C e n a p o je d y n c z e g o n u m e r u ISO,000 m&. p o lsfd cti. W torek, 22-go stycznia 1924 roku.

(1)

Nr. 18 . C e n a p o je d y n c z e g o n u m e r u ISO, 000 m&. p o lsfd cti.

W torek, 22-go stycznia 1924 roku. Rok. 4.

(Wychodzi codziennie z wyjątkiem niedziel I Swląf). f - ---1

CENA PRENUMERATY

na poczcie i u agentów 1.800.000 mkp. mies.

Z powodu waloryzacji obowiązuje dopłata

we wysokości 1.400.000 mkp.

4 Nie dam y ziem i, skąd nasz ród!

Adres Redakcji i Administracji: K atow ice, u lic a W a rsz a w sk a 58.

TELEFON: Katowice Nr. 1330. Konto czekowe 301 546.

P

Reklamy: 0,18 zł. fr. za w. mm.

Ogłoszenia: 0,06 „ „ za w. mm.

Za nieścisłość podanych ogłoszeń telefo

nicznie nie bierzemy odpowiedzialności.

k ---

— __________

&

P m jd en t BßjcitciiomM podpisał statut Banio Emisylnego.

Doniosłe znaczenie Banku dla sanacji skarbu. — P. Wojciechowski pierwszym akcjonariu

szem Banku.

W a r s z a w a , 21. 1. (Tel. od wl. kor.) W dniu wczorajszym powrócił ze Spały sen.

Karpiński i przywiózł z sobą podpisane przez P. Prezydenta Rzeczypospolitej rozporządze

nie, zawierające statut Banku Emisyjnego.

W a r s z a w a , 21. 1. (Pat.) Prezydent Rzeczypospolitej podpisał statut Banku Pol-

\ ekiero. Statut ten ogłoszony będzie w jednym i najbliższych numerów Dziennika Urzędo

wego. Komitet organizacyjny, powołany na

podstawie tego statutu, ustali w najbliższych dniach i ogłosi warunki zapisu na akcje ban

ku. Wobec faktu, że powstanie banku Pol

skiego ma zapewnić zdrowy obieg pieniądza, jakoteż .stabilizację, można liczyć się z powo

dzeniem subskrypcji. Nadmienić należy, że P. Prezydent zapisał się na liżcie jako pierw

szy z okcjonarjuszów Banku Polskiego, sub

skrybując 25 a-kcyj i podkreślając tern samem znaczenie, jakie powstanie Banku Polskiego posiada dla rozwoju finansów państwa, - —0 0 0 0 0 —

Ezęd Boiec fcrpzp w przemyśle.

P rem jer G rabski o zasadach u sta la n ia p l a c rob otn iczych . —

Ustawa w sprawie

t-eat- robocia na u k oń czen iu . — U k ła d y h a n d lo w e z sąsiad am i złagodzą p rzesilen ie.

waża za zdrowe i godne poparcia,

co eię

W a r s z a w a , 22. 1. (Tel. od wlas.

koresp.) Dziś zjawiła się u preinjera Grabskiego delegacja komisji centralnej klasowych związków zawodowych, która przedstawiła postulaty w sprawie

p łac ro

b otn iczych , bezrooocia i zażegn an ia k ryzy

su w

p rzem yśle.

Premjer oświadczył, że zasady, w y tknięte w sprawach plac robotniczych, u-

zaś tyczy

sp ra w y

bezrobocia, to odpowied

nia ustawa jest już na ukończeniu i szyb

kie jej przeprowadzenie przez Sejm i Se

nat rząd uważa za najpilniejsze swoje za

danie. Wkońcu premjer zakomunikował, że w ceiu zapobieżenia bezrobocia i kryzy

sowi przemysłowemu rząd zamierza za

wrzeć szereg układów handlowych z są

siadami.

—ooOoo—

Układy zarclow i w przemyśle »łśiiennlczp.

K o n flik t m iądzy przem ysłem i ro b o tn ik a m i. — P rzem ysłow cy proponują w aloryza

cję zarobków .

Ł ó d ź , 21. 1 (Ä. W.) W dniu dzi

siejszym o godz. H odbyła się w Związku Przemysłu Włókienniczego Państwa Pol

skiego przy ul. Piotrkowskiej konferencja,

0.

zwołana przez przemysłowców celem wy-

y świetlenia sprawy stosowania przez prze

mysłowców wskaźnika drożyźnianego za pierwszą połowę stycznia. N a konferencji tej w obecności przedstawicieli przemy

słowców i robotników reprezentanci prze

mysłowców oświadczyli robotnikom, że wskaźnika drożyźnianego, obliczonego przez komisję statystyczną za pierwszą po

łowę stycznia w wysokości 88,24%, prze

mysłowcy przyjąć nie mogą ze względu na trudne warunki bytowania, podkreślając,

że

przyjęcie tego wskaźnika jeszcze silniej wpłynie na konieczność redukcji pracy w fabrykach. Natomiast przemysłowcy za

proponowali waloryzację zarobków we

dług mnożnika przedwojennego, podkreś

lając, że o ile związki zawodowe nie zgo

dzą się na waloryzację, na tych podsta

wach, przemysłowcy uczynią to na własną rękę w swoich fabrykach. Przedstawicie

le robotników, nie mając tak daleko idą

cych pełnomocnictw, oświadeeyli, że mu

szą uciec się do opinji sfer robotniczych.

Zaznaczyć należy, że wszystkie związki zawodowe w Łodzi stoją na stanowisku bezwzględnego załatwienia przez przemy

słowców podwyżki 88,24% obliczoną za pierwszą połowę stycznia i zaznaczają, że od tego nie odstąpią. Łódzki „Express“

w

wydaniu wieczornem pisze, że

przem ysłow 

cy włókienniczy w Łodzi zawieszą

wypłft-

ty z powodu szalonych potrzeb gotówki na spłatę podatku. Organizacje kupiec

kie, pisze „Express“, zamierzają wystąpić do rządu z memorjałem o odroczeniu ter

minu płatności ze względu na ogólną sy

tuację w przemyśle.

W o l e z t i k atastrofy.

Zaściankowość polskich umysłów spra

wia,

że

traktujem y swoje wewnę-

że

traktujem y, źe traktujem y swoje wewnę

trzne bolączki, jako wyłącznie i specjalnie polskie, bez związku z ogólną sytuacją w świecie. W ydaje się nam, że kwestja np.

drożyzny dolega nam jedynie

i

że wypływa Ona tylko

z

własnych naszych niedomagać państwowych, gospodarczych

i

finansowych.

Je st to błąd, pochodzący

z

krótkowidztwa.

Panuje powszechnie złudzenie, że obecny o- Irros powojenny powinien i może sprowadzić warunki bytowania przynajm niej przedwojen

ne, jeżeli nie lepsze. O tern ludzie marża, do tego dążą, Należy jednak rozstać się

z

op

tymizmem w tym względzie. Dobrobyt, któ

ry posiadała Europa przed wojną, już nie wróci.

Nastąpił przew rót ekonomiczny

w świecie.

Polega on na wysychaniu głównego źródła bogactw»

Europy,

na upadku

wielk, przemysłu.

i

Roman' Dmowski poświęca temu wielkie

mu zagadnieniu w numerze pierwszym z tego roku ,,Przeglądu Wszechpolskiego“, który u- każe się za kilka dni, artykuł wstępny, będą

cy dla polskiej opinji publicznej wprost re

welacją.

W ojna zniszczyła, według niego, organi

zację gospodarczą Europy. W ywołała ona za

stój w wytwórczości i handlu europejskim, rozstrój komunikacji, dezorganizację rynka pieniężnego, zubożenia krajów europejskich.

Rynki pozaeuropejskie, główne źródła do

brobytu Europy, zostały zagarnięte w czasie wojny przez Stany Zjednoczone i Japonię, a przytem kraje zamorskie, korzystając z wojny rozwinęły u siebie olbrzymi przemysł własny.

W ich szeregu na pierwszem miejsca stanęły Chiny, jako kraj, posiadający wszystkie su

rowce, najgęstszą ludność i taniego a praco

witego robotnika.

.Wywołuje te stopniową ruinę przemysłu

europejskiego. Wywóz t Europy stale się zmniejsza w latach powojennych, zjaw iają się miliony bezrobotnych, mimo, że wojna zabrała od pracy przeszło 10 milionów ludzi w zabi

tych i ciężko okaleconyoh.

Nie mo-żna się łudzić nadzieją, twierdzi Roman Dmowski, że klęska gospodarcza Eu

ropy, której dziś jesteśm y świadkami, jest tylko czasową. Przeciwnie, trzeba, przewidy

wać, źe wywóz wytworów przemysłu z Euro

py będzie coraz bardziej spadał, że liczba, bez

robotnych będzie rosła. Logika faktów, na

’.tóre R. Dmowski się powołuje, mówi, że wy

rok dziejów, skazujący naszą część świata na szybkie zubożenie, jest nieodwołalny.

K atastrofa ta spada największym cięża

rem na kraje najbogatsze, w życiu gospodar- rzem przodujące. Nie wzięto jej w rachubę przy budowania nowego pokojowego układu politycznego Europy. Główną tego przyczy

ną było, że rok 1920, rok organizowania się polityki europejskiej, zamaskował prawdę. Na rynkach światowych, niezaopatrywanych na

leżycie podczas wojny, taki był głód na towa

ry, takie ich zapotrzebowania, że w onym rok*

wywóz z państw przemysłowych dosięgną!

cyfr niebywałych. To zawróciło ludziom w głowach

i

dało fałszywe założenie planom go

spodarczym i politycznym. Rozczarowanie nastąpiło prędko. W r. 1921 wywóz z Euro

py spadł już o połowę w porównaniu z po

przednim i dalej wciąż spada.

Państwa europejskie zaczynają się spo

strzegać, że zorganizowały się nad stan 1 wskutek tego ogłosiły hasło o-szczędnośei, re dukcji budżetów i urzędników.

J e st to tylko początek i niepodobna dziś przewidzieć,, do czego doprowadzi nieubłaga

na konieczność. I niepodobna dziś jeszcze wyobrazić sobie, jak się przystosuje do no

wego położenia polityka wewnętrzna państw europejskich i jakie zmiany zajdą pod jego wpływem w położeniu miedzynarod-owem.

To pewna, źe zmiany nastąpią i to rychło.

Ale czas najwyższy o tern myśleć T odpo

wiedni plan ratunku budować. Stoimy bowiem w obliczu katastrofy europejskiej, której skutki i dla Polski będą poważne. K. L.

W a m i: rozjemcza w kontraktach handlowych.

W ażn e p ostan ow ien ie L ig i N a r o d ó w . — J e g o praw om ocność.

G e n e w a , 22.

1.

Z sekretariatu Ligi Narodów donoszą, że rząd Rzeszy nie

mieckiej podpisał uchwałę Ligi Narodów o wprowadzeniu klauzul rozjemczych w kontraktach handlowych. Odnośny pro

tokół opracowany przez wydział gospo

darczy Ligi i zatwierdzony przez ostatnie zebranie został podpisany już przez 10 państw— a według statutów Ligi nabiera mocy obowiązującej już przy podpisaniu go przez dw a państwa.

o ...

BÄ3

Połączenie okrętowe Gdańsk— Sztokholm.

W a r s z a w a , 22. 1. (Teł. od wł. kor.) Poselstwo polskie w Sztokholmie donosi, że za kilka tygodni otwarta będzie bezpośrednia ko

munikacja okrętowa pomiędzy Gdańskim a Sztokholmem.

Zamoyski przybędzie do W ar

szawy z opóźnieniem.

W a r s z a w a ,

22. 1.

(Tel. od włas.

koresp.) Przyjazd ministra spraw zagra

nicznych Zamoyskiego uległ małej zwło

ce. P, Zamoyski przybędzie do Warsza

wy w niedzielę lub w poniedziałek.

Pensje dla kawalerów orderu

„Virtnti Militari“.

W a r s z a w a , 22. 1. (Tel. od wł. kor,) Odbyła się konferencja przedstawicieli min.

skarbu z przedstawicielami min, spraw woj

skowych w sprawie wypłacenia pensji zale

głych kawalerom orderu „Virtuti Lilitari“.

Min spraw wojskowych wystąpiło z propozy

cją, aby pensje zaległe od 1920 r. do paździer

nika 1923 r. wypłacone były w bonach zło

tych, dalsze w gotówce. Ministerstwo skarbu zasadniczo godzi sec na te propozycje, pewne objekcje ma jednak komisarz oszczędnościo

wy Moskalewski, z którym w dalszym ciągu mają się odbywać w tej sprawie narady,

Kandydat na „jedno z zachod

nich województw“.

W a r s z a w a , 22. 1. (Tel. od wł. kor.)

„Praglad Wieczorny donosi, że w planie zmian na stanowiskach wojewodów przewi

dziane są przedewszystkiem zmiany w woje

wództwach zachodnich, następnie i wscho

dnich. Plan ten opracowany będzie przez Ra

dę Ministrów jeszcze w tygodniu bieżącym.

Podobno jedno z województw zachodnich o- bejmie dotychczasowy poseł N, P. R-u dr.

Wachowiak. (Dr. Wachowiak obejmie chyba Pomorze, gdyż Poznań go nie chce, a na Sląak h ą ni* nadaje. Przyp. Rod.)

Zwłoka w podróży posła Darowskiego.

W a r s z a w a , 23. 1. (Tel. od właa.

koresp.) Nowo mianowany poseł polski przy rządzie sowietów, Darowski, wyjeż

dża do Moskwy w pierwszej połowie lute

go. Odroczenie wyjazdu spowodowane zo

stało przygotowaniami materjałów do u- kładu polsko-rosyjskiego: handlowego tranzytowego i konsularnego.

Nowy poseł włoski w Warszawie.

W a r s z a w a , 22. 1. (Tel. cd włas.

koresp.) Nowy poseł włoski w Warsza

wie, Mayoni, który już przybył do War

szawy, wręczy swoje listy uwierzytelnia

jące natychmiast po powrocie Prezydenta Rzeczypospolitej ze Spały.

Prace komisji sejmowych.

W a r s z a w a # 21. 1. (A.. W.) Dziś w sejmie rozpoczęły się pracę przerw ane okre

sem świątecznym- Obraduje komisja budże

towa, w środę komisja prawnicza w znoył dyskusję o ustawie o ochronie lokatorów.

Zlikwidowanie strajku meta

lowców w Opolskiem.

K a t o w i c e , 21. 1. (Pat.) Niem. organi

zacja zawodowe na Śląsku Opolskim donoszą, iż strajk w przemyśle metalowym na Śląska Opolskim został ukończony. Obecnie podjętd już całkowicie pracę w hucie Donnersmarcik«) w górnośląskich zakładach koksowych przed

siębiorstwa Oberbedarfu, w elektrowniach i in

nych. Rokowania, które toczyły się w ubiegły czwartek we Wrocławiu, za pośrednictwem ministra Severinga, nie dały wprawdzie ża

dnego wyniku, jednakże pomimo to 40 pro

cent strajkujących podjęło już wówczas pracę#

tak, że rokowania stały się zbyteczne. Praca!

podjęta została na warunkach, podyktowanych

przez pracodawców. ,

(2)

:-S tr. 2k. a o H i a c

ś l ą s k i

. On! a 22-go stycznia. 3924 r.

ä ä p M S c i niemieccy zrnjnowaii swoją markę.

P a r y ż , Si- i. "(Ptad Polwuije. Drugi homii.e* raoczcznavtxtw zoibrał sie dzisiaj na Pierwsze poeiedzenie. Baarthcn w przemówie

n ie powitalneto podkreślił wspólność celów oba komitetów, wskazał na oczekujące je tru dne w la n ia . Następnie Barthou zaznaczył, że. rz ą d R z e s z y daleki jest od tego, by* za- przecząc ucieczce kapitałów niemieckich za granicę. Ucieczka tych kapitałów okazała, sie Szkodliwą dla równowagi budżetu i stabili zal

eli waluty niemieckiej, Przedsięw zięte przez rząd niemiecki środki okazały się bezsku

teczne. Barthou przypomniał, że Mac Konna w grudniu 1932 t. określił kapitały niemieckie

> o . granic* w sumie jednego miliarda, dolarów.

Dfferencje angielsko-francaskie.

P a r y ż . 21. 1. (Pat.) W edług doniesie

nia. „Petit. Jo u rn al“ z Londynu, w dobrze po

informowanych kałach angielskich krąży wia

domość, iż angielski ambasador w P aryżu o- trzym ał rozkaz poczynienia kroków u Fodnoa- rego w sprawie wydanych przez francusko-1 belgijski zarzad kolejowy zarządzeń na tere

nie okupowanym, dotyczących przedew szy- atkiem komunikacji w strefie angielskiej.

N a ostaniem posiedzeniu K om itetu Ekonom icznego R ady M inistrów omawia

no środki, zm ierzające do ochrony wy

twórczości krajow ej w okresie sanacji skarbu, przyczem w ybrano w tym celu specjalną komisję. Postanowiono przy

stąpić r całą energją do praoy nad opano

waniem cen w złocie w czasie krytycznym . W koń cu ustalono zastosowanie umów zło

gowych z dostawcami rządowymi,

* »

Wczoraj w południe wyjechała z K ra kow a do Cham onix delegacja narciarska, na zawody olimpijskie. W skład tej eks

pedycji w chodzą: pułkow nik Osmólski, B tijak. Szeptowski. pani Zientkiewicz i narciarze w o jsk o w i.. P A. T,

* *

.. "Gdańskie, .związki zawodowe ogłosiły oderwę d.o robotników wszelkich kategorii, zw racając się przeciwko przedłużeniu dnia prący, k tó ry w edług odezwy godzi w n a j

żywotniejsze interesy klasy robotniczej.

N adto związki zwróciły się przeciwko od-

Zatarg Jngosławji z Niemcami o odszkodowania.

T71 e d e ń , 21. 1. (Pat.) Do »Neue Freie Presse“ donesz* » Belgradu, że wiadomość, jakoby w sprawie świadczeń Rzeszy niemiec

kiej przyszło do porozumienia miedzy Niem

cami a Jugosław j*, jest nieprawdziwa. Dzien

niki donoszą, że rokowania w tym przedmio

cie przybrały obrót niepomyślny. Rząd jugo

słowiański ma zam iar zastosować represje przeciwko obywatelom niemieckim i własności niemieckiej w Jugosław ii, w razie, gdyby Niemcy nie zgodziły sie r a kontynuowanie do

staw reparacyjnyoh.

Układy włosko-jugosłowiańskit w toku.

B e l g r a d , Si. 1. (Pat.) Skuposyna, od

będzie najbliższe posiedzenie dnia 23. bm.

Zaraz po otwarciu Skupczyny, przystąpi Pa

sie z do rekonstrukcji gabinetu. P lanow ana:

podróż Pasicza i Nraoieza do Rzymu, me do

zna przez to zmiany. Mussolini ■ wystosował do Belgradu prośbę, ażeby układy między Włochami a Jugosław ią były podpisane je szcze przed rozwiązaniem włoskiej izby depu-

łączemu okręgu gdańskiego z centralnej organizacji niemieckiej, równającej się u- tworzeniu gdańskiej unji zawodowej- —

*

„Librę Parole“ wyraża zadowolenie z tego powodu, że wielki patrjota i szczery przyjaciel Francji, jakim jest Maurycy Zamoyski, którego imię związane jest z wszystkiemi w ostatnich czasach doniosłe- mi i chlubnemi wypadkami w Polsce, obej

muje stanowisko ministra spraw zagra

nicznych, ażeby służyć w ten sposób je

szcze skuteczniej -solidarnym interesom Francji i Polski. (P. A. T.)

* «

L o n d y n , 21. 1. (F, A T.) Dziś rar no wyruszyły normalnie pociągi daleko

bieżne. Funkcjonują ta k ie "tramwaje i ko-

«1 ■ 1 • e, ■ • « . , • ■ .■ . * ... r

reje- podziemne.

Jedna z gazet medjolańskich donosi, że prezes

m in is tr ó w

Mussolini będzie kandy

dował na posła w Mediolanie i Neapolu,

(P. 'A. T.) ' '

Przed nową formą rządów

w Grecji.

A t e n y , Li. 1. (Pat.) , Venrsstoi odbył wczoraj konferencję z przywódcami partyj o- pozyęyjnych i podkreślił, że tylko plebiscyt może wykazać, w jaki sposób położenie ma być uregulowane. K onstytuanta nie może już długo istnieć i nowe wybory powinny być roz

pisane laknajprędzej.

F R A N K W A L O R Y Z A C Y JN Y . W a r s z a w a , 21. 1. (A. W.) Frank wa

loryzacyjny na, dzień 23. bm, został ustalony na 1890 006

aaalfabeti.

K lątw ą polskiej publicystyki na Ślą

sku jest, że do pracy dziennikarskiej tu na tym najw ażniejszym terenie, gdzie co

dziennie nasuw a się cały szereg ,zagad

nień, które omawiać i rozstrzygać należy z spokojem i rozwagą, zabrali się an alfa

beci. Jeżeli wziąść takiego „P olaka“ do ręki, ta k ą „Robotniczą“-, albo „Głos G ór

nego Śląska“ niejakiegcś K ustosa, —- to poza m ałemi w yjątkam i me znajdziemy w nich ani jednego należycie przem yślanego arty k u łu — najczęściej zaś natkniem y się na a rty k u ły polemiczne, pisane przez róż

nego g a tu n k u cienkomózgowców, którzy dostają czerwonego obłędu — jakiegoś wprost delirium trem ens — na widok rze

czowego artykułu napisanego w organie obozu innego.

O rgan analfabetów politycznych N. P.

Rów „ P o la k “ usiłuje w rozbrajaj ąco-pro- stacki sposób gryźć nas za a rty k u ł pod nagłówkiem „W am piry“, zamieszczony w num erze IStym naszego pisma.

Zazwyczaj nie odpowiadamy n a n a p a ści naszych przeciw ników — uważając, że

„głupim ustępować należy“. Gdy jednak głupota ta zaczyna rozlewać się poza cztery ściany redakcyjne i zatruw ać poję

cia czytelników, musim y z obowiązku pu

blicystycznego zaw ołać v e to !

W olno analfabetom nie zdobyć się na w łasny program polityczny i społeczny co jest. już tylko rezultatem paraliżu móz-:

gowegó, ja k im ‘dotknięte śą' dostojne głów

ki eńperowśkie,- —~ w olno im bredzić trzy po trz y — äle nie wolno pociesznym głu p taskom zabierać się db k ry ty k i czyj eg >

kólwiek stanowiska, gdy rozum ich poza p a rty jn e podwórko wybiec, nie zdoła.

ŁaBMKaaBSt:

tow any dl.

1. ZEM BR ZU SKI.

1 pssietB Ę raczaict.

W dniu dzisiejszym upływ a la t sześć

dziesiąt ' jeden od wybuchu powstania styczniowego. Obecnie, kiedy technika wojskowa, osiągnęła imponujące, w prost rezultaty, kiedy przyzwyczailiśm y się n a w szystko patrzeć przez pryzm at realizm u, to wypowiedzenie w ojny przez garstkę lu dzi. uzbrojonych w strzelby myśliwskie^

pra.dżiawskie szable, potężnem u bądź co bądź państw u, wydaje się nam czemś w prost szalonem albo bezmyślnie rom an

tyczną imprezą. I gdy patrzym y na skut

ki, jakie wywołało pow stanie styczniowe dla całego zaboru rosyjskiego, gdy widzi

my. że n a długie la ta zamienił się on na sm utne cm entarzysko, zapewne skłonni je

steśmy' rzucić ciężkie słowo potępienia na inicjatorów powstania.

Byłoby to jednak rzeczą nader nie

spraw iedliw ą: dziś m y nie m am y praw a ich potępiać, choćby dlatego, że powsta

nie styczniowe faktycznie wywołało w po

lityce europejskiej tak i układ stosunków, k tó ry umożliwił odrodzenie się naszej Oj

czyzny.

• . Kwest ję polska jeden z publicystów nazwał „ciężkiem im ponderabile“ (impon- derabile —- to nazw a w fizyce dla ciał po

zbawionych w agi). Ta paradoksalna na pierwsze wrażenie nazwa najlepiej odda

je istotę kwestii polskiej w dobie poroz- biorowej. Była ona niby pozbawiona wa

gi, niby nie istniała wcale, albo jeżeli kie

dykolwiek powstawała, to tylko jako za

gadnienie w ew nętrzne państw rozbioro

wych, «*■ a jednak ileż to razy zjaw iała się ona, jak widmo jakieś zagrobowe przed politykam i europejskim i i zmuszała ich do tych lub innych kroków. Nic in nego. jak tylko kw est ja polska stan ęła na przeszkodzie utw orzeniu się zaprojekto

wanego w r. 1858 przez ks. m ałżonka A l

berta •sojuszu an giel sko-tr&nc usko-r osy j- ąfcjego, k jg fy w a ł być .ostoją pokoju ®

E uropie i k tó ry doszedł do skutku w tak wiele la t później. Ile krw i nap-suła ta nieszczęsna kwest ja dyplom atom rosyj

skim i francuskim w okresie od 1861 do 1863 r., — kiedy to chciano naw iązać nici lepszych stosunków pomiędzy Paryżem a Petersburgiem ,

Było wiele przyczyn, k tó re wywoły

wały żywe zainteresow anie się społeczeń

stwa francuskiego wydarzeniam i politycz

nemu w Polsce. Przedew szystkiem sym- patja, jaką się n aró d nasz cieszył we F r a n cji i od czasu w ojen napoleońskich, — Dużo też sym patji we wszystkich sferach społecznych zdołała zjednać sobie em igra

cja polska, k tó ra po rew olucji 1831 r. — znalazła, tam przytułek. N astęp n ie P o la

cy ze swemi dążeniami wolnościowemi u- ważani byli zą, symbol rewolucyjności, dla tego też .wiele jednostek o bardziej burz- liwem usposobieniu, darzyło Polaków sym patją, nie przez wzgląd n a naszą spra

wę, k tórej częstokroć naw et nie rozum ieli, ale przez um iłowanie idei rew olucji. Tym to w łaśnie powodom zawdzięczać musimy przyjaźń kuzyna cesarza N apoleona IEf, ks. Ludwika N apoleona (żartobliw ie zwa

nego ks. P lon-P lon), którego rezydencja Palais Royal była zawsze gościnnie otw ar

ta dla naszych rodaków . Jego to m owa, wypowiedziana w senacie francuskim w r. 1861 po pam iętnych w ydarzeniach w W arszawie, wyw ołała w ielką konsterna

cję w P etersburgu. — W reszcie — m u

simy przyjąć jeszcze jeden czynnik — przyjaźń, jaką naród nasz zawsze darzył Papież P iu s IX . On m iał wielki wpływ na cesarzową E ugenję, t a znów na swego męża. O na to będąc inspirowana z W aty k a

nu, starała się nakłonić swego męża do czynnej interw encji n a korzyść Polski.

O tem wszystkiem wiedziano w P e ters

b u rg u i dlatego też w ybuch pow stania, choć od dawna, już był spodziewany, wy

wołał popłoch prawdziwy, nie ze względu na. m ilita rn e siły powstańców, lecz — ze względu na te zam ieszania dyplom atycz

ne, jakie ten fak t mógł wywołać. S ta ra no się i g u «tezpjecggjB pod ,Wjęgi§dęHł

dyplomatycznym . A u strji Rosja, m ogła | być pewna, bo wszak przed kilk u n astu la-

^j

ty , gdy m onarchja rak u sk a znalazła się w krytyoznem położeniu z powodu rew olucji w ęgierskiej, ratow ał go kosztem dużych ofiar cesarz rosyjski (za co otrzym ał nie

zbyt pochlebny przydom ek „policm ajstra E uropy“), Stosunek do P ru s przedsta

wiał się zagadkowo, trzeba więc było za

bezpieczyć się od wszelkich możliwych nie

spodzianek ze strony tego sąsiada- "W kilka dni po wybuchu powstania, jeszcze w styczniu 1863 r. przybył do W arszawy pruski generał (nazwiska jego nie mogę sobie przypom nieć)

z

pełnom ocnictwami od swego rządu do zaw arcia tajn ej kon

wencji w ojskow ej' z Rosją. K onw encja ta k została zaw arta, treść jej nie jest zna

na, wiadomo tylko, ze P ru sy obowiążały się do zachow ania wobec pow stania w Polsce życzliwej neutralności, za co znów R osja dała bardzo daleko idące zobowią

zania na przyszłość n a tu ry polityczno- wojskowej.

N a Zrealizowanie tych zobowiązań nie czekano zbyt, długo w B erlinie. O pierając się na tej tajn e j konwencji w arszaw skiej z r. 1863, zaw artej, jak powiedziałem, pod wpływem w ypadków . w Polsce, ówczesny kierow hik polityki państw a pruskiego lir, O tto v. Bisrnarck-Schonhąusen przystąpił dc urzeczywistnieni a swego da wnego pla

nu — usunięcia A ustrji i ze Związku państw niem ieckich i Wysunięcia, na jej miejsce P ru s. R osja m usiała obojętnem okiem patrzeć na klęskę A u strji pod S a dową, choć tam na jej polach rozpadło się w gruzy istniejące od r. 1815 święte przym ierze między Rosją, A u strją i P r u sami, k tó re było ciężkim kam ieniem gro

bowym. na. m ogile Polski. Dopóki ono istniało, nie mogło być mowy o jej wskrze

szeniu. ■

^X

W P a ry ż u zda wado sobie spraw ę z do

niosłości zwycięstwa pod Sadową i w yni

kającego stąd niebezpieczeństwa dla po

koju E uropy — a w pierwszym rzędzie F rancji, i dlatego tłum y na ulicy tam

k r a y W y % „ R e y a n o h a pour. W # * * «

A już wręcz podłością, któ rą

je d y n ie

analfabetom się wybacza, jest, gdy piśmi- dło, które w żadnem swem num erze nie zdobyło się n a a rty k u ł w yśw ietlający zgubną dla P olski działalność wielkiego przem ysłu, — k tó re tylko tum aniło demo

kratycznym frazesem robotnika, po to, ab y odwrócić jego uwagę od ściskających go z dniem każdem bardziej kleszczy k a p ita listycznych, — napada na organ, k tó ry je

dyny tu na Śląsku w ykazyw ał zgubne skutki roboty baronów przem ysłu ślą:kie

go, za to właśnie, że tę prace spełniał su

m iennie, kierując się poczuciem naród o?

wy oh interesów.

Głodzenia „P olaka“ o endecji pom ija

my wzgardliwem milczeniem.

„ P o lak “ powiedział, co wiedział — a wiedza jakakolw iek nie była nigdy zaletą cienkomćzgowców z redakcji tego piemi- dła. Stanowczo natom iast odeprzeć m u

simy podłe kłamstwo „ P o la k a “, k tóry przypisuje nam tw ierdzenie, jakoby pod

wyżka zarobków robotniczych wpływała na spadek m arki. M yśmy zawsze dowo

dzili i W ykazywali liczbam i, że wielki przemysł ru jn u je państw o — a tem sa

mem wszystkie jego warstwy, — więc i robotnika. B ezstronny robotnik sam to będzie mógł stwierdzić. Posiada bowiem bardzo często więcej pojęcia i więcej zmy

słu państw owego od enperow skick prowo

dyrów, którzy posłują n a koszt jego i wy

gadują w sejmie i na wiecach godzinami głupstw a, również za pieniądze biednego robotnika. To też robotnicy zaczynają odwracać się z pogardą od piśmidła, które tylko tum anić umie i jego p a rtji i. idą jedni więcej na lewo, drudzy przechodzą na praw o.

św ia t idzie naprzód — życie odwraca się od tych, którzy zatęchli

w w ła d n e»

głupstwie.

Takie jest prawo życia —- i na, to rady nie ma.

—— o -

S E N S A C J Ą

teg o ro czn eg o k a rn a w a łu b ęd zie B A L H A L LE R C ZY K Ó W , k tó r y odbędzie się . w so b o tę dnia

26. b. m.

pod protek toratem i z udziałem najznakt*

m ilszych o so b isto ści ś w i a t a p o l i  t y c z n e g o , d z i a ł a c z y s p o ł e c z  n y c h , l i t e r a t ó w , a r t y s t ó w , w o j

s k o w y

c h i d z i e n n i k a r z y.

IW P etersb u rg u m ilczano, bo usta mieli zakneblowane konwencją warszawską. "

Gdy P ru sy w r, 1871 w sposób zdra

dziecki wyw ołały w ojnę z F rancja, opie

rając się n a tej samej konwencji, ogoło

ciły zupełnie z wojska swą wschodnią g ra nicę i stojące tam korpusy bodajże naj

lepszego swego w ojska przerzuciły mo

m entalnie na plac boju. J a k ą one oĄ&

g ra ły rolę w dziejach tej ta k brzem iennej w skutki wojny — o tem wie każdy, tak, że dziś z pewnością powiedzieć możemy»

że P ru sy zawdzięczają swe zwycięstwo tej okoliczności, że ze spokojem posłać mogły na płac boju swe korpusy wschodnie.

W idzimy więc z tego. że potęga P ru s wzrosła ta k szybko w ciągu kilku la t tylko dzięki temu, że R osja m usiała za

chowywać się wobec tego fa k tu biernie, a była. do tego zmuszona przez konwencję warszawską, wymuszoną na niej w skutek polskiego pow stania. Od tego czasu rosły potęga i wpływy P ru s, wciągając w swą orbitę naw et Rosję, k tó ra zaczęła się od pich uzależniać w r. 1893,

T ak więc pow stanie styczniowe po

ciągnęło za sobą ta k daleko idące-skutki, o jak ich ani m arzyć m e m ogli jego kiero

wnicy. Osłabienie A ustrji i Francji.

Wzrost potęgi P ru s — sa bezpośrednrem następstw em splotu wydarzeń politycz

nych, przez nie wywołanych.

Cóż innego wywołało w r. 1914 wielką wojnę światow ą, jak nie przesadny roz

wój m ilitaryzm u w nowych Niemczech ? Śmiało więc powiedzieć możemy, że w dość znacznym stopniu do wywoła

nia wojny światowej, k tórej jednym z na

stępstw jest powstanie niepodległej P ol

ski, było pow stanie styczniowe. Tak więc w jego rocznicę pomyślmy z wdzięcznością o naszych ojcach, którzy . ginęli o fiarn ie na polach bitew, w więzieniach moskiew

skich, kopalniach Sybiru, bo nasza nie

podległość zawdzięczamy im w znacznym stopniu.

Cześć więc im m ech będzie na w ie k it

(3)

G O N I E C S ^ Ą S K l.

Zmian® w ilazpirnsnln fanStjoaapjasz® prpatnpti.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych W o

jewództwa Śląskiego — W ydział Fuk-cjo- narjuszy pryw atnych —- w K rólew skiej H ucie donosi nam co n astęp u je:

Dalszy spadek w artości pieniądza spo

wodował w ostatnim czasie spotęgowanie drożyzny, k tó ra uczyniła koniecznem pod

wyższenie w ynagrodzeń za pracę. Jedno

cześnie m usiały także świadczenia z u- bezpieczeń być podwyższone. Aby prze

to pokryć zwiększone w ydatki stało się

podwyższenie składek do ubezpieczenia funkcjonarjuszy pryw atnych . nieodzo- wnem.

Rozporządzeniem tedy Pana W ojewo

dy z dnia 15 stycznia 1924 r., które wy

dane zostało w porozum ieniu z Radą W o

jewódzką na podstawie arty k u łu IV u- stawy z dnia 20 listopada 1923 r. — Dz.

U. ŚI. N r. 42 poz. 207 —■ zaprowadza się od 1 stycznia 1924 r. następujące klasy poborów i składek:

Klasa Przy miesięcznej wypłacie — miesięcznych poborach

Miesięczna

składka Klasea

13 ponad 90000000 do 120000000 mkp. 3900000 13

14 120000000 150 000 009 5000 000 14

15 1501*00 000 200000 000 6500000 15

16 200000000 300 000000 9 30000D 16

17 300 000 000 400000 000 13 000 009 17

18 400 000 000 500000000 16 800000 18

19 500 000 000 , 700000000 22400000 1ST

20 700 000 000 1 000 000 000 «9 31 600 000 20

21 I 000 000 000 1500 000 000 46600000 21

22 1 500 000000 • 2000000000 6 5 200000 22

23 200- 000 000 2 500000 000 * 83 000 000 23

24 2 500 000 000 mkp. 102 400 000 24

dek podwyższono wszystkie ren ty przez dodatki drożyźniane wynoszące przy ren

tach em erytalnych, wdowich i wdowcach za miesiąc styczeń 1924 r. 3 000 000 mkp.

od 1 lutego 1924 r. miesięcznie 6 000 000 mkp. przy rentach sierocych za miesiąc

styczeń 1924 r. 1 500 000 mkp., od 1 lu tego 1924 r. miesięcznie 3 000 000 mkp.

za każde dziecko.

K rólew ska H u ta. dn. 17. stycznia 1924 D yrektorjum .

(— ) C z e r n y .

Z a m i a s t t r a n u I W

dla dzieci oraz osób wątłych i anemicznych poleca

się znany cd

ffij

lat wielu

E C O R O L

Nr. Rejestru M. Z. P. 214.

Magistra

A. Bukowskiego

Warszawa.

Marszałkowska 54

Sprzedaż w Aptekach i Składach aptecznych!

Wystrzegać się nal'adox

„itv-f

k. i i i,

*

Dnia. 22-go stycznia 1924 r.

L ist P oznański.

Poznań, 18. stycznia 1924.

Gdybym napisał, że żyjemy w epoce lo

dowej, nie przesadziłbym wcale, albowiem góry śniegu, pozmiatanego sta ra n n ie na brzegi ulic, zalegają jezdne chodniki na

szego m iasta. M agistrat nasz, genialny, ó ile chodzi o wym yślanie podatków i pod

wyższanie ceny biletów tram w ajow ych (jedna jazda kosztuje już u nas 250 tysię

cy), udaje naiwnego, gdy chodzi o^ wywo

żenie śniegu i widząc, że śnieg, jak leżał, ta k leży, zaapelował w dziennikach do w ła

ścicieli powózek, żeby bezinteresownie mi eg z ulic wywozili. J a k dotąd bez skut

k u ! Przeciw nie znalazł się *toś, kto za

proponował, żeby wojskowość, jako w ła

ściciel wielu nieruchomości w mieście dała dobry przykład i śnieg z przed swych gmachów usunęła.

T ak ie zawianie śniegiem m a niekiedy dobre strony. Z powodu bowiem u tru d nionej kom unikacji ustał chwilowo wywóz żywności z W ielkopolski do W arszawy i n-a Górny Śląsk (co musieliście przykro odczkć) i nagle Poznań został zalany, czy zasypany masłem i mięsem. I o dziw, n a kilka dni potaniało masło, a naw et i mięso stało się dostępne także dla urzędników państwowych. Podobno n a targow icy by

dła był w owych dniach spęd taki, jakie

go najstarsi ■ i najgrubsi rzeźnicy poznań

scy nie pam iętają, a handlarze bydła, wi

dząc, że w dniach tych do interesu mogą dopłacić, rzucali się z pięściami na rzeź-

\ pików i popadli w rozpacz praw ie taką, ja k właściciele kinem atografów z powodu w y sokiego podatku miejskiego, o czem ostat

n i raz W am donosiłem. Gorętszego uspo

sobienia paskarze grozili naw et strajkiem , ale ja uważam bezrobocie naszych paska- rzy za niemożliwe, tak im ta „praca“ we

szła w krew.

A le skoro znowu zaczepiłem o kine

m atografy, muszę W am donieść, że zaata

kow any w płatnym kom unikacie przez właścicieli kin M agistrat, w yjaśnił sprawę i pokazało się, że publiczność usiłowano w błąd wprowadzić, bo podwyżka obowią

zywała tylko * wieczór Sylwestrowy, a .»resztą: na podatek; nie. idzie 75% warto- ,4ei całego.biletu, a 25% dla przedsię bior

ców, tylko do ceny biletu, k tó rą pobiera przedsiębiorca, dolicza się 75% jako po

datek. Zresztą groźny s tra jk kinem ato

grafów trw ał tylko n a Sylwestra.

Żyjemy w okresie pogwiazdkowym, stąd różne towarzystwa urządzają gwiazd

ki dla biednych dzieci. T ak też i O rgani

zacja Obywateli P racy, któ ra dzięki sprę

żystości kierownictw a staje się coraz bar

dziej znaną w Poznaniu, urządziła w ubie

głą niedzielę w jednej z hal T argu Poz

nańskiego sym patyczną i piękną uroczy

stość gwiazdkową dla dzieci swoich człon-

' Z p o lsk ic h A ten....*

(Carpe diem... Z X IX . kongres« socjali

stycznego w Krakowie, Biadania „Czasu“

aa temat waloryzacji. Teatraija. Muzy

ka w Krakowie. Pokłosie gwiazdkowe.

Sylvester. Coś niecoś o redukcjach. „Dol

ce amor di povertade“...)

W przeddzień zwaloryzowania poczty przypom niało nam się przysłowiowe: „C ar

pe diem“, aby bodaj „wieczorem“ na m etr

„zwaloryzowanego węgla“ zarobić... Bo zima nie na żarty, jakby się też uczepiła łacińskiego „carpe diem“ , codzień coraz więcej nam zsyła „białego puchu śniego

wego“, z 10 do 15 stopni mrozem, a że ta

„pierzyna z nieba“ nie grzeje..., więc każe m yśleć o węglu... A myśl tu przy próż

nej kieszeni, którą i tak życie szarpię!...

Podobno nikt nic znał głodnego Salomo

na, nietylko w Polsce, ale i w Europie, ba

(JP i za Oceanem są i byli syci Salomonowie,

” którzy z pełnego używać i użyć umieli...

D ow cipni chcą waloryzować uczciwość i czyste ręce w Polsce, ale podobne za

chcianki są w sferze futurystycznych pragnień, że musimy „waloryzować“ dłu

go, zanim w a l o r y uczciwości i prawości charakterów zaczną bez „w aloryzacji“

tw orzyć napraw dę Polskę, o jakiej ma

rzyliśm y w czasach wysoko zwaloryzowa

nych ideałów, a m niej potrzeby waloryza

cji życia, by je pchnąć na tory normalne...

Pięć lat" „niezw äleryzow anej“ gospodarki tak . się odbija n a sytuacji, tak woła a la r

mująco.... Bo uczciwość i praw ość są w P olice, ale je powojenna m alig n a zysków ta k w szary k ąt zepchnęła, iż nie rychło wskaże nam od nowa ideały pracy, po

święceń, miłości Ojczyzny, aby nie po

trz e b a było uciekać się do ostateczności...

ków i biednej dziatw y reem igrantów po

mieszczonych w barakach w Głównej pod Poznaniem . Uroczystość zaszczwńł ks. bi

skup Eukomski, k tó ry wygłosił piękne przemówienie do rodziców i zgromadzonej dziatwy. Wzdłuż bali ustaw ione były sto

ły, na których leżały całe stosy najrozm ait

szych podarków gwiazdkowych, oznaczo

nych num erami, w postaci ubrań, obuwia, słodyczy, bielim y i t. p. N um erów było 4000. Każde dziecko wyciągało przy wej

ściu num er z urny, w edług którego otrzy

m ywało podarek. Część dzieci jednako

woż nie stawiła się na term in i tym miano podarki rozdać w innv dzień. Skorzystała z tego jakaś szajka złodziejska, k tó ra za

kradła się następnej nocy do hali i wy

niosła stam tąd większy zapas obuwia (war

tości 2 m il jardy) i jeszcze 150 m iljonów w gotówce. Złodzieje kradną, gdzie się da, co się da i komu się da.

A tymczasem w zimie, przypom inającej w K rakowie, nie ulice A ten czy Rzymu, ale... Moskwy, tuż w dniach peświąteoz- nych, zwozili „izwoszczyki“ krakowscy,

„czerwonych gości“, n a X IX . kongres so

cjalistyczny. jaki obradował w salach M a

gistratu ... W idocznie po 6, listopada, trzeba było czemś „odrodzić“ ducha w splam ionej arm ji czerwonej, więc .kon

gres“, jak b y n a ironię losu, do Krakowa zwołano! Radzono, krzyęzano (poseł Bo

browski i redaktor H aecker, ci „o donoś

nym głosie“ Diomedesi arm ji starego A- cliilla — Daszyńskiego j o greckim nosie semickim Perla-TIefajstosa, kującego wszy

stkim tarcze w „R obotniku“ warszaw

skim...), aż wreszcie głos B arlickiego zwy

ciężył, iż trzeba ratow ać auto ry tet socja

listyczny i wejść na arenę publiczną, ba i w Sejmie gardłować, aby się „fecisse a li

quid videatur“, że przecież Polska P a r t ja Socjalistyczna, to druga w Europie ..La

bour P a rty “.., A ngielska niem a 0. listo

pada z plamą krwi niezm ytej... A glory

fikow anie tego dnia i bohaterstw o czy- nów-mordów, to nieco obniża etykę, gdzie ostatecznie są ideały, ale w nie wierzyć i w edług nich działa, chyba jedyny Bole

sław Limanowski, k tóry milczał n a tym kongresie, bo ceni ideały, nie „socjali

stycznie zwaloryzowane hasła“ w K rako

wie...

Siedemdziesięciu pięcio letni „Czas“

biada pessymistycznie n a tem at „w alory

zacji“. W idzi puste pociągi, dwie godziny pracujących łistonoszów, m iljony bezro

botnych... . O poczciwy staruszku! Do

tychczas dattonizm spojrzeń na lewo kolo- ryzował ci życie w Polsce, jużeś w idział umiłowanego „generała“ w fotelu prezy

denta ministrów, swojego redaktora w ga

Towarzystwo b. jeńców Polaków we F ran cji z siedzibą w Poznaniu odbvło z początkiem m iesiąca Nadzwyczajne W alne zebranie. Okazało się, że poza wicepreze

sem p. Porazićskim żaden członek zarzą

du się nie stawił, Z refe ra tu wiceprezesa okazało 'się, że w r. 1923 tow arzystw o nie odbyło ani jednego zebrania,. że członko

wie zarządu stracili kontakt miedzy sobą, że urzeczywistnienie celów, jakie Towa

rzystwo w r. 1921 wzięło na eiebie, ani o krok naprzód nie postąpiło. P o ożywionej dyskusji postanowiono likwidację tow arzy

stwa, a w ykonania § 1. sta tu tu przelać na Związek H allerczyków . Do komisji lik

widacyjnej zostali w ybrani pp. Spychała, W ojtkiew icz i Pluciński, wszyscy

z

Pozna

nia. W szystkie pretensje do likw idujące

go się tow arzystw a należy wnieść piśm ien

nie pod adresem p. Spychały Poznań, ul.

Bydgoska 4a do 15. lutego 1924.

binecie Spraw Zagranicznych, aż iluzje prysły i widzisz: „czarną w aloryzację“, jakby frazesam i . „Stańczyka“-,,W esela“ , ä swojego kum a z la t ,czarno-żółty m“, prawisz na lamach pism a kazania... A cze

muż milczałeś gdy „waloryzowano“ ideały na ta n ią zachłanność w Polsce...

W Polsce młodość ducha i czynów zwycięża tę starą, przedwojenną nawycz- kę przekory i u p artej n a tu ry , kiedy się już pisze 75 lat, jednym i tymsamym stylem !

T eatr K rakow ski za to się śmiał i ra duje, boć n a afisz wszedł nasz hum orysta, Fredro, a jego: „G w ałtu, co się dzieje“...

krzyczy zdrowo, z braw urą bez sarmatyz- mu, ale z w ykw intem dowcipu, jaki w per

łach sypie nasz, polski, hojny Molier...

Zato muzyka w K rakow ie nieco straciła na tętnie i życiu, jakie dotychczas zakreś

lała obfitym repertuarem i częstymi gość

mi (występam i!) zagranicznych i swoj

skich wielkości. Beethovenowskie poran

ki uiecu nudnm bo n ij są to praw dziw ie symfoniczne (brak k a rty w czasie VT.

symf. Beetkovena!) biesiady, gdziebyśmy łączyli myśl. serce w pełni

z

akordami wzniosłej muzyki... Zawsze (a i w K ra kow ie:) ińóieliiłjsm y słyszeć B eitliocena, W agnera, czy Chopina, albo Rachmanino

wa w tej sal i t w ów p jtnych, a nie w u- ło m rjrh fra g m en ,ach....

Mało przyniosło tegoroczne pokłosie art.-lit. gwiazdkowe. Poezje wcale nie tej siły lirycznej, k tó rab y chwilą bądźcobądź tradycji i św ięta skupiały w wierszu, n at

chnionym, uroczystym... P atos musi w ta kich razach łączyć się ze szczerością, ale i z siłą talentu... Lepszą okazała się pro

za, bo arty k u ły Chrzanowskiego czy K al

lenbacha, naprawdę dają obraz kultury, a

Str. S.

O odbywającym uię obecnie u nas Ty

godniu Związku O brony Kresów Zachod

nich doniosę W am obszerniej w następ

nym liście. idem.

■i—o o o o o —

K ronika

W ojewództwa Śląskiego.

Księża-jubRac!, w roku 1924. W bieżą

cym roku obchodzić będą 25-letni jubileusz kapłaństwa, następujący księża w obrębie

Ad

ministracji Apostolskiej: 1) Ks. Emil Bemac-ki, proboszcz w Dolnych Rydułtowach, powiat rybnicki (21. czerwca). 2) Ks. Paw eł Czaja proboszcz przy kościele iw . Józefa w Król- Hucie (21. czerwca). 3) Ks. Franciszek Dłu

gosz, proboszcz w Studzionce, powiat pszczyń

ski (31. czerwca). 4) Ks. Józef Kulig, pro

boszcz w Boguszcwicach, powiat rybnicki (21 czerwca). 5) Ks. Józef Kulig, proboszcz w Orzeszu, p o w iej pszczyński (21. czerw ca!

6) Ks. Paw eł Loss, pozasłużbowy administra

tor w Pawłowicach, powiat pszczyński <21.

czerwca). 7) Ks. Ja n Sitko, kapelan w Ka

mieniu, powiat świętochłowicki (27. sierpnia).

Dwudziestopięcioletni jubileusz miejscowy ob

chodzić będą: 1) Ks. Józef Hahulski, pro

boszcz w Pawonkowie, powiat Itiblinieoki (23, sierpnia). 2) Ks, W iktor Loss, proboszcz i dziekan w Pawłowicach, pow. pszczyński

(21.

października). 3) Ks. Franciszek Miczek, pro

boszcz

w

Warszowicach, powiat pszczyński

(4.

września).

4)

Karol R iedel proboszcz

w Po-

grzebieni, powiat rybnicki (1. maja).

Wyjaśnienie Dyrekcji Kolei Państwowej.

Odnośnie do notatek umieszczonych w „Goń

cu Śląskim* w Nr. 9 z 11-go bm. i w Nr. 12 z 15-go bm. pod tytułem „Prośba robotników pod adresem Dyrekcji kolejowej w Katowi

cach“ i „Konkurencja niemieckiej kolejki elektrycznej z Polską koleją państwową" po

daje Dyrekcja Kolei Państwowej w Katowi

cach następujące wyjaśnienie:

Z

powodu znacznych trudności ruchowo-trakcyjnych, .ja

kie się wyłoniły w obecnej porze wskutek za

wiej! śnieżnych i silnych mrozów, zmuszone była Dyrekcja kolejowa ograniczyć czasowo ruch pociągów osobowych. Przejściowe, tę o- graniczenia konieczne były celem usunięcia znacznych opóźnień pociągów pasażerskich w yw ołanych. właśnie powyżej podanemi przy

czynami ws'zystik. zatem inne względy musiały ustąpić głównemu celowi

t.

j. utrzym ania Pra

widłowego ruchu kolejowego Ograniczają#

ruch pociągów starała się jednak Dyrekcja u- względnić ile możności

potrzeby ogółu podró

żującej publiczności

i zastanowiła obieg jedy

nie takich pociągów, które na podstawie prze

prowadzonych ścisłych badań wykazały naj

mniejszą frekwencję podróżnych. Zastano

wienie innych pociągów wywołałoby daleko większe niezadowolenie interesowanych pasa

żerów, w szAtególności ze strony robotników,

w felj'etonie bogactwo treści i stylu! N ie dopisały zaś wcale: novel a czy szkice...

„Sylvester“ zapoczątkowała bardzo sympatyczna „Szopka“ w „B agateli“ , gdzie udane m ario n etk i wraz z udałym wierszem p. Migovej, dały sympatyczną serię tych wielkości, k tó re rok stary scho

wał w lam us poezji hum oru i wcale ciętej satyry dowcipnej! W kaw iarniach hucz

no zaczął się k arn aw ał, aby „paskarska Polska“ pokazała swój doroczny giest

„sylw estrow y“, a przedsm ak karnaw ało

wy...

Straszą uzasadnioną obawą różne re dukcje, zwłaszcza w szkolnictwie, gdzie chyba nie pójdą po lin ji krzyw d i nie oby

w atelskiej zabawki, aby i ta k zubożałej inteligencji wyznaczać rolę kopciuszka w Polsce... N arazie nie notujem y alarmów*

ale sądzimy, że ich notować nie będzie po

trzeba... Oszczędność nie powinna się na

krywać krzyw dą! N a te ciężkie czasy drożyzny, jakżeż m iłą pieśń — poetnat Jaeoponeda Todi, (około 1230— 1306), z a czynająca się od słów: „Dolce amordi po- vertade“, które tak pięknie przełożył Lu