— 8 1 2 —
--- t --- Ś. p. Inż. Jan Naturski
Spośród członków Polskiego Towarzystwa Geologicznego ubył w roku bieżącym ś. p. inż. górn. Jan N a t u r s k i w sposób niezwykle tragiczny. W dniu 28 listopada 1936, na kopalni ropy „Jutrzenka“ w Lipinkach został Jan N a t u r s k i rozerwany wybuchem naboju dynamitowego, który sporządzał celem t. zw. „torpedowania“ otworu wiertniczego.
Ś. p. Jan N a t u r s k i był jednym z najw ybitniejszych przedstawicieli górnictwa polskiego. Urodzony w roku 1887 koło Chrzanowa, po ukończeniu studiów w Akademii Górni
czej w Leoben i latach asystentury w Szkole górniczej w D ą
browie na Śląsku Cieszyńskim, pracował w tow. przedsię
biorstw górniczych „Tepege“.
Już w tym młodzieńczym okresie ujaw nił się znamienny rys charakteru Jana N a t u r s k i e g o : podejmowanie się najtrudniejszych i samodzielnych robót górniczych, które przeprowadzał z wielkim talentem i umiejętnością. Wykonał więc głębienie szybu „Campi“ w Bochni, bardzo trudne z po
wodu największego, jaki był wówczas w Europie, przypływ u wody, oraz szyby w kopalniach węgla w Pięciokościołach na Węgrzech w tak znakomity sposób, że Węgrzy w dowód uznania nazwali te szyby jego nazwiskiem.
W latach ostatnich wyspecjalizował się w torpedowaniu otworów wiertniczych i przeprowadzał dla ożywienia pro
dukcji liczne torpedowania w wyczerpujących się kopalniach ropy w całych K arpatach z pozytywnymi rezultatami. W dzia
le tym pracował naukowo, przeprowadzając doświadczenia, w ykładając przez szereg lat „torpedowanie otworów w iertni
czych“ w Akademii Górniczej w Krakowie i ogłaszając prace z tego zakresu.
Ś. p. Jan N a t u r s k i miał żywe zainteresowania geo
logiczne. Należał do Polskiego Towarzystwa Geologicznego od początku jego istnienia, brał udział w zjazdach i wyciecz
kach Towarzystwa, współdziałał w rozmaitych zamierzeniach i pracach naszych. Wśród świata górniczego szerzył z gorą
cym przekonaniem potrzebę pogłębiania wykształcenia geo
— 813 —
logicznego, uważając geologię za jeden z fundamentów gór
nictwa; był jednym z najczynniejszych łączników geologii z górnictwem.
To też wśród geologów polskich był ś. p. Jan N a t u r - s k i człowiekiem popularnym i bardzo łubianym. Przyczy
niały się do tego niezwykłe zalety osobiste. Zawsze wesoły, równy, pogodny, z uśmiechem szedł przez życie, przebijając się przez nie o własnych siłach niemal od dzieciństwa, p ra cując pilnie i wytrwale, bez rozgłosu osiągając doskonałe w y
niki. Był wielkim przyjacielem młodzieży, spieszył jej z cichą, a w ydatną pomocą; jednym z dzieł, w których wybitnie współpracował, była budowa obecnego domu studentów Aka
demii Górniczej w Krakowie.
Pogrzeb ś. p. Jana N a t u r s k i e g o na cmentarzu k ra kowskim zgromadził tłumy ludzi, którzy dali wyraz serdecz
nego przywiązania i uznania dla pięknej postaci Zmarłego.
Polskie Towarzystwo Geologiczne wzięło udział w po
śmiertnym hołdzie dla swego długoletniego członka i p rzyja
ciela, który padł w pełni sił na posterunku swego umiłowa
nego zawodu, delegując na pogrzeb wszystkich członków swego prezydium i wydziału.
W. Goetel.
S p i s p r a c i n ż . J a n a N a t u r s k i e g o .
1. W s p r a w i e w y k u p n a t e r e n ó w w ę g l o w y c h S c h l u t i u s a w z a g ł ę b i u k r a k o w s k i m . (Czaso
pismo Górniczo-Hutnicze r. 1917, zeszyt 7).
2. O b l i c z e n i e g r u b o ś c i m u r u t a m k o p a l n i a n y c h . (Czasopismo Górniczo-Hutnicze r. 1917, zeszyt 9).
3. C e m e n t o w a n i e g ó r o t w o r u w o d o n o ś n e g o . (Cza
sopismo Górniczo-Hutnicze r. 1918, zeszyt 3).
4. C z y i s t n i e j e m o ż l i w o ś ć w y d a t n e g o p o d n i e s i e n i a p r o d u k c j i r o p y w i s t n i e j ą c y c h j u ż o t w o r a c h w i e r t n i c z y c h . (Przegląd Górniczo-Hutniczy
r. 1926, zeszyt 18).
5. O t o r p e d o w a n i u s z y b ó w n a f t o w y c h w z a g ł ę b i u K r o ś n i e ń s k i m ) . Przegląd Górniczo-Hutniczy r. 1928, zeszyt 5).
6. T o r p e d o w a n i e o t w o r ó w ś w i d r o w y c h . (Przegląd Górniczo-Hutniczy r. 1929, zeszyt 1—2).
7. S z k o d l i w y u n i w e r s a l i z m . (Przegląd Górniczo-Hutniczy r. 1929, zeszyt 11—12).
- 814 —
8. Z a p o b i e g a n i e u s z k o d z e n i u r u r w i e r t n i c z y c h p r z y t o r p e d o w a n i u . (Przegląd Górniczo-Hutniczy r. 1930, zeszyt 12).
9. T o r p e d o w a n i e z ł ó ż r o p y , p r o d u k u j ą c y c h w w a r u n k a c h g a z o w y c h ( k a p i l a r n y c h ) z e s z c z e g ó l n e m u w z g l ę d n i e n i e m p r a w J a m i n a . (Przegląd Górniczo-Hutniczy r. 1933, zeszyt 7).
10. O ż y w i e n i e p r o d u k c j i s z y b ó w n a f t o w y c h p r z y p o m o c y t o r p e d o w a n i a . (Przegląd Górniczo- Hutniczy r. 1935, zeszyt 10).
