35. Gallaher D.D., Johnson P.E., Hunt J.R., Lykken G.I., Mar- chello M.J.: Bioavailability in humans of zinc from beef:
intrinsic vs extrinsic labels. Am. J. Clin. Nutr. 1988, 48, 350–354.
36. Alanis Guzmán M.G., Castro Góngora J.E.: Mineral com- position of milk produced in Monterrey, N. L. Mexico.
Arch. Latinoam. Nutr. 1992, 42, 456–459.
37. Anderson R.R.: Comparison of trace elements in milk of four species. J. Dairy Sci. 1992, 75, 3050–3055.
38. López Alonso M., Benedito J.L., Miranda M., Castillo C., Hernández J., Shore R.F.: Arsenic, cadmium, lead, cop- per and zinc in cattle from Galicia, NW Spain. Sci. Total Environ. 2000, 246, 237–248.
39. Miranda M., Alonso M.L., Castillo C., Hernández J., Be- nedito J.L.: Effect of sex on arsenic, cadmium, lead, cop- per and zinc accumulation in calves. Vet. Hum. Toxicol.
2000, 42, 265–268.
40. Puschner B., Choi Y.K., Tegzes J.H., Thurmond M.C.:
Influence of age, sex, and production class on liver zinc
concentration in calves. J. Vet. Diagn. Invest. 2004, 16, 278–282.
41. Spolders M., Höltershinken M., Meyer U., Rehage J., Flachowsky G.: Assessment of reference values for copper and zinc in blood serum of first and second lactating dairy cows. Vet. Med. Int. 2010, 2010, 194656.
42. Olsson I.M., Jonsson S., Oskarsson A.: Cadmium and zinc in kidney, liver, muscle and mammary tissue from dairy cows in conventional and organic farming. J. Envi- ron. Monit. 2001, 3, 531–538.
43. Zatta P., Drago D., Zambenedetti P., Bolognin S., Noga- ra E., Peruffo A., Cozzi B.: Accumulation of copper and other metal ions, and metallothionein I/II expression in the bovine brain as a function of aging. J. Chem. Neuro- anat. 2008, 36, 1–5.
44. Waegeneers N., Pizzolon J.C., Hoenig M., De Temmer- man L.: Accumulation of trace elements in cattle from ru- ral and industrial areas in Belgium. Food Addit. Contam.
Part A Chem. Anal. Control Expo. Risk Assess. 2009, 26, 326–332.
45. Yabe J., Nakayama S.M., Ikenaka Y., Muzandu K., Ishizu- ka M., Umemura T.: Uptake of lead, cadmium, and other metals in the liver and kidneys of cattle near a lead-zinc mine in Kabwe, Zambia. Environ. Toxicol. Chem. 2011, 30, 1892–7.
46. Vidovic M., Sadibasic A., Cupic S., Lausevic M.: Cd and Zn in atmospheric deposit, soil, wheat, and milk. Envi- ron. Res. 2005, 97, 26–31.
47. Tomza-Marciniak A., Pilarczyk B., Bąkowska M., Pilar- czyk R., Wójcik J.: Heavy metals and other elements in se- rum of cattle from organic and conventional farms. Biol.
Trace Elem. Res. 2011, 143, 863–870.
Lek. wet. mgr inż. zoot. mgr biol. Adam Mirowski, e-mail: adam_mirowski@o2.pl
C
irkowirusy świń (porcine circoviruses- -PCVs) należą do rodzaju Circovirus, rodziny Circoviridae (1). Pierwszym wy- krytym w 1974 r., występującym u świń, cirkowirusem był niechorobotwórczy wi- rus, wykazany w komórkach linii ciągłej nerki świni, PK15 (2). Określony został jako PCV1, czyli porcine circovirus 1. Opi- sanym w latach 90. chorobotwórczym dla świń cirkowirusem okazał się cirkowirus, nazwany PCV2 (3).Cirkowirusy nie posiadają otocz- ki, a średnica ich wynosi 12–23 nm (4).
Ich genom, stanowiąc kolisty (cyrkular- ny, stąd nazwa), kowalentnie zamknię- ty, jednoniciowy DNA, w przypadku ga- tunku PCV1 zawiera 1759, a w przypad- ku PCV2 1768 nukleotydów (5).
Porównanie szczepów PCV2 izolowa- nych z licznych miejsc na całym świecie wykazało bardzo zbliżone dane odnośnie do sekwencji nukleotydów, wynoszące po- nad 93% zgodności (6).
Jak wynikało z retrospektywnego ba- dania zachowanych z wcześniejszych lat próbek od świń, PCV2 jako czynnik cho- robowy wykazywano od 1969 r. w Bel- gii (cyt. wg 7), od 1970 r. w Wielkiej Bry- tanii (8), od 1973 r. w Irlandii (9), od 1985 w Kanadzie (10) i od 1985 r. w Hisz- panii (cyt. wg 7). PCV2 od lat stale wystę- puje w USA (7).
Wywołane przez PCV2 choroby świń Zakażenie powodowane przez PCV2 łą- czy się etiologicznie z: poodsadzeniowym wieloukładowym wyniszczającym zespo- łem chorobowym (postweaning multisys- temic wasting syndrome – PMWS), ze- społem skórno-nerkowym świń (porcine dermatitis and nephropathy syndrome – PDNS), kompleksem chorób układu odde- chowego świń (porcine respiratory disease complex – PRDC) i zaburzeniami w rozro- dzie (porcine reproductive disease – PRD) charakteryzującymi się obumieraniem pło- dów i ronieniami (7, 11).
Zakażeniom PCV2 często towarzyszą bakterie lub wirusy, będące pierwotnie komensalami lub patogenami o niskiego
stopnia zjadliwości, które wspólnie wywo- łują wieloczynnikowe choroby układu od- dechowego lub przewodu pokarmowego.
Patogenezie tego rodzaju zespołów cho- robowych sprzyjają niskiego stopnia od- porność wrodzona i niewłaściwe warun- ki chowu świń.
Od kilkunastu lat PCV2 uważany jest w USA jako jeden ze szczególnie waż- nych patogenów świń (7). To samo, cho- ciaż może w mniejszym stopniu, dotyczy to innych państw. Przypadki chorobowe przekazywane w ciągu kilkunastu ostat- nich lat do Weterynaryjnego Laborato- rium Diagnostycznego Uniwersytetu Sta- nowego Iowa, USA, wskazują na wzrost w tym kraju udziału PCV2 w zachorowa- niach u świń. Kekarainen (12) i Opriessnig (13) potwierdziły na Międzynarodowym Sympozjum w Kyoto, w czerwcu 2015 r., że PCV2 wywołuje duże straty w produkcji świń w USA, co w znacznym stopniu od- nosi się również do innych państw na świe- cie. Wśród zespołu cirkowirusowych cho- rób świń najważniejszy jest zespół PMWS, nazywany przez Segalésa i wsp. (14) oraz Kekarainen (12) układową chorobą świń wywołaną przez PCV2 (PCV2 – systemic disease – PCV2-SD; 14).
Postacie podkliniczne i kliniczne chorób cirkowirusowych
Mimo że większość świń ulega zakaże- niu wirusem PCV2, to znacznie mniej- szy ich odsetek wykazuje objawy klinicz- ne. Oznacza to, że oprócz niewątpliwego znaczenia PCV2 w wywoływaniu choroby
Nowe dane na temat cirkowirusów świń
Marian Truszczyński, Zygmunt Pejsak
z Zakładu Chorób Świń Państwowego Instytutu Weterynaryjnego-Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach
New data about swine circoviruses Truszczyński M., Pejsak Z., Department of Swine Diseases, National Veterinary Research Institute, Pulawy
This article aims at the presentation of new data on the growing knowledge on the porcine circoviruses.
Taxonomy and basic properties of these agents are shortly presented. This refers to the non-pathogenic porcine circovirus 1 (PCV1), and to the pathogenic porcine circovirus 2 (PCV2). Within the PCV2 species, genotypes: PCV2a, PCV2b, PCV2c and PCV2d-1 and PCV2d-2 are characterized. The PCV2 genotypes differ in virulence. They are etiological agents of the postweaning multisystemic wasting syndrome, called also PCV2-systemic disease; the porcine dermatitis and nephropathy syndrome; the porcine respiratory disease complex and the porcine reproductive disease.
The subclinical and clinical forms of PCV2 infection are discussed, indicating that the majority of pigs are symptomless carriers and only some percentage of animals is developing the clinical signs. The immunological mechanisms underlying the carriership and the productive forms of the PCV2 infection in the pathogenesis of the clinical disease are analyzed.
Information concerning efficacy of available vaccines against porcine circovirus diseases are also presented.
Keywords: PCV1, PCV2, pathogenesis of infection, swine, diseases, vaccines.
Prace poglądowe
44 Życie Weterynaryjne • 2016 • 91(1)
dla ujawnienia objawów chorobowych nie- zbędne są wspomniane koinfekcje innymi czynnikami zakaźnymi (12). Kiedy one nie występują, to wyłączna obecność w orga- nizmie świni PCV2 może nie wystarczać do rozwinięcia się objawów klinicznych.
Aktualnie straty ekonomiczne mogą być obniżane przy zastosowaniu dostępnych w handlu wysoce skutecznych szczepio- nek przeciw PCVD, co znajduje zastoso- wanie w większości krajów. Skuteczność wakcynacji potwierdza rolę etiologiczną PCV2. Również poprawa warunków cho- wu odgrywa istotną rolę w ograniczaniu negatywnych skutków zakażenia, wska- zując na warunkową chorobotwórczość tego drobnoustroju oraz istnienie szcze- pów PCV2 o niskiej zjadliwości, choro- botwórczych wtedy, kiedy obniżony jest przez niekorzystne warunki poziom wro- dzonej odporności świni.
Obraz zakażenia w dużym stopniu zależy od typu i skuteczności przeciw- zakaźnej odpowiedzi immunologicznej.
Zwierzęta niewykazujące objawów kli- nicznych, mimo patogenności szczepu PCV2, rozwijają po zakażeniu znacz- nego stopnia humoralne i komórkowe odpowiedzi obronne, które prowadzą do usunięcia wirusa z krwi zakażonego zwierzęcia. Proces ten określany jest jako oczyszczanie (clearance). Świnie z obja- wami klinicznymi cechują się po zakaże- niu PCV2 spadkiem liczby limfocytów, zwiększoną liczbą komórek linii mono- cyty/makrofagi i zmianami w ekspresji cytokin (15). W efekcie rozwija się im- munosupresja i niemożność likwidacji PCV2. W związku z tym wrażliwość na zakażenia wywołane przez wspomniane wcześniej drobnoustroje oportunistycz- ne (czyli warunkowo chorobotwórcze), które bez obecności PCV2 nie wyzwala- ją objawów chorobowych (16).
W celu wyjaśnienia przyczyny różnic między zakażeniem bezobjawowym a tym, któremu towarzyszą objawy chorobowe, podjęto badania odpowiedzi odporności wrodzonej przeciw PCV2, z uwzględnie- niem metod in vitro. Jak wynika z wspo- mnianej prezentacji Kekarainen (12), PCV2 zdolny jest wpływać na sekrecję cytokin i hamować sygnały ostrzegawcze o niebezpieczeństwie ze strony plazmo- cytoidalnych komórek dendrytycznych.
PCV2 może też efektywnie obniżać sekre- cję α-interferonu (IFN-α) i równocześnie zwiększać sekrecję interleukiny 10 (IL- 10) przez monocyty. Natomiast pojawie- nie się komórek wydzielających IFN-γ łą- czy się z redukcją miana wirusa, wskazu- jąc na znaczenie komórkowej odporności w zwalczaniu zakażenia (12). Wykazano, że wirusowe DNA PCV2 jest głównym im- munomodulatorem komórek układu od- pornościowego świni (17, 18, 19).
Swoista humoralna odpowiedź, mie- rzona poziomem przeciwciał neutralizu- jących PCV2, pojawia się po około 3 tygo- dniach od zakażenia. W zasadzie stanowi ona sprawną ochronę przed wystąpieniem objawów klinicznych.
Genotypy PCV2
Wśród szczepów PCV2 rozróżniono ge- notypy PCV2a i PCV2b (20). Wykazano też występujące między nimi różnice an- tygenowe (21). W wyniku coraz bardziej powszechnego stosowania testów biologii molekularnej w odniesieniu do izolowa- nych z przypadków chorobowych szcze- pów PCV2 wykryto obok PCV2a i PCV2b, dodatkowo PCV2c i PCV2d (22, 23, 24).
Do 2000 r. PCV2a był najczęściej izolowa- nym z przypadków chorobowych u świń genotypem, po czym w skali globalnej czę- ściej wykazywano PCV2b. W przecho- wywanych w archiwum próbkach w Da- nii zidentyfikowano PCV2c (25). Ostatnio znaczenie zyskał PCV2d podejrzewany o przełamywanie odporności po szcze- pionkach niezawierających jako immu- nogenu tego genotypu (26), co jednak nie zostało potwierdzone.
Dodatkowo stwierdzono, że szcze- py PCV2d dzielą się na dwie podgrupy PCV2d-1 i PCV2d-2. Dodać należy, że ge- notyp PCV2d izolowany jest coraz częściej w Azji i USA (24). W wykonanych w Chi- nach badaniach szczep PCV2d okazał się bardziej patogenny niż PCV2a i PCV2b, co jednak nie zostało potwierdzone w ba- daniach eksperymentalnych przez bada- czy z USA (27).
Szczepionki
Opriessnig (13) w prezentowanym w 2015 r. w Kyoto wystąpieniu informo- wała, że w wykonanych w USA badaniach na bezsiarowych prosiętach uzyskanych przy użyciu cesarskiego cięcia genotyp PCV2d wykazał wysoką zjadliwość, powo- dując 71,4% padnięć zakażonych nim nie- szczepionych zwierząt, współzakażonych wirusem zespołu rozrodczo-oddechowe- go (PRRSV). Genotyp PCV2d był wysoce chorobotwórczy dla prosiąt (28). Okazało się też, że świnie szczepione szczepionką z genotypem PCV2a były odporne na zaka- żenie genotypem PCV2d (28). W innej pra- cy Opriessnig i wsp. (29) wykazali, że ko- mercyjna szczepionka PCV2a zapobiega- ła zakażeniom wywołanym przez PCV2b.
Opriessnig stwierdziła (13), że po- wszechnie dostępne szczepionki komer- cyjne z immunogenem PCV2a są sku- teczne przeciw zakażeniom wywołanym przez genotypy PCV2d i PCV2b doda- jąc, że kiedy to nie ma miejsca i następują przełamania odporności, to należy łączyć
je z błędami w strategii lub technice zasto- sowanej wakcynacji.
Historycznie ujmując, szczepionki ko- mercyjne, przeciw zakażeniom PCV2, po- jawiły się na światowym rynku od 2004 r.
(7, 15). Pierwszą szczepionką był preparat o nazwie Circovac®(Merial), inaktywowa- ny i z adiuwantem olejowym, zawierający PCV2, do stosowania u loch i pierwiastek 2–4 tygodnie przed porodem. Inne dostęp- ne obecnie komercyjne biopreparaty sta- nowią szczepionki przeznaczone dla pro- siąt 2–4-tygodniowych. Wśród nich jest Ingelvac CircoFlex® (Boehringer Ingelhe- im), szczepionka podawana jednorazowo, oraz Porcilis PCV®/Circumvent® (Intervet – Schering Plough), stosowana w dwóch iniekcjach. Oba preparaty są szczepionka- mi podjednostkowymi. Kolejną używaną w skali międzynarodowej szczepionką jest Suvaxyn PCV2 One Dose® (Fort Dodge).
Dane z terenu wykazały, że wymie- nione szczepionki są skuteczne. Dowo- dem jest spadek strat wywołanych przez PCV2 i jego genotypowe odmiany u pro- siąt i świń szczepionych czynnie lub pro- siąt osesków uodpornianych biernie prze- ciwciałami siary od szczepionych loch (30, 31). Dodatkowo wykazano, że szcze- pienie szczepionką Circovac® wywiera- ło efekt pozytywny przeciw wywołanym przez PCV2 zaburzeniom w rozrodzie (32).
Ochrona przeciw objawom klinicznym cirkowirusowych chorób świń w większym stopniu opiera się na odporności humoral- nej bądź uzyskanej biernie z siarą albo ak- tywnie w następstwie szczepienia prosiąt i loch, a w mniejszym stopniu na odpor- ności komórkowej (15).
Krajowe doświadczenia terenowe wska- zują, że szczepienie wyłącznie loch i tym sposobem indukowanie odporności bier- nej w większości przypadków nie wystar- cza do ochrony warchlaków i tuczników przed klinicznymi skutkami zakażenia PCV2. Uzasadnione jest zatem dodatko- wo czynne uodpornianie prosiąt.
Piśmiennictwo
1. Segalés J., Allan G.M., Domingo M.: Porcine circovirus diseases. Anim. Health Res. Rev. 2005a, 6, 119–142.
2. Tischer I., Rasch R., Tochtermann G.: Characterization of papovavirus– and picornavirus-like particles in per- manent pig kidney cell lines. Zentralbl. Bakteriol. Org. A.
1974, 226, 153–167.
3. Allan G.M., McNeilly F., Meehan B.M., Kennedy S., Mac- kie D.P., Ellis J.A., Clark E. G., Espuna E., Saubi N., Rie- ra P., Bøtner A., Charreyre C.E.: Isolation and characte- rization of circoviruses from pigs with wasting syndro- mes in Spain, Denmark and North Ireland. Vet. Microbiol.
1999b, 66, 115–123.
4. Rodríguez-Cariño C., Segalés J.: Ultrastructural Finding in Lymph Nodes from Pigs Suffering from Naturally Oc- curring Postweaning Multisystemic Wasting Syndrome.
Vet. Pathol. 2009, 46, 729–735.
5. Hamel A.L., Lin L.L., Nayar G.P.S.: Nucleotide Sequence of Porcine Circovirus Associated with Postweaning Mul- tisystemic Wasting Syndrome in Pigs. J. Virol. 1998, 72, 5262–5267.
6. Larochelle R., Magar R., D’Allaire S.: Genetic characte- rization and phylogenetic analysis of porcine circovirus
Prace poglądowe
45
Życie Weterynaryjne • 2016 • 91(1)
type 2 (PCV2) strains from cases presenting various cli- nical conditions. Virus Res. 2002, 90, 101–112.
7. Opriessnig T., Meng Z.J., Halbur P.G.: Porcine circovi- rus type 2-associated disease: Update on current termi- nology, clinical manifestations, pathogenesis, diagnosis, and intervention strategies. J. Vet. Diagn. Invest. 2007, 19, 591–615.
8. Grierson S.S., King D.P., Sandvik T., Hicks D., Spencer Y., Drew T.W., Banks M.: Detection and genetic typing of type 2 porcine circoviruses in archived pig tissues from the UK. Arch. Virol. 2004, 149, 1171–1183.
9. Walker I.W., Konoby C.A., Jewhurst V.A., McNair I., NcNe- illy F., Meehan B.M., Cottrell T.S., Ellis J.A., Allan G.M.:
Development and application of a competitive enzyme- -linked immunosorbent assay for the detection of serum antibodies to porcine circovirus type 2. J. Vet. Diagn. In- vest. 2000, 12, 400–405.
10. Magar R., Müller P., Larochelle R.: Retrospective serolo- gical survey of antibodies to porcine circovirus type 1 and type 2. Can. J. Vet. Res. 2000, 64, 184–186.
11. Segalés J., Allan G.M., Domingo M.: Porcine Circoviruses.
In: Zimmerman J.J., Karriker L.A., Ramirez A., Schwartz K.J., Stevenson G.W.: Diseases of Swine. Wiley-Blackwell, Ames, Iowa, USA, 2012, 10th Edition, 405–417.
12. Kekarainen T.: PCV2 Immunology and viral evolution.
Proc. 7th International Symposium on Emerging and Re- -emerging Pig Diseases, Kyoto, Japan, 21–24. June 2015, 18.
13. Opriessnig T.: What is new on PCV2: Diagnostic tools, novel strains and efficacy of current vaccines. Proc. 7th International Symposium on Emerging and Re-emerging Pig Diseases, Kyoto, Japan, 21–24. June 2015, 19–20.
14. Segalés J., Kekarainen T., Cortey M.: The natural histo- ry of porcine circovirus type 2: From an inoffensive vi- rus to a devastating swine disease? Vet. Microbiol. 2013, 165, 13–20.
15. Kekarainen T., McCullough K., Fort M., Fossum C., Se- galés J., Allan G.M.: Immune responses and vaccine-in- duced immunity against Porcine circovirus type 2. Vet.
Immunol. Immunopathol. 2010, 136, 185–193.
16. Segalés J., Allan G.M., Domingo M.: Porcine circovirus diseases. Anim. Health Res. Rev. 2005, 6, 119–142.
17. Kekarainen T., Montoya M., Dominguez J., Mateu E., Se- galés J.: Porcine circovirus type 2 (PCV2) viral compo- nents immunomodulated recall antigen responses. Vet.
Immunol. Immunopathol. 2008, 124, 41–49.
18. Kekarainen T., Montoya M., Mateu E., Segalés J.: Porcine circovirus type 2-induced interleukin-10 modulates re- call antigen responses. J. Gen. Virol. 2008, 89, 760–765.
19. Vincent I.E., Balmelli C., Meehan B., Allan G., Summer- field A., McCullough K.C.: Silencing of natural interfe- ron producing cell activation by porcine circovirus type 2 DNA. Immunology 2007, 120, 47–56.
20. Grau-Roma L., Crisci E., Sibila M., López-Soria S., Nofra- rias M., Cortey M., Fraile L., Olvera A., Segalés J.: A pro- posal on porcine circovirus type 2 (PCV2) genotype defi- nition and their relation with postweaning multisystejmic wasting syndrome (PMWS) occurrence. Vet. Microbiol.
2008, 128, 23–35.
21. Shang S.B., Jin Y.L., Jiang X.T., Zhou J.Y., Zhang X., He J.L., Yan Y.: Fine mapping of antigenic epitopes on cap- sid proteins of porcine circovrius, and antigenic pheno- type of porcine circovirus Type 2. Mol. Immunol. 2009, 46, 327–334.
22. Segalés J., Olvera A., Grau-Roma L., Charreyre C., Na- uwynck H., Larsen L., Dupont K., McCullough K., Ellis J., Krakowka S., Mankertz A., Fredholm M., Fossum C., Timmusk S., Stockhofe-Zurwieden N., Beattie V., Arm- strong D., Grassland B., Baekbo P., Allan G.: PCV-2 ge- notype definition and nomenclature. Vet. Rec. 2008, 162, 867–868.
23. Patterson A.R., Opriessnig T.: Epidemiology and hori- zontal transmission of porcine circovirus type 2 (PCV2).
Anim. Health Res. Rev. 2010, 11, 217–234.
24. Xiao C.T., Halbur P.G., Opriessnig T.: Global molecular genetic analysis of porcine circovirus type 2 (PCV2) se- quences confirms the presence of four main PCV2 geno- types and reveals a rapid increase of PCV2d. J. Gen. Vi- rol. 2015, 96, 1830–1841.
25. Dupont K., Nielsen E.O., Baekbo.P, Larsen L.E.: Geno- mic analysis of PCV2 isolates from Danish archives and a current PMWS case-control study supports a shift in genotypes with time. Vet. Microbiol. 2008, 128, 56–64.
26. Opriessnig T., Xiao C.T., Gerber P.F., Halbur P.G.: Emer- gence of a novel mutant PCV2b variant associated with clinical PCVAD in two vaccinated pig farms in the U.S.
concurrently infected with PPV2. Vet. Microbiol. 2013, 163, 177–183.
27. Opriessnig T., Xiao C.T., Gerber P.F., Halbur P.G., Mat- zinger S.R., Meng X.J.: Mutant USA strain of porcine cir- covirus type 2 (mPCV2) exhibits similar virulence to the classical PCV2a and PCV2b strains in caesarean-derived, colostrum-deprived pigs. J. Gen. Virol. 2014, 95, 2495–
2503.
28. Opriessnig T., Gerber P.F., Xiao C.T., Mogler M., Halbur P.G.: A commercial vaccine based on PCV2a and an expe- rimental vaccine based on a variant mPCV2b are both ef- fective in protecting pigs against challenge with a 2013 U.S.
variant mPCV2b strain. Vaccine 2014, 32, 230–237.
29. Opriessnig T., Gerber P.F., Xiao C.T., Halbur P.G., Matzin- ger S.R., Meng X.J.: Commercial PCV2a-based vaccines are effective in protecting naturally PCV2b-infected fini- sher pigs against experimental challenge with a 2012 mu- tant PCV2. Vaccine 2014, 32, 4342–4348.
30. Fachinger V., Bischoff R., Jedidia S.B., Saalmuller A., El- bers K.: The effect of vaccination against porcine circo- virus type 2 in pigs suffering from porcine respiratory di- sease complex. Vaccine 2008, 26, 1488–1499.
31. Pejsak Z., Podgórska K., Truszczyński M., Karbowiak P., Stadejek T.: Efficacy of different protocols of vaccination against porcine circovirus type 2 (PCV2) in a farm af- fected by postweaning multisystemic wasting syndrome (PMWS). Comp. Immunol. Microbiol. Infect. Dis. 2010, 33, 1–5.
32. Villa T.: PCV2 and reproductive performance: facts and figures for the disbelievers. W: Merial Symposium. 18th IPVS, Durban, South Africa, 2008.
Prof. zw. dr hab. Marian Truszczyński, Państwowy In- stytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badaw- czy, al. Partyzantów 57, 24-100 Puławy, e-mail:
mtruszcz@piwet.pulawy.pl
Ż
ywność funkcjonalna to kategoria środków spożywczych, które oprócz właściwości odżywczych posiadają działanie prozdrowotne potwierdzonebadaniami klinicznymi. Szczególne zain- teresowanie wzbudza żywność o zwięk- szonym poziomie niezbędnych nienasy- conych kwasów tłuszczowych (polyunsa- turated fatty acid – PUFA), a zwłaszcza długołańcuchowych kwasów nienasyco- nych (long-chain LC-PUFA) z rodziny n-3 i n-6 z jednoczesnym zmniejszeniem ilości nasyconych kwasów tłuszczowych (saturated fatty acid – SFA) z uwagi na udział tych pierwszych w prewencji cho- rób układu sercowo-naczyniowego oraz innych narządów, są one też konieczne dla prawidłowego rozwoju płodu i niemowląt (1, 2, 3, 4). Niezbędne nienasycone kwa- sy tłuszczowe z rodziny n-3 to przede wszystkim kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA), a z ro- dziny n-6 kwas arachidonowy (arachido- nic acid – AA). Dlatego też prowadzi się
badania nad możliwościami wzbogacania mięsa wieprzowego w niezbędne nienasy- cone kwasy tłuszczowe i długołańcuchowe kwasy nienasycone poprzez wprowadza- nie do podstawowej dawki pokarmowej świń składników bogatych w prekurso- ry kwasów tłuszczowych z rodziny n-6 – kwasu linolowego (linoleic acid – LA) i n-3 – kwasu α-linolenowego (α– lino- lenic acid – ALA; 5).
Generalnie mięso wieprzowe jest uwa- żane za wartościowe ze względu na za- wartość białek o wysokiej wartości bio- logicznej, witamin z grupy B, żelaza he- mowego, mikroelementów, bioaktywnych peptydów i innych biologicznie aktyw- nych związków. Z drugiej strony w wie- przowinie obecne są związki o niekorzyst- nym wpływie na zdrowie człowieka, ta- kie jak wysoka zawartość tłuszczu, w tym
Wieprzowina jako żywność funkcjonalna
Tadeusz Kubiński, Anna Wojtasik, Ewa Matczuk, Edyta Pietraś z Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie
Pork as a functional food
Kubiński T., Wojtasik A., Matczuk E., Pietraś E., National Food and Nutrition Institute, Warsaw This article aims at the presentation of growing significance of the consumption of functional food for the public. Consumers increasing interest in maintaining and improving their health by eating many new functional foods is already well recognized. Meat and meat products can be modified by adding ingredients considered beneficial for health and by eliminating or reducing the amount of components that are considered as non-healthy or even harmful. In this paper, we presented the influence of dietary fat sources on pig meat quality, fatty acids composition and also on the sensory attributes of pork.
Keywords: quality of pig meat, pork, fatty acids profile, functional food.
Prace poglądowe
46 Życie Weterynaryjne • 2016 • 91(1)
