Scenariusz lekcji - „Romeo i Julia” do oglądania, nie tylko do czytania
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
1. zna pojęcie dramatu i jego gatunków;
2. zna aspekty przygotowania dramatu do wystawienia;
3. rozumie pojęcie adaptacji teatralnej i filmowej, scenariusza;
b. Umiejętności
1. potrafi wskazać cechy odróżniające dramat od innych rodzajów literackich;
2. rozpoznaje różnicę między adaptacją teatralną i filmową;
3. umie przygotować fragment utworu do adaptacji teatralnej i filmowej;
4. potrafi współpracować w grupie;
2. Metoda i forma pracy
definiowanie, praca w grupach, przekład intersemiotyczny, burza mózgów
3. Środki dydaktyczne
Film „Romeo i Julia”
4. Przebieg lekcji
1. Krótkie przypomnienie (burza mózgów), czym charakteryzuje się dramat jako rodzaj literacki i jego gatunki (komedia i tragedia), na przykładzie dotychczas poznanych utworów
dramatycznych, szczególnie „Romea i Julii”. Wypisanie w punktach na tablicy wymienionych cech.
dramat:
jeden z trzech rodzajów literackich (obok liryki i epiki);
utwór należący do tego rodzaju jest zwykle przeznaczony do wystawiania na scenie teatralnej;
dialog – dominująca forma w dramacie;
didaskalia, tj. wskazówki i objaśnienia autora dramatu dotyczące głównie realizacji scenicznej utworu;
brak podmiotu mówiącego;
wydarzenia poznajemy dzięki bohaterom – ich działaniom i wypowiedziom;
wypowiedzi bohaterów to dialogi i monologi, które tworzą tekst główny;
tekst poboczny (didaskalia) zawiera wskazówki dla inscenizatorów;
składa się z aktów i scen;
komedia to gatunek dramatu obfitujący w sceny humorystyczne, budzące wesołość, w którym pogodna akcja kończy się pomyślnie dla bohaterów.
tragedia to gatunek dramatu oparty na nieprzezwyciężonym konflikcie wartości, wobec których staje bohater utworu, skazany przez to na klęskę życiową.
2. Próba odpowiedzi na pytanie: utwory zaliczane do którego rodzaju literackiego najłatwiej zaadaptować jako sztukę teatralną lub film? Dlaczego to właśnie dramat jest
najwdzięczniejszym tworzywem do takich operacji (głównie za sprawą gotowych wypowiedzi poszczególnych postaci oraz didaskaliów)?
3. Omówienie roli didaskaliów na podstawie rozdanej przez nauczyciela karty pracy ucznia: czego tekst poboczny może dotyczyć, jakie wskazówki może zawierać.
4. Podział klasy na 5 grup. Każda ma przygotować się do inscenizacji aktu II, scen I-III „Romea i Julii”, biorąc pod uwagę tylko:
I. gr. – znaki będące elementem wypowiedzi aktora: słowo, intonacja, śpiew;
II. gr. – znaki będące ekspresją ciała aktora: mimika, gest, ruch sceniczny;
III. gr. – znaki związane z wyglądem aktora: charakteryzacja, fryzura, kostium;
IV. gr. – znaki dotyczące wyglądu miejsca scenicznego: rekwizyt, dekoracja, oświetlenie;
V. gr. – znaki będące dźwiękowym tłem gry aktora: muzyka, efekty dźwiękowe.
Uczniowie mogą dowolnie wybrać czas i miejsca, w których będzie odbywała się akcja dramatu o nieszczęśliwych kochankach.
5. Następnie, po kolei, grupy zaprezentują swoje materiały w taki sposób, iż będzie to plan całej inscenizacji. Być może powstanie hybryda Szekspirowskiego utworu, którego akcja (a co za tym idzie, wszelkie inne aspekty świata przedstawionego) będzie łączyła różne epoki.
Dyskusja nad tym, czy udałoby się rzeczywiście wystawić tę sztukę w taki sposób.
6. Oglądanie przez 15 min fragmentu filmu „Romeo i Julia”. Po filmie rozmowa, czym taka wersja różni się od wersji teatralnej – na co muszą zwrócić uwagę twórcy, przygotowując oba typy adaptacji (film: dodatkowe środki wyrazu – plan: daleki, bliski (zbliżenie), możliwość wykorzystania zwierząt, większej liczby dźwięków, możliwość powtórzeń podczas nagrywania, możliwość naprzemiennego – a nawet równoczesnego – ukazania różnych miejsc i czasów).
7. Omówienia pojęcia scenariusz, jako podstawy do przygotowania filmu.
Scenariusz – to tekst literacki pomyślany jako punkt wyjścia realizacji filmu, zawierający schemat fabuły, szkicową charakterystykę postaci i tła oraz dialogi.
5. Bibliografia
W. Szekspir „Romeo i Julia”
6. Załączniki
a. Karta pracy ucznia b. Zadanie domowe
Napisz scenariusz, który posłużyłby do sfilmowania sceny II, aktu V „Romea i Julii”.
