Propozycje tematów z języka polskiego na część wewnętrzną egzaminu dojrzałości w roku szkolnym 2011/2012.
I. LITERATURA
1. Literackie reinterpretacje mitów antycznych. Scharakteryzuj sposoby i cele tego literackiego zjawiska na wybranych przykładach.
2. Historia jako temat i jako pretekst w polskiej epice XIX i XX wieku. Przeanalizuj wybrane utwory.
3. Od Juliusza Verne’a do Stanisława Lema – analizując wybrane utwory, przedstaw ewolucję powieści science fiction.
4. Polemiki, spory, prowokacje – starcie pokoleń literackich. Omów na przykładach wybranych tekstów teoretycznoliterackich i utworów literatury polskiej.
5. Motyw wędrówki w literaturze. Omów róŜne jego wersje w wybranych utworach.
6. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze – omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w wybranych utworach róŜnych epok literackich.
7. Analizując wybrane teksty, scharakteryzuj cele publicystyki oświeceniowej i współczesnej.
Porównaj wykorzystane w nich środki wyrazu.
8. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na przykładach wybranych dzieł.
9. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach z róŜnych epok.
10. RóŜne kreacje narratora i ukształtowanie narracji w epice – analiza wybranych utworów.
11. Groteska jako sposób wyraŜania w literaturze tragiczności świata. Omów na przykładach wybranych utworów.
12. Analizując celowo dobrane utwory polskie i obce, scharakteryzuj róŜne odmiany awangardowego dramatu XX w.
13. Obraz rodziny utrwalony w literaturze róŜnych epok. Przeanalizuj wybrane utwory.
14. Bohaterowie literaccy w poszukiwaniu szczęścia. Przedstaw sposoby dąŜenia do celu, analizując wybrane utwory z róŜnych epok.
15. Pokora i bunt jako dominujące postawy wobec świata i Boga. Omów na przykładzie wybranych bohaterów literackich z róŜnych epok.
16. Omów róŜne sposoby (mówienia o świecie) postrzegania rzeczywistości przez literaturę na przykładach konkretnych utworów.
17.Biografia jako klucz do odczytania twórczości pisarza. Omów na wybranych przykładach z róŜnych epok literackich.
18. MałŜeńskie dramaty w wybranych utworach literackich. Przeanalizuj problem na wybranych przykładach z róŜnych epok literackich.
19. Parabola jako sposób prezentacji świata w literaturze XX wieku. Omów na wybranych przykładach literatury powszechnej i polskiej.
20. Dzieło literackie dokumentem swego czasu. Rozwiń zagadnienie na przykładach pochodzących z róŜnych epok literackich.
21. Motyw polskiego emigranta, zesłańca w literaturze róŜnych epok. Omów na wybranych przykładach.
22. Motyw winy i kary, jego funkcje w literaturze róŜnych epok. Omów na wybranych przykładach.
23. Motyw nieśmiertelności poety i poezji w literaturze. Omów na przykładzie utworów literackich od staroŜytności do współczesności.
24. Literackie apele, przesłanie, testamenty. Przedstaw i omów sposoby dialogu pisarza z czytelnikiem na wybranych tekstach z róŜnych epok.
25. Utopia i antyutopia – dwa sposoby przedstawienia świata w literaturze. Omów na wybranych utworach.
26. Metaforyczna funkcja przedmiotów. Przedstaw sposoby ich kreowania w wybranych utworach.
27. Rola i funkcja zmysłów w literaturze. Zaprezentuj temat, analizując wybrane teksty literackie.
28. Rola i znaczenie snów prywatnych i eschatologicznych w Ŝyciu bohaterów literackich, mitologicznych i biblijnych. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.
29. Sobowtór i szatan jako alter ego bohatera literackiego w wybranych dziełach.
30. Góry i ich symbolika w literaturze. Przedstaw róŜne sposoby realizacji tego motywu.
31. RóŜne koncepcje czasu w dziełach literackich. Omów to zjawisko i wskaŜ jego znaczenie dla znaczenia dzieła.
32. Śmiech i karnawał w średniowieczu, ich znaczenie i realizacje literackie w media aetas.
33. Funkcje fantastyki i motywów nadprzyrodzonych w utworach literackich.
34. Przedstaw psychologiczne aspekty zbrodni w wybranych tekstach literackich.
35. Powieść tendencyjna, naturalistyczna i dojrzałego realizmu w okresie pozytywizmu.
Scharakteryzuj na wybranych przykładach.
36. Bohater chory psychicznie. Omów sposoby jego kreowania i funkcję w wybranych utworach literackich.
37. Teorie spiskowe uchwycone na kartach literatury. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych tekstów literackich.
38. Zagadki, kalambury i labirynty oraz człowiek wobec nich jako stały przedmiot refleksji.
39. Szpitale psychiatryczne - ich obrazy i znaczenie w planie literackim oraz artystycznym tekstu.
40. Upiory, demony, zjawy. Świat nadnaturalny w utworach literackich, jego funkcje i sposoby kreacji.
41. Kategoria Uczeń i Mistrz. Zaprezentuj temat, analizując wybrane utwory literackie.
42. Literacka symbolika zwierząt. Omów funkcje postaci zwierzęcych i sposób ich kreowania na wybranych przykładach.
43. Kodeks moralny i jego ewolucje na przestrzeni wieków. Przedstaw koncepcje moralności i etyki na przykładzie utworów z róŜnych epok literackich.
44. Powieść drogi. Schematy fabularne i typowe postaci. Omów na wybranych utworach.
45. Pieniądz jako motor działania człowieka. Omów na przykładzie wybranych bohaterów literackich.
46. Artysta jako bohater literacki. Omów na wybranych przykładach.
47. Motywy oniryczne i ich wpływ na kreowanie świata przedstawionego dzieła literackiego.
48. Literatura w literaturze. PrzeŜycia artystyczne i estetyczne bohaterów literackich i ich wpływ na kształtowanie postaw i widzenie świata.
49. Motywy pogańskie i prasłowiańskie w literaturze polskiej. Przedstaw sposób kreowania i funkcje tego motywu na wybranych przykładach.
50. Człowiek jako marionetka. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych utworów literackich.
51. Człowiek i człowieczeństwo w czasie wojny i zagroŜenia. Przedstaw temat na wybranych przykładach z róŜnych epok.
52. Wzajemne relacje między kobietami i męŜczyznami. Omów wybrany aspekt zagadnienia na kilku przykładach.
53.Symbolika akwaryczna w utworach literackich, jej funkcja oraz znaczenie.
54. Poezja dnia codziennego. Przedstaw na wybranych przykładach codzienność widzianą przez pryzmat poezji.
55. Między Ŝyciem a śmiercią, zbawieniem a potępieniem. Krew i jej wieloraka symbolika w utworach literackich róŜnych epok.
56. Motyw lotu i jego konsekwencje w poznawaniu świata przez bohaterów literackich.
57. Zły. RóŜne sposoby przedstawienia szatana i sił wrogich człowiekowi na przestrzeni epok literackich.
58. Człowiek uwikłany w rzeczywistość i zbiorowość. Portrety bohaterów zagubionych i oszukanych przez otaczający ich świat.
59. Maria Magdalena, Sonia i inne. RóŜne literackie wizje kobiet upadłych.
60. Ludzkie słabostki i róŜne ich funkcje w konstruowaniu postaci literackich. RozwaŜ na przykładach z róŜnych epok.
61. Przekraczanie granic obyczajowych w literaturze. Zaprezentuj temat na wybranych przykładach.
62. Przedstaw róŜne sposoby kreowania Rosjan w literaturze polskiej i powszechnej.
63. Literatura socrealizmu. Omów jej najwaŜniejsze tematy, odnosząc się do dzieł literatury polskiej.
64. Powieści laureatów Literackiej Nagrody Nike i Paszportu Polityki . Omów problematykę wybranych dzieł.
65. Dziecko jako bohater literacki – zaprezentuj róŜnorodne wykorzystanie motywu w literaturze.
66. Zabił się – młody. Przedstaw motyw samobójstwa, jako sposób kreacji i funkcję w utworach róŜnych epok.
67. Mediewistyczne fascynacje – omów, w oparciu o analizę wybranych dzieł, zainteresowanie epoką średniowiecza.
68. Relacje między kobietą a męŜczyzną – wskaŜ róŜnorodne ujęcie tego motywu, analizując wybrane dzieła literackie.
II. KORESPONDENCJA SZTUK
1. RóŜne wizje zaświatów, ich kulturowa i ideologiczna wymowa. Omów zagadnienie, odnosząc się do tekstów kultury.
2. Strach jako jedno z najsilniejszych uczuć człowieka. Zaprezentuj temat, na wybranych przykładach z róŜnych dziedzin sztuki.
3. Ruiny i zamczyska jako tajemnicza przestrzeń, kreująca świat przedstawiony wybranych tekstów kultury.
4. Literackie i malarskie przedstawienia Boga. Dokonaj porównania róŜnych wizerunków, eksponując podobieństwa i róŜnice.
5. Romantyczna powieść gotycka a współczesny horror - dokonaj analizy porównawczej wybranych tekstów kultury.
6. Krew, śmierć i erotyka. WyobraŜenie wampira, kształtowane w kulturze europejskiej na przestrzeni XIX, XX i XXI wieku.
7. Rola uŜywek w literaturze i sztuce. Przedstaw, analizując wybrany materiał.
8. Obrazy wsi polskiej w literaturze i malarstwie. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł.
9. Fascynacja brzydotą w literaturze i sztuce róŜnych epok. Przedstaw i omów funkcje tego motywu na podstawie przykładów z literatury polskiej.
10. Strój narodowy i jego rola w kreowaniu bohatera literackiego i filmowego. Omów na wybranych przykładach.
11. RóŜnorodne ujęcia motywu poŜegnania w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach.
12. Artysta wobec niewyraŜalnego. Symbol jako środek wyrazu w poezji i malarstwie. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł.
13. Prowokacja jako jeden ze sposobów mówienia o sposobie i świecie. Zaprezentuj temat, analizując wybrane teksty kultury.
14. Język kina a język literatury. Porównaj wybrane dzieło literackie i jego filmowa adaptację.
15. Przedstaw róŜne sposoby prezentowania ciała i podejmowania tematyki cielesności w literaturze i sztuce.
16. Artystyczne interpretacje historii w literaturze i sztuce. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł.
17. Filmowe i literackie wizje czasów antycznych w kulturze europejskiej w XX wieku. Omów
na wybranych przykładach.
18. Motywy średniowieczne w literaturze i sztuce epok późniejszych.
19. Brutalność na łamach literatury i na ekranie kinowym- jego znaczenia i funkcje w sztuce.
Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
20. Fascynacja Wschodem w kulturze polskiej. Omów zjawisko na wybranych przykładach.
21. Literackie i filmowe wizje Ukrainy. Zanalizuj wybrane przykłady.
22. Postać dziecka w literaturze i malarstwie XIX wieku. Sposoby kreowania postaci i ich funkcje w sztuce. Omów na wybranych przykładach.
23. Folklor jako inspiracja twórców okresu romantyzmu lub modernizmu. Omów na wybranych przykładach.
24. Alegorie i symbole narodowe w sztuce oraz literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach.
25. Motyw ogrodu w literaturze, malarstwie i filmie. Porównaj sposoby kreowania i funkcje tego motywu w wybranych tekstach kultury.
26. Katastroficzne wizje i obrazy zagłady w dziełach literackich i filmowych - zanalizuj wybrane dzieła.
27. Symbolika drzewa i drewna - wieloznaczność interpretacji w wybranych tekstach kultury.
28. RóŜne sposoby ujęcia i róŜne funkcje motywu apokalipsy. Omów wybrany aspekt zagadnienia na podstawie przykładów z literatury i filmu.
29. Śmiech w tekstach kultury - omów zagadnienie, przedstawiając funkcje śmiechu i jego wielorakie znaczenia i wymowę.
30. Kochać inaczej. Zaprezentuj zagadnienie na podstawie wybranych tekstów kultury.
31. Przywołując wybrane przykłady, rozwaŜ rolę inspiracji biblijnych we współczesnej literaturze i filmie.
32. Uprzedmiotowienie człowieka jako problemów literaturze i sztuce. Omów i zinterpretuj zjawisko na wybranych przykładach.
33. PodróŜe w literaturze i filmie - ich znaczenie i rola w Ŝyciu bohaterów. Omów na wybranych przykładach.
34. Czas jako parabola. Zaprezentuj zagadnienie, odnosząc się do wybranych tekstów kultury.
35. RóŜnorodne ujęcia motywu śmierci w literaturze i sztuce róŜnych epok. Przedstaw na wybranych przykładach
36. RóŜnorodne ujęcia motywu tańca w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach..
37. Kontestacja jako reakcja na zastana rzeczywistość. Przeanalizuj temat, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
38. RozwaŜ, jak literatura XX wieku komentuje dzieła sztuki. Omów na wybranych przykładach.
39. Metody budowania nastroju w literaturze i przedstawieniu teatralnym. Omów, analizując wybrane dzieła.
40. Katastroficzne wizje i obrazy zagłady w dziełach literackich i filmowych. Analiza wybranych dzieł.
41. Wybitne postaci historii polskiej. Omów sposób ich kreacji w literaturze i sztuce.
44. Przedstaw i oceń współczesne interpretacje sceniczne i filmowe dramatu elŜbietańskiego.
45. Piękno jako kategoria estetyczna. Zaprezentuj temat w oparciu o wybrane przykłady.
46. Sceny batalistyczne w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw i porównaj sposób prezentacji.
III. JĘZYK
39. Neologizmy na potrzeby snobizmu. Przedstaw zjawisko, analizując wybrane teksty literatury popularnej.
40. Język piosenek młodzieŜowych. Wyjaśnij, jakie tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny znalazły w nim odzwierciedlenie.
41. Język wystąpień publicznych - zanalizuj wybrane teksty z epoki odrodzenia lub oświecenia i porównaj je z wystąpieniami współczesnymi.
42. Język komentarzy sportowych - scharakteryzuj zjawisko na wybranych przykładach.
43. Język polityki - dokonaj analizy wybranych debat politycznych i programów wyborczych.
Przedstaw, w jaki sposób ten język próbuje manipulować odbiorcą.
44. RóŜne sposoby realizowania funkcji impresywnej języka w tekstach literackich i pozaliterackich.
45. Język narzędziem manipulacji - omów problem, akcentując kwestię moralnej odpowiedzialności za słowo.
46. W czym przejawia się kultura języka lub jej brak? Omów zjawisko, ilustrując je przykładami z języka mediów.
47. Język i styl Twojego ulubionego pisarza bądź publicysty. Scharakteryzuj go, eksponując to, co niepowtarzalne.
48. Warsztat pisarski konkretnego twórcy - dokonaj analizy językowej fragmentów jego dzieł.
49. Kunszt poetycki w poezji barokowej, jego wymiar językowy. Dokonaj analizy środków poetyckiego wyrazu w konkretnych utworach literackich.
50. Dokonaj analizy strukturalnej i semantycznej nazwisk społeczności I LO, z uwzględnieniem wpływów kaszubskich i niemieckich.
51. Dokonaj analizy języka listów i liścików miłosnych, wyjaśniając zasadność doboru środków wyrazu.
52. Rola neologizmów w tworzeniu literackiego obrazu świata. Omów zagadnienie na podstawie wybranych tekstów poetyckich.
53. Stylizacje językowe we współczesnej literaturze polskiej. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
54. Język czasopism młodzieŜowych. Zanalizuj konstrukcje językowe w wybranych artykułach prasowych.
55. Między sztuką a barbarzyństwem - sens i język grafitti. Omów na wybranych przykładach.
56. Tak mówią bohaterowie literaccy. Omów język wybranych postaci, ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich przynaleŜność środowiskową i charakter.
57. Twórcze wykorzystanie języka mówionego w literaturze współczesnej. Omów na wybranych przykładach.
58. Funkcje stylizacji modlitewnych w literaturze róŜnych epok. Omów na wybranych przykładach.
59. Język prasy. Omów róŜne odmiany stylu publicystycznego, odwołując się do wybranych przykładów.
60. Dlaczego niektóre wyrazy stają się modne? Zanalizuj przykłady ze współczesnej polszczyzny.
61. Perswazyjne funkcje języka na przykładzie tekstów propagandowych. Dokonaj analizy wybranych przykładów.
62. Dokonując analizy języka róŜnych reklam, wyjaśnij, jaki obraz świata one kreują.
63. Omów pochodzenie nazw miejscowości Twojego regionu.
64. Dokonaj analizy leksykalnej, fonetycznej i fleksyjnej języka kaszubskiego na wybranych przykładach.
