436
WOJCIECH JASTRZĘBIEC h. Jastrzębiec
(zm. 17 XII 1431 r.)
Pochodził z możnej rodziny szlacheckiej pieczętującej się herbem Jastrzębiec. Był sy- nem Mikołaja z Borysławic, podkomorzego łęczyckiego, i Małgorzaty oraz bratan- kiem wpływowego hierarchy i polityka za panowania Władysława Jagiełły – Wojcie- cha Jastrzębca, biskupa krakowskiego i zarazem kanclerza koronnego (1412–1423), a potem arcybiskupa gnieźnieńskiego (1423–1436). Po 1409 r. przyszły profesor prawa najpierw studiował na Uniwersytecie Wiedeńskim sztuki wyzwolone, a następnie udał się do Bolonii, gdzie w 1422 r. uzyskał licencjat dekretów, zaś 10 kwietnia 1424 r. zo- stał wypromowany na doktora. Jego promotorem był znany kanonista boloński Jan Calderini. Niebawem wrócił do Polski i zapewne w 1425 r. został inkorporowany do Wydziału Prawa Uniwersytetu Krakowskiego. Prawdopodobnie do końca życia był związany z uczelnią. Wpisano go wówczas na listę profesorów do Metryki po mistrzu sztuk Jarosławie ze Służowa, a przed Mikołajem z Oszkowic, doktorem medycyny. Nie zachowały się informacje źródłowe o jego wykładach i kanonistycznej twórczości.
Wojciech Jastrzębiec był niezwykle aktywny w pozyskiwaniu benefi cjów kościel- nych, korzystając przy tym ze wsparcia swego stryja. W 1410 r. uzyskał papieskie pro- wizje na kanonie w kapitułach katedralnych w Poznaniu, Gnieźnie i Krakowie oraz
w kapitułach kolegiackich w Łę- czycy, a także Wiślicy i niebawem wszedł w ich posiadanie. Do tego doszły w następnych latach jeszcze kanonie: włocławska (1417), krusz- wicka (1417–1418) i uniejowska (1430–1431) oraz pomniejsze pre- bendy, m.in. altaria w kościele pa- rafi alnym w Pełczyskach w diecezji krakowskiej (1417–1418). Kariera kościelna Jastrzębca przebiegała szybko, bowiem w 1414 r. papież udzielił mu prowizji na prepozyturę
Herb Jastrzębiec, Z. Leszczyc, Herby szlachty polskiej, Lwów 1908
poznańską, którą objął trzy lata później. Po powrocie ze studiów bolońskich wszedł on w bliższe relacje z dworem Władysława Jagiełły, gdyż z prezenty królewskiej otrzymał w lutym 1425 r. bogato uposażoną prepozyturę w kolegiacie św. Floriana na Kleparzu. Na początku maja 1427 r. król ustanowił go wraz z doktorem dekretów Mikołajem Kiczką, archidiakonem gnieźnieńskim, swoim pełnomocnikiem do prze- prowadzenia delimitacji i oznaczenia granic między Królestwem Polskim a Nową Marchią. Wtedy nie doszło jednak do spotkania z przedstawicielami Zygmunta Luk- semburskiego i ustalenia tej granicy. Nie powiodły się zabiegi Jastrzębca o biskupstwo poznańskie po śmierci nominata papieskiego Mirosława z Brudzewa (zm. 11 lutego 1427 r.), bowiem król popierał Stanisława Ciołka. Niejako w zamian przy protekcji Jagiełły otrzymał w 1428 r. dziekanię, najwyższą prałaturę w kapitule katedralnej kra- kowskiej.
Zmarł w Krakowie 17 grudnia 1431 r. i został pochowany w katedrze na Wawelu.
MUK 1400–1508 s. 32 [P171]; B. Czwojdrak, Jeszcze o rodzinie Wojciecha Jastrzębca, „Studia Hi- storyczne” 40, 1997, nr 4, s. 576–577; Czyżak Kapituła gnieźnieńska s. 405–406; Dembiński Kapi- tuła poznańska s. 711–712; J. Fijałek, Polonia apud Italos scholastica saeculum XV, Cracoviae 1900, s. 62–65; Korytkowski Prałaci 2 s. 189–190; A. Kowalska-Pietrzak, Prałaci i kanonicy kapituły łę- czyckiej do schyłku XV wieku, Łódź 2004, s. 336–338; M.D. Kowalski, Zapomniany kalendarz-ne- krolog kapituły krakowskiej z XV wieku, „Nasza Przeszłość” 87, 1997, s. 137; L. Poniewozik, Prałaci i kanonicy sandomierscy w okresie średniowiecza, Toruń 2004, s. 329–331.
Krzysztof Ożóg
