Propozycje tematów z języka polskiego na część wewnętrzną egzaminu dojrzałości w roku szkolnym 2012/2013.
I. LITERATURA
1. Literackie reinterpretacje mitów antycznych. Scharakteryzuj sposoby i cele tego literackiego zjawiska na wybranych przykładach.
2. Historia jako temat i jako pretekst w polskiej epice XIX i XX wieku. Przeanalizuj wybrane utwory.
3. Od Juliusza Verne’a do Stanisława Lema – analizując wybrane utwory, przedstaw ewolucję powieści science fiction.
4. Polemiki, spory, prowokacje – starcie pokoleń literackich. Omów na przykładach wybranych tekstów teoretycznoliterackich i utworów literatury polskiej.
5. Motyw wędrówki w literaturze. Omów różne jego wersje w wybranych utworach.
6. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze – omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w wybranych utworach różnych epok literackich.
7. Analizując wybrane teksty, scharakteryzuj cele publicystyki oświeceniowej i współczesnej.
Porównaj wykorzystane w nich środki wyrazu.
8. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na przykładach wybranych dzieł.
9. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach z różnych epok.
10. Różne kreacje narratora i ukształtowanie narracji w epice – analiza wybranych utworów.
11. Groteska jako sposób wyrażania w literaturze tragiczności świata. Omów na przykładach wybranych utworów.
12. Analizując celowo dobrane utwory polskie i obce, scharakteryzuj różne odmiany awangardowego dramatu XX w.
13. Obraz rodziny utrwalony w literaturze różnych epok. Przeanalizuj wybrane utwory.
14. Bohaterowie literaccy w poszukiwaniu szczęścia. Przedstaw sposoby dążenia do celu, analizując wybrane utwory z różnych epok.
15. Pokora i bunt jako dominujące postawy wobec świata i Boga. Omów na przykładzie wybranych bohaterów literackich z różnych epok.
16. Omów różne sposoby (mówienia o świecie) postrzegania rzeczywistości przez literaturę na przykładach konkretnych utworów.
17. Biografia jako klucz do odczytania twórczości pisarza. Omów na wybranych przykładach z różnych epok literackich.
18. Małżeńskie dramaty w wybranych utworach literackich. Przeanalizuj problem na wybranych przykładach z różnych epok literackich.
19. Parabola jako sposób prezentacji świata w literaturze XX wieku. Omów na wybranych przykładach literatury powszechnej i polskiej.
20. Dzieło literackie dokumentem swego czasu. Rozwiń zagadnienie na przykładach pochodzących z różnych epok literackich.
21. Motyw polskiego emigranta, zesłańca w literaturze różnych epok. Omów na wybranych przykładach.
22. Motyw winy i kary, jego funkcje w literaturze różnych epok. Omów na wybranych przykładach.
23. Motyw nieśmiertelności poety i poezji w literaturze. Omów na przykładzie utworów literackich od starożytności do współczesności.
24. Literackie apele, przesłanie, testamenty. Przedstaw i omów sposoby dialogu pisarza z czytelnikiem na wybranych tekstach z różnych epok.
25. Utopia i antyutopia – dwa sposoby przedstawienia świata w literaturze. Omów na wybranych utworach.
26. Historia i odmiany komiksu. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
27. Moralna refleksja na temat źródeł zła. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów z różnych epok.
28. Rola i znaczenie snów prywatnych i eschatologicznych w życiu bohaterów literackich, mitologicznych i biblijnych. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.
29. Sobowtór i szatan jako alter ego bohatera literackiego w wybranych dziełach.
30. Góry i ich symbolika w literaturze. Przedstaw różne sposoby realizacji tego motywu.
31. Modyfikacje średniowiecznego etosu rycerskiego w literaturze fantasy. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
32. Śmiech i karnawał w średniowieczu, ich znaczenie i realizacje literackie w media aetas.
33. Funkcje fantastyki i motywów nadprzyrodzonych w utworach literackich.
34. Przedstaw psychologiczne aspekty zbrodni w wybranych tekstach literackich.
35. Powieść tendencyjna, naturalistyczna i dojrzałego realizmu w okresie pozytywizmu.
Scharakteryzuj na wybranych przykładach.
36. Bohater chory psychicznie. Omów sposoby jego kreowania i funkcję w wybranych utworach literackich.
37. Motyw tańca w literaturze. Omów jego funkcje, odwołując się do wybranych utworów z różnych epok literackich.
38. Różne sposoby wykorzystania motywu apokalipsy. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych utworów literatury XX wieku.
39. Szpitale psychiatryczne - ich obrazy i znaczenie w planie literackim oraz artystycznym tekstu.
40. Upiory, demony, zjawy. Świat nadnaturalny w utworach literackich, jego funkcje i sposoby kreacji.
41. Kategoria Uczeń i Mistrz. Zaprezentuj temat, analizując wybrane utwory literackie.
42. Literacka symbolika zwierząt. Omów funkcje postaci zwierzęcych i sposób ich kreowania na wybranych przykładach.
43. Kodeks moralny i jego ewolucje na przestrzeni wieków. Przedstaw koncepcje moralności i etyki na przykładzie utworów z różnych epok literackich.
44. Powieść drogi. Schematy fabularne i typowe postaci. Omów na wybranych utworach.
45. Pieniądz jako motor działania człowieka. Omów na przykładzie wybranych bohaterów literackich.
46. Artysta jako bohater literacki. Omów na wybranych przykładach.
47. Motywy oniryczne i ich wpływ na kreowanie świata przedstawionego dzieła literackiego.
48. Literatura w literaturze. Przeżycia artystyczne i estetyczne bohaterów literackich i ich wpływ na kształtowanie postaw i widzenie świata.
49. Różne postawy człowieka wobec totalitaryzmu. Przedstaw problem odwołując się do wybranych utworów literatury współczesnej.
50. Człowiek jako marionetka. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych utworów literackich.
51. Człowiek i człowieczeństwo w czasie wojny i zagrożenia. Przedstaw temat na wybranych przykładach z różnych epok.
52. Wzajemne relacje między kobietami i mężczyznami. Omów wybrany aspekt zagadnienia na kilku przykładach.
53. Bohater samotny. Omów różne aspekty samotności w oparciu o utwory z różnych epok literackich.
54. Poezja dnia codziennego. Przedstaw na wybranych przykładach codzienność widzianą przez pryzmat poezji.
55. Między życiem a śmiercią, zbawieniem a potępieniem. Krew i jej wieloraka symbolika w utworach literackich różnych epok.
56. Motyw lotu i jego konsekwencje w poznawaniu świata przez bohaterów literackich.
57. Zły. Różne sposoby przedstawienia szatana i sił wrogich człowiekowi na przestrzeni epok literackich.
58. Człowiek uwikłany w rzeczywistość i zbiorowość. Portrety bohaterów zagubionych i oszukanych przez otaczający ich świat.
59. Maria Magdalena, Sonia i inne. Różne literackie wizje kobiet upadłych.
60. Ludzkie słabostki i różne ich funkcje w konstruowaniu postaci literackich. Rozważ na przykładach z różnych epok.
61. Przekraczanie granic obyczajowych w literaturze. Zaprezentuj temat na wybranych przykładach.
62. Przedstaw różne sposoby kreowania Rosjan w literaturze polskiej i powszechnej.
63. Literatura socrealizmu. Omów jej najważniejsze tematy, odnosząc się do dzieł literatury polskiej.
64. Powieści laureatów Literackiej Nagrody Nike i Paszportu Polityki . Omów problematykę wybranych dzieł.
65. Dziecko jako bohater literacki – zaprezentuj różnorodne wykorzystanie motywu w literaturze.
66. Zabił się – młody. Przedstaw motyw samobójstwa, jako sposób kreacji i funkcję w utworach różnych epok.
67. Motyw vanitas w literaturze polskiej i obcej. Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty z różnych epok literackich.
68. Funkcja fantastyki i motywów nadprzyrodzonych w utworach literackich. Omów na wybranych przykładach z różnych epok literackich.
69. Obraz Gdańska w polskiej literaturze współczesnej. Omów na podstawie dowolnych utworów.
70. Różnorodne motywy funkcjonowania anioła w literaturze. Zaprezentuj swoje rozważania, odwołując się do wybranych dzieł literackich.
71. Rola artysty i sztuki w różnych epokach. Omów zagadnienie odwołując się do literatury poszczególnych epok.
72. Funkcje tytułu i motta w odczytaniu dzieła. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich.
II. KORESPONDENCJA SZTUK
1. Różne wizje zaświatów, ich kulturowa i ideologiczna wymowa. Omów zagadnienie, odnosząc
się do tekstów kultury.
2. Strach jako jedno z najsilniejszych uczuć człowieka. Zaprezentuj temat, na wybranych przykładach z różnych dziedzin sztuki.
3. Ruiny i zamczyska jako tajemnicza przestrzeń, kreująca świat przedstawiony wybranych tekstów kultury.
4. Literackie i malarskie przedstawienia Boga. Dokonaj porównania różnych wizerunków, eksponując podobieństwa i różnice.
5. Romantyczna powieść gotycka a współczesny horror - dokonaj analizy porównawczej wybranych tekstów kultury.
6. Krew, śmierć i erotyka. Wyobrażenie wampira, kształtowane w kulturze europejskiej na przestrzeni XIX, XX i XXI wieku.
7. Rola używek w literaturze i sztuce. Przedstaw, analizując wybrany materiał.
8. Obrazy wsi polskiej w literaturze i malarstwie. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł.
9. Fascynacja brzydotą w literaturze i sztuce różnych epok. Przedstaw i omów funkcje tego motywu na podstawie przykładów z literatury polskiej.
10. Obraz superbohatera w komiksach, filmach i literaturze. Zaprezentuj temat na wybranych przykładach.
11. Różnorodne ujęcia motywu pożegnania w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach.
12. Artysta wobec niewyrażalnego. Symbol jako środek wyrazu w poezji i malarstwie. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł.
13. Prowokacja jako jeden ze sposobów mówienia o sposobie i świecie. Zaprezentuj temat, analizując wybrane teksty kultury.
14. Język kina a język literatury. Porównaj wybrane dzieło literackie i jego filmowa adaptację.
15. Przedstaw różne sposoby prezentowania ciała i podejmowania tematyki cielesności w literaturze i sztuce.
16. Artystyczne interpretacje historii w literaturze i sztuce. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł.
17. Filmowe i literackie wizje czasów antycznych w kulturze europejskiej w XX wieku. Omów na wybranych przykładach.
18. Motywy średniowieczne w literaturze i sztuce epok późniejszych.
19. Brutalność na łamach literatury i na ekranie kinowym- jego znaczenia i funkcje w sztuce.
Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
20. Sztuka retoryki i perswazji w literaturze, filmie, sztuce i życiu codziennym. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
21. Literackie i filmowe wizje Ukrainy. Zanalizuj wybrane przykłady.
22. Postać dziecka w literaturze i malarstwie XIX wieku. Sposoby kreowania postaci i ich funkcje w sztuce. Omów na wybranych przykładach.
23. Folklor jako inspiracja twórców okresu romantyzmu lub modernizmu. Omów na wybranych przykładach.
24. Alegorie i symbole narodowe w sztuce oraz literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach.
25. Motyw ogrodu w literaturze, malarstwie i filmie. Porównaj sposoby kreowania i funkcje tego motywu w wybranych tekstach kultury.
26. Katastroficzne wizje i obrazy zagłady w dziełach literackich i filmowych - zanalizuj wybrane dzieła.
27. Od Adama do Batmana – ideał mężczyzny w literaturze i sztuce. Omów temat, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
28. Różne sposoby ujęcia i różne funkcje motywu apokalipsy. Omów wybrany aspekt zagadnienia na podstawie przykładów z literatury i filmu.
29. Śmiech w tekstach kultury - omów zagadnienie, przedstawiając funkcje śmiechu i jego wielorakie znaczenia i wymowę.
30. Kochać inaczej. Zaprezentuj zagadnienie na podstawie wybranych tekstów kultury.
31. Przywołując wybrane przykłady, rozważ rolę inspiracji biblijnych we współczesnej literaturze i filmie.
32. Wizja piekła w literaturze, malarstwie i filmie. Omów i porównaj sposoby ujęcia tego motywu, odwołując się do wybranych dzieł.
33. Podróże w literaturze i filmie - ich znaczenie i rola w życiu bohaterów. Omów na wybranych przykładach.
34. Czas jako parabola. Zaprezentuj zagadnienie, odnosząc się do wybranych tekstów kultury.
35. Różnorodne ujęcia motywu śmierci w literaturze i sztuce różnych epok. Przedstaw na wybranych przykładach
36. Różnorodne ujęcia motywu tańca w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach..
37. Kontestacja jako reakcja na zastana rzeczywistość. Przeanalizuj temat, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
38. Rozważ, jak literatura XX wieku komentuje dzieła sztuki. Omów na wybranych przykładach.
39. Metody budowania nastroju w literaturze i przedstawieniu teatralnym. Omów, analizując wybrane dzieła.
40. Katastroficzne wizje i obrazy zagłady w dziełach literackich i filmowych. Analiza wybranych dzieł.
41. Wybitne postaci historii polskiej. Omów sposób ich kreacji w literaturze i sztuce.
44. Przedstaw i oceń współczesne interpretacje sceniczne i filmowe dramatu elżbietańskiego.
45. Piękno jako kategoria estetyczna. Zaprezentuj temat w oparciu o wybrane przykłady.
46. Sceny batalistyczne w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw i porównaj sposób prezentacji.
47. Książki i ich czytelnicy. Opisz stosunek bohaterów do literatury i jej znaczenie w ich życiu.
Rozwiń temat w oparciu o wybrane przykłady filmowe lub literackie.
48. Motyw kobiety – muzy w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
49. Motyw wędrówki w czasie i przestrzeni w wybranych dziełach literackich i filmowych. Omów na wybranych przykładach.
III. JĘZYK
1. Neologizmy na potrzeby snobizmu. Przedstaw zjawisko, analizując wybrane teksty literatury popularnej.
2. Język piosenek młodzieżowych. Wyjaśnij, jakie tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny znalazły w nim odzwierciedlenie.
3. Język wystąpień publicznych - zanalizuj wybrane teksty z epoki odrodzenia lub oświecenia i porównaj je z wystąpieniami współczesnymi.
4. Język komentarzy sportowych - scharakteryzuj zjawisko na wybranych przykładach.
5. Język polityki - dokonaj analizy wybranych debat politycznych i programów wyborczych.
Przedstaw, w jaki sposób ten język próbuje manipulować odbiorcą.
6. Różne sposoby realizowania funkcji impresywnej języka w tekstach literackich i pozaliterackich.
7. Język narzędziem manipulacji - omów problem, akcentując kwestię moralnej odpowiedzialności za słowo.
8. W czym przejawia się kultura języka lub jej brak? Omów zjawisko, ilustrując je przykładami z języka mediów.
9. Język i styl Twojego ulubionego pisarza bądź publicysty. Scharakteryzuj go, eksponując to, co
niepowtarzalne.
10. Warsztat pisarski konkretnego twórcy - dokonaj analizy językowej fragmentów jego dzieł.
11. Kunszt poetycki w poezji barokowej, jego wymiar językowy. Dokonaj analizy środków poetyckiego wyrazu w konkretnych utworach literackich.
12. Dokonaj analizy strukturalnej i semantycznej nazwisk społeczności I LO, z uwzględnieniem wpływów kaszubskich i niemieckich.
13. Dokonaj analizy języka listów i liścików miłosnych, wyjaśniając zasadność doboru środków wyrazu.
14. Rola neologizmów w tworzeniu literackiego obrazu świata. Omów zagadnienie na podstawie wybranych tekstów poetyckich.
15. Stylizacje językowe we współczesnej literaturze polskiej. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
16. Język czasopism młodzieżowych. Zanalizuj konstrukcje językowe w wybranych artykułach prasowych.
17. Między sztuką a barbarzyństwem - sens i język grafitti. Omów na wybranych przykładach.
18. Tak mówią bohaterowie literaccy. Omów język wybranych postaci, ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter.
19. Twórcze wykorzystanie języka mówionego w literaturze współczesnej. Omów na wybranych przykładach.
20. Funkcje stylizacji modlitewnych w literaturze różnych epok. Omów na wybranych przykładach.
21. Język prasy. Omów różne odmiany stylu publicystycznego, odwołując się do wybranych przykładów.
22. Dlaczego niektóre wyrazy stają się modne? Zanalizuj przykłady ze współczesnej polszczyzny.
23. Perswazyjne funkcje języka na przykładzie tekstów propagandowych. Dokonaj analizy wybranych przykładów.
24. Dokonując analizy języka różnych reklam, wyjaśnij, jaki obraz świata one kreują.
25. Omów pochodzenie nazw miejscowości Twojego regionu.
26. Dokonaj analizy leksykalnej, fonetycznej i fleksyjnej języka kaszubskiego na wybranych przykładach.
27. Język internautów. Przedstaw zjawisko, dokonując analizy zgromadzonego materiału językowego.
28. Język nagłówków prasowych. Przedstaw jego cechy i omów różne sposoby oddziaływania na odbiorcę, odwołując się do wybranych przykładów.
