Tarnów – Nowy Wiśnicz – Stary Wiśnicz – Lipnica Murowana – Rajbrot (trasa ok. 62,6 km, czas ok. 1 godz. 6 min)
Zapraszamy na nowy wakacyjny cykl wycieczek po ciekawych miejscach, które można odbyć w jeden dzień.
Pewnie wielu z Was kojarzy słynny na całą Małopolskę konkurs palm wielkanocnych,
organizowany w Lipnicy Murowanej. Ale czy wiecie, że z tej niewielkiej miejscowości pochodzi św. Szymon z Lipnicy oraz bł.
siostry Ledóchowskie?
A czy słyszeliście o związkach Jana Matejki z Nowym Wiśniczem? A czy wiecie o tym, że
lokalny zamek miał duży wpływ na polską sztukę kulinarną?
Zapraszamy zatem na wycieczkę, życząc Wam wielu wrażeń.
Pamiętajcie o zasadach sanitarnych oraz o tym, że ruch turystyczny jest mniejszy w tygodniu.
Tarnów – Stary Wiśnicz (czas podróży ok. 50 min)
500-letni kościół św. Wojciecha
Kościół w stylu gotycko-renesansowym. W ołtarzu głównym znajduje się
obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem w towarzystwie św. Kingi i św.
Wojciecha, namalowany przez Jana Matejkę i Floriana Cynka w 1890 r.
Reszta wyposażenia głównie barokowa.
Stary Wiśnicz – Nowy Wiśnicz (czas podróży ok. 5-10 min)
Barokowy kościół Wniebowzięcia NMP
Kościół został wzniesiony w latach 1619-1620 z fundacji Stanisława
Lubomirskiego według projektu Macieja Trapoli, architekta włoskiego.
Polichromia wnętrza figuralna, malowana w 1961 r. przez Adama
Marczyńskiego. Wyposażenie głównie barokowe. Ołtarz główny, jak i
cztery boczne z bogatą dekoracją snycerską. Ponadto stalle barokowe z
XVII w., o bogatej dekoracji snycerskiej, z malowaną datą 1671. oraz
konfesjonał polichromowany, barokowy z II poł. XVII w. W kościele
znajdziemy także chrzcielnicę barokową z XVII w. oraz obraz autorstwa
Jana Matejki pt: “Wskrzeszenie Łazarza”. Warto zwrócić uwagę na
epitafia marmurowe: ks. Adama Sztametha z Nadrenii (zm. 1679 r.) oraz
Jana Knorowicza (zm. 1710 r.).
Przy kościele znajduje się murowana dzwonnica z 1620 r., przylegająca
do plebanii z tego samego okresu.
Murowany ratusz z XVII w.
Ratusz w stylu wczesnobarokowym z fundacji Stanisława Lubomirskiego
według projektu włoskiego architekta Macieja Trapoli. Przebudowany po
pożarze w latach 1864–1865.
Warto zwrócić też uwagę na zabudowania dookoła rynku.
Zamek Kmitów i Lubomirskich
Zamek wzniesiony przez Jana Kmitę w II połowie XIV w. Wczesnobarokowy
korpus zamku z elementami renesansowymi posiada wewnętrzny dziedziniec.
W narożach zamku usytuowane są cztery baszty. Od północno-wschodniej
strony dobudowano kaplicę z kryptą grobową Lubomirskich, a od
południowo-wschodniej wolnostojącą tzw. Kmitówkę. Na drugim piętrze,
przy Sali Rycerskiej mieści się galeria widokowa. Budowla otoczona jest
fortyfikacjami bastionowymi z bramą wjazdową z początków XVII w.
Jest to miejsce związane z polską tradycją sztuki kulinarnej. Od XVII
w. popularne wśród szlachty stało się tzw. zebranie potraw w Compendium
kuchmistrza księcia Lubomirskiego, Stanisława Czernieckiego. Zbiór
spisany na zamku w Wiśniczu i wydany w Krakowie, do XIX w. doczekał się
dwudziestu wydań.
Zasady zwiedzania
Cennik i godziny otwarcia:
Muzeum Ziemi Wiśnickiej
Muzeum Ziemi Wiśnickiej mieści się w budynku, w którym wg. dokumentu
austriackiego z 1863 r. znajdował się Zakład Ubogich, założony w 1641
r. przez księcia Stanisława Lubomirskiego. Przez ponad 360 lat szpital
był przytułkiem dla biednych z terenu gminy Nowy Wiśnicz i okolic.
Obecnie budynek jest siedzibą lokalnego muzeum. Obok Muzeum Ziemi
Wiśnickiej stoi pomnik Juliusza Kossaka, urodzonego i ochrzczonego w
Nowym Wiśniczu.
Wirtualne zwiedzanie oraz informacje dla turystów:
Muzeum Pamiątek po Janie Matejce “Koryznówka” [obecnie jeszcze
nieczynne]
Kirkut
Cmentarz żydowski został założony przed 1641 r. i zajmuje powierzchnię
1,8 ha, na której zachowało się dwieście pięćdziesiąt nagrobków.
Najstarszy pochodzi z 1667 r. Na cmentarzu spoczywają rabini (m.in.
Nuta Lipszyc i Naftali Rubin) oraz żołnierze żydowscy polegli w czasie
I wojny światowej.
Nowy Wiśnicz – Lipnica Murowana (czas podróży ok. 15 min)
Dwór Ledóchowskich
Wzniesiony prawdopodobnie przez Kazimierza Bozowskiego około 1830 r.
Budynek piętrowy w stylu neoklasycystycznym, wybudowany na wzór pałaców
wiejskich we Francji. W dworze tym mieszkały bł. Maria Teresa i Urszula
Ledóchowskie. Obecnie Dwór Ledóchowskich należy do Kurii Diecezjalnej w
Tarnowie i mieści się w nim muzeum pamiątek rodziny Ledóchowskich.
Zwiedzanie po wcześniejszym ustaleniu. Kontakt w sprawie zwiedzania:
siostry Urszulanki: +48 14 685-22-40
Drewniany kościół św. Leonarda
Gotycki kościół wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Wybudowany prawdopodobnie pod koniec XV w. w miejsce wcześniejszej
świątyni. Według miejscowej tradycji pochodzący z roku 1143 lub 1203 –
taką datę można odczytać na północno-wschodniej ścianie prezbiterium.
Zachowany do dziś w stanie prawie niezmienionym. Należy do
najcenniejszych drewnianych kościołów gotyckich w Polsce. Wewnątrz
polichromie z XV, XVII i XVIII w. Ołtarz główny oraz ołtarze boczne w
formie tryptyków. W posadzce nawy znajduje się płyta nagrobna Antoniego
Ledóchowskiego, ojca sióstr bł. Marii Teresy i św. Julii Marii.
Wyposażenie kościoła obejmuje unikalny pozytyw szkatulny 4-głosowy
sprzed 1730 r. Dookoła kościoła znajduje się cmentarz z zabytkowymi
nagrobkami.
Kościół św. Szymona z Lipnicy
Kościół został zbudowany w latach 1636-48 z fundacji Lubomirskich,
ówczesnych dzierżawców Lipnicy. Powstał na miejscu domu rodzinnego św.
Szymona z Lipnicy. Ołtarz główny rokokowo-neogotycki z 1860 r., w nim
obraz św. Szymona z Lipnicy, barokowy z II poł. XVII w. Dodatkowe dwa
ołtarze boczne z XVIII-XIX w., na jednym z nich ołtarzyk miniaturowy z
XVIII w. Relikwiarz w kształcie monstrancji neogotyckiej z relikwiami
św. Szymona z Lipnicy.
Kościół św. Andrzeja Apostoła
Kościół parafialny zbudowany został w 1364 r. z fundacji króla
polskiego Kazimierza Wielkiego na miejscu starszego kościoła
drewnianego. W końcu XIX w. do kościoła dobudowano przedsionek
południowy i wieżyczkę na sygnaturkę. Ten gotycki kościół posiada
polichromię figuralną i ornamentalną wykonaną około 1900 r. Ołtarz
główny neobarokowy, z bramkami i rzeźbami świętych oraz z obrazem św.
Andrzeja. Ponadto trzy ołtarze boczne rokokowe z początku XIX w. Ambona
późnobarokowa z przełomu XVIII i XIX w. z malowanymi postaciami
ewangelistów.
Zabudowa przy rynku w Lipnicy Murowanej
Zachowany i czytelny pozostał średniowieczny układ miasta, z
czworobocznym rynkiem i wybiegającymi z jego naroży ulicami. Pierzeje
rynku zabudowane są w większości drewnianymi domami podcieniowymi z
XVIII i XIX w.; w zachodniej pierzei wznosi się murowany, być może
XVII-wieczny dom nazywany starościńskim. Całość jest przykładem
typowego niewielkiego miasteczka galicyjskiego.
Lipnica Murowana – Rajbrot (czas podróży ok. 10 min)
Zespół kościelno-plebański w Rajbrocie
W skład zespołu wchodzi:
drewniana dzwonnica wzniesiona w XIX w.,
murowane ogrodzenie kościoła wraz z kapliczkami murowanymi,
drewniana plebania z XVIII w.,
drewniany spichlerz plebański wzniesiony na przełomie XVIII i XIX w.,
drewniany kościół pw. Narodzenia NMP z pocz. XVI w.
We wnętrzu świątyni znajduje się wczesnobarokowy ołtarz z obrazem
Matki Boskiej z XVII w. Ołtarze boczne w stylu barokowym powstały w XIX
w. We wnętrzu zachowały się liczne późnogotyckie detale ciesielskie
m.in. dwa portale w wejściach. Polichromia ścian i stropów pochodzi
głównie z 1879 r., ale zachowały się także fragmenty z XVI i XVII w.
Kamienna chrzcielnica pochodzi z XVI w.
Atrakcje dodatkowe dla chętnych:
Cmentarze z I wojny światowej
Groby Wojenne w Małopolsce - obiekt 282
Groby Wojenne w Małopolsce - obiekt 283
Groby Wojenne w Małopolsce - obiekt 284
Groby Wojenne w Małopolsce - obiekt 290
Groby Wojenne w Małopolsce - obiekt 421
Groby Wojenne w Małopolsce - obiekt 422
Kapliczki głównie w formie słupów. Najciekawsza znajduje się w
Królówce i pochodzi z początku XX w. Przedstawia Trójcę Świętą.
Drewniany kościół św. Ducha w Chronowie
Kościół pochodzi z 1585 r. i był kilkakrotnie przebudowywany. Wnętrze
pokryte polichromią ornamentalną z 1930 r. wykonaną przez Zdzisława
Przebindowskiego z Krakowa. Wyposażenie głównie barokowe. Przy kościele
dzwonnica z lat 20-tych XX w.
Przyroda:
Rezerwat przyrody Kamień-Grzyb w gm. Nowy Wiśnicz
Kamienie Brodzińskiego po między Lipnicą Górną, a Rajbrotem
Skałki Chronowskie w Chronowie
Szerzej do poczytania kilka przewodników:
Lipnicko-Wiśnicki park krajobrazowy [pdf 1.1 MB]
Nad Uszwicąi Leksandrówką [pdf 2.9 MB]
Dla dzieci tzw. Questy - gry polegające na rozwiązywaniu zagadek oraz
misji do przejścia:
Wiśnicz tam i z powrotem. Szlakiem Lubomirskich i Kmitów [pdf 4.5 MB]
Zamurowało mniew Lipnicy [pdf 4.3 MB]
Polecamy również do zwiedzania z dziećmi projekt “Odkrywcy”:
Opracowała: Małgorzata Sobol-Kiełbania
–
