PRACE
Instytutu Szk³a, Ceramiki Materia³ów Ogniotrwa³ych i Budowlanych
Scientific Works of Institute of Glass, Ceramics Refractory and Construction Materials
Nr 1
ISSN 1899-3230
Rok I Warszawa–Opole 2008
Wymagania stawiane systemom ociepleñ w œwietle dokumentów
normatywnych i prawnych
!"#$%& '()'*+ *+, (' -&'.')#/0 *#*"1234 +-'56/7+ /+185)17 - 4#8!6462+
"#)$6!*$+2+9 8!-1-)6/-')#2+ (' -14),"!-)17 +-'56/7+ :/+6) ;%(#)$34<
='!34)6)' 4 )+2 4#26>6)+6 + 21"'(# ;6(6? (56 @A B '!6- CB D9 )6 8'(*"64+1 $"3!#/0 %(-+156)1 *E $!67'41 + 1%!'817*$+1 68!';6"# "1/0)+/-)1<
1. Wstêp
Okres przejœciowy umo¿liwia wprowadzanie wyrobów na rynek na podstawie ró¿nego ich oznakowania; dla wyrobów, na które wprowadzono zharmonizowa- ne ustalenia techniczne znak CE, zaœ w okresie przejœciowym znak budowlany B; dla wyrobów, na które nie wprowadzono dotychczas zharmonizowanych ustaleñ technicznych znak budowlany B. Warunki i sposób znakowania okre- œlaj¹ wtedy przepisy krajowe.
Wyrób oznakowany CE powinien posiadaæ Europejsk¹ Aprobatê Techniczn¹.
Jest to dokument zharmonizowany z Dyrektyw¹ 89/106/EEC [1]. W przypadku sygnowania znakiem B istniej¹ dwie mo¿liwoœci deklarowania zgodnoœci produ- ktu: poprzez sprawdzenie zgodnoœci z wymaganiami norm europejskich PN-EN 13499:2005 (zestaw wyrobów do ociepleñ na styropianie) lub PN-EN 13500:2005 (zestaw wyrobów do ociepleñ na we³nie) [2, 3]. Normy te nie s¹ zharmonizo- wane z Dyrektyw¹ 89/106/EEC poprzez uzyskanie aprobaty technicznej w wy- niku badañ przeprowadzonych zgodnie z w³aœciwymi ZUAT-ami [4, 5]. Euro- pejskie aprobaty techniczne s¹ bardzo kosztowne i staæ na nie tylko du¿e firmy, których wyroby s¹ w stanie konkurowaæ na rynku krajów UE. Podstawowym dokumentem odniesienia na rynku krajowym s¹ obecnie aprobaty techniczne, udzielane przez Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie.
!" #$%&' ($)*+*,* -./01' 23"14#/#' 1*3"#1056 7!$#8*"610+9: # ;,<86=1$+9:' 7<.#10 #$3"1=$+9: 1*3"#1056 6 >"1/86#3&
2. System oceny zgodnoœci
Zestawy wyrobów do wykonywania ociepleñ podlegaj¹ systemowi oceny zgod- noœci 2+. Obowi¹zkiem producenta jest wykonanie wstêpnych badañ typu wy- robu, wprowadzenie zak³adowej kontroli produkcji oraz badania próbek wyro- bów, zgodnie z za³o¿onym planem. Zak³adowa kontrola produkcji powinna podlegaæ certyfikacji przez jednostkê akredytowan¹ na podstawie wstêpnej in- spekcji, sta³ego nadzoru, oceny i akceptacji kontroli produkcji. Po spe³nieniu wymagañ producent jest zobowi¹zany wydaæ deklaracjê zgodnoœci na podsta- wie certyfikatu zgodnoœci kontroli produkcji oraz wstêpnych badañ typu wyrobu.
Deklaracja zgodnoœci stanowi podstawê do znakowania zestawu wyrobów zna- kiem CE lub B, w zale¿noœci od specyfikacji technicznej, na któr¹ producent siê powo³uje. Na wspomnianym wczeœniej poziomie oceny zgodnoœci producent ma prawo wystawiæ krajow¹ deklaracjê zgodnoœci z Polsk¹ Norm¹ lub Aprobat¹ Techniczn¹ na podstawie:
• zadania producenta:
– wstêpne badania typu,
– zak³adowa kontrola produkcji,
– badanie gotowych wyrobów pobranych w zak³adzie produkcyjnym, prowa- dzonych przez producenta, zgodnie z ustalonym planem badañ;
• zadania akredytowanej jednostki:
– certyfikacja zak³adowej kontroli produkcji na podstawie wstêpnej inspekcji zak³adu produkcyjnego i zak³adowej kontroli produkcji oraz ci¹g³ego nadzoru, oceny i akceptacji zak³adowej kontroli produkcji.
W Monitorze Polskim nr 48 z dnia 19 listopada 2004 r. opublikowane zosta³o Obwieszczenie Ministra Infrastruktury z dnia 5 listopada 2004 r. w sprawie wy- kazu wytycznych do europejskich aprobat technicznych. Zawarto w nim m.in.
wytyczne odnosz¹ce siê do z³o¿onych systemów izolacji cieplnej z wyprawami tynkarskimi (ETAG nr 004) [6].
Wytyczne s¹ zgodne z postanowieniami Dyrektywy nr 89/106/EEC [1] do- tycz¹cej wyrobów budowlanych i odnosz¹ siê do z³o¿onych systemów zewnêtrz- nej izolacji cieplnej oraz wypraw tynkarskich stosowanych wraz z nimi jako ze- wnêtrzna izolacja œcian budynków wykonanych z elementów murowych lub z betonu. Mog¹ one sk³adaæ siê z prefabrykatów wykonanych przez w³aœciciela czy kompletatora systemu b¹dŸ komponentów dostarczanych przez dostawców.
Stanowi¹ je: produkowany fabrycznie wyrób do izolacji przyklejany do œciany (najczêœciej styropian, we³na mineralna), wzglêdnie ³¹czony z ni¹ mechanicznie za pomoc¹ kotew, profili, specjalnych ³¹czników itp. b¹dŸ jednoczeœnie przy- klejony i mechanicznie ³¹czony ze œcian¹, na któr¹ nak³adany jest na budowie
!" #$%&'( )$*%+,-*.
tynk jedno- lub kilkuwarstwowy, przy czym jedn¹ z jego warstw uzbraja siatka podtynkowa. Tynk nak³ada siê bezpoœrednio na warstwê izolacji bez pozosta- wienia pustki powietrznej lub warstw rozdzielaj¹cych.
Obecnie na polskim rynku producent mo¿e wystawiaæ deklaracjê zgodnoœci lub krajow¹ deklaracjê zgodnoœci, je¿eli wykona³ badania systemu zgodnie z:
• norm¹ PN-EN 13499:2005 „Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie.
Zewnêtrzne zespolone systemy ocieplania (ETICS) ze styropianem” [2] lub PN-EN 13500:2005 2005 „Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Zewnêtrzne ze- spolone systemy ocieplania (ETICS ) z we³n¹ mineraln¹” [3]. Normy te jednak nie zosta³y opracowane na podstawie mandatu Komisji Europejskiej, a zatem nie uzy- ska³y statusu norm zharmonizowanych z Dyrektyw¹ 89/106/EEC [1] i w Polsce, zgodnie z art. 5 pkt. 3 ustawy z dnia 12 wrzeœnia 2002 r. o normalizacji, stosowa- nie ich jest dobrowolne. W tym miejscu pojawia siê jeszcze jeden problem: miano- wicie, zgodnie z art. 4 ustawy o wyrobach budowlanych, wyrób budowlany mo¿e byæ wprowadzony do obrotu, je¿eli ma w³aœciwoœci u¿ytkowe umo¿liwiaj¹ce pra- wid³owo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym, w których ma byæ zastosowany w sposób trwa³y, spe³nienie wymagañ podstawowych. W pol- skich przepisach prawnych wymagania podstawowe, jakie musz¹ spe³niaæ obiekty budowlane, okreœla Rozporz¹dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie (DzU 2002, nr 75, poz. 690). Zgodnie z nim ocieplenia œcian ze- wnêtrznych budynków powinny byæ klasyfikowane co do rozprzestrzeniania ognia przez œciany. Normy te nie stawiaj¹ wymagañ w zakresie stopnia rozprzestrzenia- nia ognia przez œciany i dlatego zestawy wyrobów do ociepleñ œcian zewnêtrznych wprowadzane na podstawie oceny zgodnoœci z tymi normami mog¹ byæ stosowane tylko w obiektach budowlanych objêtych par. 231 Rozporz¹dzenia;
• aprobat¹ techniczn¹ udzielon¹ zgodnie z Zaleceniami Udzielania Aprobat Te- chnicznych:
– ZUAT-15/V.03/2003 [4] „Zestaw wyrobów do wykonywania ociepleñ z za- stosowaniem styropianu jako materia³u termoizolacyjnego i pocienionej wypra- wy elewacyjnej”;
– ZUAT-15/V.04/2003 [5] „Zestaw wyrobów do wykonywania ociepleñ z za- stosowaniem we³ny mineralnej jako materia³u termoizolacyjnego i pocienionej wyprawy elewacyjnej”.
W celu uzyskania aprobaty technicznej na zestaw wyrobów do ociepleñ produ- cent/kompletator wyrobów powinien wykonaæ wstêpne badania wed³ug stosow- nych zaleceñ, opracowanych przez ITB w Warszawie.
Badania wykonuje siê na zgodnoœæ z odpowiednim dokumentem, w zale¿noœci od rodzaju materia³u termoizolacyjnego. Zakres badañ w obu wymienionych
dokumentach jest bardzo podobny, a ró¿nice uwzglêdniaj¹ jedynie specyfikê badañ z wybranym materia³em termoizolacyjnym – styropianem lub we³n¹ mi- neraln¹. Zgodnie z zapisami wymienionych ZUAT-ów nale¿y wykonaæ badania identyfikacyjne poszczególnych sk³adników zestawu wyrobów, tj.:
– zaprawy klejowej do klejenia materia³u termoizolacyjnego, – siatki zbroj¹cej,
– zaprawy klejowej do zatapiania siatki zbroj¹cej,
– podk³adu gruntuj¹cego (jeœli wchodzi w sk³ad zestawu), – tynku,
– farby elewacyjnej (jeœli wchodzi w sk³ad zestawu),
oraz w³aœciwoœci uk³adów ociepleniowych z wymienionymi wyrobami. Nie wy- konuje siê natomiast badañ materia³u termoizolacyjnego. We³na mineralna i sty- ropian objête s¹ bowiem wymaganiami norm europejskich PN-EN 13499:2005 i PN-EN 13500 [2, 3];
• europejsk¹ aprobat¹ techniczn¹ udzielon¹ wed³ug Zasad Udzielania Europej- skich Aprobat Technicznych dla systemów ETICS (ETAG 004) [6].
Dokument odniesienia okreœla w³aœciwoœci u¿ytkowe pod k¹tem spe³nienia sto- sownych wymagañ podstawowych, wyszczególnia aspekty przydatnoœci u¿ytko- wej, w³¹czaj¹c w to charakterystykê niezbêdna do identyfikacji wyrobu. S¹ to:
– noœnoœæ i statecznoœæ nienoœnych elementów obiektów (bezpieczeñstwo u¿yt- kowania),
– bezpieczeñstwo po¿arowe, – higiena, zdrowie i œrodowisko, – ochrona przed ha³asem,
– oszczêdnoœæ energii i ochrona cieplna.
– aspekty trwa³oœci i przydatnoœci u¿ytkowej.
Badania odnosz¹ siê do systemu jako ca³oœci oraz do nastêpuj¹cych komponen- tów:
– wyrobu do izolacji cieplnej, – ³¹czników,
– listwy i ³¹czników do ich mocowania, – tynku,
– zbrojenia.
!" #$%&'( )$*%+,-*.
3. Porównanie wymagañ i metod badañ
3.1 Definicje wed³ug ETAG 004 oraz ZUAT
Ka¿dy zestaw produktów, na podstawie którego kompletuje siê tzw. system ociepleñ budynków, sk³ada siê z okreœlonej iloœci podstawowych elementów (kleje do klejenia izolacji termicznej, izolacja temiczna, elementy mocuj¹ce, warstwa zbroj¹ca, wyprawy tynkarskie itp.) oraz uzupe³niaj¹cych (listwy coko³owe, listwy naro¿nikowe, listwy wokó³okienne, profile dylatacyjne itp.).
Pojêcie systemu jest w ró¿ny sposób, ale w podobnym zakresie definiowane przez przytoczone dokumenty:
• wed³ug ETAG 004 [6] – pkt. 2.1.: „Z³o¿one systemy zewnêtrznej izolacji ciep- lnej (ETICS) s¹ projektowane i wbudowywane zgodnie z wytycznymi projek- towania i wykonywania w³aœciciela europejskiej aprobaty technicznej. Zestaw obejmuje elementy (komponenty) produkowane fabrycznie przez w³aœciciela lub przez dostawców komponentów. W³aœciciel europejskiej aprobaty technicznej (ETICS) jest odpowiedzialny za ca³y zestaw. Wszystkie sk³adniki systemu po- winny byæ wyspecyfikowane przez w³aœciciela europejskiej aprobaty technicz- nej (ETA). W sk³ad systemu wchodz¹: produkowany fabrycznie wyrób do izo- lacji cieplnej, przyklejony do œciany, wzglêdnie po³¹czony z ni¹ mechanicznie przy u¿yciu kotew, profili, specjalnych ³¹czników itp. albo jednoczeœnie przy- klejony i mechanicznie po³¹czony ze œcian¹. Wyrób do izolacji cieplnej jest wy- koñczony nak³adanym na budowie tynkiem jedno- lub kilkuwarstwowym, przy czym jedna z warstw zawiera zbrojenie. Tynk nak³adany jest bezpoœrednio na wyrób do izolacji cieplnej, bez pozostawienia pustki powietrznej lub warstwy rozdzielaj¹cej”;
• wed³ug PN-EN 13499 [2] – pkt. 1.: „ETICS ma zastosowanie do powierzchni zewnêtrznych nowych lub istniej¹cych œcian i/lub podsufitki w celu udoskonale- nia izolacji termicznej. ETICS obejmuje elementy specjalistyczne (profile pod- stawy, profile naro¿nikowe itp.) w celu po³¹czenia przyleg³ych powierzchni bu- dowlanych (otwory, naro¿niki, parapety itp.)”;
• wed³ug ZUAT [4, 5] – pkt. 1.: „W sk³ad systemu ociepleniowego wchodz¹ nastêpuj¹ce materia³y: zaprawa/masa klejów, p³yty styropianowe, ³¹czniki me- chaniczne, ko³ki rozporowe, tkanina szklana, taœmy, listwy itp. materia³y do wykañczania miejsc szczególnych elewacji, zaprawa/masa tynkarska, inne ma- teria³y i akcesoria stosowane w systemie”.
W praktyce oznacza to, ¿e powinny byæ bezwzglêdnie stosowane w wykona- wstwie wszystkie elementy sk³adowe systemu, zgodnie z dokumentem odniesie- nia. Niedopuszczalne jest natomiast zastêpowanie poszczególnych sk³adników tak okreœlonego systemu substytutami, z czym spotkamy siê, niestety, na co
dzieñ i powszechnie w praktyce. Nale¿y wyraŸnie podkreœliæ, ¿e zakres wyma- gañ stawianych systemom ociepleñ jest ró¿ny w zale¿noœci od dokumentu od- niesienia. Czêsto niemo¿liwe jest prowadzenie jakichkolwiek porównañ tak samo brzmi¹cych parametrów z uwagi na inn¹ metodologiê badañ, sposób przy- gotowania i sezonowania próbek itp. Nie wszystkie rodzaje badañ pokrywaj¹ siê równie¿ w przedmiotowych, cytowanych dokumentach.
3.2. Metody badañ
Zasadnicza ró¿nica pomiêdzy metodyk¹ badawcz¹ wed³ug ZUAT i PN-EN a wymaganiami ETAG 004 polega na tym, ¿e czêœæ badañ wskazanych w ostat- nim dokumencie jest wykonywana na wielkogabarytowej œcianie, na której apli- kowany jest kompletny system, a testy odbywaj¹ siê w komorze klimatycznej symuluj¹cej rzeczywiste warunki, w jakich bêd¹ przebywaæ produkty. Drug¹ ró¿nic¹, istotn¹ z punktu widzenia u¿ytkownika systemu, jest wprowadzenie ba- dania odpornoœci systemu na przebicie (perfotest) oraz wynikaj¹cej st¹d klasyfi- kacji w zakresie kategorii u¿ytkowania. ETAG 004 wprowadza systematykê w zakresie podzia³u obszarów o ró¿nym zagro¿eniu na uderzenie, wydzielaj¹c trzy kategorie. Nowa metodyka testów stawia przed systemami ociepleñ bardzo wysokie wymagania, które wczeœniej nie by³y definiowane w jakimkolwiek do- kumencie normatywnym.
W tab. 1 przedstawiono porównanie metod badañ w poszczególnych dokumen- tach odniesienia, wskazuj¹c na wystêpuj¹ce tam ró¿nice.
! " # $ % ! &
!"#$ %&$'!(%)'!( *+*,"-. )!("/0"1 %"2&.3 4567 )8$9 :76;
'!(!)*+( ,-. / .0 112
'(34%3*56789 :!(;+:4 3"(7<76*<
=7 )!+*($!>?
$37#!%4<6*@7 A$ "*+76?B
,(4:!6$* C(DECF: 7 8(*=6$%4 G
%)H4)!@!6$*I
"*+76 1JKL1JML1JK NOL))P /'Q 1J&L1J&L1J& NOL))P R76=4%<767:!6$*I MS =6$ : #!"7T (!+7($?)J & =3$*U : VWJ G %4C#$
<*=67=6$7:4%X : VW 7(!3 M =6$
: YZ1![
H*=>?@ / .0 112 6! 5(F"C$ G1 \ G1 ))
=#! /'Q $ M1 \ M1 %) =#! :*>64 )$6*(!#T 6*< 5(34C#*<!)4 )*+!#7:* 5>4+4 $ =7C76?T
<*)4 57)$!(? 5(34%3*5678%$ 5(34 (73%$D@!6$?J 5(7:!=3764) 3 ;34"C78%$D 7= & =7 &1 ))L)$6
H4)!@!6$*I )$6] 1J1S NOL))P R76=4%<767:!6$*I MS =6$ : :!(?6C!%X
<!C 8%$!6! "!=!:%3!] ^!=!6$! 5(3*T 5(7:!=3!)4 6! 5(F"C!%XI
_ "*3 =7=!+C7:*@7 C76=4%<767:!6$!`
_ 57 5(3*5(7:!=3*6$? %4C#$ %$*5#67T :$#T
@7+678%$7:4%X A7@(3*:!6$*L3(!;3!6$*J 7@(3*:!6$*L73$a"$!6$*B`
_ 57 ;4)?#!%4<64) "!=!6$? 3!)(!E!6$!
$ (73)(!E!6$!
!" #$%&'( )$*%+,-*.
!"!#$%" &'() *)(+ ,,- "./0.$12345
.!1"!6/ 78$9 :36$: ;3 #!9
%$"<!=> <.38!9 0/:2$?3 @<
A$%32>B
&"/6!2<$ 7"CD7E6 3 4"$;2<0/ F 0#
G/#!?!2<$H
A$%32 ,IJK,ILK,IJ MNK##O
* P ,IQK,IQK,IQ MNK##O
R32;/0:3236!2<$H LS ;2< 6 8!A3"!9
%3"<>#I Q ;.<$T 6 UVI F 0/78< :$;9 23;2<36/0W 6 UV 3"!. L ;2<
6 %$#1$"!%>".$ XY,!Z
G$;=>? *)(+ ,,- 1"EA7< F, [ F, ## ;8!
1<!2736/0W %63"./6 \.%>0.2/0W < L,, [ L,, ## ;8! 6$=2/ #<2$"!82$:] ^!;!2<$
1"./0.$12340< 1".$1"36!;.!#/ 1"./
1"_;7345 3;"/6!2<! Q`Q, ##K#<2 G/#!?!2<!H
` 6 6!">27!0W \>0W/0W ,I,S MNK##O
` 13 6/:_0<> . 63;/ ,I,J MNK##O
` 13 a ;2<!0W 3; 6/:_0<! . 1"EA$7 . 63;/
,I,S MNK##O
R32;/0:3236!2<$H LS ;2< 6 8!A3"!%3"<>#]
^!;!2<! 1"36!;.323 2! 1"EA7!0WH
` A$. ;3;!%736$?3 732;/0:3236!2<!I
` 13 .!2>".$2<> 6 63;.<$ 2! L ;2< < L9
?3;.<22/# \>\.$2<>I
` 13 .!2>".$2<> 6 63;.<$ 2! L ;2< < a
;2<!0W <0W \>\.$2<!]
^!;!2<!
3?2<36$ R8!\/b<7!0:! 6 .!7"$\<$
"3.1".$\%".$2<!2<! 3?2<! 1".$. 40<!2/
6$;=>? N9c,K^9,LSYa
R8!\/b<7!0:! 6 .!7"$\<$ "$!70:< 2! 3?<$T 6$;=>? *N QJF,Q9Q
".$1>\.9 0.!82345 63;/
1".$. 139 6<$".0W2<_
\/\%$#> @639
;30W=322345B
^!;!2<$ 2! #!7<$%!0W . * PI
!2!83?<0.2<$ :!7 6 23"#<$ *N Q,YL9J] 3#<!" 6!?36/H d1=/6!:C0$ 1"EA7<e 3 A37!0W >\.9 0.$82<32/0W ` A!;!2<$ 0!=$?3 \/\9
%$#>]
G/#!?!2<$H
#![] Y,,KQ,,, M?K#O 13 SKL-W
R32;/0:3236!2<$H LS ;2< 6 8!A3"!9
%3"<>#
(2!83?<0.2<$ :!7 6 23"#<$ *N Q,YL9J]
3#<!" 6!?36/H d1=/6!:C0$ 1"EA7<e 3 A37!0W >\.0.$82<32/0W ` A!;!2<$ 0!=$?3
\/\%$#>]
G/#!?!2<!H 13 QW 63;30W=322345 6!"9
\%6/ .A"3:32$: < \/\%$#> %/2736$?3 Q7?K# I 63;30W=322345 6!"\%6/ .A"39 :32$: 13 L-W ,IF7?K#]
R32;/0:3236!2<$H a ;2< 6 8!A3"!%3"<>#
X J 0/78$ :$;23;2<36$ 6 UVI Q ;.<$T 6 8!A3"!%3"<>#]
V;13"2345
\/\%$#> 2!
>;$".$2<$
^!;!2<$ 0!=$?3 >7=!;> 1"./ 13#30/
7>8$7 \%!836/0W 3 #!\<$ ,IF 7?
.".>0!2/0W . 3;136<$;2<$: 6/9
\37340< ` 6/2<7 %3 $2$"?<!I 1"./
:!7<$: 2<$ #! .2<\.0.$2<! 6/1"!6/
G/#!?!2<$H
Q f ;8! %/27E6 #<2$"!82/0W
< 7".$#<!236/0WI
J f ;8! 13.3\%!=/0W 6/1"!6g R32;/0:3236!2<$H
QB LS ;2< 6 8!A3"!%3"<>#I a ;2<
6 %$#1$"!%>".$ XY,!ZI a ;2<
6 %$#1$"!%>".$ L,!ZI J ;2< 1"39
#<$2<36!2<$ 'hg LB LS ;2< 8!A3"!%3"<>#
&?3;2<$ . iPV aScLHQcSS ` A!;!2<$ 1"./
13#30/ 7>8$7 \%!836/0W 3 #!\<$ ,IF 7?
@6/\37345 ,IYQ# ` JfB 8>A Q 7? @6/\37345 QI,L# ` Q,fB]
VA\$"6!0:$H
` 2!8$D/ .#<$"./5 < 3;23%36!5 4"$;2<0_
6/?<_0<!I
` 3;23%36!5 #<7"3\1_7!2<! < \1_7!2<!
6 #<$:\0!0W >;$".$T < 637E= 2<0W G/#!?!2<!H
6 %".$0W 7!%$?3"<!0W]
R32;/0:3236!2<$H
a ;2< 6 UV < a ;2< 6 8!A3"!%3"<>#]
!"!#$%" &'() *)(+ ,,- ".$/01.2
3.!45678 /!"9 :6;5$<
=6/>" ;92
?0.9<59@
A$;B0C D2E2F,F,GHFIIJ K %"!;939<5! #$%6;! . 5!3.95L!#L . :6;M
A9#!C!5L$N O; #!PQ R #
&C6;5L$ . *D FR,SGN /">TUL 6 /6:L$".2 3V5L #L5 W,,, ## !"#$%&'( )*+'&&*
$"+'(,"- &".%#*&% ,*$/+0, 1'+*1*,*2*.3 2*,"&4 567 "8*&4
9%8":"&'";
< 1=" .%./(80+ $"+'(,">?#%#@ '$*="#>(
#'()=&? &" A"$'( B*80,B*+%#@ /+*,$%+
.$/4#$&%#@ CDE 8D
< 1=" .%./(80+ $ 41$'"F(8 +(F&% 8'&(,"=3
&(> GDE 8
H*&1%#>*&*+"&'(; CI 1&' + ="A*,"/*3 ,'48
J,+"F*K- ' ),$%#$()3
&*K- +%3 ),"+% &"
+",./+'(
$A,*>*&(>
L 9'$4"=&" *#(&" ),0A(B )* #%B3
="#@ ./",$(&'*+%#@;
G7 8,*$**1)*,&*K- < ),0AB' )*
A"1"&'4 +*1*#@F*&&*K#'; CM #%B=' GN3:*1$'&&%#@ + /(8)(,"/4,$(
3CE!OD I@ + /(8)(,"/4,$( PCE!OQ C7 ./",$(&'( 4BF"14 < ),0AB' )*
+",4&B"#@ )*+'(/,$&*3.4#@%#@;
R 1&' + /(8)(,"/4,$( PNE!OD R 1&' + /(8)(,"/4,$( CE!OD S 1&' ),*3 8'(&'*+"&'( T6
LL U4&B#>*&"=&*K-;
G7 &" ),0A#( )* A"1"&'4 8,*$**13 )*,&*K#' ' )* 4.4&'V#'4 #$VK#' 8"3 /(,'"F4 '$*="#%>&(:* 5GE W GE #87;
$"&4,$(&'( ),0AB' + +*1$'(
5./,*&? (=(+"#%>&? 1* 1*F47 ),$($
I@ < +'$4"=&" *#(&" )VB&'V- ' $"+'=:*#(X
LLL Y,$%#$()&*K- 8'V1$%3 +",./+*+" 4BF"14;
&" ),0AB"#@ )* A"1"&'4 +",4&B0+
)*+'(/,$&*3.4#@%#@ ' )* A"1"&'4 8,*$**1)*,&*K#' &"#'&" .'V )*="
M W M #8 5CDS 88 + +",./+'(
'$*="#%>&(>7 ' *B,(K=" .'V ),$%#$()&*K-
9%8":"&'(; 8'& EDG Z[Y"\ =4A
$&'.$#$(&'( + +",./+'( '$*="#%>&(>
L ]"1"&'( &" K#'"&'( A"1"+#$(> 5+%8'",%
' .)*.0A +%B*&"&'" .$#$(:0F*+* *)'.4>(
^J_` EEa7
9",4&B' ./",$(&'" K#'"&%;
G7 &":,$(+"&'( < $,".$"&'( 5#'()F*3 1(.$#$7 < IE #%B=';
S @ + /(8)(,"/4,$( PRE!OD G @ $,".$"&'"
+*1? * /(8)(,"/4,$( PGM!OD C @ &"
.)F%&'V#'( +*1% $ )*+'(,$#@&'Q
C7 &":,$(+"&'( < *$'VA'"&'( 5#'()F*3$'8&*7D )* #%B="#@ #'()F*31(.$#$ M #%B=';
R @ + /(8)(,"/4,$( PGM!O ' GE<GMb c@D GN @ + /(8)(,"/4,$( 3CE!O
d#'"&" >(./ *A.(,+*+"&" + /,"B#'( A"1"X
$ *#(&? (+(&/4"=&%#@ $&'.$#$(X Y*
$"B*X#$(&'4 #%B=' )*8'",%; ),$%3
#$()&*K#'D *1)*,&*K#' &" 41(,$(&'(
' ),$(A'#'( < 8(/*1%B" ' +%8":"&'" *)'3 ."&( )*+%e(> 5+ ),$%)"1B4 *1)*,&*K#' &"
41(,$(&'( A"1"&'( B4=? &" *1)*+'(1&'(>
1F4:*K#' #'V:&'(7
LL ]"1"&'( 8,*$**1)*,&*K#' &" ),0AB"#@
ME W ME #8D SE #%B=' )* GN @ + /(8)(,"3 /4,$( 3CE!OD I @ + /(8)(,"/4,$( PCE!O <
+%B*&%+"&'( /(:* A"1"&'" >(./
4$"=(e&'*&( *1 +%&'B0+ +*1*#@F*&&*K#'D .$#$(:0F*+% *)'. $"+'(," ^J_` EEa
$"F?#$&'B ] f(./ /* >(1&*#$(K&'( .#@(8"/
B+"='2'B4>?#% 1"&% .%./(8 1* A"1"X
ETAG 004 wprowadza oznaczenie oporu cieplnego systemu obliczanego wed³ug EN 12667 i EN 12939 oraz odpornoœæ systemu na wgniatanie. Jest to odpornoœæ na przebicie aparatem Perfotest (je¿eli gruboœæ warstw £ 6 mm).
Wyokr¹glone na koñcach g³owice-wg³êbniki pozwalaj¹ na tak¹ kalibracjê, która
!" #$%&'( )$*%+,-*.
odpowiada energii uderzenia kuli o masie 0,5 kg spadaj¹cej z wysokoœci 0,765 m.
Wymagania: w trzech kategoriach. Obserwacje: œrednica g³owicy i wg³êbnika, która jeszcze nie powoduje przebicia wyprawy tynkarskiej.
4. Przysz³oœæ systemów ociepleñ w aspekcie normalizacji
Obecnie trwaj¹ prace przygotowuj¹ce wniosek CEN o objêcie systemów ociep- leñ mandatem na opracowanie normy zharmonizowanej. Projekt mandatu przy- gotowany przez CEN TC 88 ma byæ przedmiotem opinii Grupy Roboczej EOTA opracowuj¹cej wytyczne. Skonsolidowana opinia, zatwierdzona przez Radê Techniczn¹, bêdzie przekazana do CEN [8]. Wprowadzenie w ci¹gu kilku najbli¿szych lat zharmonizowanej normy na system ociepleñ spowoduje wyco- fanie zarówno polskich, jak i europejskich aprobat. Nale¿y siê spodziewaæ, ¿e nowy dokument bêdzie w du¿ej mierze oparty na istniej¹cych wytycznych w ETAG 004 i mo¿e go zast¹piæ.
Literatura
!" #$%&'($)* +,-!./-001 2 345* 6! 7%8345* !,++ %9 ) :;%*)5& 2<=5>&45* ;%2&;5:?) 8:(*)@A )$BCD )$'@4*)B2$BC 5 *3E545:(%*B$F4$BC G*H:() 12I@4'@):'5BCD @34@:2JB$BC :5K 3@ )$%@A
<?) <83@)=*4$BC9
6" GLA0L !MN,,O6..PO QR$%@<$ 3@ 52@=*BF5 B5&;=4&F ) <83@)45B()5&9 S&)4K(%24& 2&:;@=@4& :$A :(&E$ @B5&;=*45* T0UV1WX 2& :($%@;5*4&E9 W;&B$Y5'*BF*Z9
M" GLA0L !MP..O6..PO QR$%@<$ 3@ 52@=*BF5 B5&;=4&F ) <83@)45B()5&9 S&)4K(%24& 2&:;@=@4& :$A :(&E$ @B5&;=*45* T0UV1WX 2 )&I4J E54&%*=4J9 W;&B$Y5'*BF*Z9
N" S[\UA!P-]9.M-6..MO QS&:(*)$ )$%@<?) 3@ )$'@4$)*45* @B5&;=&H 2 2*:(@:@)*45&E :($%@A
;5*48 F*'@ E*(&%5*I8 (&%E@52@=*B$F4&7@ 5 ;@B5&45@4&F )$;%*)$ &=&)*B$F4&FZ9
P" S[\UA!P-]9.N-6..MO QS&:(*)$ )$%@<?) 3@ )$'@4$)*45* @B5&;=&H 2 2*:(@:@)*45&E )&I4$
E54&%*=4&F F*'@ E*(&%5*I8 (&%E@52@=*B$F4&7@ 5 ;@B5&45@4&F )$;%*)$ &=&)*B$F4&FZ9 /" 0U\^ 4% ..NO QSI@>@4& :$:(&E$ 52@=*BF5 B5&;=4&F 2 )$;%*)*E5 ($4'*%:'5E5Z9
_" W * ) 5 B ' 5 `9D !"#"$% &'&(%)' *+",-./* .*%0,$%/ + 1'02-1-)* ('$3-2&3*)*D QV2@=*BF&Z 6..PD 4% !9 +" U ) @ % & ' `9D 4&(-,%$*- + "&(-($*%5" 0"&*%6+%$*- 7-6' 8%.9$*.+$%/ :;8<D Qa*(&%5*I$ b83@A
)=*4&Z 6..+D 4% M9
MICHA£ WIECZOREK
!"#$ !%!&'( )* !+'! &,- '.! %,- $&(#-,'$)& /)%0)($'!
(1('!%( $& &) %,'$2! ,&3 -!4,- 3)/#%!&'(
'567 89:6;<= >=8<7 ?6:5 @!A:=9B8< '5=9C8< $B7D<8:6EB /ECFE76:= (G7:=C7 H!'$/(IJ ?6:5 9=B>=96BK 6B:=B>=> LE9 D7= 87 =A:=9B8< 6B7D<8:6EB :E :5= ?8<<7 EL MD6<>6BK7N 09EO6>=7 KD6>8B;= EB :5= 877=77C=B: EL !'$/( 8B> :5=69 6BP :=B>=> D7=7 8;;E9>6BK :E Q#,' 8B> !',4N
