U N I V E R S I TAT I S M A R I A E C U R I E - S Kà O D O W S K A L U B L I N – P O L O N I A
VOL. XLV, 1 SECTIO H 2011
Zakáad RachunkowoĞci, Uniwersytet Marii-Curie Skáodowskiej w Lublinie
OLGA SZOàNO
Nowa rola Banku Gospodarstwa Krajowego w perspektywie konsolidacji finansów publicznych
New role of Bank Gospodarstwa Krajowego in view of consolidating public finances
Wprowadzenie
DziaáalnoĞü Banku Gospodarstwa Krajowego, jako instytucji finansowej o szcze- gólnym znaczeniu dla paĔstwa, opiera siĊ w kluczowym zakresie na przesáankach formalnoprawnych regulowanych ustawowo. W 2010 i 2011 roku nastąpiáy istotne zmiany przepisów wpáywające na funkcjonowanie Banku. Zasadnicza korekta w zakresie obszaru podstawowej dziaáalnoĞci Banku związana byáa z wejĞciem w Īycie nowej ustawy o finansach publicznych1. Kolejne zmiany wprowadzone zostaáy na mocy ustawy zmieniającej ustawĊ o Banku Gospodarstwa Krajowego2. Na funkcjonowanie oraz rozwój BGK mają równieĪ wpáyw wewnĊtrzne regulacje wynikające z nowej koncepcji Strategii Rozwoju Banku. Celem niniejszej pracy jest pokazanie wpáywu wyĪej wymienionych zewnĊtrznych i wewnĊtrznych uregulowaĔ na aktualny ksztaát i dalszy rozwój BGK. JednoczeĞnie opracowanie stanowi wkáad w dyskusjĊ o nowej roli BGK, zwáaszcza w Ğwietle planowanej konsolidacji finansów publicznych.
1 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1420).
2 Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 28, poz. 143).
1. Kilka sáów z historii Banku
Bank Gospodarstwa Krajowego jest jednym z najstarszych banków funkcjonują- cych na polskiej scenie finansowej. Jego historia rozpoczĊáa siĊ w 1924 roku, kiedy to z inicjatywy Premiera Wáadysáawa Grabskiego wydany zostaá dekret Prezydenta Rzeczpospolitej tworzący Bank Gospodarstwa Krajowego w rezultacie fuzji trzech banków publicznych: Polskiego Banku Krajowego, PaĔstwowego Banku Odbudo- wy i Zakáadu Kredytowego Miast Maáopolskich3. Nowo powstaáy Bank miaá za zadanie finansowaü gospodarkĊ narodową, a zwáaszcza uáatwiaü rozwój przemysáu i gospodarki komunalnej. Finansowaá realizacjĊ strategicznych dla gospodarki kraju przedsiĊwziĊü, jak równieĪ wspieraá budownictwo mieszkaniowe, rozwój przemysáu, rzemiosáa, handlu oraz dziaáalnoĞü eksportową.
Od 1942 roku dziaáalnoĞü Banku zostaáa zawieszona, przy czym nie nastąpiá formalnoprawny moment jego likwidacji. Zasadniczym powodem utrzymania BGK, ale bez prawa wykonywania podstawowych funkcji bankowych, byáy zagraniczne zobowiązania Banku4.
Reaktywacja dziaáalnoĞci operacyjnej nastąpiáa w dniu 1 czerwca 1989 roku.
Podstawową funkcją Banku staáa siĊ emisja obligacji Skarbu PaĔstwa i ich sprzedaĪ na terenie caáego kraju. Formalnoprawne uregulowania statusu Banku zostaáy zawarte w uchwalonej w 2003 roku ustawie o Banku Gospodarstwa Krajowego5.
Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej nastaá okres dostosowywania pol- skiego prawa bankowego do prawa wspólnotowego. W trakcie negocjacji udaáo siĊ wyáączyü BGK spod rygorów gáównych dyrektyw unijnych z uwagi na specyficzny rodzaj dziaáalnoĞci prowadzonej przez ten Bank.
Aktualnie misją Banku Gospodarstwa Krajowego „jest sprawna i efektywna kosz- towo realizacja dziaáalnoĞci zleconej przez PaĔstwo, uzupeániona przez rozwój atrak- cyjnej oferty dziaáalnoĞci wáasnej dla wybranych segmentów rynku, w których bank moĪe wykorzystaü swoje naturalne przewagi”6. Podstawowym celem jest wspieranie rządowych programów spoáeczno-gospodarczych, programów jednostek samorządów lokalnych oraz rozwoju regionalnego realizowanych w oparciu o Ğrodki publiczne7.
2. Bank w Ğwietle ustawy o finansach publicznych
Z dniem 1 stycznia 2010 r. weszáa w Īycie nowa ustawa o finansach publicznych, która dokonaáa fundamentalnych zmian, w szczególnoĞci w gospodarce Ğrodkami
3 H. Kowalska, Bank z tradycją, „Pewny Partner” 2002, nr 3 (13), s 3.
4 Z. Landau , Bank Gospodarstwa Krajowego. Zarys dziejów.,Warszawa 1993, s 58.
5 Ustawa z dnia 14 marca 2003 o Banku Gospodarstwa Krajowego (Dz. U. Nr 65, poz. 594 z póĨniej- szymi zmianami).
6 Strategia Banku Gospodarstwa Krajowego na lata 2007 – 2011, s 12.
7 Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o Banku Gospodarstwa Krajowego.
pochodzącymi z funduszy unijnych. Zmiany dotyczyáy gáównie zasad finansowania oraz systemu ich rozliczania.
Zgodnie z ustawą o finansach publicznych Ğrodki pochodzące z Unii Europej- skiej na dofinansowanie projektów zostaáy wyáączone z budĪetu paĔstwa i powstaá specjalny budĪet Ğrodków europejskich. ĝrodki finansowe z tego wyodrĊbnionego budĪetu przekazywane są poszczególnym beneficjentom w formie páatnoĞci realizo- wanej przez Bank Gospodarstwa Krajowego, który zacząá peániü funkcjĊ „kasjera”
dokonującego wypáat dofinansowania.
W nowym systemie rozliczania dotacji unijnych Ğrodki pieniĊĪne przelewane bezpoĞrednio przez BGK nie stanowią jak wczeĞniej dotacji celowych, a jedynie páat- noĞci realizowane ze Ğrodków europejskich. Wypáata pieniĊdzy uruchamiana jest na podstawie zleceĔ wystawianych przez instytucje zawierające z beneficjentami umowy o dofinansowanie projektów z UE. Ustawa przewiduje teĪ moĪliwoĞü otrzymania przez beneficjenta dodatkowego krajowego wspóáfinansowania w formie dotacji celowej pochodzącej ze Ğrodków budĪetu wypáacanej bezpoĞrednio przez dysponenta czĊĞci budĪetowej lub poĞrednio poprzez BGK. Zmiany te stawiają dodatkowe zadania przed BGK, który musi siĊ liczyü ze zwiĊkszoną liczbą operacji finansowych i związaną z tym niezbĊdną dokumentacją.
W celu realizacji przepisów ustawy o finansach publicznych w zakresie dotacji unijnych Minister Finansów zobowiązany zostaá do zasilania swojego konta bankowego otwartego w BGK celem zapewnienia páynnoĞci w obsáudze zleceĔ realizowanych przez Bank. JednoczeĞnie MF pokrywa wszelkie koszty ponoszone przez BGK, a związane z wykonywaniem tego nowego zadania.
System sáuĪący efektywnej obsáudze páatnoĞci unijnych Ğrodków finansowych wdroĪony przez BGK zostaá oparty na rozwiązaniach bankowoĞci elektronicznej.
Stworzony zostaá portal komunikacyjny „BGK – ZLECENIA” stanowiący infor- matyczne narzĊdzie do szybkiego i bezpiecznego przekazywania zleceĔ páatnoĞci przez ponad 200 upowaĪnionych instytucji8. Zgodnie z informacją BGK od momentu uruchomienia wypáat z budĪetu Ğrodków europejskich do 4 marca 2011 roku Bank wypáaciá 38 150 414 983 zá dla wnioskodawców róĪnych programów unijnych.
3. Zadania Banku wynikające z nowej strategii rozwoju
PowyĪsze zmiany wynikające z nowej ustawy o finansach publicznych oraz proponowane zmiany w ustawie o BGK miaáy wpáyw na koncepcjĊ dalszego roz- woju Banku. W czerwcu 2010 roku przyjĊty zostaá przez Bank Wieloletni Program Rozwoju – Strategia Banku Gospodarstwa Krajowego na lata 2010 – 20149. W tym planistycznym okresie zaáoĪono konsekwentną realizacjĊ misji Banku ujĊtej w ustawie
8 http://www.bgk.pl/system-przeplywu-srodkow-europejskich.
9 http://www.bgk.pl/strategia-bgk, Strategia BGK-2.pdf.
o BKG oraz korzystanie z doĞwiadczeĔ i najlepszych wzorów europejskich banków paĔstwowych. ZaáoĪono skoncentrowany rozwój Banku na trzech kluczowych seg- mentach: programach rządowych, obsáudze Jednostek BudĪetu Centralnego (JBC) i realizacji zadaĔ w ramach wáasnych programów z wykorzystaniem finansowych Ğrodków unijnych. Obszary te mają zapewniü permanentny rozwój i pozwoliü osiągnąü status jednego z najwiĊkszych banków w Polsce, a jednoczeĞnie najwaĪniejszego dla paĔstwa w ramach zadaĔ zleconych.
W zakresie obszaru związanego z aktualnie realizowanymi 15 programami rzą- dowymi BGK skupia siĊ na realizacji programów porĊczeniowych, wspiera przyjĊte do realizacji programy unijne oraz rządowe programy wspierania eksportu, w tym poprzez program „Dopáat do Oprocentowania Kredytów Eksportowych”. Bank koncentruje siĊ równieĪ na rozwoju i modernizacji infrastruktury transportowej, komunalnej i związanej z ochroną Ğrodowiska. Ponadto zwiĊksza swoją aktywnoĞü w wypeánianiu luki w potrzebach mieszkaniowych oraz w realizacji innych zadaĔ wynikających z obsáugiwanych programów i funduszy opartych na Ğrodkach gwa- rantowanych przez Skarb PaĔstwa.
Z kolei w drugim obszarze dziaáania dominującą rolĊ odgrywa obsáuga aktualnie 11 funduszy celowych oraz speánianie roli agenta Ministra Finansów w zakresie obsáugi zadáuĪenia Skarbu PaĔstwa. Tu teĪ mieszczą siĊ wypáaty z rachunku MF stanowiące unijne dofinansowania w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych na lata 2007-2013. W tej sferze dziaáania Bank bierze czynny udziaá w procesie konsolidacji finansów publicznych, dąĪąc do realizacji peánej obsáugi rachunku budĪetu paĔstwa (dotychczas realizowanej przez NBP) oraz wyáącznej obsáugi bankowej ministerstw, centralnych urzĊdów, NFZ i innych paĔstwowych agencji wykonawczych.
W ramach funduszy celowych Bank uczestniczyá w finansowaniu restruktury- zacji zadáuĪenia polskich szpitali w ramach tzw. Planu B. Ponadto Bank aktywnie wspiera budowĊ dróg i autostrad, pozyskując Ğrodki finansowe z Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Trzeci podstawowy obszar dziaáania Banku dotyczy realizacji zadaĔ wáasnych wynikających z ogólnego mandatu. BGK, peániąc rolĊ banku paĔstwowego, skupi siĊ na kompleksowej obsáudze Jednostek Samorządu Terytorialnego, spóáek komunalnych i Zakáadów Opieki Zdrowotnej oraz dalszym ich wspieraniu w zarzą- dzaniu finansami samorządowymi.
W ramach programów wáasnych Bank sukcesywnie zwiĊksza dostĊpnoĞü Ğrod- ków finansowych dla maáych i Ğrednich przedsiĊbiorstw oraz wspiera finansowo projekty w ramach formuáy partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP). Planuje teĪ uruchomiü centrum kompetencyjne o charakterze doradczym przy inwestycyjnych programach PPP.
Bank widzi swoją rolĊ we wspieraniu branĪ o strategicznym znaczeniu dla kraju.
Specjalny nacisk poáoĪony zostanie na finansowe wzmocnienie badaĔ i rozwoju, edukacji, usáug komunalnych i energetyki. BGK zamierza zwiĊkszyü swój udziaá w wspieraniu podmiotów handlu zagranicznego, w tym poprzez prefinansowanie eksportu.
BGK ma za zadanie aktywnie penetrowaü sektor publiczny i pozyskiwaü nowych klientów. Efektem tej dziaáalnoĞci jest zainicjowana wspóápraca z ZUS odnoĞnie do kompleksowej obsáugi rozliczeniowej i zarządzania Funduszem Rezerwy Demogra- ficznej.
Bank Gospodarstwa Krajowego okreĞlany jest jako bank pierwszego wyboru dla paĔstwa. Wynika to z wysokiej sprawnoĞci operacyjnej, jakoĞci usáug, konku- rencyjnoĞci kosztowej oraz specjalistycznych kompetencji doradczych. Jak wyĪej wykazaáam, Bank chce nie tylko ugruntowaü swoją pozycjĊ instytucji finansowej aktywnie wspierającej politykĊ naszego rządu, ale równieĪ sprawnie uczestniczyü we wáasnych programach finansujących obszary waĪne dla strategii rozwoju paĔstwa oraz skutecznie niwelowaü miejsca wystĊpowania braku efektywnoĞci w funkcjono- waniu sektora finansowego.
Celem wzrostu efektywnoĞci funkcjonowania Banku wprowadzana zostaáa stan- daryzacja procesów oraz rozwijana i modernizowana jest infrastruktura teleinforma- tyczna. Rozbudowywany jest system B2B, w tym system automatycznej wymiany danych z MF. Bank planuje budowĊ Centrum Rozliczeniowego dla JBC z uwagi na planowany wzrost liczby dziennych operacji z 15 tys. do 0,5 mln. Realizacja tych zamierzeĔ wymagaü bĊdzie duĪego wysiáku i sporych nakáadów inwestycyjnych.
Stąd planowane emisje papierów wartoĞciowych. Jedna z takich emisji zostaáa wy- emitowana w lutym 2011 roku w ramach programu emisji papierów dáuĪnych na kwotĊ 5 mld PLN. Dwie serie tych obligacji na okaziciela o áącznej wartoĞci 2 mld PLN zadebiutowaáy w dniu 9 marca b.r. na rynku ASO Catalyst10.
CzĊĞü Ğrodków finansowych ze sprzedaĪy tych obligacji Bank chce przeznaczyü na bieĪącą dziaáalnoĞü, mając na uwadze przygotowania wynikające ze wspierania konsolidacji finansów publicznych i perspektywicznej moĪliwoĞci przejĊcia caáej obsáugi jednostek sektora publicznego. Emisja obligacji o zapadalnoĞci dwa i cztery lata umoĪliwi BGK uzyskanie znacznie dáuĪszego horyzontu czasowego dla pasy- wów niĪ jest to w przypadku depozytów. Taka zmiana struktury pasywów jest o tyle waĪna, Īe Bank nie moĪe liczyü na wzrost swojej bazy depozytowej w wyniku kon- solidacji finansów publicznych. Bank przewiduje, Īe wszelkie nadwyĪki pieniĊĪne na rachunku bankowym Ministra Finansów bĊdą wykorzystywane na sfinansowanie bieĪących potrzeb paĔstwa.
BGK, dąĪąc do optymalizacji sprawnoĞci operacyjnej dziaáaĔ, chce skupiü siĊ na efektywnoĞci zarządzania páynnoĞcią i ryzykiem finansowym. Ponadto w jego koncepcji rozwoju jest dbaáoĞü o optymalizacjĊ kapitaáu wáasnego i utrzymywanie wspóáczynnika wypáacalnoĞci na poziomie przekraczającym 12%. Ma to gwarantowaü racjonalne wykorzystanie kapitaáu przy jednoczesnym speánieniu wymogów regu- lacyjnych. Znamienny jest teĪ fakt, Īe zysk nie jest uznawany za pierwszoplanowy miernik oceny pracy Banku. NajwiĊksza ranga przypisana jest stopniu realizacji misji, zaĞ wytyczony poziom zysku ma jedynie charakter Ğrednioterminowej prognozy.
10 http://www.bgk.com.pl/aktualnosci/9-03-2011-obligacje-bgk-debiutuja-na-rynku-catalyst.
4. Wpáyw zmian ustawy o BGK na sytuacjĊ banku
Kolejna regulacja prawna mająca wpáyw na stan funkcjonowania Banku związa- na jest z ustawą z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego11. Istotną zmianą zgodnie z art. 3 cytowanej ustawy jest wprowadzenie obowiązku zapewnienia przez Ministra Finansów funduszów wáasnych BGK na poziomie gwarantującym realizacjĊ wszelkich jego zadaĔ. Ponadto ma on zapewniü Ğrodki na utrzymanie norm páatnoĞci zgodnie z przepisami ustawy Prawo bankowe12. Ustawa zezwala Ministrowi Finansów na udzielanie BGK, w imieniu Skarbu PaĔ- stwa, gwarancji spáaty kredytów oraz linii kredytowych przyznawanych przez banki krajowe, zagraniczne lub inne instytucje kredytowe. Minister jest równieĪ gwarantem wyemitowanych przez Bank dáuĪnych papierów wartoĞciowych, w tym obligacji.
DziĊki tej nowelizacji BGK otrzymaá niezmiernie waĪny przywilej, jakim jest praktycznie brak moĪliwoĞci jego upadáoĞci. MoĪe byü jedynie likwidacja Banku, ale tylko w drodze ustawowej. W tej sytuacji Ğmiaáo moĪna powiedzieü, Īe BGK, obok Narodowego Banku Polskiego, jest najpewniejszym bankiem w kraju. BGK przy zagwarantowanej ustawowo finansowej odpowiedzialnoĞci Skarbu PaĔstwa zyskaá niezaprzeczalny walor w postaci oceny ratingowej na poziomie obligacji paĔstwowych, co praktycznie oznacza ocenĊ „na poziomie oceny Polski”13. UwzglĊdniając dodat- kowo fakt, Īe BGK ustawowo nie podlega zarówno wpisowi do Krajowego Rejestru PrzedsiĊbiorców, jak i uregulowaniom Komisji Nadzoru Finansowego, mamy do czynienia z instytucją mającą zdecydowanie „naturalne przewagi”, o których mówi misja Banku. MoĪna tu jeszcze wspomnieü, Īe BGK w wyniku skutecznych negocja- cji akcesyjnych zostaá równieĪ wyáączony spod obowiązywania dyrektyw unijnych.
MoĪna stwierdziü, Īe dziĊki tym przywilejom BGK staá siĊ bankiem pozbawionym kontroli, nie licząc nadzoru Skarbu PaĔstwa. JednoczeĞnie ustawowe uprzywilejo- wania stawiają go w bardzo korzystnej sytuacji na mocno konkurencyjnym rynku instytucji finansowych.
Ustawa umoĪliwia BGK przejĊcie praktycznie z NBP peánej obsáugi bankowej caáego budĪetu paĔstwa wraz z paĔstwowymi jednostkami budĪetowymi. Dotychczas obowiązujące przepisy prawnie gwarantowaáy NBP ten zakres obsáugi bankowej do czasu przyjĊcia przez nasz kraj waluty euro. Nowelizacja ustawy o BGK zlikwido- waáa wymienione ograniczenie i aktualnie wyáącznie od decyzji Ministra Finansów zaleĪy wybór podmiotu obsáugującego budĪet paĔstwa.
Nowelizacja omawianej ustawy zezwala równieĪ BGK na emisjĊ listów zastaw- nych celem realizacji poszczególnych programów rządowych. Chodzi tu gáównie o uáatwienie refinansowania sektora nieruchomoĞci w ramach rządowych programów
11 Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego.
12 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. Nr 72, poz. 665 z póĨniejszymi zmianami).
13 Uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego (Druk Nr 3479 z 20 lipca 2010 r.), http://www.senat.gov.pl/k7/dok/sejm/067/3479.pdf.
w zakresie budownictwa mieszkaniowego. Ustawa zezwala teĪ na emitowanie obli- gacji przychodowych, które mogą finansowaü róĪnego rodzaju inwestycje waĪne dla gospodarki kraju. Bank zamierza wykorzystaü Ğrodki finansowe z emisji obligacji przychodowych na budowĊ dróg i autostrad. Ten typ finansowania jest zdecydowanie prostszy niĪ emisje w ramach Krajowego Funduszu Drogowego, a spáata poĪyczki bĊdzie pokrywana z dochodów generowanych przez zrealizowane inwestycje. Ponadto podstawową zaletą obligacji przychodowych jest to, Īe nie obciąĪają wskaĨników za- dáuĪenia14. JednoczeĞnie naleĪy dodaü, Īe wszelkie emisje tych papierów wartoĞciowych dokonywane pod znowelizowaną ustawą bĊdą miaáy wysoki walor atrakcyjnoĞci dla potencjalnych klientów. Obligacje przychodowe pomimo tego, Īe jako papiery dáuĪne nie wymagają gwarancji Skarbu PaĔstwa ani nawet banku, jako ich emitenta, to nie bĊdą obarczone praktycznie Īadnym ryzykiem. Wynika to z faktu, Īe ich rating równy bĊdzie poziomowi obligacji skarbowych w Ğwietle nowej odpowiedzialnoĞci Skarbu PaĔstwa za funkcjonowanie Banku. Dodając fakt, Īe zwykle obligacje przychodowe mają oprocentowanie wyĪsze od powszechnie znanych obligacji Skarbu PaĔstwa, ich atrakcyjnoĞü bĊdzie poza konkurencją, a tym samym charakteryzowaü siĊ bĊdą wysokim poziom zbywalnoĞci. Z ogromną áatwoĞcią mogą stanowiü zamiennik dla dáugu publicznego, a ĞciĞle jego ograniczenia. Wydatki planowane z budĪetu paĔstwa mogą byü, i to zgodnie z formalną stroną istniejących przepisów, niejako sfinanso- wane poprzez wykorzystanie moĪliwoĞci BGK, jakie daje znowelizowana ustawa.
DziĊki takim zabiegom wskaĨnik dáugu publicznego w relacji do PKB moĪe byü, poprzez powyĪsze zabiegi, zatrzymany, a nawet ograniczony. Rodzą siĊ tu jednak dwa pytania, po pierwsze – co na to Europejski Bank Centralny?, po drugie – czy de facto zadáuĪenie, choü z pomocą luzowania iloĞciowego, nie jest prostą drogą do kryzysu finansowego paĔstwa?
Kolejna nowela dotyczy uprawnieĔ Banku do obniĪania funduszy wáasnych przez ich wpáatĊ do budĪetu paĔstwa lub nieodpáatnego przekazywania posiadanych papie- rów wartoĞciowych na rzecz budĪetu. W ten sposób BGK staje siĊ niejako rządową agendą do pozyskiwania Ğrodków finansowych i zaciągania przez paĔstwo dáugu nawet bez moĪliwoĞci jego formalnego ujawniania.
Mówiąc o znowelizowanej ustawie o BGK, nie sposób pominąü opinii Europej- skiego Banku Centralnego w sprawie proponowanych zmian przepisów regulujących funkcjonowanie tego Banku. Przedmiotowa opinia wydana byáa na wniosek Marszaáka Sejmu Rzeczpospolitej Polski. EBC przypomniaá o koniecznoĞci „zachowania rów- nych zasad konkurencji oraz unikania zakáóceĔ konkurencji pomiĊdzy instytucjami bankowymi”15 przy próbach ustawowego wzmacniania pozycji rynkowych pozycji niektórych instytucji finansowych, w tym przypadku BGK. Zwróciá teĪ uwagĊ na
14 A. Kurowska, Jest nowe Ĩródáo pieniĊdzy na drogi: obligacje przychodowe BGK, „Dziennik Gazeta Prawna”, Nr 29, z dnia 11 lutego 2011 r.
15 Opinia Europejskiego Banku Centralnego z dnia 9 wrzeĞnia 2010 r. w sprawie zmian przepisów re- gulujących dziaáalnoĞü Banku Gospodarstwa Krajowego (CON/.2010/70), http://www.ecb.int/ecb/legal/pdf/
pl_con_2010_70_f_sign.pdf.
fakt ustawowego dopuszczenia moĪliwoĞci emitowania przez BGK listów zastawnych, które jednoczeĞnie mogą stanowiü zabezpieczenie operacji związanych z polityką pie- niĊĪną prowadzoną przez NBP. W tym miejscu EBC przestrzega przed niezgodnymi z Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej sytuacji, w której NBP jako bank centralny nabywaáby na rynku pierwotnym papiery wartoĞciowe (w tym przypadku listy zastawne BGK) emitowane przez publiczne jednostki kredytowe. Ewentualne obniĪenie funduszu statutowego Banku, na które pozwala nowelizacja ustawy, nie moĪe obniĪaü norm nadzorczych. Biorąc jednak pod uwagĊ, Īe BKG jest praktycznie wyáączony z wszelkich regulacji kontrolnych, to równieĪ i ograniczenie w zakresie parametrycznych instrumentów nadzoru finansowego nie bĊdzie sprawiaáo Bankowi wiĊkszych trudnoĞci.
ZakoĔczenie
Reasumując, moĪna stwierdziü, Īe nowa ustawa o finansach publicznych oraz ustawa o zmianie ustawy o BGK bĊdą mieü korzystny wpáyw na funkcjonowanie Banku. Wprowadzają one optymalne warunki ustawowe dla dalszego rozwoju i wzro- stu znaczenia Banku w strukturze instytucji finansowo-kredytowych. JednoczeĞnie wewnĊtrzne regulacje, wykorzystując pozytywny trend zewnĊtrznych unormowaĔ, wytyczają zakres zmian idących w kierunku finansowego wsparcia prorozwo- jowych przedsiĊwziĊü i procesów przemian znaczących dla polskiej gospodarki.
Bank bĊdzie koncentrowaá siĊ na wspieraniu spoáeczno-gospodarczych programów realizowanych przez Rząd oraz programów związanych z rozwojem regionalnym opartych na zaangaĪowaniu Ğrodków publicznych, w tym wykorzystaniu Ğrodków europejskich. Bank wydaje siĊ byü na dobrej drodze rozwojowej pod warunkiem, Īe bĊdzie rozsądnie korzystaá z uprzywilejowanej pozycji, jaką dają mu ostatnie zmiany przepisów.
Bibliografia
1. http://www.bgk.com.pl/aktualnosci/9-03-2011-obligacje-bgk-debiutuja-na-rynku-catalyst.
2. Kowalska H., Bank z tradycją, „Pewny Partner” 2002, nr 3 (13).
3. Kurowska A., Jest nowe Ĩródáo pieniĊdzy na drogi: obligacje przychodowe BGK, „Dziennik Gazeta Prawna”, Nr 29, z dnia 11.02.2011.
4. Landau Z., Bank Gospodarstwa Krajowego. Zarys dziejów, Warszawa 1993.
5. Opinia Europejskiego Banku Centralnego z dnia 9.09.2010 r. w sprawie zmian przepisów regulu- jących dziaáalnoĞü Banku Gospodarstwa Krajowego (CON/.2010/70), http://www.ecb.int/ecb/legal/
pdf/pl_con_2010_70_f_sign.pdf.
6. Strategia Banku Gospodarstwa Krajowego na lata 2007 – 2011.
7. Ustawa z dnia 14 marca 2003 o Banku Gospodarstwa Krajowego (Dz. U. Nr 65, poz. 594 ze zmianami).
8. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1420).
9. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. Nr 72, poz. 665 ze zmianami).
10. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz nie- których innych ustaw (Dz. U. Nr 28, poz. 143).
11. Uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego, Warszawa, Druk Nr 3479 z 20.07.2010 r., http://www.senat.gov.pl/k7/dok/sejm/067/3479.pdf.
New role of Bank Gospodarstwa Krajowego (Bank of National Economy) in view of consolidating public finances
The article portrays the impact of the new Public Finance Law, as well as the amendments to the act on Bank Gospodarstwa Krajowego, concerning functioning and development of the Bank. The author pays attention to the positive impact of the above mentioned regulations on the Bank, that increase its importance, particularly in view of consolidating public finances. Further intensification of actions taken by the Bank within the scope of supporting governmental programs and self-government units, especially with the use of the European Union’s financial means, has also been indicated. Moreover, aspirations of the Bank to be an institution engaging in financial support of pro-development and export programs, as well as the programs of strategic importance, have been emphasized.
