Wybrane obowiązki prawne
związane z prowadzeniem sprzedaży własnych produktów żywnościowych oraz wybrane wymagania weterynaryjne wobec różnych form sprzedaży
produktów żywnościowych, w szczególności produktów rybołówstwa
1. Kasa fiskalna a sprzedaż dokonywana przez: osobę fizyczną prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą; osobę fizyczną jako rolnika będącego czynnym podatnikiem VAT; osobę fizyczną jako rolnika ryczałtowego;
2. Rolniczy handel detaliczny;
3. Rejestrowanie pozarolniczej działalności gospodarczej;
4. Wymagania weterynaryjne dla sprzedaży bezpośredniej; działalności marginalnej, lokalnej,
ograniczonej; rolniczego handlu detalicznego.
Osoba fizyczna prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą (zarówno jako czynny podatnik VAT, jak i jako zwolniona z podatku VAT)
obowiązek ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kasy fiskalnej, chyba że spełnione są warunki do zwolnienia z tego obowiązku
- - - - Rolnik będący czynnym podatnikiem VAT
obowiązek ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kasy fiskalnej, chyba że spełnione są warunki do zwolnienia z tego obowiązku
Obowiązek posiadania kasy fiskalnej
Kasa fiskalna a rolnik ryczałtowy
Rolnik ryczałtowy
zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kasy fiskalnej
Status rolnika ryczałtowego posiada osoba, która:
➢ sprzedaje produkty rolne, które pochodzą z jej własnej działalności rolniczej (lub ewentualnie świadczy usługi rolnicze),
➢ korzysta ze zwolnienia od podatku VAT
(art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT: zwalnia się od podatku dostawę produktów rolnych dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego)i nie zrezygnowała z tego zwolnienia
Za rolnika ryczałtowego mogącego korzystać ze zwolnienia z obowiązku posiadania kasy fiskalnej uważa się
także osobę zajmującą się rolniczym handlem detalicznym (jeżeli korzysta ze zwolnienia od podatku
przewidzianego dla rolników ryczałtowych).
Kasa fiskalna a rolnik ryczałtowy
Brak spełnienia któregokolwiek z warunków rolnika ryczałtowego oznacza obowiązek ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej.
Obowiązek ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej przez rolnika
występuje w następujących przypadkach
Dostarczanie innych towarów niż produkty rolne oraz świadczenie innych usług niż rolnicze
Zrezygnowanie ze zwolnienia od podatku
Wysokość limitu uprawniającego do zwolnienia w roku bieżącym
20 000 zł
Wybrane przypadki zwolnienia z obowiązku posiadania kasy fiskalnej
Rolnicy będący czynnymi podatnikami VAT, jak i osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą mogą korzystać ze zwolnienia z obowiązku posiadania kasy ze względu na wysokość osiąganych obrotów z tytułu sprzedaży osób fizycznych.
Obowiązek ewidencjonowania sprzedaży bezrachunkowej (bez kasy fiskalnej)
1. Podatnik zwolniony z VAT (np. rolnik ryczałtowy) prowadzi ewidencję sprzedaży zawierającą: numer porządkowy wpisu, datę uzyskania przychodu, kwotę przychodu. Ewidencję sprzedaży prowadzi się:
▪ albo poprzez codzienne wystawianie i księgowanie dowodów wewnętrznych w Księdze Przychodów i Rozchodów,
▪ albo poprzez prowadzenie ewidencji sprzedaży i comiesięczne księgowanie przychodów w Księdze Przychodów i Rozchodów.
2. Podatnik VAT ujmuje sprzedaż w rejestrze sprzedaży VAT, a następnie wartości przepisuje do Księgi Przychodów i Rozchodów (nie jest wymagane prowadzenie osobnej ewidencji służącej sprzedaży bezrachunkowej).
Zmiana stanu prawnego od 01 stycznia 2022 r.
w zakresie zwolnień
z obowiązku posiadania kas rejestrujących!
Rolniczy handel detaliczny
W celu rozpoczęcia rolniczego handlu detalicznego w przypadku produktów rybołówstwa producent powinien złożyć wniosek o rejestrację działalności do powiatowego lekarza weterynarii.
Rolniczy handel detaliczny polega na produkcji i sprzedaży żywności pochodzącej w całości lub w części z własnej uprawy, hodowli na rzecz:
konsumentów finalnych zakładów prowadzących handel detaliczny
z przeznaczeniem dla konsumenta
finalnego (np. restauracje, sklepy, stołówki)
Nowelizacja rolniczego handlu detalicznego
W ramach nowelizacji instytucji rolniczego handlu detalicznego:
1.
Nastąpi doprecyzowanie co należy rozumieć poprzez „częściowo własne uprawy, hodowle i chowy”
• w przypadku żywności jednoskładnikowej (np. świeże ryby) powinna ona pochodzić w całości z własnej uprawy/hodowli/chowu, natomiast w przypadku żywności zawierającej więcej niż jeden składnik (np. przetworzone produkty rybne) powinna ona zawierać co najmniej jeden składnik pochodzący w całości z własnej uprawy/hodowli/chowu.
2.
Nastąpi ułatwienie umożliwiające dostawę na terytorium całego kraju produktów (wyprodukowanych w ramach RHD), na rzecz zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego (zlikwidowanie ograniczeń terytorialnych).
3.
Zachowane zostanie dotychczasowe rozwiązanie umożliwiające dostawę na terytorium
całego kraju produktów (wyprodukowanych w ramach RHD), bezpośrednio na rzecz
konsumenta finalnego.
Nowelizacja rolniczego handlu detalicznego (c.d.)
W ramach nowelizacji instytucji rolniczego handlu detalicznego (c.d.):
4.
Nastąpi ułatwienie usuwające limity sprzedaży produktów (wyprodukowanych w ramach RHD) na rzecz konsumenta finalnego (taka sprzedaż będzie odbywać się bez ograniczeń ilościowych).
5.
Zachowane zostaną limity sprzedaży produktów (wyprodukowanych w ramach RHD) na rzecz zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego.
6.
Nastąpi podniesienie kwoty zwolnionej z podatku dochodowego – z kwoty 40 tys. zł do kwoty 100 tys. zł – w zakresie przychodów ze sprzedaży żywności wyprodukowanej w ramach rolniczego handlu detalicznego.
Sprzedający w ramach RHD prowadzi odrębnie za każdy rok podatkowy ewidencję sprzedaży produktów zawierającą co najmniej: numer kolejnego wpisu, datę uzyskania przychodu, kwotę przychodu, przychód narastająco od początku roku oraz ilość i rodzaj przetworzonych produktów.
Produkty rybołówstwa żywe lub uśmiercone i niepoddane czynnościom naruszającym ich pierwotną budowę anatomiczną lub poddane czynnościom wykrwawiania, odgławiania, usuwania płetw lub patroszenia Stan prawny Limit sprzedaży na rzecz zakładów
prowadzących handel detaliczny
Limit sprzedaży na rzecz konsumenta
AKTUALNIE 1800 kg rocznie 1800 kg rocznie
PO ZMIANACH 1800 kg rocznie brak limitu
Wstępnie przetworzone lub przetworzone produkty rybołówstwa Stan prawny Limit sprzedaży na rzecz zakładów
prowadzących handel detaliczny
Limit sprzedaży na rzecz konsumenta
AKTUALNIE 1400 kg rocznie 1400 kg rocznie
PO ZMIANACH 3000 kg rocznie brak limitu
Nowelizacja rolniczego handlu detalicznego
- zmiany w zakresie maksymalnych ilości zbywanych żywności
Założenie działalności gospodarczej, wymaga zarejestrowania się w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej
Sprawę można załatwić elektronicznie, pisemnie lub osobiście w urzędzie Złożenie wniosku do CEIDG jest bezpłatne
Rejestrowanie pozarolniczej działalności gospodarczej
Wniosek o wpis do CEIDG
Poza podstawowymi danymi, we wniosku o wpis do CEIDG podaje się:
➢ adresy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą;
➢ nazwę zakładanej działalności gospodarczej, która musi zawierać imię i nazwisko,
➢ kody PKD dopasowane do rodzaju działalności;
➢ informację kto będzie prowadził dokumentację księgową firmy,
➢ datę rozpoczęcia działalności;
➢ formę opodatkowania podatkiem dochodowy.
Obowiązek zgłoszenia do Urzędu Skarbowego powstaje w przypadku zamiaru lub
obowiązku bycia podatnikiem podatku VAT.
Rolnik a pozarolnicza działalność gospodarcza
Rolnikowi zakładającemu pozarolniczą działalność gospodarczą przysługuje prawo zachowania ubezpieczenia w KRUS (zamiast ubezpieczenia w ZUS), przy spełnieniu jednocześnie następujących warunków:
➢ wcześniej rolnik nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata podlegał ubezpieczeniu w KRUS w pełnym zakresie,
➢ rolnik jednocześnie nadal prowadzić będzie działalność rolniczą lub stale pracować będzie w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego,
➢ rolnik nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym,
➢ rolnik nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych,
➢ kwota należnego podatku dochodowego rolnika za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza kwoty 3604 zł (według stanu na rok 2021, przy czym kwota ta jest corocznie aktualizowana),
➢ i jednocześnie rolnik złoży w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej.
Rolnik a pozarolnicza działalność gospodarcza
➢ Rolnik zakładający pozarolniczą działalność gospodarczą, który kontynuuje ubezpieczenie w KRUS-ie ma obowiązek płacić składkę na ubezpieczenie w KRUS- ie w podwojonej wysokości z tytułu ubezpieczenia emerytalno-rentowego (składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie płacone są w pojedynczej wysokości).
Aktualnie pojedyncza składka KRUS z tytułu ubezpieczenia emerytalno-rentowego wynosi 303,00 zł, a w podwójnej wysokości 606,00 zł (w gospodarstwie rolnym o powierzchni do 50 ha).
Aktualna łączna składka KRUS wynosi 429,00 zł, a jeżeli rolnik ten jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą to składka ta wynosi 732,00 zł (w gospodarstwie rolnym o powierzchni do 50 ha). Przy większych gospodarstwach stawka będzie odpowiednio większa.
➢ Rolnik ubezpieczony w ZUS-ie, korzystający z tzw. „ulgi na start” ma obowiązek
opłacania składek społecznych do KRUS-u przez cały czas trwania „ulgi na start”.
Sprzedaż produktów rybołówstwa na małą skalę
Sprzedaż produktów rybołówstwa na małą skalę
Sprzedaż bezpośrednia
Rolniczy handel detaliczny Działalność
marginalna, lokalna, ograniczona
Do sprzedaży bezpośredniej dopuszcza się produkty rybołówstwa Wymagania weterynaryjne – sprzedaż bezpośrednia
żywe uśmiercone:
➢ niepoddane czynnościom naruszającym ich pierwotną budowę anatomiczną
➢ poddane czynnościom wykrwawiania, odgławiania, usuwania płetw lub patroszenia
Zakres wymagań weterynaryjnych dla pomieszczeń przy sprzedaży bezpośredniej zależy od tego czy:
➢ produkty rybołówstwa sprzedawane są żywe lub też uśmiercone, ale bez poddania czynnościom naruszającym ich pierwotną budowę anatomiczną, czy też
➢ produkty rybołówstwa sprzedawane są jako uśmiercone i poddane czynnością naruszającym ich pierwotną budowę (wykrwawianie, odgławianie, usuwanie płetw lub patroszenie).
Wymagania weterynaryjne – sprzedaż bezpośrednia
Wybrane wymagania weterynaryjne dla POMIESZCZEŃ przy sprzedaży bezpośredniej
Produkty rybołówstwa uśmiercone, które poddane zostały czynnościom wykrwawiania, odgławiania, usuwania płetw lub
patroszenia
Produkty rybołówstwa żywe
oraz produkty rybołówstwa uśmiercone
i niepoddane czynnościom naruszającym ich pierwotną budowę anatomiczną
▪ Obowiązek zapewnienia w pomieszczeniu osobom wykonującym czynności związane z produkcją i sprzedażą bezpośrednią możliwości zmiany odzieży własnej na odzież roboczą lub ochronną, zmiany obuwia oraz oddzielnego przechowywania odzieży własnej.
▪ Obowiązek zapewnienia w pomieszczeniu osobom wykonującym czynności związane z produkcją i sprzedażą bezpośrednią możliwości zmiany odzieży własnej na odzież roboczą lub ochronną, zmiany obuwia oraz oddzielnego przechowywania odzieży własnej.
▪ Pomieszczenia powinny być wyposażone:
• w wentylację;
• w naturalne lub sztuczne oświetlenie niepowodujące zmiany barw produktów;
• w urządzenia dostarczające bieżącą ciepłą i zimną wodę;
• w co najmniej jedną umywalkę przeznaczoną do mycia rąk, z ciepłą i zimną wodą usytuowaną w miejscu oddalonym od stanowisk do mycia lub przygotowywania produktów;
• w toaletę spłukiwaną wodą, wyposażoną w naturalną lub mechaniczną wentylację, której drzwi wejściowe nie otwierają się bezpośrednio do pomieszczenia, w którym odbywa się produkcja lub znajdują się produkty.
▪ Pomieszczenia powinny być zabezpieczone przed dostępem zwierząt, w szczególności owadów, ptaków i gryzoni.
Wymagania weterynaryjne – sprzedaż bezpośrednia
Pozostałe wymagania weterynaryjne przy sprzedaży bezpośredniej dla wszystkich produktów rybołówstwa
▪ Dezynfekcja drobnego sprzętu, w tym noży, powinna być przeprowadzona w wodzie w temperaturze nie niższej niż 82°C lub z wykorzystaniem innej metody zapewniającej równoważny skutek.
▪ Osoby mające kontakt z produktami rybołówstwa:
• powinny posiadać orzeczenie lekarskie o zdolności do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby;
• powinny używać czystej, w jasnym kolorze, odzieży roboczej, nakrycia głowy zasłaniającego włosy oraz obuwia roboczego,
▪ W procesie produkcji dopuszcza się możliwość używania wody morskiej lub słodkiej, a także lodu
pozyskanego z tych wód.
Wymagania weterynaryjne
- działalność marginalna, lokalna, ograniczona oraz rolniczy handel detaliczny
Wymagania weterynaryjne dla działalności marginalnej, lokalnej, ograniczonej oraz wymagania weterynaryjne dla rolniczego handlu detalicznego
zostały sformułowane w sposób ELASTYCZNY
co daje zakładom dużą swobodę w sposobie realizacji poszczególnych wymagań
i dostosowania wymagania do rozmiaru i skali działalności
Wymagania weterynaryjne
- działalność marginalna, lokalna, ograniczona oraz rolniczy handel detaliczny w stosunku do wszystkich produktów rybołówstwa
Wybrane wymagania weterynaryjne
dla działalności marginalnej, lokalnej, ograniczonej oraz dla rolniczego handlu detalicznego w stosunku do wszystkich produktów rybołówstwa
▪ Jeżeli produkty nie są rozprowadzane, ani przetwarzane niezwłocznie po dostarczeniu ich do zakładu, przechowuje się je pod lodem, w odpowiednich urządzeniach. Pakowane świeże produkty rybołówstwa muszą zostać schłodzone do temperatury zbliżonej do temperatury topniejącego lodu.
▪ Produkty rybołówstwa przeznaczone do patroszenia powinny być wypatroszone jak najszybciej po odłowieniu produktów lub ich wyładowaniu na ląd. Niezwłocznie po wykonaniu tych czynności produkty należy dokładnie umyć.
▪ Czynności filetowania i porcjowania należy wykonać w sposób uniemożliwiający zanieczyszczenie lub zepsucie się filetów i płatów. Filety i płaty nie mogą pozostawać na stołach roboczych dłużej niż wymaga tego ich przyrządzenie.
▪ Odpady i uboczne produkty rybołówstwa muszą być w szczególności jak najszybciej usuwane z pomieszczeń, gdzie znajduje się żywność i muszą być składowane w zamykanych pojemnikach.
Wymagania weterynaryjne
- działalność marginalna, lokalna, ograniczona oraz rolniczy handel detaliczny w stosunku do wszystkich produktów rybołówstwa
Wybrane wymagania weterynaryjne
dla działalności marginalnej, lokalnej, ograniczonej oraz dla rolniczego handlu detalicznego w stosunku do wszystkich produktów rybołówstwa
▪ Pomieszczenia, w których prowadzi się produkcję żywności:
• powinny posiadać odpowiednią ilość ubikacji spłukiwanych wodą, podłączonych do sprawnego systemu kanalizacyjnego (ubikacje nie mogą łączyć się bezpośrednio z pomieszczeniami, w których pracuje się z żywnością);
• powinny posiadać odpowiednią liczbę umywalek;
• powinny być wyposażone w odpowiednie systemy naturalnej lub mechanicznej wentylacji.
▪ Przedsiębiorstwa sektora spożywczego zobowiązane są zapewnić, aby przed wprowadzeniem do obrotu produkty rybołówstwa zostały poddane oględzinom w celu wykrycia widocznych pasożytów zewnętrznych.
▪ Przedsiębiorstwa sektora spożywczego zobowiązane są poddać produkty rybołówstwa ocenie organoleptycznej (upewnienie się, czy produkty rybołówstwa spełniają kryteria w zakresie świeżości).
