1
o r i d Ł « » ł H l \ I U O ^ I I C L Z . W
.. .
& J : . . U .& ę d l'J ć -.
\ y .łX X ...
k^luót
u
I. Materiały dokumentacyjne 1/1 - relacja właściwa 1 /
1/2 - dokumenty
(sensustricto) dot. osoby relatora 1/3 - inne materiały dokumentacyjne dot. osoby relatora
II. Materiały uzupełniające relację -
III. Inne materiały
(zebrane przez „relatora”):111/1-dot. rodziny relatora -
III/2 - dot. ogólnie okresu sprzed 1939 r. "
III/3 - dot. ogólnie okresu okupacji (1939 -1945) - III/4 — dot. ogólnie okresu po 1945 r. -
III/5 - inne... ~
IV. Korespondencja —
V. Wypisy ze źródeł
[tzw.: „nazwiskowe karty informacyjne”] ~~2
3
Ir
F U N D A C J O A R C H I W U M - P O M O R S K I E A R M I I K R A J O W E J T O R U Ń , UL. G A R B A R Y 49.
W a l e n t y n a K r o k o w i c z z d o m u W r z a l i k . ur. 17 l i s t o p a d a 1 9 1 7 r. B a b y g m i n a K r u s z y n a , p o w i a t R a d o m s k o .
A n t o n i , S t e f a n i a z M o r a w s k i c h . O j c i e c z a r z ą d z a j ą c y m a j ą t k i e m K s i ą ż ą t L u b o m i r s k i c h w B a b a c h g m i n a K r u s z y n a .
O s i e d l e W i c h r o w e W z g ó r z e
M a t u r a w g i m n a z j u m im. J . S ł o w a c k i e g o w C z ę s t o c h o w i e , od 1 9 3 7 r.
s t u d i a — W y ż s z a S z k o ł a H a n d l o w a w P o z n a n i u . W g i m n a z j u m b y ł a m w P . W . K . P r z y s p o s o b i e n i e W o j s k o w e K o b i e t . N a s t u d i a c h n a l e ż a ł a m d o L e g i i A k a d e m i c k i e j . Z p o w o d u w o j n y 1 9 3 9 r. s t u d i ó w n i e s k o ń c z y ł a m .
W e w r z e ś n i u 1 9 3 9 r. b y ł a m w R a d o m s k u , p r a c o w a ł a m w s z p i t a l u , o p i e k u j ą c s i ę n a s z y m i r a n n y m i ż o ł n i e r z a m i . T r z e c h l o t n i k ó w z e s t r z e l o n y c h w s a m o l o c i e " Ł o s i e* 11 w / o k o l i c y S m o t r z y s z e w a k o ł o R a d o m s k a - m o c n o p o p a Ł e n i l e ż e l i w p r y w a t n y m m i e s z k a n i u . L o t n i k a m i m o c n o i n t e r e s o w a ł o s i ę G e s t a p o , t r z e b a b y ł o i c h u k r y ć ! W y w i o z ł a m ic h n a w i e ś d o m o j e j M a m y i c a ł ą w o j n ę u k r y w a l i s i ę w W ó l c e P r u s i e c k i e j g m i n a B r z e ź n i c a , j a k o K u z y n i n a f a ł s z y w y c h d o w o d a c h . B y l i t o W ł a d y s ł a w K u b l i c k i , C z e s ł a w M a k i e w i c z , J a n S t a d n i c k i . L o t n i k W ł a d y s ł a w K u b l i c k i , n a w i ą z a ł k o n t a k t z M a j o r e m H u b a l e m , c h c i a ł k o n i e c z n i e w a l c z y ć z N i e m c a m i w p a r t y z a n t c e M a j o r a . M a j o r H u b a l d o s w o j e g o o d d z i a ł u K u b l i c k i e g o n i e p r z y j ą ł , a l e p o l e c i ł z o r g a n i z o w a ć o d d z i a ł w R a d o m s k u . M a j o r H u b a l p r z y s ł a ł
ir
d o R a d o m s k a s w o j e g o r o t m i s t r z a ,F e l i k s a K o r a b - K a r p i ń s k i e g o , j a k o K o m e n d a n t a o d d z i a ł u . J u ż w 1 9 3 9 r. s k ł a d a ł a m p r z y s i ę g ę u ł ą c z n i c z k i m j r H u b a l a w P i o t r k o w i e T r y b u n a l s k i m . P r z b r a ł a m p s e u d o n i m "E w a" . N a s z a o r g a n i z a c j a p r z y j ę ł a n a z w ę Z . W . Z . - Z w i ą z e k W a l k i Z b r o j n e j , a od 1 9 4 0 r . A r m i a K r a j o w a A.K. R o t m i s t r z F e l i k s K o r a b - K a r p i ń s k i p r z y j e c h a ł d o R a d o m s k a , z n a l a z ł a m m u m i e s z k a n i e , p r a c ę w P . Z . Ł & i s k o n t a k t o w a ł a m z p e w n y m i l u d ź m i — Z d z i s ł a w P i w o w a r c z y k , Z d z i s ł a w M i c h a ł e k , W a c ł a w Z ą b e k .
J a p r a c o w a ł a m o f i c j a l n i e w B a n k u L u d o w y m , w C z e r w o n y m K r z y ż u , o p i e k o w a ł y ś m y s i ę r o d z i n a m i a r e s z t o w a n y m i , w y s y ł a ł y ś m y p a c z k i
4
ż y w n o ś c i o w e d l a ż o ł n i e r z y w n i e w o l i . O d 1 9 4 3 r. w y d a w a l i ś m y g a z e t k ę k o n s p i r a c y j n ą " B i u l e t y n I n f o r n a c c y j n y " i r o z p r o w a d z a l i ś m y po c a ł y m p o w i e c i e . W g m i n a c h m i e l i ś m y s w o i c h l ud z i , k t ó r z y d a w a l i n a m " c z y s t e " d o w o d y — k a r t y , a my z f a ł s z y w y m i n a z w i s k a m i d a w a l i ś m y n a s z y m s p a l o n y m l u d z i o m . O m o j e j p r a c y k o n s p i r a c y j n e j w k s i ą ż c e " J o d ł a " B o r z o b o c h a t y n a p i s a ł n a s t r o n i e £80.
Ś c i ś l e w s p ó ł p r a c o w a ł a m z n a s z ą p a r t y z a n t k ą z K o m e n d a n t e m
“A n d r z e j e m " B u d n i a k i e m . P o a r e s z t o w a n i u ż o n y " A n d r z e j a " - z o s t a ł y d w i e c ó r k i B a s i a 6 lat i E w a 4 l a t a - d z i e w c z y n k i u k r y w a ł y się, bo g e s t a p o c h c i a ł o je a r e s z t o w a ć , ż e b y z m u s i d " A n d r z e j a " d o u j a w n i e n i a się. C ó r k i " p r z e m y c i ł a m " p r z e z g r a n i c ę d o o j c a
" A n d r z e j a " , k t ó r y p r a c o w a ł j a k o l e ś n i k w R z e s z y w o k o l i c a c h M i ł o s ł a w i a i s z c z ę ś l i w i e p r z e t r w a ł y w o j n ę , d o c z e k a ł y s i ę p o w r o t u m a t k i z O ś w i ę c i m i a i o j c a z p a r t y z a n t k i .
O d 1 9 4 3 r. p r a c o w a ł a m w S p ó ł d z i e l n i R o l n i c z e j w R a d o m s k u o f i c j a l n i e , a p o c i c h u n i s z c z y ł a m k w i t y n i e o d s t a w i o n y c h k o n t y n g e n t ó w . P r z e k a z y w a ł a m p a r t y z a n t om " p u n k t y " n a s k ó r ę , m a t e r i a ł y , a l k o h o l . R o z p r o w a d z a ł a m z r z u c o n e z A n g l i i f a ł s z y w e p i e n i ą d z e d l a o r g a n i z a c j i A. K. Z t y m i p i e n i ę d z m i m i a ł a m w i e l e k ł o p o t u , bo b a n k n o t y b y ł y f a t a l n i e p o d r o b i o n e i c i ą g l e n a r a ż a ł a m s i ę !
Z m o j e j n a j b l i ż s z e j r o d z i n y , j a k o - w r o g i e u s t r o j u - b y ł a a r e s z t o w a n a s i o s t r a K a z i m i e r a " M a g d a " , s i e d z i a ł a w L o d z i p r z e z s i e d e m m i e s i ę c y , z w o l n i o n a p r z e z p r o k u r a t o r a z a ł a p ó w k ę ! W u j e k M o r a w s k i B o l e s ł a w — K w a t e r m i s t r z A.K. — w ł a ś c i c i e l h u t y s zk ł a ,
u t r z y m y w a ł p a r t y z a n t k ę , m a t e r i a l n i e o p i e k o w a ł s i ę w s z y s t k i m i p o t r z e b u j ą c y m i . B o l e s ł a w M o r a w s k i p s e u d o n i m " M o r g a " w y w i e z i o n y n a t r z y l a t a d o D o m b a ^ u — Z w i ą z e k R a d z i e c k i — p r a c o w a ł w K o p a l n i w b a r d z o c i ę ż k i c h w a r u n k a c h , w r ó c i ł z d r o w o t n i e w y k o ń c z o n y .
W K a t y n i u z a m o r d o w a n o s z w a g r a - m ę ż a m o j e j s i o s t r y — J ó z e f a D y g a i b r a t a c i o t e c z n e g o - S t a n i s ł a w a B i e ń k o w s k i e g o .
W a l e n t y n a K r o k o w i c z
5
O d z n a c z e n i a :
1. K r z y ż A r m i i K r a j o w e j — L o n d y n £ . 1 1 . 1 9 9 3 r.
£. K r z y ż P a r t y z a n c k i n r 1 7 £ £ - 7 5 — 3 9 — W a r s z a w a 1 9 . 1 1 . 1 9 7 5 r.
3. S r e b r n y K r z y ż z a s ł u g i z M i e c z a m i n r D K - 0 6 9 7 £ / W W a r s z a w a
4. C z ł o n e k z w y c z a j n y , w s p i e r a j ą c y , h o n o r o w y Z w . Ż o ł n i e r z y firmi K r a j o w e j - ś r o d o w i s k o " J o d ł a " n r l e g . 3 6
5. O d z n a k a P u ł k u 7 4 pp. fi. K. n r leg. 4 3
6. O d z n a k a Ż o ł n i e r z y fi. K. n r l e g . A . 545. W o j c i e c h B o r z o b o h a t y
7. Ś w i a t o w y Z w i ą z e k Ż o ł n i e r z y fi. K. .Okrąg W i e l k o p o l s k i Ś r o d o w i s k
" J o d ł a " n r leg. £ 7 - w y d a n o £ . 0 4 . 1 9 9 0 r.
8. "fikcja B u r z a " n r 1 / 1 5 / 3 5 3 .
6
7
nic ** Ati j „Po.znfln.... ... 9 dnia ....6.#..V.XX.t.__ J.97..3.. r. T u
I A - - *- (m ie jsco w o ść ) jr
c.-s-nnR Ptmań u l . '
6 0 - 8 0 5 Pznań u l *
(N azw isko, im ię , p seu d o n im i ad res w y d a ją c e g o ośw iad czenie)
O ś i r i a d c z e n i e ś i n i a d k a
Ja , jako uczestnik{cTlffiX (wymienić formację Ruchu Oporu, nazwę obozu lub więzienia
. , , , , , Miazku Walki Zbrojnej a następnie
formację wojskową, (od — d o ) :... .3 ... ...„Z... ... ...
f t r m l l K ra .1 o w e .1 ...o d 1 9 4 0 d o . 1 7 . 1 * 1 9 4 5 ...
świadomy(afr odpowiedzialności, wynikającej z przepisów prawa karnego za prawdziwość po
danych niżej przeze mnie faktów, legitymujący się dowodem osobistym: seria i num er . 2 0 4 6 5 0 6 ... wydanym dnia ...3r5.«_Y.s.— 10... 6 3 r . przez: ....fe¥M0 Pozn a ń .... ... ....
o ś w i a d c z a m ,
że Ob. W a l e n t y n a ... K r o k o w i c z ^ (c6rka) A n t o n i e g o
urodź, dnia 1 . 7 . . . . . 1 istopada_...__.-l... 19 . . . 1 7 - roku w ra,.JB.afrX-PQYfmRadom 3 ko______
jest m i znany(a) osobiście jako uczestnik (czka) (wymienić formację Ruchu Oporu, nazwę obo
zu lub więzienia, formację wojskową oraz okoliczności, w których świadek zetknął się z otrzymującym (cą) oświadczenie i czasokres od — do): ...ZwA.S.zku Wal k i Zbro j n e j...
ą n a s tę p n ie A r m i i K r a j owe j o d r o k u 1 9 4 0 . Pow yższo j e s t mi w iad o
me poniew aż ja k o k ie ro w n ik r e f e r a t u D y w e rsji i ł ą c z n o ś c i w s z t a b i e obwodu Radomsko#a n a s tę p n i e ja k o d - c a o d d z ia łu p a r ty z a n c k ie * go Obwodu Radomsko Y /sp ó łp raco w ałen z o b .W a le n ty n ą K ro k o w ics.
E
v/
qWyżej wymieniony(a) posiadal(a) pseudonim _—... ... ... i pełnił(a) funkcję — brał(a) udział (w tej części opisuje się: przebieg służby i działalności w okresie bezpośredniego udziału w walkach wolnościowych, pełnioną funkcję, stopień wojskowy, w ja
kich był (a) oddziałach, grupach, placówkach, pod czyim dowodztwem, kierownictwem, udział w akcjach bojowych i innych, w jakich miejscowościach, nazwa obozu itp. wszelkie zmiany i czasokres o d - d o ) : 0 ^>«Wa l e n t yna K rokow ic z p e ł n i ą c f u n k c j e pomocy
p i e l ę g n i a r s k i e j w y d o s t a ł a z e s z p i t a l a w R a d o m s k u 3 z e s t r z e l o n y c h
" r a n n y d i fc p o p a r z o n y c h l o t n i k ó w p o l s k i c h , m e l i n u j ą c T c h ...i u m o ż i i -
^W iając n a ..p rń cy k o h s p i r •P r a c ó w a ł a j a k ó
j - k u r i e r k a - - T .'' - c z t a b i « -O b r;o d ti.. R a d o m s k o - - j u ż - p r z y - p i e r w s z y n - k o m e n d v ~
..K.Qrab-Karpinskim.,.lF.elika,i..s-..O d działu -m j.r.-H u bali<.I>rsew o ziła...p o cztę
^ k o n s p ir a c y jn ą o r a z ..c z e r e p y ...g r a n a tó w, produkowany eh _ ria te r e n ie ..
O bw .Radom sko.Brała u d z i a ł w a k c ja c h d yw ersyjn ych n i s z c z ą c ?;ykazy n ie o d s ta w io n y c h kon tygen tów i p r z e k a z u ją c na r z o c z o d d z ia łu p a r -
Jest członkiem ZEoWiD, powimerr w^pisacnumer Ic^nyrnatji skiej .39 3 4 ... wydanej przez Zarząd Okręgu w ....? 9 .Z. 5 .a n iu __
W ła s n o r ę c z n o ś ć J 3 ^ IR 9 U r a ^ i e r o z a ^ i ą : •'/’ P r a w d z iw o ś ć p o w y ż s z y c h d a n y c h
k I I H C V ' r V '■ > / s t w ie r d z a nrf w la5noVęczn-.-m p e d o is e m
iF ź le r® tu K Ci Q 7 2 ^ . A
c m o l cć . , ... ,
tpt-D-cś Oddzia^oi ' M ^ z . "Andrzej -
(p £ V :£ ^ V '4 )o A p !^ rjdprt^/wrinich W ł3dx ^ (N azw isko , im ię, sto p ie ń w o jsk o w y ,
lu b Z arządu Z B oW iD ) > •' fu n k c ;a , stan o w isk o )
J e i n . PW H D A W arsz a w a , u l. B e m a PO zam . 149
P Z G S B is k u p ie c , zam . 226 29.01.1971 r. 50 000 szt.
8
Z a ś w i a d c z e n i e
Ja niżej podpisany Franciszek P o l k o w s k i , zamieszkały w Warszawie przy ul.Próchnika 8 m 2 51, b.ppłk,b.Komendant Obwodu ZWZ - AK Radomsko i b.D-ca 27 pp AK,stwierdzam własnoręcznym podpisem,że znana mi osobiście Ob.Walentyna K r o k o w i c z córka Antoniego urodzona 17 listopada 1917r w Babach pow.Radomsko,a za
mieszkała obecnie w Poznaniu,należaitfod 1940 r. do organi
z a c j i wojskowej pod nazwą Związek Walki Zbrojnej a następnie Armii Krajowej.
Ob.Walentyna Krokowicz używała pseudonimu "Ewa" i pełniąc funkcje pomocy pielęgnarskiej wydostała ze szpitala w Radomsku trzech zestrzelonych rannych i poparzonych lotników polskich, melinując ich i umożliwiając im następnie podjęcie pracy
konspiracyjnej.
Pracowała jako kurierka w sztabie Obwodu Radomsko już przy pierwszym Komendancie "Feliksie" Korab-Karpińskim z Oddziału mjr.Hubali.
Przewoziła pocztę i prasę konspiracyjną oraz czerepy do granatów produkowane w wytwórni "Emilia" na terenie Obwodu Radomsko.Brała udział w akcjach dywersyjnych niszcząc wykazy nieodstawionych kontygentów i przekazując na rzecz oddziału partyzanckiego skórę i inne cenne wyroby.
Za zasługi została odznaczona przez Komendanta Okręgu
Radom-Kielce "Mieczysława ' Srebrnym K r z y ż e m ; Zasługi z Mieczami.
I OA. ( M u
Warszawańdnia l f, lipca 1973r.
z ' ' )
Franciszek Polkowski "korsak 1
--- b.Komendant Obwodu Radomsko oWOLNOśćiDEMTOBACjĘ b.ppłk AK i b. d-ca 27 pp AK
Siowurzysieme H y m t j l i y ł e c a n o i c i Z A K Z Ą D G Ł Ó W N Y
