Piotr Chlebowicz, Monika
Kotowska
Sprawozdanie z konferencji
"Społeczne źródła i następstwa
zabójstw", Warszawa 10 grudnia
2008 roku
Studia Prawnoustrojowe nr 10, 231-232
UWM 2009
S tu d ia P raw n o u stro jo w e 10
Sprawozdanie z konferencji „Społeczne źródła
i następstwa zabójstw”, Warszawa 10 grudnia
2008 roku
W d n iu 10 g ru d n ia 2008 r. w W arszaw ie odbyła się VI k o n fe ren c ja d o ty cząca p ro b le m a ty k i zabójstw pod ty tu łe m „Społeczne źró d ła i n a s tę p s tw a zabójstw ”, zo rg an izo w an a p rzez K a te d rę K rym inologii i P o lity k i K ry m in aln ej In s ty tu tu P ro fila k ty k i i R esocjalizacji U n iw e rs y te tu W arszaw skiego. R e fe ra ty i d y sk u sje były prow adzone w S ali Balowej w P a ła c u Tyszkiew iczów - P otockich, n a te re n ie U n iw e rsy te tu . Podobnie ja k w la ta c h ub ieg ły ch k o n fe re n c ja s k u p iła za ró w n o te o re ty k ó w p ra w a k a rn e g o i k ry m in o lo g ii, ja k i p ra k ty k ó w szeroko pojętego w y m ia ru spraw iedliw ości: policjantów , sędziów, p ro k u ra to ró w i k u ra to ró w sądow ych. W ydział P ra w a i A d m in istra c ji U n iw e r s y te tu W arm iń sk o -M azu rsk ieg o w O lszty n ie był re p re z e n to w a n y p rzez p r a cow ników Z a k ła d u K rym inologii, W iktym ologii i P ro b le m a ty k i P rzestęp czości Z organizow anej d r M onikę K o to w sk ą i dr. P io tra C hlebow icza.
K onferencję otw orzył i po w itał zgrom ad zon ych prof. d r hab . Zbigniew L a so c ik . J a k o p ie rw s z a r e f e r a t w y g ło siła d r M a g d a le n a B u d y n -K u lik (UM CS). R e fe re n tk a w sz e c h stro n n ie om ów iła z a g a d n ie n ie g enezy zabó stw „dom owych”, s k u p ia ją c się w szczególności n a asp ek cie w iktym ologicznym . M imo iż w Polsce odnotow uje się s p a d a ją c ą liczbę zabójstw (obecnie ok. 860 zabójstw rocznie), to specyficzna k a te g o ria zab ó jstw a „domowego” u trz y m u je się n a ty m sam y m poziom ie, stan o w iąc 1/3 ogólnej liczby zacho w ań k w a lifi kow anych z a r t. 148 k.k. Is tn ie ją cechy pozw alające n a krym inologiczne w yod ręb n ien ie za b ó jstw a „domowego”. N a le ż ą do n ich ta k ie e le m e n ty ja k : g en eza k o n flik tu prow adzącego do zabójstw a, k tó ra tk w i w re la c ja c h pom ię dzy p a r tn e ra m i - w ed łu g re fe re n tk i n a rz ę d z ie m b adaw czy m um ożliw iającym a n a liz ę ty ch re la cji s ą w iktym ologiczne typologie sk o n stru o w a n e p rzez tw ó r ców w iktym ologii (M endelsohna, E lle n b e rg e ra i H e n tin g a ); sto so w an ie p rz e mocy p rzez ofiarę (do n ajcz ęstszy ch p rzy p ad k ó w n ależ y zabójstw o m ężczyzny przez kobietę); ro la alk o h o lu w in icjo w an iu zach ow ań agresy w ny ch; zazw y czaj n ie p la n o w a n y c h a r a k te r m o d u s o p e r a n d i; użycie p rzy p ad k o w y ch n a r z ę dzi za b ó jstw a (n a jc zęstszy m n a rz ę d z ie m p o zo staje w ciąż nóż); czynności spraw cze s ą najczęściej objęte afektem . W w y stą p ie n iu poru szon o ciekaw y p ro b lem k w a lifik o w a n ia o p isan y ch s ta n ó w fak ty czn y ch ja k o obrony k on iecz
232 Recenzje i sprawozdania
nej. O dnotow ać m o żn a sto p n io w ą zm ian ę w p o staw ie sk ład ó w o rzekających, k tó re coraz częściej w w yro k o w an u u w z g lę d n ia ją k o n stru k c ję p rz e w id z ia n ą w a r t. 25 § 1 k.k.
P ro w ad zący k onferencję prof. Z bigniew L aso cik n a w ią z a ł do poszczegól n y ch w ątk ó w p rz ed staw io n y ch p rzez d r M ag d a le n ę B u dy n-K ulik , za z n a c z a jąc, że og ro m n a liczba d an y c h dotycząca p rz eb ieg u czy n u i tow arzyszący ch
okoliczności fak ty czn y ch w y m ag a odpow iedniego z in te rp re to w a n ia .
K olejny re fe re n te m był prof. d r h ab. Zbigniew M ajch rzak , w ieloletni p ra co w n ik K lin ik i P s y c h ia trii Sądow ej I n s ty tu tu P s y c h ia trii i N eurologii w W arszaw ie, s p e c ja lista z z a k re s u psychologii sądow ej. W ygłosił on re fe ra t z a ty tu ło w a n y N i e l e t n i z a b ó jc y - i n d w i d u a l n e i s p o łe c z n e s k u t k i a g r e s ji, a p rzy o kazji z a p re z e n to w a ł swoje najn o w sze o p racow anie p t. Z a b ó jc z y n ie i z a b ó jc y . Prof. M ajch rzy k p rz e d sta w ił ry s h isto ry czn y zjaw isk a zab ójstw p o p ełn ian y c h przez n ie le tn ic h i m łodocianych, n a s tę p n ie sc h a ra k te ry z o w a ł rolę czynników ku ltu ro w y ch , a p rzed e w szy stk im k w e stie zw ią zan e ze w zoram i osobowości i sy ste m a m i w a rto ści w genezie ty ch czynów. In te re su ją c y wywód dotyczył zw łaszcza zm ia n cyw ilizacyjnych, k tó re w p ły w ają n a n isk i poziom socjalizacji spraw ców , n iszcz ą ich sta b iln o ść em ocjo nalną, k re u ją m odę n a p o siad an ie p ra g n ie ń w y m ag ający ch n aty ch m iasto w e g o zasp ok ojen ia. P onow nie zo stał podn iesiony p ro b lem alk o h o lu ja k o isto tn e g o czy n n ik a krym in og enn eg o.
O s ta tn im re fe re n te m był d r K a cp er G radoń , a d iu n k t n a U n iw e rsy tecie W arszaw skim . Jeg o w y stąp ien ie , z a ty tu ło w a n e E tio l o g ia z a b ó j s t w - w y b r a n e z a g a d n i e n i a , koncen tro w ało się n a a n a liz ie procesów m otyw acyjn ych sery j n y ch o raz m asow ych zabójców. R e fe ra t te n dotyczył w zdecydow anym sto p n iu sy tu acji krym inologicznej w A m eryce Północnej. D r G ra d o ń odniósł się p o n ad to do tzw. za b ó jstw a honorow ego, c h a ra k te ry sty c z n e g o d la k ra jó w B li skiego W schodu. Z uw ag i je d n a k n a globalizację zjaw isko to zostało p rz e n ie sione do k ra jó w euro p ejsk ich . Is to ta zab ó jstw a honorow ego polega najczęściej n a p o zb aw ien iu życia dzieci p rzez rodziców, k tó rzy u w a ż a ją , że dzieci poprzez z ła m a n ie ok reślo n y ch w zorów k u ltu ro w y c h (np. m eza lia n s) „sp lam iły” h o no r rodziny.
P odsum ow ując, VI k onferencję dotyczącą p ro b le m a ty k i zab ójstw u z n a je m y za niezw ykle in te re su ją c ą .
