Rogowy harpun z rzeki Wilgi

BULLETIN ARCHÉOLOGIQUE POLONAIS

WIADOMOŚCI

AR CHE OLO GICZ NE

PAŃSTWOWE MUZEUM ARCHEOLOGICZNE

w

Warszawie

WARSZAWA 2006 VARSOVIE

TOM (VOL.) LVIII

r

WIADOMOSCI

ARCHEOLOGICZNE

Redaguj e _zespó? 1 Editorial staff:

mgr Jacek Andrzejowski (sekretarz redakcji 1 managing editor), dr Wojciech Brzezi?ski (redaktor naczelny 1 editor in chief),

prof. dr hab. Teresa _{D?browska (zast?pczyni} redaktora _naczelnego 1 _subeditor), mgr Gra?yna Orli?ska,

mgr Rados?aw Prochowicz, mgr Andrzej Jacek _Tomaszewski, doc. dr hab. Teresa _W?grzynowicz

T?umaczenia 1 Translations:

Anna _Kinecka, Marta _{Stasiak-Cyran, Andrzej} Jacek Tomaszewski

Jacek Andrzejowski

Sk?ad i ?amanie 1 _Layout:

]R]

Rycina na ok?adce: emaliowana _zapinka br?zowa

z _{Babiego Do?u-Borcza, pow. Kartuzy (rys.} L. _Kobyli?ska)

Cover picture: enamelled bronze disc brooch

from Babi Dó?-Borcz, distr. _Kartuzy (drawn by L. _Kobyli?ska)

© Pa?stwowe Muzeum _{Archeologiczne} w _Warszawie, 2006

© _Autorzy, 2006

Pa?stwowe Muzeum _{Archeologiczne jest instytucj? kultury}

finansowan? przez

Urz?d Marsza?kowski Województwa Mazowieckiego

Sprzeda? detaliczna _{publikacji Pa?stwowego} Muzeum _{Archeologicznego,} w _{tym egzemplarzy archiwalnych, prowadzona jest}

w salach _wystawowych muzeum, ul. D?uga 52 _(Arsena?), 00-241 Warszawa. P?atno?? _{gotówk?; wystawiamy} rachunki i _faktury.

Ponadto nasze _ksi??ki i _czasopisma mo?na zamawia? w PMA, tel. +48 ₍₂₂₎ 831 3221-25/110 lub _pod adresem _internetowym

wydawnictwapma@pma.pl

Cennik _{wydawnictw, wykaz publikacji} i _{pe?en spis} zawarto?ci _czasopism PMA: _{http://www.pma@pma.pl/wydawnictwa}

Adres _redakcji 1 Editorial office:

Pa?stwowe Muzeum _{Archeologiczne} ul. _D?uga 52 _(Arsena?), 00-241 Warszawa

,

WIADOMOSCI

ARCHEOLOGICZNE

Tom

_(VoI.)

SPIS

TRE?CI

ROZPRAWY

El?bieta C i e_{p i} ele w s k a, Schy?kowopaleolityczne i mezolityczne materia?y krzemienne z bada? _{powierzchniowych}

w _{mi?dzyrzeczu Pilicy} i _Wis?y 3

Final Paleolithic and Mesolithic :flint materials from surface surveys between the Pilica and Vistula rivers

Barbara B a r_{g i}e _?, Kultura _strzy?owska w ?wietle znalezisk _grobowych

The Strzy?ów Culture in the light of burial finds

65

Jan S chu s te r, O pó?nych zapinkach kapturkowych (A 1141)

Late _spring-cover brooches _(A II ₄₁₎

101

MISCELLANEA

Anna D r z e w ic_{z, Niezdobiony naszyjnik br?zowy} z _{haczykowatym zapi?ciem} ze zbiorów _Pa?stwowego

Muzeum _{Archeologicznego} w Warszawie 121

Bronze _plain neck _ring with hooked terminal sfrom the collection of the State _{Archaeological} Museum in Warsaw

Anna St r o b in, P?setka br?zowa z _{cmentarzyska kultury oksywskiej} w _{Wyczechowie, pow.} kartuski

Bronze tweezers from Oksywie Culture cemetery at Wyczechowo, distr. _Kartuzy

127

Magdalena M ?c z _y

?

sk a, Agnieszka U rb a n i _{ak, Prowincj onalnorzymska zapinka} tarczowata z _cmentarzyska

kultury wielbarskiej w Babim _{Dole-Borczu, pow.} kartuski 145

Provincial Roman disc brooch from Wielbark Culture _cemetery at Babi Dó?

-Borcz, distr. _Kartuzy

Magdalena M ?c z _y

?

sk a, Uwagi o _{niektórych typach zapinek} II _grupy serii _wschodniej Oscara _Almgrena

On selected variants of Oscar _Almgren group II, eastem series, brooches

159

Jacek A ndr z_ej ow s _ki, ?ukasz _Maurycy S tan a s z _ek, Hanna Ma?k ow sk a- Pl i

s zk _{a, Mod?a, grób} 169

-pierwsza trepanacj a czaszki z okresu _{wp?ywów rzymskich} z ziem _polskich 185

Mod?a, grave 169

-first skull trepanation from the Roman Period at the territory of Poland

Aleksandra ? ó r a w sk a, Grób kultury wielbarskiej z _cmentarzyska z _{wczesnej epoki} ?elaza w _Tynwa?dzie

na _Pojezierzu I?awskim 201

AWielbark Culture grave from an _Early Iron _{Age cemetery} at _Tynwa?d in Ilawa Lake District

MATERIA?Y

Andrzej Jacek T o m as z e w s_{ki, Schy?kowopaleolityczne} i _{mezolityczne materia?y} krzemienne z _cmentarzyska

kultury grobów kloszowych w Wieliszewie 209

Final Paleolithic and Mesolithic :flint materials from a Cloche Grave Culture cemetery at Wieliszew

Teresa _{W ? g} r z_y n o wi c_{z, Cmentarzysko kultury grobów kloszowych} w _{Wieliszewie, pow. legionowski}

Cemetery of Cloche Grave Culture at Wieliszew, distr. _Legionowo

215

Rados?aw P r o c h o wi c_z, Osada z _m?odszego okresu _{przedrzymskiego} i okresu _rzymskiego w _Strzy?owie,

pow. hrubieszowski, w ?wietle bada? z lat 1935-1937 i 1939 265

Late Pre-Roman and Roman Period settelment from _Strzy?ów, distr. Hrubieszów. _Insights from _{investigation} made in 1935-1937 and 1939

Andrzej Ma ci a?o w i c_{z, Cmentarzysko kultury przeworskiej} z _m?odszego okresu _{przedrzymskiego}

w _{Suchodole, pow.} sochaczewski 283

Przeworsk Culture _cemetery from Late Pre- Roman Period at Suchodó?, distr. Sochaczew

ODKRYCIA

Marek Z ale w s k _{i, Rogowy harpun} z rzeki _Wilgi

An antler _harpoon from the _Wilga river

371

Jerzy L ib e r _{a, Niecodzienny zabytek} z Polesia _Lubelskiego

An unusual artefact from Polesie Lubelskie

372

Jerzy L ib e r a, Barbara Ma tr a s z e_k, Znaleziska _{grobowe (?) kultury mierzanowickiej} na Mazowszu

Burial finds _(?) from the Mierzanowice Culture in Mazowsze

374

Tadeusz W i ?

n ie w s k i, Unikatowy zabytek spod Starachowic

A_uniqe find near Starachowice

375

Marek F lor e _k, Siekierka _br?zowa z _miej scowo?ci _{Senis?awice, pow.} kazimier ski

Bronze axe from Senis?awice, distr. Kazimierza Wielka

377

Miros?awa A ndr z _ej o w s k a, ?ukasz Maurycy St a n a s z e_{k, Groby} kloszowe na _{warszawskiej Sadybie}

Cloche graves from Sadyba in Warsaw

378

Rados?aw Pr o ch o w ic _{z, Szpila holszty?ska} ze stanowiska 4 w _{Tomaszach, pow. ostro??cki}

Holstein pin from Tomasze, distr. Ostro??ka, site 4

384

Zbigniew N o w ako w s k _i, Nowe znaleziska z _{Kamie?czyka, pow. wyszkowski}

New finds from _Kamie?czyk, distr. _Wyszków

388

Piotr ?u c z k i e w i c_{z, Perespa}

-kolejne cmentarzysko z okresu _rzymskiego ze _{wschodniej Lubelszczyzny?} 390

Perespa

-a_previously unknown Roman Period cemetery from the eastem Lublin Region?

Renata _{Madyda-Legutko, Judyta} Rodzi?ska-Nowak, Joanna _{Zagórska-Telega,} Prusiek,

pow. sanocki, stan. 25. Pierwsze _cmentarzysko ludno?ci _{kultury przeworskiej} w _{polskich Karpatach}

Prusiek, distr. Sanok, site 25. The first Przeworsk Culture _cemetery recorded in the Polish _Carpathians

394

Jacek An dr z _ej ow s_ki, ?ukasz _Maurycy St an a s z e_{k, Andrzej} Gr _zymkow s_ki, Nieznane _cmentarzyska

z okresu _{wp?ywów rzymskich} w

?mijewie

_?mijewie

New cemeteries from the Roman Period at _?mijewo Ko?cielne and _{?mijewo Gaje,} distr. M?awa

Aleksandra Rz e s z o ta r sk a -N

o w a k ie w ic_{z, Cezary} S o b c z a_k, A?urowa _zapinka ze wsi _Szczeberka,

pow. augustowski

-import czy na?ladownictwo? 407

Openwork brooch from Szczeberka, distr. _{Augustów: import} or imitation?

Marek F lor e _{k, Wczesno?redniowieczny pochówek szkieletowy} z Sandomierza

Early Medieval inhumation burial from Sandomierz

410

c

A

o

D

K

R

y

I

Marek Zalewski Z ziem Polski znaleziska _harpunów znane _s? z obszarów

ni?o-wych, g?ównie z Warmii i Mazur. _{Sprawna organizacj} a i

dzia?al-no?? s?u?b konserwatorskich w _by?ych Prusach Wschodnich

sprawi?a, ?e _informacje i _{zabytki trafia?y} do _{r?k archeologów.}

Rozproszenie i zniszczenie zbiorów podczas dzia?a? woj ennych spowodowa?o, ?e dzi? znamy je jedynie z _{publikacji (W.} Gaerte

1929, s. _{10-11). Przedmioty} te s? dzi? w zbiorach _{polskich wielk?}

rzadko?ci?, co _{czyni zabytek} z Trzcianki _{tym bardziej}

warto?cio-wym.

ROGOWY HARPUN Z RZEKI WILGI

Wiosn? 2000 roku do _Pa?stwowego Muzeum _{Archeologicznego}

wWarszawie zg?osi? si? Pan _{Zbigniew W?grzynek} z nie zwyk?ym

znaleziskiem

-dwurz?dowym harpunem rogowym. Harpun

odkry-ty zosta? przez mieszka?ca wsi Wilga podczas ?owienia _ryb w rzecz-ce _Wildze, w okolicach wsi Trzcianka, gm. Wilga, pow.

garwoli?-ski. Przedmiot trafi? _pocz?tkowo do _{miej scowej szko?y,} ostatecznie

jednak to cenne znalezisko przekazano do PMA _{(inw. 1110349).}

Dwurz?dowy harpun z _Wilgi ma 12 zadziorów _zestawionych

parami naprzeciwko siebie i_{pó?koli?cie ?opatkowato zako?czon?}

...

o 5cm

---====---===---o 5cm

_-=====-_c:::==-_

Ryc. 1. Tr zcia nka, pow. Garwolin. _Harpun rogowy. Rys. A. _Potoczny

Fig. 1. Trzcianka, distr. Garwolin. AntIerharpoon. Drawn by Ryc. 2. Tr z cia nka, pow. Garwolin. Harpun rogowy. Fot. A. Ring Fig. 2. Trzcianka, distr. Garwolin. _{AntIerharpoon.} PhotoA. _Ring A. _Potoczny

podstaw?. Na_powierzchni widoczne s? ?lady obróbki

-rycia i

wy-g?adzania. Ca?kowita _{d?ugo?? harpuna wynosi} 19,5 cm, aszeroko??

3,5 cm _{(Ryc. 1, 2). Wykonany jest najprawdopodobniej} z _poro?a

renifera.

munities of the Late Palaeolithic. Similar item are known from Hamburg

and _Ahrensburg Cultures. It cannot be exeluded, however, that the _harpoon is younger and comes from the Mesolithic.

t?um. M _{Stasiak-Cyran}

Przypadkowy charakter znaleziska _sprawia, ?e _niezwykle

trudno _jest okre?li? _{dok?adniej jego chronologi?. Wydaje si?,} ?e

wi?za? go mo?na ze _{schy?kowym paleolitem.} Podobne _okazy

znane s? ze stanowisk kultury hamburskiej i ahrensburskiej (B.

Gramsch _1973). Nieco _{uwagi po?wi?ci? harpunom} S. K.

Koz?ow-ski _(1967, s. _{221-225), przy okazji} rozwa?a? nad _problematyk?

dotycz?c? mezolitu na _naszych ziemiach. Wich ?wietle nie mo?na

wykluczy?, ?e _harpun z Trzcianki jest m?odszy i pochodzi z _tego

w?a?nie okresu.

Jerzy Libera

NIECODZIENNY ZABYTEK

Z POLESIA LUBELSKIEGO

Za _{po?rednictwem} dr. hab. _Grzegorza Jawora, historyka z UMCS

w _{Lublinie, Instytut Archeologii} UMCS _{pozyska? niecodzienny}

zabytek znaleziony przed kilku _laty w trakcie pracy w

przydo-mowym ogródku w _{obr?bie gospodarstwa p.} Tadeusza Mazurka,

mieszka?ca wsi Polubicze _Wiej skie I, gm. Wisznice, pow. bialski,

woj. lubelskie.

Harpuny by?y gro?n? bro? _{my?liwsk?. Wykonane} z _poro?a lub

ko?ci ostrze _(harpun) przymocowywane by?o rzemieniem do

drzewca _(G. Clark 1967, s. _63). To _{tymczasowe po??czenie}

spra-wia?o, ?e _{gdy harpun} utkwi? w ciele _zwierz?cia, drzewce _opada?o

i wlok?o _si? po ziemi, wskutek czego ostrze coraz _bardziej

roz-szarpywa?o ran?, a_{zwierz? szybko si? wykrwawia?o. Harpun móg?}

by? rzucany z_{wolnej r?ki} lub te? za _{pomoc? specjalnego} miotacza.

Technika rzutu w _{tym drugim wypadku by?a bardziej}

skompliko-wana. Drzewce z _harpunem wk?adano w otwór lub lekkie

zag??-bienie wmiotaczu iprzytrzymywano delikatnie palcem, natomiast

sam miotacz mocno _trzymano wd?oni. Podczas _wyrzucania, w

mo-mencie _{najwi?kszego wychylenia,} uwalniano _{podtrzymywane}

palcem drzewce. Miotacz stanowi? naturalne _przed?u?enie

ramie-nia, przez co _{zwi?ksza?a si?} si?a wyrzutu i_osi?gano znacznie

wi?k-sze _odleg?o?ci ni? przy rzucaniu z_{wolnej r?ki.} Skutkiem _tej techniki

by?a zapewne mniejsza celno??, jednak w _{wypadku u?ywania} do

polowa? na _{zwierz?ta stadne, jakimi} s? renifery, nie mia?o to

po-wa?niej szego znaczenia.

Jest to kamienna motyka wykonana z _{warstwowanej ska?y}

w _{typie piaskowca kwarcytowego,} co znalaz?o odbicie w _jej

morfologii, bowiem _{p?askie p?aszczyzny korpusu pozostawiono}

w _{postaci naturalnych powierzchni.} Szlifowaniem _{obj ?to przede}

wszystkim pó?koli?cie profilowan? cz??? ostrza oraz w _stopniu

nieznacznym równie? boki i obuch. W_{obrysie p?aszczyznowym}

zabytek nawi?zuje do _{wyd?u?onego (wysokiego) trapezu,} w _którym

miejsce krótkich _{równoleg?ych} boków _stanowi? sko?nie

ukszta?to-wany obuch oraz lekko _{asymetrycznie} ?ukowate ostrze o _kraw?dzi

usytuowanej na _{przeci?ciu p?askiej p?aszczyzny spodniej} z

pó?ko-li?cie _{profilowan? powierzchni? strony górnej} . Jego p?aski pokrój

zbli?a go w _przekroju poprzecznym do prostok?ta, o

zaokr?glo-nych ?ciankach bocznych, zw?aszcza na stronie górnej. Wymiary

zabytku: d?ug. 18,5 cm, szer. ostrza 7,5 cm, obucha 4 cm, grubo

1,8-2 cm, waga 400 g (Ryc. 1).

Opisywany przedmiot pozornie wydaje si? nawi?zywa? do

narz?dzi u?ytkowanych przez spo?eczno?ci "cyklu naddunaj

skie-go". Podobie?stwa _{dotycz? jednak tylko jego niektórych} cech

morfologicznych - niedbale

formowanego sko?nego obucha oraz

asymetrycznie profilowanych boków, co zbli?a go do

wczesno-neolitycznych motyk o _{przekroju prostok?tnym} lub owalnym, znanych z _{ró?nych regionów} ziem _polskich. Zasadnicza ró?nica

w stosunku do okazów kultur _{"pochodzenia po?udniowego"}

pole-ga na _{odmiennym potraktowaniu} ostrza. _Analizowany okaz posia-da ostrze w _{obrysie bocznym usytuowane} na _{przed?u?eniu jednej} z _p?aszczyzn ?cianki _{czo?owej, czyli} odmiennie w stosunku

na-rz?dzi "pochodzenia po?udniowego", równie? _{asymetrycznych,} lecz o ostrzu _{wyra?nie przesuni?tym} ku ?rodkowi _(m.in. ?.

Smo-czy?ska 1953, S. 71-73; R. _Grygiel 1976; L. Czerniak 1980, S.

80 n.; A. Prinke, J. Skoczylas 1980, S. _27-30; A.

Kulczycka-Lecie-jewiczowa 1997; J. Ilkiewicz 2005; dla _{Lubelszczyzny} J. Brzo-zowski _1985)1.

Mgr Marek Zalewski

Pa?stwowe Muzeum _{Archeologiczne} w Warszawie

ul. D?uga 52 00-241 Warszawa BIBLIOGRAFIA

Clark, G.

1967 The Stone _{Age Hunters,} London.

Gaerte, W.

1929 _{Urgeschichte Ostpreussens, Konigsberg,}

Gramsch, B.

1973 Das Mesolithikum im Flachland zwischen Elbe und

Gder, Vcroffentlichungcn des Museums fur Ur- und

Fruh-geschichte Potsdam _{7, Berlin,} s. 31-36.

Koz?owski, S. K.

1967 Z _{problematyki polskiego} mezolitu, Cz. 4: G mezolicie Polski _{pó?nocno-wschodniej} i terenów _s?siednich, APolski

XII, s. 219-242.

Okazy zbli?one _{morfologicznie} do _{opisywanego egzemplarza}

znane _s? natomiast zarówno z _{Rosji, jak} i _{Ukrainy. Motykowate}

krzemienne _{narz?dzia d?ugo?ci} blisko 4-10 cm stwierdzono na

osadach Dubrovi?i i Russko- _Lugovskaa, na terenie dorzecza Oki

i _{górnej Wo?gi.} V. P. Tret'akov _(1972, S. 119 n., ryc. 30:1, 33:8) ??czy je z _{pó?n? faz? kultury do?kowo-grzebykowej, datuj?c j?na}

2 _po?o III

-pocz?tek II _tys. p.n.e. Ponad o?miocentymetrowe

ka-mienne mecno znaleziono na _cmentarzysku

A.zykovo

AN ANTLER HARPOON FROM THE WILGA RIVER

Summary

In _2000, a _double-edged antler _harpoon was handed over to the State

Archaeological Museum in Warsaw. It was found in the Wilga river near

the _village of Trzcianka, comm. _Wilga, distr. Garwolin. The double-row barbed harpoon from Wilga has 12 barbs arranged in pairs opposite one

another and _{semi-spherical} shovel-like base. The surface shows elear _signs of engraving and polishing. Its _totallength is 19.5 cm, and it is 3.5 cm in width _{(Fig. 1,2).} It is most _probably made ofthe antlers ofa reindeer.

l

Nale?y równie? _podkre?li?, ?e _rej on znalezienia _{analizowanego zabytku}

(pó?nocna cZQ?? Polesia _{Lubelskiego) pozbawiony jest sta?ego} osadnictwa

"kultur po?udniowych" (por. J. No_gaj, J. Brzozowski, P. Lis 1985,

ryc. 2, 3; A. Zako?cielna 1996, mapa 1).

The accidental character ofthe _finding makes it difficult to determine its _chronology. It seems that it should be associated with one of the

WYKAZ

SKRÓTÓW

TYTU?ÓW

LIST OF ABBREVIATIONS OF PERIODICALS AND SERIAL PUBLICATIONS "Acta Archaeologica Carpathica", Kraków

"Acta Archaeologica Academiae Scientiarum

Hungaricae", Budapest

"Materia?y Zachodniopomorskie" , Szczecin

.Pamatky archeologicke" (wcze?niej: .Pamatky archeologick? a _{mistopisn?"),} Praha

AAC

AAHung.

MZP

PA

.Arbeits- und _{Forschungsberichte} zur sachsichen

AFB _PArch.

PMMAE

"Przegl?d Archeologiczny", Pozna?

Bodendenkmalpfiege", Berlin _(Stuttgart)

"Archeologia Polski", Warszawa

"Prace i _Materia?y Muzeum _{Archeologicznego} i _{Etnograficznego} w ?odzi. Seria

Archeologicz-na", ?ód? APolski

AR _{"Archeologicke rozhledy",} Praha

- British

Archaeological Reports, International

Series, Oxford B.A.R. Int. Series

PomAnt .Pomorania Antiqua", Gda?sk

Prahistoria ziem _polskich

-Prahistoria ziem _polskich, tom I: Paleolit

imezolit _(red. W. _Chmielewski, W. _Hensel),

Wroc-?aw- Warszawa- Kraków-Gda?sk 1975; tom II:

"Bericht der Romisch-Gcrmanischen

Kommis-sion", Frankfurt a.M.-Berlin BerRGK

BJahr. BMJ

.Bonner J_ahbucher", Koln/Bonn

.Bodcndcnkrnalpflcgc in _Mecklenburg-

Vorpom-mern", Lubstorf (wcze?niej:

.Bodcndcnkmal-pfiege in _Mecklenburg. Jahrbuch ... ", Schwerin/

Rostock! /Ber lin)

Neolit _(red. W. _Hensel, T. _Wi?la?ski),

Wroc?aw--Warszawa-Kraków-Gda?sk 1979; tomIl!:

Wcze-sna _{epoka br?zu (red.} A. _Gardawski, J.

Kowal-czyk), Wroc?aw- Warszawa-Kraków-Gda?sk 1978;

tom IV: Od _{?rodkowej epoki br?zu} do _?rodkowego okresu _{late?skiego (red.} J. _D?browski, Z.

Rajew-ski), Wroc?aw- Warszawa- Kraków-Gda?sk 1979;

tom V: _Pó?ny okres late?ski iokres _{rzymski (red.} J. _{Wielowiejski),} Wroc?aw- Warszawa-Kraków--Gda?sk 1981

Corpus der romischen Funde im _europaisohen Barbaricum

CRFB

"F ontes _{Archaeologici} Posnanienses" _(wcze?niej: .Fontes Praehistorici"), Pozna?

FAP

Inf.Arch. "Informator Archeologiczny. Badania rok ... ",

Warszawa

InvArch. .Juventaria Archaeologica, Pologne",

Warszawa--?ód?

"Sitzungsberichte der _{Altertumsgesellschaft} Prussia" (pó?niej: .Prussia, Zeitschrift fur

Heimat-kunde"), Konigsberg i.Pr. Prussia

"J ahresschrift fur mitteldeutsche _{Vorgeschichte",} Halle/Saale

JmV

.Praehistorische Zeitschrift" , Berlin-New York .Recherches _{Arch?ologiques",} Kraków

"Rocznik Bia?ostocki", Bia?ystok

PZ

RArch. RB

RO

"Jahrbuch des Romisch-Gcrmanischcn

Zentral-museums Mainz" ,Mainz

JRGZM

"Kwartalnik Historii Kultury Materialnej",

War-szawa

KHKM

"Rocznik Olszty?ski", Olsztyn

SJahr. SIA SovArch

"Saalburg Jahrbuch", Berlin-New York

"Slovenska archeológia", Bratislava

"Sovetskafi Arheologia" (CoBeTCKa5I

apxeono-rM5I), Moskva

- Kratkie soob?enia

Instituta arheologii Akademii nauk SSSR _(KpaTKMe C006rn;eHM5I IIHcTMTyTa

apXeOJIOrMM AKa,IJ;eMMM nayx CCCP), Moskva

KSIA

-Materialy iisslcdovania po arheologii SSSR (Ma-TepMaJIbI MMCCe,IJ;OBaHM5I no _{apXeOJIOrMM CCCP),}

Moskva MIA SprArch. SprPMA WA ZNUJ

"Sprawozdania Archeologiczne", Kraków

"Sprawozdania P.M.A.", Warszawa

"Wiadomo?ci Archeologiczne", Warszawa

"Zeszyty Naukowe Uniwersytetu J

agiello?skie-go", Kraków MatArch.

MS MSiW

"Materia?y Archeologiczne", Kraków

"Materia?y Staro?ytne", Warszawa

"Materia?y Staro?ytne i W

czesno?redniowie-czne", Warszawa

"Z otch?ani _wieków", Warszawa

ZOW

"Materia?y i _{Sprawozdania Rzeszowskiego}

O?-rodkaArcheologicznego", Rzeszów-Krosno-San-domierz- Tarnów _{(-Przemy?l/Tarnobrzeg)} MSROA

Pa?stwowe Muzeum _{Archeologiczne.} Warszawa 2006. _Wydanie I. Nak?ad 500 _egz. Druk _{i oprawa:} DRUKARNIA Janusz _Bieszczad, ul. Moszczenicka _2, 03-660 Warszawa