1892 1894 1895
1879 – w marcu Stanisław Wyspiański kończy naukę w Szkole Ćwiczeń, we wrześniu rozpoczyna naukę w Gimnazjum Św. Anny w Krakowie, najstarszym gimnazjum polskim zwanym dawniej Collegium Nowodworskiego.
1887 – Złożenie egzaminów maturalnych. Podróż artystyczna po Galicji Wschodniej – Lwów, Drohobycz, Rohatyn, Stanisławów, Bohorodczany, Halicz. Podróż przyniosła dużą liczbę rysunków, które zdobyły uznanie Jana Matejki. W październiku Wyspiański rozpoczyna studia w Szkole Sztuk Pięknych – Oddział Rysunku – oraz równocześnie na Uniwersytecie Jagiellońskim – Wydział Filozoficzny. Słucha wykładów z historii sztuki, historii Wielkiej Rewolucji Francuskiej, historii Polski, Rzymu i Niemiec oraz wykładów o Dantem; uczestniczy też w pracach uniwersyteckiego Kółka Estetyków.
ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ STANISŁAWA
WYSPIAŃSKIEGO
1869, 15 stycznia w Krakowie urodził się Stanisław Wyspiański, pierwsze dziecko Franciszka i Marii z Rogowskich. Miało to miejsce w domu przy ulicy Krupniczej 14 (obecnie 26).
1907, 28 listopada Stanisław Wyspiański umiera w prywatnej lecznicy prof. Maksymiliana Rutkowskiego w Krakowie, przy ul. Siemiradzkiego.
16 LAT 1895
1890 – Prace przy wykonywaniu polichromii w Kościele Mariackim,
1891 – Praca nad projektami witraży dla Kościoła Mariackiego w Krakowie.
1892 – Próby literackie – trylogia dramatyczna Podzamcze – Wawel, Fantazja, Idea. Teksty te nie zachowały się.
1896 – Początek prac w kościele Franciszkanów. Dalsze prace nad witrażami dominikańskimi.
Ćwiczenia rzeźbiarskie. Szkice dekoracji kościoła w Bieczu.
1898 – Legenda I, stanowiąca debiut literacki Wyspiańskiego. Na karcie tytułowej umieszczone są daty: Paryż 1892 – Kraków 1897.
1899 – Dramat Lelewel dedykowany dyrektorowi Pawlikowskiemu, wystawiony 20 maja w Teatrze Krakowskim. W Przeglądzie Polskim i w osobnej odbitce ukazuje się tragedia Protesilas i Leodamia.
W „Życiu” publikacja tragedii Klątwa; także osobna odbitka książkowa. Obraz: Portret Jerzego Żuławskiego.
1900 – Praca nad dramatem Noc Listopadowa (scena pożegnania Demeter z Korą). Pierwsze szkice witraży wawelskich. Dramat Legion. Publikacja rapsodu Kazimierz Wielki w dodatku do Czasu.
Publikacja rapsodu Bolesław Śmiały w Krytyce. 18 września ślub z Teofilą Spytkówną, 1901 – Praca nad Weselem. 16 marca premiera Wesela w Teatrze Krakowskim.
Pełny tekst "Wesela" St. Wyspiańskiego:
http://www.literatura.zapis.net.pl/okresy/mloda_polska/wyspianski/ akt1 .htm
1902 – Praca nad Wyzwoleniem(3 akt). Rapsody: Piast, Święty Stanisław, Henryk Pobożny pod Legnicą, fragment Wernyhory. Publikacja pierwszych fragmentów Nocy Listopadowej w czasopismach Krytyka i Czas. Wyspiański zostaje mianowany docentem na wydziale sztuki
dekoracyjnej i kościelnej Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Projekt witraża z wizerunkiem Bł.
Salomei dla kościoła Franciszkanów w Krakowie. Praca nad witrażem Kazimierz Wielki dla katedry na Wawelu. Praca nad dramatami Wyzwolenie i Noc Listopadowa. Obrazy: Autoportret, Portret żony, Dziewczynka z dzbankiem.
1903, 10 stycznia ukazuje się w druku Wyzwolenie. 28 lutego premiera Wyzwolenia na scenie Teatru Krakowskiego z udziałem Stanisławy. 7 maja premiera Bolesława Śmiałego w Teatrze Krakowskim w inscenizacji Wyspiańskiego i w zaprojektowanych przez niego dekoracjach i kostiumach. Rolę Krasawicy odtwarzała Władysława Ordonówna. 25 czerwca ukazuje się w druku dramat Bolesław Śmiały. Stan zdrowia Wyspiańskiego pogarsza się; w lecie pobyt w Rymanowie. Praca nad dramatem Achilleis. Lektura Starego Testamentu. 1906 Praca nad dramatem Skałka.
Na wystawie w Wiedniu pokaz projektu witraża Kazimierz Wielki. Wyspiański otrzymuje nominację na profesora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
1907 – Publikacja dramatu Zygmunt August w czasopismach Przegląd Powszechny i Krytyka. W marcu ukazują się w druku: dramat Powrót Odysa – nakładem autora – i przekład Cyda. Ukazuje się w druku – nakładem autora – tragedia Sędziowie. W lecie nieoczekiwana poprawa stanu zdrowia.
Wyspiański niszczy część swego dorobku artystycznego, m.in. szkice do witraży wawelskich. Na krótko przed śmiercią Wyspiańskiego – 26 października – premiera Cyda Corneille’a –
Wyspiańskiego w Teatrze Krakowskim.
Źródła i polecane strony:
http://wyspianski.viii-lo.krakow.pl/
http://artyzm.com/
http://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Wyspia%C5%84ski
