Therapeutic and prognostic value of lymphadenectomy in gynecological oncology

4 6 % ' )  4 3 + 0 Á ( 3 ; )

ginekologia

Wartość prognostyczno-terapeutyczna

limfadenektomii w onkologii ginekologicznej

Therapeutic and prognostic value of lymphadenectomy in gynecological oncology

.DWDU]\QD3HUĪ\áR3DZHá0LRWáD(UQHVW/LV7RPDV]5HFKEHUJHU

II Katedra i Klinika Ginekologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Polska

Streszczenie

Limfadenektomia jest integralną częścią zabiegów chirurgicznych wykonywanych u pacjentek chorych na nowo- twory ginekologiczne, brak jest jednak standaryzacji w używanej terminologii oraz jednoznacznego określenia za- kresu procedury w konkretnych sytuacjach klinicznych.

Limfadenektomia miedniczna systemowa to usunięcie całej tkanki limfatycznej z regionów o największym prawdo- podobieństwie występowania przerzutów, natomiast okołoaortalna to usunięcie węzłów chłonnych z okolicy aorty.

W każdym z nowotworów ginekologicznych w zależności od zaawansowania procesu nowotworowego obowiązuje odmienny sposób postępowania. Jednoznacznie możemy stwierdzić, że limfadenektomia systemowa wydłuża czas przeżycia u  pacjentek w  zaawansowanym stadium raka jajnika oraz że można jej nie wykonywać jedynie u pacjentek w stopniu G1 raka śluzowego.

W przypadku raka sromu niewskazane jest usuwanie węzłów chłonnych miednicy mniejszej, biodrowych i zasło- nowych. We wczesnym stadium, gdy zmiana zlokalizowana jest bocznie (dotyczy jednej z warg sromowych), moż- na wykonywać powierzchowną, jednostronną limfadenektomię węzłów pachwinowych; w przypadku gdy zmiana pierwotna zlokalizowana jest centralnie należy wykonać limfadenektomię pachwinową po obu stronach. Głęboka limfadenektomia pachwinowa powinna być wykonana w przypadku, zarówno gdy zmiana pierwotna zlokalizowana jest centralnie w przypadku raka we wczesnym stadium, jak również w zaawansowanym stadium oraz u pacjentów z przerzutami w węzłach powierzchownych.

Limfadenektomia w raku endometrium przynosi korzyści w stopniu I jedynie w stadium G3, oraz w stopniu II i III.

W stopniu I G1 i  I G2 nie wykazano, aby zwiększała czas przeżycia. Przy rozpoznaniu raka surowiczego endome- trium zawsze powinno się wykonywać limfadenktomię.

W raku szyjki macicy w stopniu IB-IIA usunięcie węzłów okołoaortalnych jest wskazane u pacjentek z dużym guzem i podejrzewaną lub znaną chorobą w węzłach miednicy.

Słowa kluczowe: OLPIDGHQHNWRPLD/ rak szyjki macicy / rak HQGRmHWriXm / /rak jajnika / rak sromu /

Otrzymano: 08.11.2012

Zaakceptowano do druku: 10.06.2013 Adres do korespondencji:

Tomasz Rechberger, II Katedra i Klinika Ginekologii,

Polska, 20-954 Lublin, ul. Jaczewskiego 8;

tel./fax. +81 7244686, e-mail: rechbergt@yahoo.com

/LPIDGHQHNWRPLDRGJU\ZDLVWRWQąUROĊSURJQRVW\F]QąLWH

UDSHXW\F]Qą Z RQNRORJLL JLQHNRORJLF]QHM /LPIDGHQHNWRPLD

MHVWLQWHJUDOQąF]ĊĞFLą]DELHJyZFKLUXUJLF]Q\FKZ\NRQ\ZDQ\FK

XSDFMHQWHNFKRU\FKQDQRZRWZRU\JLQHNRORJLF]QHEUDNMHVWMHG

QDNVWDQGDU\]DFMLZXĪ\ZDQHMWHUPLQRORJLLRUD]MHGQR]QDF]QHJR

RNUHĞOHQLD]DNUHVXSURFHGXU\:OLWHUDWXU]HVSRW\NDVLĊNLONDWHU

PLQyZRGQRV]ąF\FKVLĊGROLPIDGHQHNWRPLLZ SRV]F]HJyOQ\FK

URG]DMDFKQRZRWZRUyZ7DEHOD,

/LPIDGHQHNWRPLD PLHGQLF]QD V\VWHPRZD  XVXQLĊFLH FDáHM

WNDQNLOLPIDW\F]QHM]UHJLRQyZRQDMZLĊNV]\PSUDZGRSRGRELHĔ

VWZLHZ\VWĊSRZDQLDSU]HU]XWyZ=DNUHVWHMSURFHGXU\SRZLQLHQ

E\üĞFLĞOH]GH¿QLRZDQ\LRNUHĞORQ\]DSRPRFąFKDUDNWHU\VW\F]

Q\FK SXQNWyZ DQDWRPLF]Q\FK : SU]\SDGNX OLPIDGHQHNWRPLL

PLHGQLF]QHMQDOHĪ\]GH¿QLRZDüQDVWĊSXMąFHSXQNW\RULHQWDF\MQH

± ERF]QLH ]HZQĊWU]QLH PLĊVLHĔ ELRGURZRXGRZ\ L QHUZ

ELRGURZRSáFLRZ\RUD]Ī\áDLWĊWQLFDELRGURZD]HZQĊWU]

na,

± ERF]nLHNXJyU]HUR]ZLGOHnLHnaF]\ĔELRGURZ\FKZVSyO

n\FKLĞFLanaMHOLWa,

± Z JáĊEL GnR GRáX ]aVáRnRZHJR, NWyUH OHĪ\ RNRáR  FP

SRnLĪHMnHUZX]aVáRnRZHJR,

± ]SU]RGXSU]HVWU]HĔRNRáRSĊFKHU]RZaLWĊWnLFaSĊFKHU]R

ZaJyUna,

± ]W\áXSU]HVWU]HĔSU]HGNU]\ĪRZaLRNRáRRGE\WnLF]a>@

/LPIaGHnHNWRPLa RNRáRaRUWaOna XVXnLĊFLH ZĊ]áyZ FKáRn

n\FK ] RNROLF\ aRUW\:\FLnaMąF ZĊ]á\ RNRáRaRUWaOnH SXáaS UH

VHNFMLG]LHOLP\naSR]LRP\GROn\±GRZ\VRNRĞFLWĊWnLF\NUH]

NRZHMGROnHMLJyUn\±GRZ\VRNRĞFLOHZHMĪ\á\nHUNRZHM

3XnNWaPL WRSRJUa¿F]n\PL OLPIaGHnHNWRPLL RNRáRaRUWaOnHM

Vą

± PLĊVLHĔELRGURZROĊGĨZLRZ\,

± SUaZ\PRF]RZyG,

± Ī\áaJáyZnaGROnaLSUaZaĪ\áanHUNRZa,

± WĊWnLFaJáyZnaLRELHWĊWnLFHELRGURZHZVSyOnH,

± ]OHZHMVWURn\OHZ\PRF]RZyG,WĊWnLFaNUH]NRZaGROna

RUa]Ī\á\LWĊWnLFHNU]\ĪRZH>@

,nWHUHVXMąFąSURSR]\FMĊSRG]LaáXOLPIaGHnHNWRPLLSU]HGVWa

ZLOL6NUĊWLZVS']LHOąRnLOLPIaGHnHNWRPLĊPLHGnLF]nąLaRU

WaOnąnaNOaV\

± NOaVa,XVXnLĊFLHZ\EUan\FKZĊ]áyZFKáRnn\FK,

± NOaVa,,XVXnLĊFLHZĊ]áyZFKáRnn\FK]naMGXMąF\FKVLĊSR

VWURnLHEU]XV]nHMLERF]nHMZVWRVXnNXGRGXĪ\FKnaF]\Ĕ

]aRWU]HZnRZ\FK PLHGnLF\ PnLHMV]HM, nHUZyZ ]aVáRnR

Z\FKLERF]nLHGRaRUW\LĪ\á\JáyZnHMGROnHM,

± NOaVa,,,FaáNRZLWHXVXnLĊFLHWNanNLOLPIaW\F]nHMZRNyá

naF]\Ĕ ELRGURZ\FK, GRáyZ ]aVáRnRZ\FK Z W\P WaNĪH

Abstract

Lymphadenectomy is an integral part of gynecological cancer surgery, however there is still lack of standardization in the terminology used. In the current literature several types of surgical procedures for pelvic lymph nodes dissec- tion are recognized.

Complete pelvic lymphadenectomy is defined as the removal of all fatty lymphatic tissue from the predicted areas of high incidence of lymph nodes with possible metastatic involvement. Para-aortic lymphadenectomy is defined as the removal of all lymphatic tissue from the aortic region.

The latter is divided into two levels: the lower - up to the inferior mesenteric artery and the upper - up to the left renal vein. Another classification divided pelvic and aortic lymphadenectomy into three classes. Class I is defined as the removal of the chosen lymph nodes, class II as the removal of lymph nodes located ventrally and laterally to the large retroperitoneal pelvic vessels, obturator nerves and laterally to the aorta and the inferior vena cava, whereas class III as the complete removal of lymphatic tissue surrounding the iliac vessels, obturator pits, dorsally to the obturator nerve and the presacral lymph tissue around the aorta and the inferior vena cava. In each gynecological cancer, depending on the severity of the disease different procedures are applied concerning lymphadenectomy. In patients with advanced ovarian cancer systematic lymphadenectomy prolongs the survival rate. Omission of syste- matic lymphadenectomy can be considered only for patients with mucinous carcinoma G1 level.

In the case of vulvar cancer, removal of pelvic, iliac and obturator lymph nodes is inappropriate as it has not been proven to result in an increased survival rate. Inguinal lymphadenectomy in this cancer depends on the stage and location of the primary tumor - at an early stage vulvar cancer located laterally a superficial, unilateral inguinal lym- phadenectomy can be performed, if the primary lesion is located centrally an inguinal lymphadenectomy should be performed on both sides. Deep inguinal lymphadenectomy should be performed only in cases where: primary tumor is located centrally in case of cancer in the early stages, in advanced stage and in patients with metastases in the superficial nodes. Sentinel lymph node biopsy is an alternative method that can be offered to patients with early-stage vulvar cancer located laterally.

Lymphadenectomy in endometrial cancer is beneficial in stages I G3, II and III. In stages I G1 and G2 an increase in the survival time has not been shown. The cervical cancer stage IB -IIA removal of para-aortic lymph nodes (to the mesenteric artery) is indicated in patients with large tumors and suspected or known disease in the pelvic nodes.

In patients in whom diagnostic imaging studies have not shown metastasis in para-aortic and pelvic lymph nodes or distant metastasis, para-aortic lymphadenectomy can be omitted. Further randomized studies are needed to elucidate the necessity and extent of lymphadenectomy in given gynecological cancers.

Key words: OymSKaGHnHcWomy / cervical cancer / enGomeWrial cancer / ovarian cancer / / vulvar cancer /

JU]ELHWRZR RG nHUZyZ ]aVáRnRZ\FK, ] RNROLF\ SU]HG

NU]\ĪRZHM RUa] WNanNL OLPIaW\F]nHM ZRNyá aRUW\ L Ī\á\

JáyZnHMGROnHM>@

:NaĪG\P]nRZRWZRUyZJLnHNRORJLF]n\FKZ]aOHĪnRĞFLRG

]aaZanVRZanLaSURFHVXnRZRWZRURZHJRRERZLą]XMHRGPLHnn\

VSRVyESRVWĊSRZanLaGRW\F]ąF\]aNUHVXOLPIaGHnHNWRPLL

Rak jajnika

5ROa OLPIaGHnHNWRPLL Z SRSUaZLH SU]HĪ\ZaOnRĞFL Z UaNX

naEáRnNRZ\PMaMnLNanLHMHVWGRNRĔFaZ\MaĞnLRna:HGáXJ]a

OHFHĔ ),*2 VWaJLnJ FKLUXUJLF]n\ MHVW naMLVWRWnLHMV]\P F]\nnL

NLHPSURJnRVW\F]n\PGOaRNUHĞOHnLaRNUHVXZROnHJRRGFKRURE\

L F]aVX SU]HĪ\FLa X SaFMHnWHN ] naEáRnNRZ\P UaNLHP MaMnLNa

6WanGaUGRZ\PSRVWĊSRZanLHPXW\FKFKRU\FKMHVWOaSaURWRPLa,

SRGF]aVNWyUHMGąĪ\VLĊGRPaNV\PaOnHMF\WRUHGXNFMLJX]aRUa]

FKHPLRWHUaSLa aGMXZanWRZa =aXZaĪRnR, ĪH SU]HU]XW\ Z ZĊ

]áaFK FKáRnn\FK PLHGnLF\ L RNRáRaRUWaOn\FK VWZLHUG]RnH SRG

F]aVOaSaURWRPLLZ\VWĊSXMąXFKRU\FKnaZF]HVnHJRUaNaMaMnLNa

F]ĊĞFLHM nLĪ Z Lnn\FK nRZRWZRUaFK JLnHNRORJLF]n\FK 2NRáR

 SaFMHnWyZ] FKRUREą RJUanLF]RnąGR PLHGnLF\MHVW ]aNOa

V\¿NRZana GR VWRSnLa ,,,F ZJ NOaV\¿NaFML ),*2 3RPLPR, ĪH

]RVWaá XVWaORn\ ]ZLą]HN SRPLĊG]\ Z\VWĊSRZanLHP SU]HU]XWyZ

ZZĊ]áaFKFKáRnn\FKPLHGnLF\LRNRáRaRUWaOn\FKa]á\PURNR

ZanLHP,WRMHGnaNnLHPa]JRG\SRPLĊG]\JLnHNRORJaPLRnNR

ORJLF]n\PLRGnRĞnLHVNXWHF]nRĞFLV\VWHPRZHMOLPIaGHnHNWRPLL

ZZ\GáXĪHnLXF]aVXSU]HĪ\FLa>,@:RSaUFLXRSU]HSURZaG]R

nąPHWaanaOL]ĊEaGaĔUanGRPL]RZanHLREVHUZaF\Mn\FK REHMPXMąFąNRELHW]naEáRnNRZ\PUaNLHPMaMnLNaSaFMHnW

NL]RVWaá\SRG]LHORnHnaJUXS\,ZREUĊELHNWyU\FK

±Z\NRnanR V\VWHPRZą OLPIaGHnHNWRPLĊ ZĊ]áyZ PLHG

nLF\LRNRáRaRUWaOn\FK,

±XVXnLĊWRZLĊFHMnLĪZĊ]áyZPLHGnLF\LRNRáRaRUWaO

nych,

 ± XVXnLĊWR SRnaG  ZĊ]áyZ PLHGnLcy OXE SRnaG  RNR

áRaRUWaOnych,

 ± XVXnLĊWR SRnaG  ZĊ]áyZ PLHGnLc]nych L SRnaG 

RNRáRaRUWaOnych

:ynLNL WHM PHWaanaOL]y SRNa]aáy, ĪH ZyNRnanLH OLPIaGHnHN

WRPLL VyVWHPRZHM ZyGáXĪa c]aV SU]HĪycLa Z ]aaZanVRZanyP VWaGLXP naEáRnNRZHJR UaNa MaMnLNa -HGnRc]HĞnLH nLH PRĪna VLĊ MHGnR]nac]nLH ZySRZLHG]LHü RGnRĞnLH VNXWHc]nRĞcL OLPIaGHnHN

WRPLL ZH Zc]HVnych VWaGLach WHJR nRZRWZRUX >@ : EaGanLX SURVSHNWyZnyP REHMPXMącyP  SacMHnWHN ZH Zc]HVnyP VWa

GLXP naEáRnNRZHJR UaNa MaMnLNa, NWyUH SRGGanH ]RVWaáy VWaJLn

JRZL chLUXUJLc]nHPX, REHMPXMącHPX OLPIaGHnHNWRPLĊ, SRGc]aV NWyUHM XVXnLĊWR ĞUHGnLR  ZĊ]áyZ RNRáRaRUWaOnych L  ZĊ]áy RNROLcy PLHGnLcy, VWZLHUG]RnR ZyVWĊSRZanLH SU]HU]XWyZ Z ZĊ

]áach PLHGnLc]nych X  SacMHnWHN , = NROHL Z JUXSLH Sa

cMHnWHN ] ]aMĊWyPL ZĊ]áaPL cháRnnyPL RNROLcy PLHGnLcy, ZĊ]áy RNRáRaRUWaOnH Eyáy ]aMĊWH aĪ X  , ]  SacMHnWHN : Ea

GanLX WyP ZyNa]anR, ĪH ZLHN, PHnRSaX]a, VWRSLHĔ ]aaZanVRZa

nLa NOLnLc]nHJR ZJ ),*2, VWRSLHĔ ]UyĪnLcRZanLa hLVWRORJLc]nHJR ** Z SRUyZnanLX GR *, WyS hLVWRORJLc]ny UaNa VXURZLc]y Z SRUyZnanLX GR ĞOX]RZHJR, ZyVWĊSRZanLH ]PLan SR REX VWUR

nach Vą c]ynnLNaPL, NWyUH PaMą ZSáyZ na ZyVWĊSRZanLH SU]H

U]XWyZ Z ZĊ]áach cháRnnych 3U]HU]XWy ZyVWĊSRZaáy X ,

SacMHnWHN Z VWRSnLX , L X , Z VWRSnLX ,, chRUREy : SU]y

SaGNX ]PLany ]ORNaOL]RZanHM SR MHGnHM VWURnLH SU]HU]XWRZanLH PLaáR PLHMVcH X , SacMHnWHN *Gy ]PLana Eyáa ]ORNaOL]RZa

na SR REX VWURnach, ]aMĊcLH ZĊ]áyZ cháRnnych ZyVWąSLáR X 

SacMHnWHN : SU]ySaGNX UaNa VXURZLc]HJR Uy]yNR ZyVWĊSRZanLa SU]HU]XWyZ EyáR naMZyĪV]H   Z SRUyZnanLX GR Lnnych Wy

SyZ  , 1LH VWZLHUG]RnR SU]HU]XWyZ Z ZĊ]áach cháRnnych Z SU]ySaGNX UaNa ĞOX]RZHJR 8 NRELHW SR PHnRSaX]LH VWZLHU

G]RnR ]nac]ącR c]ĊĞcLHM ZyVWĊSRZanLH

 nRZRWZRUX Z VWaGLXP *,

 nRZRWZRUX ]ORNaOL]RZanHJR REXVWURnnLH,

 SU]HU]XWyZ Z ZĊ]áach RNRáRaRUWaOnych, NWyUych nLH VWZLHUG]RnR X NRELHW SU]HG PHnRSaX]ą >@

: LnnHM anaOL]LH  EaGaĔ REHMPXMących JUXSĊ SacMHnWHN Z , L ,, VWRSnLX UaNa naEáRnNRZHJR MaMnLNa, NWyUH SRGGanH ]RVWa

áy VyVWHPRZHM OLPIaGHnHNWRPLL ] XVXnLĊcLHP ZĊ]áyZ PLHGnLcy L RNRáRaRUWaOnych VWZLHUG]RnR, ĪH SU]HU]XWy Z ZĊ]áach ZyVWą

SLáy X , chRUych : SU]ySaGNX ]aaZanVRZanLa NOLnLc]

nHJR Z VWRSnLach , L ,, SU]y ]UyĪnLcRZanLX hLVWRORJLc]nyP *

SU]HU]XWy ZyVWĊSRZaáy naMU]aG]LHM L GRWyc]yáy , SacMHnWHN, c]ĊĞcLHM Z *  ,, naMc]ĊĞcLHM naWRPLaVW Z *   : RG

nLHVLHnLX GR WySX hLVWRORJLc]nHJR naMZLĊcHM SU]HU]XWyZ ZyVWą

SLáR X SacMHnWHN ] UaNLHP VXURZLc]yP, a naMPnLHM ] UaNLHP ĞOX

]RZyP :ycLąJnLĊWR ZnLRVHN, ĪH OLPIaGHnHNWRPLĊ VyVWHPRZą PRĪna SRPLnąü MHGynLH X SacMHnWHN Z VWRSnLX * UaNa ĞOX]RZH

JR >@ : LnnyP EaGanLX, REHMPXMącyP  SacMHnWHN Z VWRSnLX ,,,c L ,9 UaNa naEáRnNRZHJR MaMnLNa SRGGanych chHPLRWHUaSLL nHRaGMXZanWRZHM, X  ZyNRnanR VyVWHPRZą OLPIaGHnHNWRPLĊ XVXnLĊcLH ZĊ]áyZ PLHGnLc]nych L RNRáRaRUWaOnych Z WUaNcLH SLHUZRWnHM RSHUacML cyWRUHGXNcyMnHM, a X  JUXSa NRnWUROna XVXnLĊWR MHGynLH SRZLĊNV]RnH ZĊ]áy : REyGZX JUXSach ZV]yVW

NLH SacMHnWNL SU]HV]áy chHPLRWHUaSLĊ SR ]aNRĔc]RnyP OHc]HnLX chLUXUJLc]nyP 8 SacMHnWHN SRGGanych OLPIaGHnHNWRPLL VyV

WHPRZHM XVXnLĊWR ĞUHGnLR  ZĊ]áyZ cháRnnych, SRGc]aV JGy ĞUHGnLa OLc]Ea XVXnLĊWych ZĊ]áyZ Z JUXSLH NRnWUROnHM ZynRVLáa

 8  NRELHW RVLąJnLĊWR RSWyPaOną cyWRUHGXNcMĊ, ] PaNURVNR

SRZR nLHZLGRc]ną chRUREą UHV]WNRZą 1aOHĪy SRGNUHĞOLü, ĪH aĪ X  SacMHnWHN Z NaĪGHM ] JUXS nLH]EĊGnH EyáR SU]HSURZaG]HnLH SRnaGUaGyNaOnHM SURcHGXUy chLUXUJLc]nHM, aEy X]yVNaü WHn HIHNW

/Lc]Ea ]PLHnLRnych ZĊ]áyZ Eyáa SRGREna Z REX JUXSach 

Z JUXSLH SRGGanHM OLPIaGHnHNWRPLL VyVWHPRZHM , Z SRUyZna

nLX GR , Z JUXSLH NRnWUROnHM ,,, SRGREnLH MaN OLc]Ea SR

WZLHUG]Rnych hLVWRSaWRORJLc]nLH SU]HU]XWyZ Z ]PLHnLRnych ZĊ

]áach   Z JUXSLH , Z SRUyZnanLX GR , Z JUXSLH ,, &]aV REVHUZacML ZynLyVá ĞUHGnLR  PLHVLĊcy 6WZLHUG]RnR, ĪH OHWnL RNUHV SU]HĪycLa X SacMHnWHN Z JUXSLH , ZynLyVá  , a X Sa

cMHnWHN ] JUXSy ,,   6WZLHUG]RnR ZyVWĊSRZanLH naZURWyZ X   SacMHnWHN ] JUXSy , L  Z JUXSLH NRnWUROnHM ,

RUa] RGSRZLHGnLR  L  ]JRnyZ 1aOHĪy SRGNUHĞOLü, ĪH ZV]yVW

NLH SRZyĪV]H ]aOHĪnRĞcL nLH Eyáy LVWRWnH VWaWyVWyc]nLH : JUX

SLH SRGGanHM OLPIaGHnHNWRPLL ĞUHGnL c]aV RSHUacML ZynLyVá 

PLn Z SRUyZnanLX GR  PLn Z JUXSLH NRnWUROnHM, ZyĪV]y Eyá UyZnLHĪ RGVHWHN SacMHnWHN ZyPaJaMących WUanVIX]ML NUZL  

YV , 6WZLHUG]RnR UyZnLHĪ, ĪH ZyVWĊSRZanLH SU]HU]XWyZ Z ZĊ]áach cháRnnych X SacMHnWHN SU]HG L SR chHPLRWHUaSLL Z REX EaGanych JUXSach MHVW SRGREnH :ycLąJnLĊWR NRĔcRZy ZnLRVHN, ĪH OLPIaGHnHNWRPLa SRGc]aV SLHUZRWnHM RSHUacML cyWRUHGXNcyMnHM Z ]aaZanVRZanyP VWaGLXP UaNa MaMnLNa PRĪH Eyü SRPLnLĊWa X SacMHnWHN ] JUXSy ZyVRNLHJR Uy]yNa RSHUacyMnHJR >@ : EaGa

nLX REHMPXMącyP  SacMHnWHN Z ,,, VWRSnLX UaNa MaMnLNa, ]aELHJ RSHUacyMny ] XVXnLĊcLHP ZĊ]áyZ RNRáRaRUWaOnych L PLHGnLcy PnLHMV]HM ZyNRnanR X  SacMHnWHN, X NWyUych ZLHONRĞü SR]R

VWaáHJR JX]a SR SLHUZRWnHM RSHUacML cyWRUHGXNcyMnHM ZynRVLáa

cP 8  SacMHnWHN nLH XVXZanR ZĊ]áyZ cháRnnych, SRnLH

ZaĪ ZLHONRĞü SR]RVWaáHJR JX]a Eyáa !cP :V]yVWNLH SacMHnWNL SRGGanH ]RVWaáy chHPLRWHUaSLL 8  ]H  SacMHnWHN VWZLHUG]R

nR ZyVWĊSRZanLH SU]HU]XWyZ Z ZĊ]áach 6WZLHUG]RnR ]nac]ącR ZyĪV]ą LORĞü SU]HU]XWyZ X SacMHnWHN Z VWRSnLX * Z SRUyZnanLX ] * L * 6WZLHUG]RnR, ĪH RSWyPaOnH XVXnLĊcLH JX]a, a nLH OLP

IaGHnHNWRPLa MHVW naMZaĪnLHMV]yP c]ynnLNLHP SURJnRVWyc]nyP ] naMZLĊNV]yP ZSáyZHP na c]aV SU]HĪycLa Z ,,, VWRSnLX UaNa MaMnLNa >@

Rak sromu

2cHnLaMąc VWRSLHĔ ]aaZanVRZanLa UaNa VURPX ELHU]H VLĊ SRG XZaJĊ ZLHONRĞü ]PLany SLHUZRWnHM RUa] ]aMĊcLH SachZLnRZych L XGRZych ZĊ]áyZ cháRnnych :yNRnanLH EaGaĔ REUa]RZych

WRPRJUa¿L NRPSXWHURZHM MaPy EU]XV]nHM RUa] PLHGnLcy MHVW ZVNa]anH ZyZc]aV, JGy ZLHONRĞü ]PLany SLHUZRWnHM SU]HNUac]a

cP 3R]ZaOaMą RnH ZyNUyü SU]HU]XWy Z ZĊ]áach cháRnnych /H

c]HnLH UaNa VURPX REHMPXMH ZycLĊcLH ]PLany SLHUZRWnHM L HZHn

WXaOnH ZyNRnanLH OLPIaGHnHNWRPLL $OWHUnaWyZą GOa OLPIaGHnHN

WRPLL PRĪH Eyü ELRSVMa ZĊ]áa ZaUWRZnLc]HJR :áaĞcLZH SRVWĊ

SRZanLH ] UHJLRnaOnyPL ZĊ]áaPL cháRnnyPL MHVW naMZaĪnLHMV]yP c]ynnLNLHP, NWyUy RGJUyZa UROĊ Z ]PnLHMV]HnLX ĞPLHUWHOnRĞcL ZH Zc]HVnyP VWaGLXP UaNa VURPX 7yONR SacMHncL Z VWaGLXP ]aaZanVRZanLa 7a ] nacLHNanLHP SRGĞcLHOLVNa PP L RJnL

VNLHP SLHUZRWnyP cP nLH naOHĪą GR JUXSy Uy]yNa ZyVWĊSR

ZanLa SU]HU]XWyZ Z ZĊ]áach cháRnnych :yVWąSLHnLH Z]nRZy nRZRWZRUX Z SR]RVWaZLRnych ZĊ]áach cháRnnych SachZLnR

ZRXGRZych ZLąĪH VLĊ ] GXĪą ĞPLHUWHOnRĞcLą 8VXZanLH ZĊ]áyZ cháRnnych PLHGnLcy PnLHMV]HM, ELRGURZych L ]aVáRnRZych MHVW nLHZVNa]anH, SRnLHZaĪ nLH XGRZRGnLRnR, Ey ZyNRnanLH WHM SUR

cHGXUy ZLą]aáR VLĊ ]H ]ZLĊNV]HnLHP SU]HĪyZaOnRĞcL

3U]y SRGHMPRZanLX GHcy]ML R ZyNRnanLX OLPIaGHnHNWRPLL SRZLnnR VLĊ RcHnLü ZLHONRĞü JX]a RUa] JáĊERNRĞü nacLHNanLa

MHĪHOL MHVW RnR PnLHMV]H nLĪ PP, ZyZc]aV PRĪna nLH XVXZaü ZĊ]áyZ cháRnnych SachZLnRZRXGRZych >@ 3acMHnWNL ] EaU

G]LHM ]aaZanVRZanyP JX]HP Z VWRSnLX 7E ZyPaJaMą XVXnLĊcLa ZĊ]áyZ SachZLnRZRXGRZych OXE RcHny ZĊ]áa ZaUWRZnLc]HJR

>@ &hLUXUJLc]na RcHna ZĊ]áyZ cháRnnych SachZLnRZRXGR

Zych SR MHGnHM VWURnLH MHVW ZáaĞcLZa GOa ]PLan ]ORNaOL]RZa

nych ERc]nLH Z REUĊELH ZaUJL VURPRZHM, JGy nLH VWZLHUG]a VLĊ Z nLch SU]HU]XWyZ : EaGanLX ,nYHUVHn L ZVS SRGGanR anaOL]LH GanH GRWyc]ącH JUXSy  SacMHnWHN ] UaNLHP VURPX ]ORNaOL]R

ZanyP SR MHGnHM VWURnLH 8  NRELHW SRWZLHUG]RnR REHcnRĞü SU]HU]XWyZ Z ZĊ]áach SachZLnRZRXGRZych 6WZLHUG]RnR, ĪH Z VyWXacML, JGy SU]HU]XWy ZyVWĊSXMą SR VWURnLH SU]HcLZnHM GR RJnLVNa SLHUZRWnHJR, WR EaUG]R U]aGNR nLH Pa Lch SR VWURnLH ]PLany  SacMHnWNL : WyP EaGanLX VWZLHUG]RnR, ĪH MHGynyP nLH]aOHĪnyP c]ynnLNLHP Uy]yNa ]aMĊcLa ZĊ]áyZ cháRnnych SR SU]HcLZnHM VWURnLH MHVW caáNRZLWa OLc]Ea ]aMĊWych ZĊ]áyZ cháRn

nych SR VWURnLH ]PLany >@ : VWaGLXP ,E nRZRWZRUX PRĪna RJUanLc]yü VLĊ GR OLPIaGHnHNWRPLL MHGnRVWURnnHM SU]y VSHánLHnLX naVWĊSXMących ZaUXnNyZ

± ]PLana Pa chaUaNWHU MHGnRRJnLVNRZy,

± ]ORNaOL]RZana MHVW cR naMPnLHM cP ERc]nLH RG OLnLL ĞURG

NRZHM,

± nLH REHMPXMH c]ĊĞcL SU]HGnLHM ZaUJL VURPRZHM PnLHMV]HM,

± EUaN MHVW SaOSacyMnLH Zyc]XZaOnHM OLPIaGHnRSaWLL Z ZĊ

]áach SachZLnRZRXGRZych,

± nLH ]naOH]LRnR SU]HU]XWyZ Z ZĊ]áach SR WHM VaPHM VWUR

nLH, cR ]PLana SLHUZRWna

: SRZyĪV]HM VyWXacML Uy]yNR ZyVWĊSRZanLa SU]HU]XWyZ SR VWURnLH SU]HcLZnHM MHVW PnLHMV]H nLĪ  >@

/LPIaGHnHNWRPLa REXVWURnna MHVW ZyNRnyZana Z SU]ySaG

NX JX]yZ ]ORNaOL]RZanych Z OLnLL ĞURGNRZHM VURPX, OXE JGy ]na

OH]LRnR SU]HU]XWy Z ZĊ]áach ]ORNaOL]RZanych SR WHM VaPHM VWUR

nLH cR ]PLana SLHUZRWna : WUaNcLH ZyNRnyZanLH OLPIaGHnHNWR

PLL SRZLnnR VLĊ XVXZaü ZĊ]áy XGRZH, JGyĪ Lch SR]RVWaZLHnLH ZLąĪH VLĊ ] ZLĊNV]yP Uy]yNLHP Z]nRZy >@ $OWHUnaWyZą GOa ZyNRnanLa OLPIaGHnHNWRPLL MHVW ELRSVMa ZĊ]áa ZaUWRZnLc]HJR

1aMOHSV]yPL NanGyGaWNaPL GR WHJR SRVWĊSRZanLa Vą SacMHnWNL ]H ]PLaną ]ORNaOL]RZaną ERc]nLH, X NWyUych EUaN MHVW SaOSacyMnLH Zyc]XZaOnych ]PLan Z ZĊ]áach cháRnnych L NWyUH nLH SU]HchR

G]Láy RSHUacML VURPX 8 SacMHnWHN ]H ]PLaną ]ORNaOL]RZaną Z OL

nLL ĞURGNRZHM ZĊ]Há ZaUWRZnLc]y SRZLnLHn Eyü XZLGRc]nLRny SR REX VWURnach *Gy nLH XGa VLĊ XZLGRc]nLü ZĊ]áa ZaUWRZnLc]HJR, naOHĪy ZyNRnaü OLPIaGHnHNWRPLĊ SachZLnRZRXGRZą : EaGa

nLX, Z NWyUyP Z]LĊáy XG]Laá  SacMHnWNL ZLHONRĞü JX]a cP, ZĊ]Há ZaUWRZnLc]y XZLGRc]nLRny SU]y SRPRcy UaGLR]nac]nLNa L EaUZnLNa XVXZanR ZĊ]Há ZaUWRZnLc]y /LPIaGHnHNWRPLĊ Zy

NRnyZanR ZyZc]aV, JGy Eyá Rn SR]yWyZny, OXE JGy nLH XGaáR VLĊ JR XZLGRc]nLü : RNUHVLH  PLHVLĊc]nHM REVHUZacML RGVH

WHN Z]nyZ Z ZĊ]áach SachZLnRZRXGRZych ZynLyVá ,, ]aĞ

OHWnL c]aV SU]HĪycLa   'anH WH SRWZLHUG]Láy SU]yGaWnRĞü RcHny ZĊ]áa ZaUWRZnLc]HJR X ZLĊNV]RĞcL SacMHnWHN >, @

: SU]ySaGNX ]PLan Z VWRSnLX ,,, L ,9 NRnLHc]nH MHVW SRGHMĞcLH PXOWLGyVcySOLnaUnH, SRnLHZaĪ naOHĪy ZyEUaü ZáaĞcLZy VSRVyE SRVWĊSRZanLa ]aUyZnR Z VWRVXnNX GR ]PLany SLHUZRWnHM, MaN WHĪ SachZLnRZRXGRZych L PLHGnLc]nych ZĊ]áyZ cháRnnych 3U]y EUaNX SU]HU]XWyZ RGOHJáych Z ZLĊNV]RĞcL SU]ySaGNyZ VWRVXMH VLĊ chHPLRUaGLRWHUaSLĊ, NWyUa SR]ZaOa XnLNnąü UR]OHJáHJR ZycLĊcLa VURPX 3U]y EUaNX NOLnLc]nLH L UaGLRORJLc]nLH WRPRJUa¿a NRP

SXWHURZa &7 SRGHMU]anych ZĊ]áyZ cháRnnych PRĪna ZyNRnaü OLPIaGHnHNWRPLĊ REXVWURnną ] RVREnHJR GRVWĊSX chLUXUJLc]nHJR

1aĞZLHWOanLH VURPX L PLHGnLcy MHVW ]aOHcanH, JGy ZyVWĊSXMH ZLĊ

cHM nLĪ  SU]HU]XW GR ZĊ]áa, VWZLHUG]a VLĊ REHcnRĞü PLNURSU]HU]X

WyZ OXE ]aMĊcLH SU]HVWU]HnL SR]anac]ynLRZych : EaGanLX +yGH L ZVS SRUyZnanR GZLH, MHGnaNRZH SRG Z]JOĊGHP OLc]HEnRĞcL n  JUXSy SacMHnWHN : SLHUZV]HM ] nLch XVXnLĊWR MHGynLH SRZLĊNV]RnH ZĊ]áy cháRnnH, SRGc]aV JGy Z GUXJLHM ZyNRnanR REXVWURnną OLPIaGHnHNWRPLĊ SachZLnRZRXGRZą -HGnRc]HĞnLH Z REyGZX SU]ySaGNach ZyNRnanR SRRSHUacyMnH naĞZLHWOanLa RNROLcy VURPX L PLHGnLcy :ynLNL EaGanLa SRNa]aáy, ĪH ]aUyZnR RNUHV SU]HĪycLa MaN L RNUHV ZROny RG Z]nRZy Z ZĊ]áach SachZL

nRZRXGRZych Eyá GáXĪV]y X SacMHnWHN ] SLHUZV]HM JUXSy >@

Rak endometrium

.OaVy¿NacMa ),*2 UaNa HnGRPHWULXP ]aZLHUa VWaJLnJ chL

UXUJLc]ny, NWyUy REHMPXMH RcHnĊ ZyVWĊSRZanLa SU]HU]XWyZ Z ZĊ]áach cháRnnych PLHGnLcy L RNRáRaRUWaOnych 3R]RVWaMH MHG

naN NZHVWLą VSRUną, c]y OLPIaGHnHNWRPLa REHMPXMąca XVXnLĊcLH ZĊ]áyZ RNRáRaRUWaOnych SRZLnna Eyü ZyNRnana X ZV]yVWNLch SacMHnWHN chRUych na UaNa HnGRPHWULXP 5anGRPL]RZanH EaGa

nLH $67(& SRNa]aáR, ĪH OLPIaGHnHNWRPLa ZyNRnana X SacMHnWHN ZH Zc]HVnyP VWaGLXP UaNa HnGRPHWULXP nLH GaMH anL NRU]yĞcL anL nLH ZyGáXĪa c]aVX EH] Z]nRZy nRZRWZRUX %aGanLH $67(&

Pa LVWRWnH ]nac]HnLH NOLnLc]nH, JGyĪ ZyNa]anR, ĪH ZyNRnanLH OLPIaGHnHNWRPLL ZLąĪH VLĊ ] SRGZyĪV]RnyP Uy]yNLHP SRZLNáaĔ

Tabela I. Podział limfadenektomii w zależności od jej zakresu.

Typ limfadenektomii Zakres

6\VWHPRZD 8VXQLĊFLHFDáHMWNDQNLOLPIDW\F]QHM]RNROLF\QDF]\Ĕ

ELRGURZ\FKLRNRáRDRUWDOQ\FK

1LHV\VWHPRZD

%LRSVMDZĊ]áDZDUWRZQLF]HJR XVXQLĊFLHSLHUZV]HJRZĊ]áDFKáRQQHJRQDGURG]H

QDF]\ĔOLPIDW\F]Q\FK 8VXQLĊFLH]PLHQLRQ\FK

SRZLĊNV]RQ\FKZĊ]áyZ

OLPIDGHQHNWRPLDRJUDQLF]RQDGRXVXQLĊFLDMHG\QLH

SRZLĊNV]RQ\FKZĊ]áyZ

/LPIDGHQHNWRPLDRNRáRDRUWDOQD XVXQLĊFLHZĊ]áyZFKáRQQ\FK]RNROLF\DRUW\

/LPIDGHQHNWRPLDPLHGQLF]QD XVXQLĊFLHZĊ]áyZFKáRQQ\FK]RNROLF\QDF]\Ĕ

ELRGURZ\FKLGRáX]DVáRQRZHJR

Tabela II. Zakres limfadenktomii w zależności od rodzaju nowotworu (SLN- węzeł wartowniczy, SL- systemowa limfadenektomia, USL- niesystemowa limfadenektomia).

Nowotwór 6topieĔ ]aawansowania

nowotworX Zakres limfadenektomii $Xtor

5ak sromX

7D]QDFLHNDQLHPSRGĞFLHOLVND

PPLRJQLVNLHPSLHUZRWQ\P

FP

PRĪQDQLHZ\NRQ\ZDü

OLPIDGHQHNWRPLLXGRZR

SDFKZLQRZHM

+DFNHU1)9DQGHU

9HOGHQ->@

SDFMHQFL]EDUG]LHM

]DDZDQVRZDQ\PVWDGLXP7E

RJQLVNRSLHUZRWQH!FPRJQLVNR

LQZD]ML!PP

Z\PDJDQDMHVWOLPIDGHQHNWRPLD

XGRZRSDFKZLQRZDOXERFHQD6/1

6WHKPDQ)%%XQG\

%1>@

Rak jajnika

]DDZDQVRZDQ\UDNMDMQLND

ZVWRSQLX,,,,9 6/Z\GáXĪDF]DVSU]HĪ\FLD

.LP+6-X:>@

UDNMDMQLNDZVWRSQLX,,,

VSU]HF]QHGDQHQDWHPDWUyĪQLF\

ZSRSUDZLHSU]HĪ\FLDPLĊG]\6/

D86/

UDNMDMQLNDZVWRSQLX,,, 6/PRĪHE\üSRPLQLĊWDMHG\QLH

ZVWRSQLX*UDNDĞOX]RZHJR .OHSSH0:DQJ7>@

]DDZDQVRZDQ\UDNMDMQLND

ZVWRSQLX,,,,9

6/PRĪHE\üSRPLQLĊWDXSDFMHQWHN

]JUXS\Z\VRNLHJRU\]\ND )DJRWWL$'H,DFR3>@

Rak szyjki macicy

,%,,$

OLPIDGHQHNWRPLDRNRáRDRUWDOQD

XSDFMHQWHN]GXĪ\PJX]HP

LSRGHMU]HZDQąOXE]QDQąFKRUREą

ZZĊ]áDFKPLHGQLF\

2XOGDPHU/)LFKHW

'MDYDGLDQ6>@

,,%,9$

8SDFMHQWyZXNWyU\FKSU]\

SRPRF\EDGDĔREUD]RZ\FK

VWZLHUG]RQRZ\VWĊSRZDQLH

SU]HU]XWyZMHG\QLHZZĊ]áDFK

PLHGQLF\PRĪQDUR]ZDĪ\ü

VHOHNW\ZQHODSDURVNRSRZH

XVXQLĊFLHZĊ]áyZGRSR]LRPX

WĊWQLF\NUH]NRZHMGROQHMZFHOX

RNUHĞOHQLDF]\UHJLRQRNRáRDRUWDOQ\

MHVW]DMĊW\

Rak endometriXm

ZF]HVQ\UDNHQGRPHWULXP

VWRSLHĔ,

OLPIDGHQHNWRPLDQLHPDHIHNWX

WHUDSHXW\F]QHJR

$67(&VWXG\JURXS

>@

ZF]HVQ\UDNHQGRPHWULXP

VWRSLHĔ,

PRĪQDQLHZ\NRQ\ZDü

OLPIDGHQHNWRPLLPLHGQLF]QHM

%RURQRZ5&0RUURZ

&3>@

UDNHQGRPHWULXPVWRSLHĔ,

OLPIDGHQHNWRPLDPDHIHNW

WHUDSHXW\F]Q\ZVWRSQLX,MHG\QLH

ZVWDGLXP*

%HQGLIDOODK6.RVNDV

0>@

ĞUyGRSHUacyMnych, ZyGáXĪa ]nac]nLH c]aV WUZanLa ]aELHJX RUa]

]ZLĊNV]a Uy]yNR ZyVWąSLHnLa WRUELHOL OLPIaWyc]nych :ynLNL WH VXJHUXMą, ĪH OLPIaGHnHNWRPLa nLH Pa HIHNWX WHUaSHXWyc]nHJR L MHM ZyNRnanLH X SacMHnWHN Z , VWRSnLX UaNa HnGRPHWULXP MHVW nLHX]aVaGnLRnH >@ = NROHL EaGanLa NOLnLNL 0ayR ZyNa]aáy, ĪH X SacMHnWHN, X NWyUych ZyVWĊSXMH nLVNLH Uy]yNR Z]nRZy L ZyVWĊ

SRZanLa SU]HU]XWyZ Z ZĊ]áach cháRnnych PRĪna nLH ZyNRny

Zaü OLPIaGHnHNWRPLL PLHGnLc]nHM, naWRPLaVW X ZV]yVWNLch SR]R

VWaáych SRZLnna Eyü ZyNRnana OLPIaGHnHNWRPLa aĪ GR ZyVRNR

ĞcL WĊWnLc nHUNRZych : RSaUcLX R RSUacRZanH SU]H] WHn ]HVSyá NUyWHULa, OLPIaGHnHNWRPLL nLH ZyNRnXMH VLĊ, JGy nRZRWZyU MHVW RJUanLc]Rny GR WU]RnX PacLcy RUa] ZyVWĊSXMH

a ± WyS HnGRPHWULaOny * OXE * L LnZa]Ma PLRPHWULXP

MHVW , a ĞUHGnLca RJnLVNa SLHUZRWnHJR  cP, E ± WyS HnGRPHWULaOny EH] LnZa]ML PLRPHWULXP nLH]aOHĪnLH

RG JUaGLnJX L ZLHONRĞcL RJnLVNa SLHUZRWnHJR >@

%aGanLH ] XG]LaáHP , SacMHnWyZ SRNa]aáR, ĪH OLPIa

GHnHNWRPLa SU]ynRVL NRU]yĞcL Z VWRSnLX , UaNa HnGRPHWULXP MH

GynLH Z VWaGLXP *, RUa] Z VWRSnLX ,, L ,,, : VWRSnLX , * L *

nLH ZyNa]anR, aEy SURcHGXUa Wa ]ZLĊNV]aáa c]aV SU]HĪycLa >@

1aOHĪy SaPLĊWaü, ĪH Z SU]ySaGNX UR]SR]nanLa UaNa VXURZL

c]HJR HnGRPHWULXP ]aZV]H SRZLnnR VLĊ ZyNRnyZaü OLPIaGHnN

WRPLĊ

Rak szyjki macicy

.OaVy¿NacMa ),*2 UaNa V]yMNL PacLcy nLH ZyPaJa RNUHĞOH

nLa VWRSnLa ]aMĊcLa ZĊ]áyZ cháRnnych, MHGnaN NOXc]RZy GR RNUH

ĞOHnLa SURJnR]y L ZáaĞcLZHJR OHc]HnLa MHVW VWRSLHĔ UR]SU]HVWU]H

nLHnLa nRZRWZRUX SU]H] XNáaG OLPIaWyc]ny :yNUycLH SU]HU]XWyZ Z ZĊ]áach RNRáRaRUWaOnych SRPaJa SRGMąü GHcy]MĊ R UR]OHJáRĞcL UaGLRWHUaSLL ± Z SU]ySaGNX ]aMĊcLa ZVSRPnLanHM JUXSy ZĊ]áyZ SROH naSURPLHnLanH UR]cLąJa VLĊ RG PLHGnLcy SR UHJLRn RNR

áRaRUWaOny 'RWychc]aV XĪyZanH PHWRGy 05, L &7 ZyGaMą VLĊ nLHVaWyVIaNcMRnXMącH Z cHOX RNUHĞOHnLa VWRSnLa ]aMĊcLa ZĊ]áyZ cháRnnych RG  GR  ZynLNyZ IaáV]yZLH XMHPnych /HSV]H ZynLNL RVLąJa VLĊ SU]y XĪycLX )'* 3(7 MHGnaN c]XáRĞü WHM PHWRGy Zaha VLĊ RG  GR  1aMOHSV]ą chRü NRnWURZHUVyMną PHWRGą GR RNUHĞOHnLa VWaWXVX ZĊ]áyZ cháRnnych ZyGaMH VLĊ ZLĊc VWaJLnJ chLUXUJLc]ny 3acMHnWNL ZH Zc]HVnyP VWaGLXP UaNa V]yM

NL PacLcy Vą UXWynRZR SRGGaZanH OLPIaGHnHNWRPLL PLHGnLc]nHM

:Ċ]áy RNRáRaRUWaOnH XVXZa VLĊ MHGynLH, JGy Vą RnH SRZLĊNV]RnH Z EaGanLX SaOSacyMnyP OXE JGy SRGHMU]HZa VLĊ ZyVWĊSRZanLH SU]HU]XWyZ Z ZĊ]áach PLHGnLc]nych Z WUaNcLH SU]HGRSHUacyM

nych EaGaĔ REUa]RZych $naOL]a  EaGaĔ, Z NWyUych Z]LĊáR XG]Laá  SacMHnWHN ] UaNLHP V]yMNL PacLcy Z VWRSnLX ,%,9 ZJ ),*2, ] NWyUych  SRGGanH ]RVWaáy OLPIaGHnHNWRPLL RNR

áRaRUWaOnHM GR SR]LRPX WĊWnLc nHUNRZych SRNa]aáa, ĪH SU]HU]XWy Z ZĊ]áach RNRáRaRUWaOnych ZyVWąSLáy X , SacMHnWHN, a Z ZĊ

]áach PLHGnLc]nych X , 6SRĞUyG SacMHnWHN ] ]aMĊWyPL ZĊ

]áaPL PLHGnLc]nyPL , chRUych PLaáR SU]HU]XWy Z ZĊ]áach RNRáRaRUWaOnych  NRELHW , PLaáR L]RORZanH SU]HU]XWy Z ZĊ]áach RNRáRaRUWaOnych EH] ]aMĊcLa ZĊ]áyZ PLHGnLc]nych

$naOL]a SRNa]aáa, ĪH SU]HU]XWy Z ZĊ]áach cháRnnych ZyVWĊSXMą WyP c]ĊĞcLHM X SacMHnWHN ] UaNLHP V]yMNL PacLcy, LP ZyĪV]y MHVW VWRSLHĔ ]aaZanVRZanLa ZJ ),*2 :yNa]anR, ĪH Z VWRSnLX ,%

,,$ XVXnLĊcLH ZĊ]áyZ RNRáRaRUWaOnych MHVW ZVNa]anH X SacMHn

WHN ] GXĪyP JX]HP L SRGHMU]HZaną OXE ]naną G]LĊNL EaGanLRP REUa]RZyP chRUREą Z PLHGnLcy PnLHMV]HM /LPIaGHnHNWRPLa Z WyP SU]ySaGNX SRZLnna Eyü RJUanLc]Rna GR SR]LRPX WĊWnLcy

NUH]NRZHM GROnHM 8 SacMHnWHN Z VWRSnLX ,,%,9$, NWyUH SRGGa

nH ]RVWaMą SLHUZRWnHM chHPLRUaGLRWHUaSLL, ]aNUHV naĞZLHWOanLa MHVW XVWaOany SR RNUHĞOHnLX VWRSnLa ]aMĊcLa ZĊ]áyZ RNROLcy RNR

áRaRUWaOnHM SU]y SRPRcy EaGaĔ REUa]RZych : JUXSLH SacMHnWHN, X NWyUych SU]y SRPRcy PHWRG REUa]RZych VWZLHUG]RnR ZyVWĊSR

ZanLH SU]HU]XWyZ MHGynLH Z ZĊ]áach PLHGnLcy, PRĪna UR]ZaĪyü VHOHNWyZnH EH] ZyNRnyZanLa UR]V]HU]RnHJR ]aELHJX ZycLĊcLa PacLcy, OaSaURVNRSRZH XVXnLĊcLH ZĊ]áyZ GR SR]LRPX WĊWnLcy NUH]NRZHM GROnHM, Z cHOX RNUHĞOHnLa c]y UHJLRn RNRáRaRUWaOny MHVW ]aMĊWy 6WZLHUG]RnR, ĪH XVXnLĊcLH ZĊ]áyZ RNRáRaRUWaOnych MHVW ZVNa]anH WyONR Z SU]ySaGNX, JGy ZĊ]áy PLHGnLc]nH Vą ]aMĊWH L SRZLnnR VLĊ MH XVXZaü GR SR]LRPX WĊWnLcy NUH]NRZHM GROnHM

3RZyĪV]H ZyWyc]nH SR]ZaOaMą ]PLnLPaOL]RZaü RGVHWHN nLHGR

VWaWHc]nLH OHc]Rnych SacMHnWHN GR SR]LRPX PnLHMV]HJR RG 

>@

Wnioski

-HGnR]nac]nLH PRĪHPy VWZLHUG]Lü, ĪH OLPIaGHnHNWRPLa VyV

WHPRZa ZyGáXĪa c]aV SU]HĪycLa X SacMHnWHN Z ]aaZanVRZanyP VWaGLXP UaNa MaMnLNa RUa] ĪH RG WHM SURcHGXUy PRĪna RGVWąSLü MHGy

nLH X SacMHnWHN, X NWyUych UR]SR]nanR UaNa ĞOX]RZHJR Z VWRSnLX

* 3RVWĊSRZanLH Z SR]RVWaáych VWaGLach MHVW ZcLąĪ GyVNXVyMnH

: SU]ySaGNX UaNa VURPX XVXZanLH ZĊ]áyZ cháRnnych PLHGnL

cy PnLHMV]HM, ELRGURZych L ]aVáRnRZych MHVW nLHZVNa]anH, nLH XGRZRGnLRnR ERZLHP, Ey ZLą]aáR VLĊ ]H ]ZLĊNV]HnLHP SU]HĪy

ZaOnRĞcL :yNRnanLH OLPIaGHnHNWRPLL SachZLnRZHM Z WyP UaNX ]aOHĪy RG VWRSnLa ]aaZanVRZanLa L ORNaOL]acML ]PLany SLHUZRW

nHM ZH Zc]HVnyP VWaGLXP UaNa VURPX ]ORNaOL]RZanHJR ERc]nLH PRĪna ZyNRnyZaü SRZLHU]chRZną, MHGnRVWURnną OLPIaGHnHNWR

PLĊ ZĊ]áyZ SachZLnRZych Z SU]ySaGNX JGy ]PLana SLHUZRWna ]ORNaOL]RZana MHVW cHnWUaOnLH naOHĪy ZyNRnaü OLPIaGHnHNWRPLĊ SachZLnRZą SR REX VWURnach *áĊERNa OLPIaGHnHNWRPLa SachZL

nRZa SRZLnna Eyü ZyNRnana Z SU]ySaGNX JGy ]PLana SLHUZRW

na ]ORNaOL]RZana MHVW cHnWUaOnLH Z SU]ySaGNX UaNa ZH Zc]HVnyP OXE ]aaZanVRZanyP VWaGLXP RUa] X SacMHnWyZ ] SU]HU]XWaPL Z ZĊ]áach SRZLHU]chRZnych %LRSVMa ZĊ]áa ZaUWRZnLc]HJR MHVW PHWRGą aOWHUnaWyZną, NWyUa PRĪH Eyü ]aRIHURZana SacMHnWRP ZH Zc]HVnyP VWaGLXP UaNa VURPX ]ORNaOL]RZanHJR ERc]nLH /LP

IaGHnHNWRPLa Z UaNX HnGRPHWULXP SU]ynRVL NRU]yĞcL Z VWRSnLX , MHGynLH Z VWaGLXP *, RUa] Z VWRSnLX ,, L ,,, : VWRSnLX , *

L * nLH ZyNa]anR, aEy Wa SURcHGXUa ]ZLĊNV]aáa c]aV SU]HĪycLa

: UaNX VXURZLc]yP OLPIaGHnHNWRPLa MHVW LnWHJUaOną c]ĊĞcLą SUR

WRNRáX RSHUacyMnHJR : UaNX V]yMNL PacLcy Z VWRSnLX ,%,,$

XVXnLĊcLH ZĊ]áyZ RNRáRaRUWaOnych GR SR]LRPX WĊWnLcy NUH]NR

ZHM GROnHM MHVW ZVNa]anH X SacMHnWHN ] GXĪyP JX]HP L SRGHMU]H

Zaną OXE ]naną chRUREą Z ZĊ]áach PLHGnLcy

.RnLHc]nH Vą GaOV]H EaGanLa, NWyUH SR]ZROą MHGnR]nac]nLH RNUHĞOLü NUyWHULa ZyNRnyZanLa OLPIaGHnHNWRPLL

Piśmiennictwo

1. Cibula D, Abu-Rustum N. Pelvic lymphadenectomy in cervical cancer-surgical anatomy and proposal for a new classification system. Gynecol Oncol. 2010, 116, 33-37.

2. Bidziński M. Endoskopia w onkologii ginekologicznej. Nowa Med. 2004, 1, 58-64.

3. Skręt A, Skręt-Magierło J, Obrzut B. Klasyfikacja limfadenektomii miednicznej i aortalnej u pacjentek z rakiem szyjki macicy. Ginekol Pol. 2008, 79,370-374.

4. Chan J, Urban R, Hu J, [et al.].The potential therapeutic role of lymph node resection in epithelial ovarian cancer: a study of 13918 patients. Br J Cancer. 2007, 96, 1817-1822.

5. Kim H, Ju W, Jee B, [et al.]. Systematic lymphadenectomy for survival in epithelial ovarian cancer. A Meta-Analysis. Int J Gynecol Cancer. 2010, 20, 520-528.

6. Ditto A, Martinelli F, Reato C, [et al.]. Systematic para-aortic and pelvic lymphadenectomy in early stage ovarian cancer: a prospective study. Ann Surg Oncol. 2012, 19, 3849-3855.

7. Kleppe M, Wang T, Van Gorp T, [et al.]. Lymph node metastasis in stages I and II ovarian cancer:

a review. Gynecol Oncol. 2011, 123, 610-614.

8. Fagotti A, De Iaco P, Fahfani F, [et al.]. Systematic pelvic and aortic lymphadenectomy in advanced ovarian cancer patients at the time of interval debulking surgery: A double-institution case –control study. Ann Surg Oncol. 2012, 19, 3522-3527.

9. Bachmann C, Bachmann S, Fehm T, [et al.]. Nodal status-its impact on prognosis in advanced ovarian cancer. J Cancer Res Clin Oncol. 2012, 138, 261-267.

10. Hacker N, Van der Velden J. Conservative management of early vulvar cancer. Cancer. 1993, 71, 1673-1677.

11. Stehman F, Bundy F, Dvoretsky P, Creasman W. Early stage I carcinoma of the vulva treated with ipsilateral superficial inguinal lymphadenectomy and modified radical hemivulvectomy: a prospective study of the Gynecologic Oncology Group. Obstet Gynecol. 1992, 79, 490-497.

12. Iversen T, Aas M. Lymph drainage from the vulva. Gynecol Oncol. 1983, 16, 179-189.

13. Van der Zee A, Oonk M, De Hullu J, [et al.]. Sentinel node dissection is safe in the treatment of early-stage vulvar cancer. J Clin Oncol. 2008, 26, 884-889.

14. Hyde S, Valmadre S, Hacker N, [et al.]. Squamous cell carcinoma of the vulva with bulky positive groin nodes-nodal debulking versus full groin dissection prior to radiation therapy. Int J Gynecol Cancer. 2007, 17, 154-158.

15. ASTEC study group, Kitchener H, Swart AM, Qian Q, [et al.]. Efficacy of systematic pelvic lymphadenectomy in endometrial cancer (MRC ASTEC trial): a randomized study. Lancet. 2009, 373, 125-136.

16. Boronow R, Morrow C, Creasman W, [et al.]. Surgical staging in endometrial cancer: clinical- pathologic findings of a prospective study. Obstet Gynecol. 1984, 63, 825-832.

17. Bendifallah S, Koskas M, Ballester M, [et al.]. The survival impact of systematic lymphadenectomy in endometrial cancer with the use of propensity score matching analysis. Am J Obstet Gynecol.

2012, 206, 500.e1-11.

18. Ouldamer L, Fichet-Djavadian S, Merret H, [et al.]. Upper margin of para-aortic lymphadenectomy in cervical cancer. Acta Obstet Gynecol Scand. 2012, 91, 893-900.