Elektrolity mocne i słabe
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń zna:• pojęcia stopnia dysocjacji i stałej dysocjacji,
• związki będące elektrolitami mocnymi,
• prawo rozcieńczeń Oswalda.
b) Umiejętności
Uczeń wykorzystuje stopień dysocjacji i stałą dysocjacji do obliczania mocy elektrolitu.
2. Metody i formy pracy
Pogadanka, ćwiczenie, praca zbiorowa, praca indywidualna.
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza 1. Sprawdzenie listy obecności.
2. Przypomnienie, co to jest dysocjacja jonowa.
3. Nawiązanie do tematu lekcji poprzez pogadankę n temat pojęcia stopnia dysocjacji?
b) Faza realizacyjna
1. Wprowadzenie pojęcia stałej dysocjacji
Zapisanie przez uczniów równania dysocjacji kwasu octowego, a następnie na jego podstawie zapisanie wzoru na stałą równowagi tej dysocjacji.
Stała dysocjacji jest to stosunek iloczynu stężeń form zdysocjonowanych do stężenia formy niezdysocjonowanej, np.:
Ca(OH)2 = Ca2+ + 2 OH- Kb = [Ca2+] [OH-]2 / [Ca(OH)2]
Stała dysocjacji w tej samej temperaturze jest stała dla wszystkich stężeń.
2. Wprowadzenie pojęcia stopnia dysocjacji Zapisanie przez uczniów definicji:
Stopień dysocjacji jest to iloraz liczby cząstek zdysocjonowanych do liczby wszystkich cząstek. Oznacza się symbolem α.
α = N / N0
Stopień dysocjacji jest cechą charakterystyczną dla podziału elektrolitów na mocne i słabe 3. Wprowadzanie podziału elektrolitów ze względu na stopień dysocjacji.
Podanie przez nauczyciela podziału mocy elektrolitu ze względu na stopień dysocjacji.
Elektrolity dzielimy na:
mocne, gdy α > 30%
średniej mocy, gdy α = 5% - 30%
słabe, gdy α< 5 %
Do mocnych elektrolitów zaliczamy:
wszystkie sole, oprócz ZnCl2, ZnI2, CdCl2, CdI2, HgCl2,
następujące kwasy: HNO3, HCl, HBr, HI, H2SO4, HMnO4 HClO4,
następujące zasady : LiOH, NaOH, KOH, RbOH, Ca(OH)2, Sr(OH)2, Ba(OH)2. 4. Wprowadzenie prawa rozcieńczeń Ostwalda
Wyprowadzenie przez uczniów pod kierunkiem nauczyciela z równania na stałą dysocjacji wzoru na stopień dysocjacji, zwany prawem Ostwalda. Końcowy zapis jest następujący.
α = √K/c
Gdzie: K - stała dysocjacji, c - stężenie elektrolitu.
Zwrócenie przez nauczyciela uwagi na to, że stopień dysocjacji elektrolitów rośnie wraz z rozcieńczeniem. Zaznajomienie uczniów z następującym przykładem:
Ka = 5,5*10-7 c1 = 2*10-3 c2 = 4*10-6
α1 = √5,5*10-7/ 2*10-3 = 0,01658
α2 = √5,5*10-7/ 4*10-6 = 0,37081 c) Faza podsumowująca
Powtórzenie wiadomości zdobytych na lekcji.
5. Bibliografia
Z. Kluz, M. M. Poźniczek, Chemia. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, Warszawa 2005.
6. Załączniki
brak
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak