• Nie Znaleziono Wyników

Porucznik Alfons Olejnik „Babinicz” – komendant oddziału partyzanckiego SOS „Oświęcim” Konspiracyjnego Wojska Polskiego

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Porucznik Alfons Olejnik „Babinicz” – komendant oddziału partyzanckiego SOS „Oświęcim” Konspiracyjnego Wojska Polskiego"

Copied!
18
0
0

Pełen tekst

(1)

Ksawery Jasiak

Porucznik Alfons Olejnik „Babinicz” –

komendant oddziału partyzanckiego

SOS „Oświęcim” Konspiracyjnego

Wojska Polskiego

Rocznik Wieluński 5, 123-139

(2)

Rocznik Wieluński Tom 5 (2005)

Ksawery Jasiak

PORUCZNIK ALFONS OLEJNIK „BABINICZ” -

KOMENDANT ODDZIAŁU PARTYZANCKIEGO SOS

„OŚWIĘCIM” KONSPIRACYJNEGO WOJSKA POLSKIEGO

P o stać A lfo n sa O lejnika, ko n ty n u ato ra przedw ojennej m yśli n iep o d leg ło ścio ­ w ej, o rg an izato ra i k o m en d an ta o ddziału do zadań specjalnych Służby O chrony

S po łeczeństw a (S O S ) „O św ięcim ” , m ało są znane. N iew iele uczy n io n o d la u trw a­ len ia i u p o w szech n ien ia praw d ziw eg o obrazu je g o ż y cia i czynu. D oty ch czaso ­ w a w ied za o życiu i działalności dow ódcy zg ru po w ania partyzanckiego SO S K W P o g ran iczała się głów n ie do cząstkow ej znajom ości zd arzeń oraz ocen ro zb ież­ nych i często negatyw nych. W o kresie P R L -u pró b o w an o go o b edrzeć z g o d n o ­ ści, p rzed staw iano ja k o bandytę, faszy stę i zdrajcę. S zczeg ó ln ą nien aw iść k iero ­ w a n o w łaśn ie do nieg o i je g o żołnierzy, którzy n a sw ych piersiach nosili ry n g ra­ fy z O rłem i M a tk ą B o s k ą C zęstochow ską. N a w e t jeż e li p ro p ag an d o w e k łam ­ stw a m ało ko g o przekonyw ały, to n a p ew n o w m iarę u p ły w u czasu staw ały się pow ielany m m item , a czyny w y b itn eg o oficera II K onsp iracji po padały w z ap o ­ m nienie. P rezen to w an a w niniejszej pracy p roblem atyk a k o n sp iracyjn a z okresu

1939-1947 je s t p ró b ą sw oistego rozrach u n k u, dok on aneg o je d n a k nie w im ię j a ­ kich k o lw iek racji ideologicznych, ale w p o czuciu konieczności zn alezien ia p raw ­ dy historycznej i z szacunku dla tych, k tórzy za opór w o b ec narzuconej P olsce w ład zy zapłacili n a jw y ż sz ą cenę - oddali w łasn e życie. N iestety, także i w III R zeczpospolitej żo łn ierze n iep o dległo ścio w eg o p o d ziem ia dalej p ozostali „ ż o ł­ nierzam i w y k lęty m i” - nie uzyskaw szy, ja k dotychczas, należneg o im m iejsca w narodow ej św iadom ości. C elem nin iejszeg o artyk ułu je s t p ró b a zach o w an ia pam ięci o charyzm atyczn ym dow ódcy, który p o ro zw iązaniu A K nie złożył b ro ­ ni, zorganizow ał sp ecjaln ą form ację n iep o d ległościow ego po d ziem ia zbrojn ego w pow. w ielu ńskim , n a le ż ą cą do organizacji KW P. Ó w b atalio n S.O.S. o k ry p to ­ n im ie „ Ja strz ę b ie ” , „ O św ię c im ” b y ł je d n o s tk ą P o g o to w ia A k cji Specjalnej - w zorow any n a b . A K -ow sk ich oddziałach K edyw u. W ysiłek organizacyjny i

(3)

zbrój-124 P o ru czn ik A lfons O lejnik „B ab in icz” ... ny o d d ziału d o w o d zo n eg o przez por. O lejn ik a w dram aty czn y m i niezm iern ie tru dny m okresie pow ojennej Polski był niczym innym ja k desp erack ą sam oo bro n ą przed reżim o w y m i siłam i „w ładzy lu d ow ej” .

K o n sp iracy jn e W ojsko P olsk ie to fo rm acja składająca się z u czestn ik ó w z b ro j­ nej w alki z oku pan tem hitlerow skim , k tórzy uznali, że w k ro czen ie do P olski ar­ m ii sow ieckiej nie ozn aczało w y zw o len ia um ęczo n eg o w o jn ą społeczeństw a, lecz n o w ą okupację i prześladow ania. P o 6 latach w alki w ierni drodze, k tó rą w c z e ­ śniej w y brali, nie szukali k om prom isu, nie odm ów ili dalszej ofiary dla O jczy­ zny. Ż ołnierski honor, poczucie godności i um iłow anie w olności staw iali na pierw ­ szym m iejscu. Jednym z tak ich ludzi był sk o m linianin - A lfons O lejnik.

A lfo n s O lejnik u ro d ził się 5 m arc a 1920 ro k u w S kom linie koło W ielu nia ja k o syn zam o żn eg o g o sp o d arza Ja n a O lejnik a i Z o fii z d. C hałupczyńskiej. W latach 1938-1939 u częszczał do P o doficerskiej Szkoły Z aw odow ej w Śrem ie. Szkoła ta cieszy ła się d o b rą renom ą, w y d a ła w ie lu podoficerów , w span iałych d o w ó d ­ có w w czasie II w ojn y św iato w ej1. P o kam panii w rześniow ej 1939 roku O lejnik p rzeb y w ał u w uja, ks. Ja n a P lack a, p ro b o szcza parafii Janki k oło R ad o m sk a2. W R ad o m sk u n a tajn ych kom pletach zdał w 1941 roku m aturę, a następnie w stąpił do en d eck ich struktu r N arodow ej O rganizacji W ojskow ej. W ia ta c h 1942-1943 u k o ń czy ł p od ch o rążó w k ę N a ro d o w y c h Sił Z b ro jn y c h w B ry g a d z ie Ś w iętokrzy­

skiej, dow odzonej p rzez sław neg o „B o h u n a”3. P ó łn o c n a część p o w iatu często­ chow skiego, g ran icząca z z ie m ią w ie lu ń sk ą p rzez lasy d ziałoszy ńsk ie (d zisiej­ sze teren y Z ałęczańsk ieg o P ark u K rajo b razo w ego), b yła obszarem aktyw nej dzia­ łalno ści N S Z 4. W 1944 r., p o krótkiej służbie w oddziale B ryg ady Ś w iętokrzy­ skiej, A. O lejn ik przeszedł n a w ła sn ą pro śbę do 7. D P A K , by śpieszyć z p o m o cą P o w stan iu W arszaw skiem u. Tam zetknął się z p óźniejszym K o m en dan tem G łó w ­ nym K W P kpt. Stanisław em S ojczyńskim „W arszycem ” . P o k lęsce P o w stania po w ró cił do swojej m acierzystej jed n o stk i partyzanck iej stacjonującej w le s ie działoszyńskim . W strukturach N S Z pod dow ództw em por. „K reta” u żyw ał ps. „K m icic” , p ełniąc w tym zgru p o w an iu fun k cję szefa sztabu do stycznia 1945 r. Ł ącznikam i z 7 po doddziałam i bo jo w y m i byli m .in.: Jan Siew iera „W icher” i K a ­ zim ierz K o s „W ręcek ” . Sekcjam i b o jo w y m i N S Z dow odzili: 1. „ G rześ” , je g o zastęp ca H. B ral „B artek ” ; 2. „Ju r” , je g o zastępca R yszard Rytel; 3. „W ło d ek ” ,

1 W. J a s k u l s k i , O działalności niepodległościowej na Ziemi Wieluńskiej 1939-53, Sieradz 1995, s. 161

2 Tamże, s.198.

3 Zob. M.J. C h o d a k i e w i c z , Narodowe Siły Zbrojne „ Ząb ’’przeciw dwu wrogom, Warsza­ wa 1994.

4 T.M. J a n k o w s k i , Danków nadLiswartą, Kraków 1997, s. 123; M.J. C h o d a k i e w i c z ,

(4)

je g o z a s tę p c a „ Ś w id e r” ; 4. Ja n Z ie lo n k a , je g o z a s tę p c a R o c h Z a ło g a z K ul k. W ąsoszy; 5. „C zech ” ; 6. R o m an H artliń sk i „Jerem i” ; 7. „G rom ” 5. Z g ru p o w a ­ nie N S Z „K reta” praw d o p o d o b n ie ro zw iązało się sam oistnie w k w ietn iu 1945 roku, g d y ż am n estia nie ob ejm o w ała grup b o jo w y c h N S Z 6. P o ro zw iązaniu z g ru ­ po w an ia O lejnik, zag rożon y aresztow aniem , u k ry w ał się w rejo nie C zęsto ch o ­ w y 7. W m aju 1945 r. A lfons O lejn ik naw iązał łąc z n o ść z n o w o pow stałym i struk­ turam i p o d z ie m ia n iep o d leg ło ścio w eg o o k rypt. „ M a n e w f ’, w y w o d z ąc e g o się z R adom ska. Z ap rzy siężen ie O lejnika n astąp iło w dom u B o le sła w a K ila „ P o n u ­ rego” w R adom sku przy ulicy Sportow ej 128. P rzypadkow o aresztow any 15 czerw ­

5 Na przełomie 1944/1945 r., na bazie zgrupowania Brygady Świętokrzyskiej, zorganizował się oddział NSZ-u pod dowództwem por. „Kreta”. Jednostka ta w ramach podziemia narodowe­ go działała do wiosny 1945 roku na terenie pow. częstochowskiego i lasów działoszyńskich w pow. wieluńskim. Zasadniczym celem zorganizowania Brygady Świętokrzyskiej NSZ i następnie prze­ sunięcia jej na Zachód była ochrona członków NSZ przed wyniszczeniem biologicznym przez polską bezpiekę i sowieckie NKWD. Natomiast głównym zadaniem dla Brygady na przełomie 1944-1945 roku było przesunąć się na Śląsk i tam rozwiązać. Ostatecznie w wyniku ciągłych konfrontacji z siłami sowieckimi Brygada Świętokrzyska przekroczyła granice Czechosłowacji w lutym 1945 r., unikając całkowitej likwidacji. Zob. M.J. C h o d a k i e w i c z , op. cit., s. 160; A.B. D ąb ro w s k i [Szacki-Skarbek], Byłem dowódcą Brygady Świętokrzyskiej NSZ. Pamiętnik dowódcy, świadectwa żołnierzy, dokumenty, Londyn 1984; K. K a r o l e w i e z, Brygada Święto­ krzyska, Marsz na Zachód, „Zeszyty NSZ”, cz. II, zeszyt 3, Chicago 1965, s. 67-87; St. J a w o r ­ s k i , „Związek Jaszczurczy - Narodowe Siły Zbrojne”, Chicago 1982, s. 21-28; J. J a x a - M a d e r s k i , Na dwa fronty. Szkice z Walk Brygady Świętokrzyskiej NSZ, Lublin 1995, s. 220- 300; Żołnierze wyklęci. Antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 roku, pod red. G. Wąsow- ski, L. Żebrowski, Warszawa 1999, s. 239-243; W. J a s k u l s k i , op. cit., s. 197-198; Konspira­ cja i opór społeczny w Polsce 1944-56. Słownik Biograficzny IPN-u, t. 2, Kraków-Warszawa- Wrocław 2004, s. 375; Informator o nielegalnych antypaństwowych organizacjach zbrojnych,

Lublin 1993, s. 106.

6 Porucznik „Kret” - służył w Brygadzie Świętokrzyskiej. Podlegał bezpośrednio pod dowódz­ two kpt. Władysława Kołacińskiego „Żbika”, szefa Pogotowia Akcji Specjalnej Okręgu VIII Częstochowa. Grupa NSZ „Kreta” zagrożona likwidacją rozwiązała się samoistnie na rozkaz kpt. „Żbika”, który również działał na terenie woj. łódzkiego. Zob. Żołnierze wyklęci..., Warsza­ wa 1999, s. 243.

7 Na przełomie marca i kwietnia 1945 r. Alfons Olejnik nawiązał łączność z Kijakiem „Roma­ szewskim” (Olejnik znał go z okupacji), który to przekazał mu informację o zakonspirowanych strukturach AK pod dowództwem „Warszyca”. Zob. Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi (dalej AIPNŁ), Archiwum Wojewódzkiego Sądu Rejonowego w Łodzi (dalej AWSRŁ), Akta sprawy Sr 7/47, Protokół przesłuchania Alfonsa Olejnika dn. 31 X I I 1946 r. przez oficera śledczego WUBP w Łodzi Aleksandra Galermana. Dokumenty z Archiwum KWP za­ mieszczone w aktach sądowych WSRŁ.

8 J. Załęcki podaje natomiast, że oprócz wymienionych osób i J. Kalety ps. „Postrach” oraz J. Rogólki ps. „Grot” ową przysięgę składali jeszcze: Antoni Jędryszek „Biały”, Alfons Olejnik „Ba- binicz”, Władysław Kuśmierezyk „Longinus”, „Wiarus”, zob. J. Z a ł ę с к i, Wydarzenia upamięt­ niające przeżycia i walkę o niepodległość Polski w latach 1939-1989, Radomsko 1996, s. 180.

(5)

126 Porucznik Alfons O lejnik „Babinicz” ... ca 1945 roku przez częstochow ski U B b y ł skazany p rzez W ojskow y Sąd O k rę­ go w y w C zęsto ch ow ie n a 4 lata w ięzien ia z a p rzy należn ość do nielegalnej o rga­ nizacji p o d ziem ia zbrojnego; w w y n ik u am nestii je s ie n ią 1945 ro k u został zw o l­ nion y9. P o w y jściu z w ięzien ia w ró cił do ro d zin n eg o Skom lina, g d zie b y ł św iad­ kiem skazan ia n a śm ierć p rzez W ojskow y Sąd D oraźny pod czas sesji w y ja z d o ­ wej 3 m łod y ch ludzi z okolic S ko m lina za posiadan ie broni. Sąd odbyw ał się bez u d ziału obrońców , w y ro k nie pod legał apelacji i ju ż po 12 g o d zin ach w yk o n an o e g zek u cję10. P o ty m zajściu, w ram ach tzw. sam oobrony, O lejnik rozpoczął tw o ­ rzen ie dyw ersji na teren ie Skom lina, k tó ra m iała b y ć w łączo n a do organizacji kpt. „W arszyca” . W strukturach K W P 11 otrzym ał dw a no w e pseudonim y dla w ię k ­ szego zakonspirow ania: „R o m an ” i „B ab in icz” . P o czątk o w o pełnił funk cję k w a­ term istrza w b atalio n ie „M o tor” K W P w pow. R ad om sk o, później przen iesion o go na stałe na teren ziem i w ieluńskiej, by zorganizow ał silne zgrupow anie party­ zanckie w ram ach tzw. P ogotow ia A kcji Specjalnej (PA S)12. Pierw szym i członka­ mi zw erbow anym i do jednostki bojowej K W P „R om ana” byli m .in.: na stanow i­ sko zastępcy kom endanta - sierż. „C zarny”, a także dow ódca sekcji szturmowej kpr. „C ygan” , m agazynier broni A dam D olik, strz. Stanisław D olik, strz. M ieczy ­ sław O lejnik „Szary”, brat „B abinicza”, A ntoni i F ranciszek G rzesiakow ie, W ła­ dysław K am pion, M ichalczyk, H alam us Peska, Jó z e f Pichlak „Saka”, Tadeusz Perka, Janina H ofm an, Jó z e f M arcinkow ski „Sokół” i Jan Siew iera „W icher” .

N a po czątk u sty cznia 1946 r. ppor. O lejn ik naw iązał łą c z n o ść z o rg an iz ac ją p o a k o w sk ą „ T a rta k ” , k tó ra p ro w ad ziła sam o dzielne ak cje zb rojn e n a terenie gm . B o le sła w ie c 13. W sk u te k ro zm ó w przep ro w ad zo n y ch w końcu sty czn ia 1946 roku

9 AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/47, Protokół przesłuchania Alfonsa Olejnika dn. 30 XII 1946 r. przez oficera śledczego WUBP w Łodzi Aleksandra Galermana. AIPNŁ, Dokumenty z archiwum KWP zamieszczone w aktach sądowych WSRŁ; A. W. G a ł a , Słownik biograficzny konspiracji częstochowskiej, Częstochowa 1999, s. 31-32.

10 Relacja W. Mamzera ps. „Autor” z 10 VIII 1999 r. (w zbiorach autora). 11 Nazwę KWP używano już od 1 2 IX 1945 r. (pizyp. autora).

12 Konspiracja i opór społeczny..., s. 375; Relacja W. Mamzera ps. „Autor” z 10 VIII 1999 r. (w zbiorach autora); AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/47, Protokół przesłuchania Alfonsa Olej­ nika dn. 30 XII 1946 r. przez oficera śledczego WUBP w Łodzi Aleksandra Galermana. AIPNŁ, Dokumenty z archiwum KWP zamieszczone w aktach sądowych WSRŁ; A. W. G a ł a , op. cit.,

s. 31-32.

13 Oddział partyzancki krypt. „Tartak” początkowo (od maja do września 1945 r.) należał orga­ nizacyjnie do Wielkopolskiej Samodzielnej Grupy Ochotniczej „Warta” Obwodu Kępno. Głów­ nym dowódcą tej jednostki był Franciszek Olszówka „Otto”, zastępcą Stanisław Panek „Rudy”, który operował ze swoim pododdziałem bojowym w rejonie gm. Bolesławiec pow. Wieluń. N ie­ ustanne utarczki z wieluńskim UB i coraz częstsze wypady funkcjonariuszy w teren razem z kom­ paniami NKWD i KBW zmusiły „Rudego” do nawiązania bliższego kontaktu z działającymi na

(6)

A. O lejn ik zdecydow ał się w sp ó łpraco w ać z oddziałem „O tta” , który m iał stałą bazę w gm inie B o lesław iec w pow. w ie lu ń sk im 14. W zgrupow aniu tym w y stę p o ­ w ał po d pseudo n im em „R o m an ” , objął ty m czaso w e stanow isko w jed n o stc e „Tar­ tak ” ja k o d o w ó d ca g rupy w ypadow ej. W 1946 r. pododdział „R u d eg o ” składał się z 4 p lu to n ó w dyw ersji, n a czele któ rych stali: W acław P isu la „S ęk ” , Stani­ sław P a łk a „ P rę d k i” , S ta n isław H a d ria n „ S z y sz k a ” i Z y g m u n t T o m aszew icz

tym terenie powiatu wieluńskiego strukturami Konspiracyjnego Wojska Polskiego - organizacji poakowskiej, utworzonej przez kpt. „Warszyca”. Wydaje się, że na podjęcie decyzji nawiązania współpracy z dowódcą Alfonsem Olejnikiem miał wpływ również ogólny zły nastrój panujący w oddziale. Pierwszy kontakt grupy „Rudego” z Olejnikiem nastąpił na początku stycznia 1946 r. w Skomlinie. Do przebywającego tam ppor. Olejnika „Romana” zgłosił się sierż. Stanisław Gi- bek „Piekarz”, „Feliks” informując go, że „Otto” jest zainteresowany kontaktem z Komendą Główną KWP. Zob. AIPN Wrocław, Akta sprawy WSR we Wrocławiu, Protokół przesłuchania Franciszka Strzelczyka z 3 V 1946 r„ 21 /1 5 6 2 ,1 .1, k. I l l ; J. B e d n a r e k , Likwidacja oddziału Stanisława Panka „Rudego” i procesy jego żołnierzy przed sądami wojskowymi [w:] Wojskowy Sąd Rejonowy w Łodzi, pod red. J. Wróbla, J. Żelazko, Warszawa 2004, s. 102.

14 Oddział partyzancki „Otta” zoiganizowany był w kwietniu 1945 r. przez Franciszka Olszów­ kę - w czasie okupacji folksdojcza, a potem żołnierza AK - określanego na łamach komunistycz­ nej prasy mianem „krwawego upiora powiatu kępińskiego”. F. Olszówka, ur. 3 XII 1923 r., po­ chodził z Pisarzowic, pow. Kępno. Jego ojciec, Augustyn, był dowódcą oddziału powstańców wielkopolskich, a później dzierżawcą majątku w Pisaizowicach. W czasie okupacji Olszówka stał się jedną z ofiar przymusowej germanizacji ludności Kępna i okohe. Zmuszono go do przy­ jęcia III grupy folkslisty i siłą wcielono do armii niemieckiej. Zdezerterował z Wehrmachtu, na­ stępnie wstąpił do kilkuosobowego oddziału partyzanckiego AK operującego w lasach rychtal- skich. Oddział funkcjonował od 1942 r. i wchodził w skład „Reduty” - Obwodu Zewnętrznego AK Kępno. Po przejściu frontu i wyparciu armii niemieckiej Olszówka wraz z pozostałymi kole­ gami z AK-owskiej partyzantki zorganizował na terenie gm. Laski w styczniu 1945 r. ochotniczą gromadzką Milicję Obywatelską. Gdy nowa komunistyczna władza zainteresowała się członka­ mi AK, decyzja o dezercji z MO była natychmiastowa. Ukrywając się przed UB od kwietnia 1945 r„ stworzył oddział, który poza partyzantami AK zaczęh zasilać przede wszystkim dezerte­ rzy z LWP. Od maja do Ustopada 1945 oddział „Otta” działał w ramach struktur Wielkopolskiej Samodzielnej Gmpy Ochotniczej „Warta”. Do zgrupowania „Otta” w latach 1945-46 wchodziły 3 jednostki: pod dowództwem „Rudego” (teren działania woj. łódzkie), „Groma” (woj. opolskie) i „Waldemara” (woj. wrocławskie). Zob. J. B e d n a r e k , Oddział Franciszka Olszówki „Otta”. Z dziejów powojennej konspiracji antykomunistycznej, „Pamięć i Sprawiedliwość”, 2004, nr 1, S. 197-202; tenże, Likwidacja oddziału Stanisława Panka „Rudego” i procesy jego żołnierzy przed sądami wojskowymi [w:] Wojskowy Sąd Rejonowy..., s. 88-111; K. J a s i a k , Z działalności podziemia zbrojnego w latach 1945-1948 na Śląsku Opolskim, „Akowiec. Biuletyn Informacyj­

ny S.Z.Ż.AK Koła w Opolu”, 2003, nr 1, s. 16-17; K. D a s z k i e w i c z , Zamknięty rozdział,

Szczecin 1998, s. 187; M. M l o t, Oddział „Otta” w strukturach WSGO „ Warta” w pow. kępiń­ skim w latach 1945-46, Opole 2000. [Maszynopis pracy magisterskiej przechowywanej w Archi­ wum Uniwersytetu Opolskiego (AUO)]; AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/47, Protokół przesłu­ chania Alfonsa Olejnika dn. 30 XII 1946 r. przez oficera śledczego WUBP w Łodzi Aleksandra Galermana. Dokumenty z archiwum KWP zamieszczone w aktach sądowych WSRŁ.

(7)

128 P o ru c zn ik A lfon s O lejn ik

„Babiniez”

„N ieto p erz” 15. „R o m an ” d ow odził w ó w czas dziesięcio osobow y m p od oddziałem bojow ym . W m arcu 1946 r. p lu to n O lejn ik a liczy ł ju ż oko ło 30 ludzi. Ppor. „ R o ­ m an” m iał sta łą eksp o zy turę w Skom linie, pow. W ieluń, znajd o w ała się tam ró w ­ n ież zaszy fro w an a skrzynka łączn o ści K W P 16. G łów nym i w yw iado w cam i w te ­ ren ie byli m .in. S tanisław G ib ek „F elik s” i L eo n Ż ó łtaszek ps. „S iw y ” . P lan p o d ­ porząd k o w an ia g rupy „R u d eg o ” strukturom organizacji K o n sp iracy jn e W ojsko P o lsk ie pow stał w Sztabie G łów nym K W P 17. D zięki staraniom „B ab in icza” i po je g o oficjalnej w izy cie u szefa w y w iad u ppor. „N a łęc z a ” w spraw ie jed n o stk i „R u d eg o ” , ro zpo częto neg o cjacje w kw estiach p o łączenia dw óch grup p o d z ie ­ m ia pod szyldem KW P. A by przyspieszyć spotkanie z por. F ranciszkiem O lszów k ą „O ttem ” , w y znaczo n o skrzynkę łączn ości K W P w W ielu n iu 18. Ł ączn o ść z „O t­ tem ” m iała doprow adzić w późn iejszy m etapie m ediacji do p o d p orząd kow an ia się struktur kępińskiej partyzantki p o d ziem iu zb rojn em u KW P. D o działań scale­ n iow ych obu grup zbro jny ch u p o w ażn io n o K o m en d an ta O bw od u W ieluń, por. Cz. K ijak a „R o m aszew sk ieg o ” 19. Z dniem 1 k w ietn ia 1946 r. K o m e n d a n t G łów

-15 J. B e d n a r e k , Oddział Franciszka Olszówki „Otta”..., s. 211; tenże, Likwidacja oddzia­ łu..., s. 90-102; AIPNŁ Ld 030/277, Banda terrorystyczno-rabunkowa pod dowództwem Stani­ sława Panka ps. „Rudy”. Okres działania jesień 1945-31 maj 1946 r. KMMO w Łodzi - Charak­ terystyka nr 277, Łódź 1978, k. 33; K. S z w a g r z y k , Golgota Wrocławska 1945-56, Wrocław 1995, s. 105-116; AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/47, Protokół przesłuchania Alfonsa Olejni­ ka 29 XII 1946 r. przez oficera śledczego WUBP w Łodzi por. Kazimierza Cebo. Dokumenty z archiwum KWP zamieszczone w aktach sądowych WSRŁ; AIPNŁ, Akta sprawy Sr 628/46.

16 „Roman” utrzymywał w tym czasie łączność z pełniącym obowiązki szefa wywiadu KWP por. Stanisławem Żelanowskim „Nałęczem” oraz z por. Czesławem Kijakiem „Romaszewskim” dowódcą „Turbiny” - Komendy Powiatowej KWP w Wieluniu (ustalenia autora).

17 „Rudy” doskonale zdawał sobie sprawę z tego, że działalność w izolacji i organizacyjnym osamotnieniu w dłuższej perspektywie jest skazana na klęskę. Coraz częściej dochodziło też do nieuzasadnionych rozbojów z udziałem jego żołnierzy, a nawet czynów o podłożu kryminalnym. Postanowił więc zbliżyć się do działających w powiecie wieluńskim struktur Konspiracyjnego Wojska Polskiego - organizacji poakowskiej, utworzonej przez kpt. Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca”. Kontakt nawiązano przez ppor. Alfonsa Olejnika „Romana”. Zob. J. B e d n a r e k ,

Oddział Franciszka Olszówki „ Otta ”... s. 215; tenże, Likwidacja oddziału..., s. 102; AIPNŁ, IPN Ld p f 10/446, Materiały operacyjne łódzkiego UB z 1946 r. Nielegalne organizacje i bandy dzia­ łające po wyzwoleniu w pow. Wieluń, k. 7-8; K. D o m a g a ł a , Nasza mała Ojczyzna, Skomlin

1996, s. 30-31.

18 Skrzynka łączności KWP z „Ottem” znajdowała się u kurierki podziemia KWP, Kazimiery Wojewódki, przy ul. św. Barbary nr 24 w Wieluniu. AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/47, Pro­ tokół przesłuchania Alfonsa Olejnika dn. 29 XII 1946 r. przez oficera śledczego WUBP w Łodzi por. Kazimierza Cebo. Dokumenty z archiwum KWP zamieszczone w aktach sądowych WSRŁ, k. 64-65; Odpis aktu wyroku K. Wojewódki z dnia 12 X 1946 r. (w zbiorach autora); Relacja K. Wojewódki z 21 V 1999 r. (w zbiorach autora).

19 K. J a s i ak, II Konspiracja niepodległościowa na ziemi wieluńskiej (1945-1951), „Rocznik Wieluński”, 2004, t. 4, s. 78.

(8)

129 ny K W P kpt. „W arszyc” w y d ał rozkaz u tw o rzen ia n a terenie O bw od u W ieluń O ddziału P arty zan ck ieg o SO S N astęp stw em rozkazu „W arszyca” b y ło u tw o rze ­ nie w O b w od zie W ieluń silnej je d n o stk i partyzanckiej do zad ań specjalnych oraz sk o o rd y now anie i scalenie ruchu n iep o d leg ło ścio w eg o n a tym terenie. D o o d ­ działu SO S w cielo n o część g rupy bojow ej ppor. „R udego”20. K om en dan tem je d ­ nostki SO S o kryptonim ie „Jastrzębie” (w czerw cu 1946 r. zm ienionym na „O św ię­ cim ”) został por. A lfon s O lejn ik „B ab in icz”21. O ddział partyzancki SO S m iał za

20 Konsekwencją tych działań był rozłam w organizacji, m.in. zerwanie łączności „Rudego” z Komendą Główną KWP i osobisty zatarg z por. „Babiniczem”, który postanowił przy nadarza­ jącej się okazji wykonać wyrok śmierci na ppor. St. Panku. Niepokój „Rudego” był w znacznej mierze uzasadniony, bowiem już w maju 1946 r. brat „Babinicza”, Mieczysław Olejnik „Szary”, poszukiwał „Rudego” i jego ludzi rozpowiadając, że razem z „Babiniczem” rozbiją jego grupę, a „Rudego” zlikwidują. Por. „Babiniczowi” rzeczywiście chodziło o likwidację dowódcy, ppor. Panka, ponieważ nie chciał by nowo tworzony oddział kojarzono z poprzednim dowódcą i z cią­ gnącą się za nim opinią. W sposób oficjalny, po przeprowadzonej selekcji żołnierzy „Rudego”, w meldunku do „Warszyca” z 23 maja 1946 r. „Babinicz” zdecydowanie oświadczył, że jest do- wódcąjednostki „Jastrzębi” i że nie ma nic wspólnego z „Rudym”, zarówno pod względem orga­ nizacyjnym, jak i w zakresie działalności w terenie. Do bezpośredniej konfrontacji „Babinicza” z „Rudym” nie doszło, ponieważ 10 sierpnia 1946 r. oddział Stanisława Panka „Rudego” został rozbity w Wójcinie. W czasie obławy, zorganizowanej przez UB i KBW w Wójcinie 10 sierpnia 1946 r., por. Stanisław Panek „Rudy” okrążony koło młyna „Papiernia” popełnił samobójstwo. W tymże dniu w Papierni k. Wójcina razem z „Rudym” przebywali również dwaj partyzanci z oddziału „Babinicza”: Bronisław Perlak „Kogut” i Tadeusz Olejnik „Kapsel”. Obydwu WSR w Łodzi skazał 31 X 1946 r. na karę śmierci. Wyrok wykonano 11 XII 1946 r. w Wieluniu. Zob. AIPNŁ, AWSRŁ, Akta śledcze Sr 628/46; AIPNŁ, IPN Ld 030/277, Banda terrorystyczno-ra- bunkowa pod dowództwem Stanisława Panka „Rudego”. Okres działania jesień 1945- 31 maj 1946 r. \ AIPN Wr 0184/1, Charakterystyka bandy „Otto-Rudy”, nr 1/78. Wydział „C” KW M O w Opolu; Relacja Homzy z Wójcina 13 I 1998 r. (w zbiorach autora); Z. B i l i ń s k i , Janosik znad Prosny, „Nowa Trybuna Opolska”, 19 I 1997, nr 18; K. J a s i a k, „Rudy” kontra UB. Losy żołnierzy spod znaku A K i NSZ na ziemi wieluńskiej, „Przegląd Wieluński”, 2003, nr 16, s. 15; tenże, Działalność zbrojnego..., s. 153-154. [Maszynopis pracy magisterskiej w zbiorach IHUO]; J. B e d n a r e k , Oddział Franciszka Olszówki „Otta”..., s. 216; tenże, Likwidacja oddziału Sta­ nisława Panka „Rudego”..., s. 107.

21 Jednostka partyzancka „Babinicza” do połowy kwietnia 1945 r. używała kryptonimu „Ja­ strzębie” na podstawie kwietniowego rozkazu „Warszyca”. Dnia 15 czerwca 1946 roku, na roz­ kaz dowództwa KWP kryptonim „Lasy-Bory”, oddział przyjął kolejny kryptonim „Oświęcim” dla większego utajnienia i stal się batalionem partyzanckim S.O.S. KWP do zadań specjalnych, działającym w powiatach Wieluń i Częstochowa. Dokumenty oddziału partyzanckiego S.O.S. - Komendy Powiatowej „Turbiną, Wieluń z lat 1945-46, Rozkaz dowództwa „Lasów” o przemia­ nowaniu oddziału partyzanckiego S.O.S. „Jastrzębie” na „Oświęcim”. Archiwum KWP 416/X, IPN Ld 15/2,1.1, Rozkaz dowództwa „Lasów” M.p. 116/1564/3 w sprawie utworzenia oddziału partyzanckiego S.O.S. krypt. „Jastrzębie” z 15 kwietnia 1946 r.; AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/47, Protokół przesłuchania Alfonsa Olejniką 29 XII 1946 r„ k. 65; J. В e d n a r e k , Oddział Franciszka Olszówki „Otta”..., s. 215.

(9)

130 P o ru czn ik A lfons O lejn ik „B ab in icz” ... zad an ie o p an ow ać O bw ód K W P k ryptonim „T urbina” by u trzy m ać g o w n a d zo ­ rze K W P - co z a tym idzie - chro n ić lud n o ść przed represjam i aparatu k o m u n i­ styczn ego o raz likw ido w ać w szelki b an d y ty zm pod czas p ro w adzo n ych w a lk b ie­ żący ch 22. O ddziałow i SO S „O św ięcim ” ja k o teren w alki przy d zielo n o pow iaty: w ieluń sk i, sieradzki, kępiński, często ch o w sk i i dla d alek ich o d sk o k ó w lublin iec- k i23. A k cje b o jo w e w yko n yw ali ty lk o n a rozkaz dow ó d ztw a „L asów ” , w porozu­ m ieniu z kom endantem pow iatu24. W ieluńska jed n o stk a specjalnego przeznacze­ n ia pod dow ództw em por. „B abinicza” uczestniczyła, n a rozkaz kpt. „W arszyca” , w koncentracji p o d R adom skiem , lecz nie brała bezpośredniego udziału podczas samej operacji „R adom sko” w dniach 18-20 kw ietnia 1946 r.25. Ż o łn ierze „B ab i­ n ic z a ” w y w o d z ili się p rz e w a ż n ie z te re n ó w ziem i w ie lu ń sk ie j: z e S k om lin a, B o jan ow a, Sm ug, P raszki, W ielunia, M o k rsk a oraz terenów , g d zie oddział sta­ cjon ow ał - z rejo nu D z iało szy n a i P arzym iech. C zęść żo łnierzy to daw ni łą c z n i­ cy A K b ądź sym patycy oddziału, pozostali to u ciek in ierzy z LWP. Ż o łn ierze od ­ działu byli odziani w m un d u ry w o jsk o w e po zy sk iw an e w ak cjach ko lejo w ych oraz zdobyte 20 k w ietn ia 1946 roku w R ad o m sk u 26. N a lew ym rękaw ie nosili b iało -czerw o n e opaski z czarnym napisem KW P, a na p iersiach m etalo w e ry n ­ grafy z w izeru n k iem O rła i M atki B oskiej C zęstochow skiej. Jed n o stk a „B ab in i­ cza” w y ró ż n ia ła się w ie lk ą ru ch liw o śc ią i ak ty w n o ścią w zw alczan iu „w ładzy lu d o w ej”, w szczególności zdrajców , donosicieli i konfidentów . P o ru c zn ik „ B a ­ b in ic z ” stosow ał taktykę p o leg a jąc ą n a tym , iż je g o je d n o stk a d y w ersy jn a p o zo ­ staw ała w ciągłym ruchu, akcje zbro jn e p ro w ad zo n e b y ły rów n o cześn ie w kilku rejon ach pow iatu. P o w y k o n any ch działaniach zacierała skrupulatnie ślady, u tru d ­ niając u stalenie m iejsca sw ego postoju. D y sp o n u jąc c ię ż k ą b ro n ią m asz y n o w ą i przeciw pan cerną, stanow iła nie lad a zag ro żen ie dla m iejsco w y ch w ład z b

ez-22 AIPNŁ, Archiw um KWP 416/X, Ld 15/2,1.1, Rozkaz dowództwa „Lasów” M.p. 116/1564/3 w sprawie utworzenia oddziału partyzanckiego S.O.S. krypt. „Jastrzębie” z 15 kwietnia 1946 r.; AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/47, Protokół przesłuchania Alfonsa Olejnika, 29 ХП 1946 r„ k. 65; J. B e d n a r e k, Oddział Franciszka Olszówki „ Otta”..., s. 215.

23 AIPNŁ, Rozkaz dowództwa „Lasów” Mp. 155/3165/5 do por. „Babinicza”, dowódcy O.P.S.O.S z 31 maja 1946 r. w sprawie przemaszerowania oddziału w teren pow. częstochowskiego. Doku­ menty oddziału partyzanckiego..., k. 6; W. G ą s i o r , KWP 1945-48, Radomsko 1993, s. 11-12; A. W. G a ł a , KWP 1945-54, Częstochowa 1996, s. 47; tenże, KWP krypt. „Lasy-Bory” 1945-46. Dokumenty archiwalne KWP S O S por. „Babinicza”, Wrocław 1999.

24 AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/47, Rozkaz dowództwa „Lasów” Mp. 173/1566/3 do dowódcy „Jastrzębi” z 15 czerwca 1946 r. Dokumenty z archiwum KWP zamieszczone w aktach sądowych WSRŁ.

25 Zob. szerzej: K. Jasiak, Z dziejów KWP krypt. „Lasy-Bory”. Operacja Radomsko, „Niepod­ ległość i Pamięć”, nr 20, Warszawa 2004, s. 179.

(10)

pieczeń stw a. D o d z ia łań d y w e rsy jn y c h p o d e jm o w a n y c h p rze z ż o łn ie rz y por. O lejn ik a n ależały m .in.:

1. a k cje lik w id a c y jn o -o strz eż e n io w e (eg zekucje, kary cielesn e w y m ierz an e fu n k cjo n ariuszom U B , M O , O R M O , członkom P P R i konfidentom U B );

2. kary fin a n so w e - kon try b u cje, p rzy m u so w e rek w izy cje to w a ró w z u p a ń ­ stw o w io ny ch sk lepów i urzędów , rzadziej u p ryw atnych osób. A k cje te sk iero ­ w an e by ły p rzede w szy stk im p rze c iw o sobom podejrzanym o w sp ó łp racę z k o ­ m u n isty c z n ą w ładzą. Z d o b y w ają c w ten sposób u b ió r i żyw ność, u z u p e łn ian o stan k w aterm istrzo stw a i zao p atrzen ie dla oddziałów ;

3. ak cje do zb ro jen i o w e o d d ziału p o leg a ły n a p o z y sk iw an iu b ro n i i sprzętu w o jsk o w eg o p o przez ro zb rajan ie p o steru n k ó w M O i fu n k cjo n ariu szy organów bezp ieczeń stw a.

W czerw cu 1946 r. zg ru p o w an ie „B ab in icza” rozb u d o w ało sw oje struktury w w oj. łódzkim . O ddział partyzancki SOS „O św ięcim ” liczył n a przeło m ie m aja i czerw ca 1946 r. około 63 ludzi, w okresie m ięd zy lipcem a w rześn iem 1946 r. około 80 żołnierzy (4 tab o ry i 11 koni). W zależności od potrzeb każdy pluton dzielił się je sz c z e n a 2 drużyny, tj. sekcje bojow e, któ re w yk on yw ały n a rozkaz kom en d an ta zad an ia dyw ersyjne. Jeżeli w y m a g a ła teg o sytuacja, sekcje b o jow e łączy ły się p o now n ie do zbrojnej w alk i z organam i „w ładzy lud o w ej” .

W sierpniu 1946 r. oddział partyzancki SO S krypt. „O św ięcim ” p o d zielon y był n a 4 plutony. D o jed n o stk i SO S K W P „O św ięcim ” należeli w ów czas: komendant oddziału partyzan ck ieg o SO S „O św ięcim ” - por. A. O lejnik ps. „K m i­ cic”, „R o m an ” , „B ab in icz” ; w y p osażon y b ył w n astę p u jąc ą broń: 2 pistolety - T T n r 5312 i W alther n r 53951 o raz p isto let m aszy no w y M P w z. 44;

adiutant - sierż. J ó z e f G o n era „Ś m iały ” (był on w 1945 r. kom endan tem p o ste­ runku M O w M iod arach, pow. N am ysłów );

zastępca komendanta - ppor. Jan Siew iera ps. „W ich er” (przeb yw ający ze sw oją d ru ży n ą w e w si W apiennik k. Julianow a), II zastęp ca d ow ódcy A ndrzej Sikorski „G rzm o t” , „Jęd ru ś” ;

sanitariuszka jednostki - Iren a „H an k a” ;

łącznicy oddziału: R e g in a z A lek san d ro w a k. P raszki, leśniczy z K ępo w izn y ; nadleśniczy z P a rz y m ie c h - m jr A K inż. E u g en iu sz K rassow ski „N ik e” , h rab ina K ry sty n a P o to c k a z P arzym iech;

szef oddziału - sierż. Jan Ś w iątek ps. „C zarn y ” , zam . w C zęstochow ie, ul. K o ­ ścielna 39;

kwatermistrz jednostki - sierż. Z y g m u n t Z ając ps. „Z ag ło b a” , m ilicjan t z W ie­ lunia, przydzielon y do grupy operacyjnej przy W ojew ódzkiej K o m en d zie M O w m arcu 1946 roku, w stąpił do KW P. W listop adzie 1946 roku, z ro zk azu d o ­

(11)

132 Porucznik A lfons O lejnik „Babinicz” ... w ó d cy g ru py „B ab in icza” w y słan o g o w C zęsto ch o w sk ie do dow ódcy A dam a Ł e b k a ps. „ M ały ” . Z atrzy m any 25 X I I 1946 ro k u przez U B był skazany n a śm ierć w y ro k iem W ojskow ego Sądu w K ielcach n a sesji w yjazdow ej w C zęstoch ow ie

15 I 1947 r . 27;

bez przydziału: J. W ieczorek ps. „Hubert” w cielony do oddziału w sierpniu 1946 r. b ył n a etacie oficerskim .

O to k ró tk a ch arak tery sty k a 4 plutonów :

I pluton: d o w ó d c ą był sierż. C h abrzy k „B u rza” - kw aterm istrz, z a stę p c ą d o w ó d ­ cy kpr. C iężki „ K u sy ” ze Sko m lin a, pow . W ie lu ń (d ez e rte r z LW P); p o n ad to w sk ład zie zn aleźli się: M a ria n K a lu s „ K m ic ic ” z K rz e p ic , „ G o lia t” , st. strz. „G rab ” z P rzed m o ścia - erkaem ista, sierż. S tanisław P a łk a „P ręd k i” - sanitariusz oddziału z Sosnow ca, szer. „W acek” z P ozn ańsk iego , „P aw eł” , „S o sn a” z K rze­ pic, R o ch Z a ło g a i m ag azy n ier broni „K o n rad” . O ddział stacjonow ał koło wsi K ule, P atrzy k ó w i W ąso sz Górny, pow. R ad o m sk o o raz w okolicy tam tejszych lasów . Sekcja bo jo w a uzb ro jo n a b y ła w 1 rkm , 1 panzerfaust, 4 autom aty: 1 M P w z. 44, 2 M P w z. 40, 1 ppsz-ę wz. 41 oraz 1 k arab in b o jo w y ty p u M auser. K o n ­ tak tem p o d o dd ziału b y ł R och, zam . w e w si K ule, pow. R ado m sko , a łączn ik am i „C zarn y ” i „W icher” . W posesji R o ch a znajdow ał się m agazy n z b r o n ią (3 skrzynie am u nicy jn e do M ausera, 10 karabinów , 6 autom atów . B y ła to część broni z m ag a­ zy n o w an a przez S.O.S. „O św ięcim ” ;

II pluton - pod dow ód ztw em Jó zefa G onery „Ś m iałego” (był on w 1945 r. ko­ m end an tem posteru n ku M O w M iodarach, pow. N am ysłów , z a stę p cą d ow ódcy b ył kpr. „T ygrys” z P rzedm ościa. D o p o d o d d ziału należeli: L eon P o w ro źn ik „D a­ w id ” (m ilicjan t z M iodar), „M ru g ała” , „ L eo n ” , „W ierzba” , E dm un d H y s „Jod ła” (pracow n ik poczty w R ychtalu, pow. kępiński), „L ew ” , T adeusz K ołodziej „W a­ cek” , „Ś w istacz” , S. U rbański „R zeźn ik ” (zginął w akcji 5 m aja 1946 r.), J ó z e f P ic h la k „ S a k a ” , „ B rz o za ” , „P a u l” - k u ch arz ze Śląska, „S z p ie g ” , W ła d y sław „W ąż” z W ieluńskiego, Stefan G rzesiak „Z d zichu” , A ntoni O lek „Ł y sy ”, W ła ­ dy sław O lek „B u c” , L u d w ik S tatkiew icz „M ech ”28. M ie jsce stacjon o w ania je d ­ nostki by ło koło w si M arianka, w pow. k ępińskim . K o n ta k t z tym plutonem m iał „B u rza” i „G o liat” . „Ś m iały ” ze sw o ją d ru ży n ą b ył u zb rojo ny w 1 rkm , 2 M P wz. 44, 2 M P w z. 40, je d n e g o M a u se ra o raz je d n e g o panzerfausta;

27 Archiwum IPN w Katowicach, Archiwum Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach Sr 815/47, t. III, k. 41-46, Protokół przesłuchania Zygmunta Zająca ps. „Zagłoba”; A. W. G a ł a ,

50 lat niepodległościowych działań zbrojnych na Ziemi Częstochowskiej 1906-1956, Częstocho­ wa 1999, s. 128-129.

28 Relacja W. Mamzera ps. „Autor” z 10 VIII 1999 r„ Relacja A. Sikorskiego ps. „Jędruś” z 2 1 IX 2003 r. (w zbiorach autora).

(12)

III pluton - pod dow ó dztw em „W ilg i” - Jan a W yrębaka zam . w e w si Sm ugi w gm inie M okrsko, pow. w ieluński; z a stę p cą d ow ódcy był J ó z e f M arcinkow ski „ S o k ó ł” p och od zący z K rak ow sk ieg o. D o bojów ki „W ilgi” należeli: „B y stry ” , K. M a m z e r „A u tor” z W róblew a, W. Soliński „S tó g” , „D ąb” , T adeusz O lejnik „K apsel”, K onrad M ielczarek „K łos” , „K onrad” z D zietrzkow ic, Stanisław Ż ółta- szek „Siw y”, E. M atuszczyk „K ozak” z P rzedm ościa (zginął w akcji 28 X 1946 r.), st. strz. „G rzm o t” z P rzedm ościa, „G o liat” , „Ig ła” . G rupa ta stacjo now ała w lesie W róblew skim w okolicach w si Sm ugi. „W ilga” ze sw o ją d ru ży n ą uzb rojo ny był w 1 rkm , 1 panzerfaust, 1 M P w z. 44, 3 ppsze i 2 M ausery.

IV pluton - pod dow ództw em sierż. A ndrzeja Sikorskiego „G rzm ota”, „Jędrusia” . D o p o d o dd ziału S.O .S. w chodzili: zastęp ca dow ódcy B ry ja „T ygrys” z P rz e d ­ m ościa, gm . P raszka, pow. W ieluń, A ntoni B łach „M u cha” , W łod zim ierz Z im - n o w o d a „S truzik” , „R ączk a” , M arian Ż elazk o „L is” z K ostrzynicy, pow. C zęsto ­ chow a, „B y stry” , E ry k „K ozak” , M ieczy sław O lejnik „S zary” , J ó z e f C ieśla „H art” (ur. 1928 roku, żo łn ierz „B ab in icza” , w stąp ił do oddziału 2 0 1 1946 roku). G rupa stacjo n o w ała w o kolicach w si P ą tn ó w i D zietrzniki w pow. w ieluńskim . G rupa „G rzm o ta” uzb ro jo n a b y ła w 1 rkm , 1 panzerfaust, 1 M P wz. 40, 1 M P wz. 44, 3 ppsze i je d n e g o M ausera.

Magazynierem broni „B abin icza” w B o jano w ie by ł A dam D olik.

U zb rojen ie drużyny dyw ersyjnej K W P b y ło standardow e: 1 rkm , 1 pan zer­ faust, 2 M P w z. 44, 1 M P w z. 40, 1 ppsza, 2 M au sery i pistolety P arab ellu m 29.

W okresie czerw iec - w rzesień 1946 r. dow odzony przez O lejnika oddział sto­ czył k ilk a p o ty czek z oddziałam i U B i W P w pow iatach: częstochow sk im , ra ­ d o m sz c z a ń sk im i w ie lu ń sk im , m in. w la s a c h W ró blew skich , p a rz y m ie s k ic h i łob o d ziń sk ich , atakow ał posterunki M O i pociągi, rozb rajając o ficeró w i ż o ł­ n ierzy W P; p rzeprow adził tak że k ilk a akcji rek w izy cy jn y ch w P raszce, P a jęc z ­ n ie i M ierzy cach . S ied m io m iesięczn a d z iałaln o ść d y w e rsy jn a o d d ziału d o p ro ­ w a d z iła do sp ara liż o w a n ia ad m in istracji k o m u n isty czn ej, a szczeg ó ln ie p o ste ­ ru n k ó w M O . D o o d d ziału K W P „O św ięcim ” w stęp o w ali u jaw n ien i w cześniej człon k o w ie A K , k tó rzy uciek ali przed rep resyjnym „ludow y m w y m iarem spra­ w ied liw o ści” . R o zp o częła się o stateczn a p o lary zacja p o sta w żo łn ierzy „ B ab in i­ cza” , d la k tó rych p ierw szy m celem b y ła w a lk a n a śm ierć i życie o d obro i

pra-29 Niepełny skład personalny oddziału S.O.S. „Oświęcim” opracowany na podstawie relacji świadków, protokołów przesłuchań Alfonsa Olejnika ps. „Babinicz” oraz dokumentów oddziału partyzanckiego S.O.S. - Komendy Powiatowej „Trnbina „ Wieluń z lat 1945-46. Zob. AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/47, Sr 628/46, IPN Ld 6/39, Ld 6/4, dokumenty z archiwum KWP zamieszczone w aktach sądowych WSRŁ; Relacja A. Sikorskiego ps. „Jędruś” z 21 IX 2003 r. Relacja W. Solińskiego ps. „Stóg” z 21 IX 2003 r., Relacja W. Mamzera ps. „Autor” z 10 VIII

(13)

134 P o ru c zn ik A lfons O lejn ik „B ab in icz” ... w o rz ą d n o ść niepodległej P olski. O ddział por. O lejnik a od k w ietn ia do listo p ad a

1946 r. działał n a tere n ie w o je w ó d z tw łó d zk ie g o , p o z n a ń sk ie g o i k ieleck ieg o w pow iatach: w ielu ń sk im , kępińskim , rado m szczańsk im , częstochow skim . G ru­ p a K W P „O św ięcim ” pro w ad ziła m an ew row y rekonesan s b o jo w y n a teren ie p o ­ w ia tó w często ch o w sk ieg o i w ieluń sk ieg o, d zieląc się n a 4 pododdziały: „W ilgi” , „Ś m iałeg o ” , „A n d rzeja” i „B u rzy ” . E k sp o z y tu rą i m iejscem w y p ad o w y m tej je d ­ no stk i b y ły g łó w n ie lasy W róblew skie, ło b o d ziń sk ie, p arzy m iesk ie i bo jan o w - skie. G ru pa p arty zan ck a por. O lejnika, w b re w p ro pagandzie kom unistów , b y ła zd y scy p lin o w any m w o jskiem ; ro zb ijała posterunki M O , a fu n d u sze n a działal­ n o ść zd o b y w ała w y łączn ie p o p rzez nap ad y n a insty tucje państw o w e (np. n a kasy zarz ą d ó w gm inn ych , spółdzielni i u rzę d ó w p ocztow ych). P o zysk ane w ten spo­ sób p ien iąd ze p rzezn aczan o (zg o d nie z rozkazam i „W arszyca” ) n a żołd dla żo ł­ nierzy, d ozb rajan ie o d d ziału i w y n a g ra d za n ie inform atorów . W czasie w sz y st­ k ich akcji apro w izacy jn ych je d n o stk a S.O .S. K W P kryptonim „O św ięcim ” w y ­ d aw ała p o k w ito w an ia z a zarek w iro w an e pieniądze. K w ity były opieczętow an e stem plem „D -tw o O d d ziałó w KW P, K W z B ” z podpisem d ow ódcy pododdziału. A kcjo m zb rojnym to w arzy szy ły zazw yczaj w cześn iejsze ap ele O lejnik a do lud ­ ności, k tóry swój oddział p rzed staw iał ja k o siły zb ro jn e N iepodległej R zeczp o ­ spolitej P olskiej. A. O lejn ik p o d trzy m y w ał i p ielęgnow ał ciągło ść w o ln eg o p a ń ­ stw a, przynosił ludziom nadzieję. B ezsp rzeczn ie polity czn o -w o jsk o w y ch arak ­ te r m iały ataki p rze p ro w a d z o n e n a sied zib y M O i U B . O d d ział „ O św ię c im ” w okresie m aj-lipiec 1946 r. w y k o nał ich około 10 m .in.:

- w pierw szej poło w ie m aja 1946 r. 10-osobow a sekcja sztu rm o w a SO S „Jastrzę­ b ie ” do k onała ataku n a p osteru n ek M O w m iejscow o ści L ipie, pow. częstochow ­ ski, po d czas któ rego rozbro jo no m ilicjan tó w i zarekw irow an o broń;

- w ieczorem 11 m aja 1946 r. oddział pod dow ództw em „B abinicza” w sile 60 osób uzbrojonych w broń autom atyczną obstaw ił m iasteczko Praszka w W ieluńskiem , by w m iejscow ej spółdzielni, dokonać rekw izycji m ateriałów tekstylnych, produk­ tó w m asarskich, odzieży i m otocykla; ten ostatni był w łasnością rzeźnika M erdka. P o zakończonej akcji zaopatrzeniow o-rekw izycyjnej 4 żołnierzy z oddziału udało się do sekretarza koła P P R w Praszce, aby w ym ierzyć m u karę chłosty za denuncjo- w anie AK -ow ców. Sekretarz zbiegł z m iejsca zam ieszkania. Przypadkow o w padł jed n a k na sekcję zw iadu „Jodły” i „Jędrusia” . W czasie ucieczki zginął. N astępnie z polecenia „Św ietlika” oddział zarekw irow ał 2 konie od Juraszki zam ieszkałego w Praszce koło plebanii30;

30 AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/47, Protokół przesłuchania Alfonsa Olejnika 30 X I I 1946 r. przez oficera śledczego WUBP w Łodzi Aleksandra Galermana. AIPNŁ, dokumenty z archiwum KWP zamieszczone w aktach sądowych WSRŁ; Relacja A. Sikorskiego ps. „Jędruś” z 21 IX 2003 r. (w zbiorach autora).

(14)

135 - w nocy 4 c z erw ca 1946 r. p ięćd ziesięcio o so b o w y o dd ział SO S „ O św ięcim ” pod d o w ó dztw em „B abinicza” dok on ał akcji likw idacyjnej, pod czas której ro z ­ b ito p o steru n ek M O w Pajęcznie. P o po d d an iu się m ilicjan tó w w y k o n an o w y ro k śm ierci n a k o m en dancie M O - L eo n ie S ypniew skim . M ilicja n ta K o zak a o d pro ­ w ad zo n o w k ieru n k u rynku. K ied y w czasie p rzem arszu p rób ow ał zbiec, zastrze­ lono go. Z a akcję lik w id a c y jn ą o dp o w ied zialn a b y ła w ó w czas gru p a szturm ow a „G rz m o ta ” 31.

Je d n o stk a „B a b in ic z a ” p o n o w n ie d ała o sobie zn ać w p o w iecie w ielu ń sk im 10 czerw ca 1946 roku. N a p otrzeb y organizacyjne sekcja b o jo w a SO S K W P do­ k o n ała rekw izycji to w a ró w w Spółdzielni w M ierzy cach 32.

W sk utek w zm ożonej działalności partyzantów 13 czerw ca 1946 r. pluton opera­ cyjny U B z W ielunia stoczył w o k o licach P raszk i w alk ę z oddziałem „B ab in i­ cza” . W czasie w alki poległo 2 funkcjonariuszy UB.

15 czerw ca 1946 r. je d n o s tk a por. O lejnik a n atkn ęła się n a oddział K B W i fu n k ­ cjonariu szy U B w lasach W róblew skich, pow. W ieluń, g d zie w w ynik u potyczki zgin ął je d e n z żołnierzy K B W.

N a d ranem 24 czerw ca 1946 r. „B abin icz” zaatakow ał posterun ek M O w O le­ śnie, w w ojew ó d ztw ie opolskim , i w y cofał się do lasów parzym ieskich. P luto n operacyjn y z O lesna, który w y trw ale g o ścigał, w padł w zasad zkę w okolicy wsi G rab ó w i b ył zm uszony do ew akuacji p o d g ro ź b ą całkow itej lik w id acji33.

W nocy z 29 n a 30 czerw ca oddział por. „B ab in icza” dokon ał spektakularnej akcji zatrzy m ania p o ciąg u n a stacji Janinów . Jed n o stk a K W P w liczb ie 60 osób u zb ro jo n y ch w c ię ż k ą b ro ń m asz y n o w ą i k ró tk ą ro zb ro iła o ficeró w i żo łnierzy LW P i A rm ii C zerw onej34.

Z 27 n a 28 lip ca 1946 r. oddział partyzancki SOS „O św ięcim ” został z aatak o ­ w an y przez siły M O i U B , w sp arte p lu ton em K B W, w rejonie K le śn isk a koło

31 Relacja W. Mamzera ps. „Autor” z 10 VIII 1999 r„ Relacja A. Sikorskiego ps. „Jędruś” z 21 IX 2003 r. (w zbiorach autora); AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/47, Protokół przesłuchania Alfonsa Olejnika 31 XII 1946 r. przez oficera śledczego WUBP w Łodzi Aleksandra Galermana. AIPNŁ, Dokumenty z archiwum KWP zam ieszczone w aktach sądowych WSRŁ; AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy W. Zimnowody ps. „Struzik” Sr 723/46, k. 16.

32 Tamże.

33 AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/47, Protokół przesłuchania Alfonsa Olejnika 3 1 X I I 1946 r. przez oficera śledczego WUBP w Łodzi Aleksandra Galermana. AIPNŁ, Dokumenty z archi­ wum KWP zamieszczone w aktach sądowych WSRŁ; Relacja W. Mamzera ps. „Autor” z 10 VIII

1999 r„ Relacja W. Gały z 15 X 1998 r. (w zbiorach autora).

34 AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/47, Protokół przesłuchania Alfonsa Olejnika dn. 1 1 1946 r. przez oficera śledczego WUBP w Łodzi Aleksandra Galermana. AIPNŁ, Dokumenty z archi­ wum KWP zamieszczone w aktach sądowych WSRŁ; Relacja W. Mamzera ps „Autor” z 10 VIII

1999 r.; Relacja A. Sikorskiego ps. „Jędruś” z 2 1 1X2003 r. (w zbiorach autora); AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy W. Zimnowody ps. „Struzik” Sr 723/46, k. 16.

(15)

136 P o ru c zn ik A lfons O lejn ik „B ab in icz” ... P arzy m iech , na g ranicy p o w ia tó w w ie lu ń sk ie g o i częstocho w skieg o . W w alce zginęło 3 żołnierzy K B W , ze strony K W P zginął kpr. „W icherek”35.

D o k o ńca czerw ca 1946 r. je d n o stk a SO S „O św ięcim ” p o d leg ała b e z p o śred ­ n io „W arszycow i” . K o n ta k t ze sztabem g łó w nym K W P u trzy m y w an y był p o ­ przez „C zarsk ieg o ” , „B ły sk aw icę” i „Ś w ietlik a”36. P o rozbiciu sztabu „W arszy- ca” O lejnik ro zw iązał 13 sierp n ia 1946 r. czasow o swój o ddział i w y jechał n a Pom orze, gdzie podj ął n ieu d a n ą próbę przed o stan ia się na Z achód. Pow rócił w p o ­ ło w ie października, p onow nie zebrał sw oich podkom endnych i zorganizow ał kilk a akcji zb rojnych n a teren ie pow. częstoch ow skiego37. Je d n ą z w ięk szy ch i z ara­ zem ostatn ich akcji zbro jn y ch całeg o oddziału SO S był atak n a p o ciąg relacji C z ę sto c h o w a-W ie lu ń p rzep ro w ad zon y w nocy z 13 n a 14 p aźd ziern ik a 1946 r. m iędzy stacjam i P K P Ja n in ó w -P ątn ó w . D o szło do zatrzy m an ia pociągu. A kcja zak o ń czy ła się sukcesem . O p an o w ano p ociąg o raz p o zbaw io no b ron i i m un du ­ ró w ja d ą c y c h w n im żo łnierzy LW P i A rm ii C zerw on ej38.

Siły K B W , w zm o cn io n e oddziałam i ze szkół oficerskich, ro zm ieszczane były w szęd zie tam , g d zie istn iało p o d ejrzen ie o istnieniu o dd ziałów zb ro jn y ch KW P. Jed n o stk a party zan ck a por. „B ab in icza” , n ęk an a ciągłym i obław am i K B W i U B , praw ie cod zien n ie z m ie n ia ła m iejsce p o sto ju n a o b szarze od lasó w W róblew ­ skich, przez L ipie, P arzym iech y do O żarow a, a w p óźniejszym okresie do lasów herbskich. D a lsza w a lk a stała się z ró żn y ch przyczyn niem ożliw a. O ddział par­ tyzanck i S.O.S. „O św ięcim ” p rzem ieszczał się ró w nież w rejon lasó w herbskich, później w rej on B rzeźnicy. P o zo stając p o d u staw icznym naciskiem K B W , por. „B ab in icz” ustępow ał, by u n ik n ąć w a lk b ratobójczych. S topniow o zm n iejszała się rów n ież liczebn o ść jed n o stk i, a je g o lud zie szukali schron ienia najczęściej n a ziem iach zachodnich. P o ru czn ik „B ab in icz” , po inform ow an y o liczn y ch działa­ n iach p ro w o k acy jn y ch ze strony U B i In fo rm acji W ojskow ej, un ikał kon tak tu

35 Relacja W. Mamzera ps. „Autor” z 10 VIII 1999 r., Relacja A. Sikorskiego ps. „Jędruś” z 21 IX 2003 r. (w zbiorach autora).

36 Aresztowanie wieluńskiego wywiadu spowodowało, że łączność z por. Olejnikiem - do­ wódcą oddziału partyzanckiego SOS kiypt. „Oświęcim” została zerwana. Kadrowa jednostka „Babinicza” odizolowana od najważniejszego ogniwa konspiracyjnego, jakim był wywiad utra­ ciła bezpowrotnie łączność z tzw. „górą”. W warunkach brutalnego terroru stalinowskiego oraz wskutek trudnych dla partyzantów rozwoju wydarzeń, dowódca batalionu „Oświęcim” zdecydo­ wał ewakuować się z oddziałem na teren pow. częstochowskiego. Zob. K. J a s i а к, IIKonspira­ cja...., s. 80.

37 Po aresztowaniu „Warszyca” i likwidacji KWP „Lasy-Bory” w końcu czerwca 1946 r. gmpa partyzancka „Babinicza” utrzymywała kontakt tylko z kpt. „Czarskim” - inspektorem KWP i je ­ mu podlegała. Relacja W. Jaskulskiego ps. „Mrok” z 15 VII 2000 r. (w zbiorach autora).

38 AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/47, t. 1, Dokumenty z archiwum KWP; Relacja A. Sikor­ skiego ps. „Jędruś” z 2 1 IX 2003 r. (w zbiorach autora).

(16)

z nieznajom ym i łączn ik am i, obaw iał się b o w iem d o pu szczenia do siebie k o m u ­ n isty czn y ch agentów ; m iał w iadom ość, iż cała struktura podziem n eg o w yw iad u b y ła ju ż rozszy fro w an a przez U B , poniew aż 27 czerw ca 1946 rok u dokonano areszto w an ia k o m en d an ta głó w n eg o K W P kpt. St. S ojczyń skieg o „W arszyca” w raz z całym je g o w y w iad em 39. W dniach od 3 do 6 listo p ad a 1946 roku, k w ate­ rując w lasach p ajęczań sk ich koło w si Trzebce, „B ab in icz” p o w tó rn ie rozw iązał oddział i p o stan ow ił czekać n a dalsze in fo rm acje z b y łego Inspek toratu K W P 40. O d dział p arty zan ck i SO S K W P „ O św ię c im ” ro zfo rm o w an o . C z ę ść ż o łn ierzy „B abinicza” b yła w ciągłym pogotow iu. W iększość partyzantów w ró ciła do m iejsc sw ego zam ieszkania. W śró d nich byli lu d zie z p o w iatu w ielu ńskiego. Ci, którzy nie m ogli w ró cić do ro d zinn y ch stron, szukali azylu n a ziem iach zachodnich, m iędzy innym i w e W rocław iu. „B ab in icz” , który w ty m czasie utracił m ło d sze­ go brata M ieczy sław a ps. „S zary ” (podczas obław y przez U B popełnił sam o bó j­ stw o w zab udo w an iach M a m zera w S kom linie 23 w rześn ia 1946 roku41), nie m ógł p ow ró cić do ro d zin nego dom u42, udał się w ięc z szefem sw ojego oddziału „C zar­ n y m ” do C zęstochow y, g d zie p ró bo w ał n aw iązać k o n tak t z kpt. „B u rtą” - In ­ spektorem O d d ziałó w L eśn y ch KW P. „B u rta” nie zjaw ił się je d n a k w m iejscu kon tak tu w K ło buck u, toteż A lfo n s O lejn ik w y brał drogę n a Z achó d, któ ra m iała pro w ad zić p rzez p o rt w Szczecinie. Z n iew y jaśn io n y ch p o w o d ó w p o w raca do W arszaw y. Jedzie tam w to w arzy stw ie sw ego pod w ład n eg o „H u berta” . P ra w d o ­ pod ob nie K ry sty n a Tasarz m iała im w sk azać ad res w stolicy, g d zie b y ła z a p ew ­ nio n a k ry jó w ka43. D o W arszaw y por. „B abinicz” p rzyjechał 8 listo p ad a 1946 r. z C zęsto cho w y w to w arzy stw ie Ja n a W ieczo rk a „H u b e rta ” . P o ru c zn ik O lejnik p o czątk ow o uk ry w ał się w W arszaw ie u krew n y ch Ireny Tasarz - łączn iczki z od ­ działu, lecz później zm ien ił kw aterę, u d ając się do zn ajo m y ch W ieczorka. D o dziś nie u stalo n o o koliczności i p rzy czy n tajem n iczeg o p o strzelen ia i areszto w a­ nia por. „B ab inicza” . W edług relacji k o m b atan tó w K W P, por. „B ab inicza” w y ­ staw ił i w p ro w ad ził prosto w zasa d z k ę „H u b e rt” , zap raszając g o do w a rsza w ­ skiej kaw iarni na W oli. A k ta śledcze nie p o tw ierd z ają tego. P o d n azw iskiem Ta­ deusz O rliński trafił O lejnik do S zpitala im. D zieciątk a Jezus. Z pow odu, iż z n a ­

39 AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy S. Sojczyńskiego ps. „Warszyc” Sr 786/46.

40 AIPNŁ, IPN Ld pf 12/2222, Materiały operacyjne UB. Dossier Alfonsa Olejnika „Babini­ cza”, k. 26; Relacja A. Sikorskiego ps. „Jędruś” z 2 1 IX 2003 r. (w zbiorach autora).

41 Dzięki staraniom rodziny Olejników odnaleziono miejsce tajnej mogiły kpr. Mieczysława „Szarego”. Obecnie jest to Cmentarz Parafialny w Wieluniu pod murem, obok skromnego po­ mnika poświęconego Konspiracyjnemu Wojsku Polskiemu (ustalenia autora).

42 Relacja K. Olejnika z 13 IX 2000 r.; Relacja A. Sikorskiego ps. „Jędruś” z 21 IX 2003 r. (w zbiorach autora).

(17)

138 Porucznik A lfons O lejnik „Babinicz” ... lezio no przy nim dw a pisto lety i ryngraf, U B w W arszaw ie w szczął przeciw ko niem u śledztwo, które doprow adziło do zdekonspirow ania Olejnika. D n ia 29 grudnia 1946 r. przew ieziono go do W U B P w Łodzi44. P odczas dw um iesięcznego brutal­ nego śledztw a (9 X I 1946 r. - 3 1 1947 r.) o raz rozpraw y sądow ej A lfo n s O lejn ik zachow ał h e ro ic zn ą i g o d n ą postaw ę żo łn ierza A rm ii P odziem ia, p rzyjm u jąc na siebie o d p ow ied zialn ość za czyny, które w yszły p o za ram y je g o rozk azó w i m ia ­ ły p o tw ierd zen ie w archiw um K W P W yrokiem W S R w Ł odzi z d nia 9 I 1947 r. został skazany n a k arę śm ierci45. P re zy d e n t K R N -u d e c y zją z d n ia 14 I 1947 r. nie skorzystał z praw a łask i46. W y ro k w y k o n an o d nia 18 II 1947 r., d zień przed w ybo ram i do Sejm u47. D o dziś nie u stalo n o m ogiły k o m en dan ta w ieluńsk iego batalio n u SOS „O św ięcim ” . P ry w atn e śledztw o, d oty czące zdrady dow ódcy i j e ­ go zag ad k o w eg o p o strzelen ia, o raz ja k do szło do ca łk o w iteg o ro zp raco w an ia struktur bao n u K W P „O św ięcim ” , trw a do dzisiaj48.

P o 50 lata ch oszczerstw , o d b ierający ch h o n o r i g o d n o ść do w ó d cy o d d ziału SO S „O św ięcim ” i je g o podko m en d ny m , Sąd O kręgow y w Ł odzi w dniu 30 lip­

44 Jan Wieczorek „Hubert”, „Zatoń’, żołnierz AK, służył w kompanii z Olejnikiem do XI 1944 r. W sierpniu 1946 r. był kierownikiem młyna parowego w Malborku; w niewyjaśnionych okolicz­ nościach pojawia się na ziemi wieluńskiej. Najprawdopodobniej aresztowany przez UB i Infor­ mację Wojskową, włączony był do sprawy rozpracowania i likwidacji komendanta S.O.S. KWP „Oświęcim”. Łapie kontakt z dowódcą jednostki KWP por. „Babiniczem”, po czym był przyjęty do oddziału w sierpniu 1946 r. Po rozwiązaniu zgrupowania 6 listopada, Wieczorek udaje się z Olejnikiem do Warszawy i wystawia go służbom UB 8 listopada 1946 r. Z akt śledczych Alfon­ sa Olejnika wynika, że „[...] Pochwycenie Olejnika vel Orlińskiego miało miejsce w dniu 8 listo­ pada 1946 r. na ulicy Chłodnej 22 dzielnica Wola, na kwaterze warszawskich prostytutek. Sprawcą postrzelenia był Jan Wieczorek”. Fakty dotyczące aresztowania najprawdopodobniej są sfabry­ kowane i wykorzystane jako zasłona przed ujawnieniem prawdziwego sprawcy notabene agenta Informacji Wojskowej. Zob. Relacja K. Olejnika z 20 VII 2001 r. (w zbiorach autora); T. L e n ­ c z e w s k i , Skazany przez swoich, „Karta”, 1992, nr 9, s. 9; AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/ 47, Raport specjalny kierownika sekcji I Wydz. III UBP na miasto Warszawę chor. Eugeniusza Liszczaka z 25. listopada 1946 r„ k. 47.

45 Wojskowy Sąd Rejonowy w Łodzi pod przewodnictwem mjr Piotra Adamowskiego, por. Wacława Bohatyrewicza, z udziałem prokuratora mjr Feliksa Aspisa i obrońcy adwokata Jana Załęskiego, skazał w czwartek 9 stycznia 1947 roku Alfonsa Olejnika „Babinicza” na karę śmier­ ci. AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/47.

46 AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/47, Prośba o ułaskawienie zdn. 10 stycznia 1947 r„ k. 111. Prośba o ułaskawienie jest prawdopodobnie sfabrykowana. Widniejący podpis A. Olejni­ ka jest fałszywką - (ustalenia Kazimierca Olejnika).

47 Decyzja odmowna z 14 stycznia w sprawie ułaskawienia. Na piśmie sporządzono również notatkę o wykonaniu wyroku na Alfonsie Olejniku z datą 18 stycznia 1947 r. z pieczątką zastęp­ cy szefa WSR w Łodzi mjr Leo Hochberga. AIPNŁ, AWSRŁ, Akta sprawy Sr 7/47, Protokół wykonania kary śmierci dn. 18 stycznia 1947 r. podpis: prokurator - Aspis, lekarz Kertenbauen i dowódca plutonu egzekucyjnego Strycharski, k. 109.

(18)

139 ca 1999 ro ku dokonał rew izji w y ro k u z 1947 r. i zrehab ilitow ał por. A lfo n sa O lej­ nika. C zyny Jeg o oraz p o d leg ły ch m u żołnierzy u zn an o za działalność n a rzecz niep o d leg łeg o b y tu pań stw a p o lsk ieg o49.

Ś w iadectw em tam tych trag iczn ych w y d arzeń są przydrożn e i cm en tarne ślady p am ięci o p o leg ły ch żo łn ie rz a c h K W P z b a ta lio n u S.O .S. krypt. „O św ię c im ” , z n ajd u jące się w m ie jsc o w o śc iac h Sk om lin w W ieluński em , D a n k ó w i P a rz y - m iechy, w pow. częstoch ow sk im 50.

W h o łd zie w ielk iem u patriocie - oficerow i II K onspiracji, boh atersk iem u sy­ now i ziem i w ielu ńsk iej, u czestnik o w i an ty kom un istyczn ego P o w sta n ia - R ad a G m iny S kom lin n azw ała je d n ą z u lic tej m iejscow ości im ien iem por. A lfonsa O lejn ika „B ab in icza” .

49 Dokumenty rewizyjne Sądu Okręgowego w Łodzi, akt. IV Ko 58/98 Ud z dnia 30 lipca 1999 r. (w zbiorach K. Olejnika).

50 A. Siwiński, Przydrożne i cmentarne ślady II wojny światowej, „Gazeta Częstochowska”, 2004, nr 1621; Strona internetowa: www.gazetcz.com.pl

Cytaty

Powiązane dokumenty

NA DWORCU FABRYCZNYM w Łodzi zatrzymał się wczo- raj na kilka godzin „wagon pamięci" - obwoźna wystawa (odwiedzi w sumie 14 miast) poświęcona początkom

Członkowie Ośrodka "Brama Grodzka-Teatr NN" z Lublina, będący pomysłodawcami wagonu nagrywają wypowiedzi zarówno ówczesnych działaczy, jak i młodych ludzi, którzy

Apart from US-UK differences in welfare state arrangements and policy history, one of the problems involved in comparing British community enterprises with

uważyli oni, że kontakty kulturowe ogniskujące się na terenie zachodniej Sybe- rii, a sięgające niekiedy nawet krajów objętych wpływami chińskimi, miały de- cydujący wpływ na

W okresie pierwszej wojny światowej, od momentu opuszczenia miasta przez władze rosyjskie, w Tomaszowie, podobnie jak w innych miastach Królestwa Polskiego, m.in.. Komitet

Głównym celem artykułu jest analiza handlu detalicznego w krajach Unii Europejskiej oraz rozwoju marek własnych sieci handlowych na obszarze eurorynku..

Not so long ago a large proportion of the CAAD community tried to impose an unfair picture of drawing as an activity that should be contrasted to design. Numerous novel

System Cyfrowe Archiwum, funkcjonujący w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, jest narzędziem łączącym – ujmując rzecz w dużym skrócie – trzy podstawowe funkcje: