencollectie in een gang van de Architectuurfaculteit van de Universiteit van Ljubljana.

2 Drie stenen uit de collectie die ook te zien zijn elders in de stad Ljubljana: Podpecˆ-kalksteen, Hotavlje kalksteen en Pohorje cizlakite.