UKD551.781.43.022.2 :551.35.061 :563.12(438 :251)
KrystynaPOZARYSKA, Ewa' ObRZYWOLSKA~BIEŃKQWA
lU S
".
• ~ >UNES O·
• , • •. O gómym . eoCenie w Polsce
Artykuł dOtyczy występowania zróżnicowanych zespOłów otwornicOwych· w eocenie górnym Polski pozakarpackiej. Stwierdzono 3' odrębne zespoły: dwa repreżentują chłodne wody bOrealne, które zalalyPolskę' na"wsChOdzie!' północy, trzeci'::'" wody cieple, które bbjęly Polskę zachodnią i połudńiową. AntykliriorlUlIl śródkowoPolskie.
stanowiło w eocenie górnym barierę lądową' utrudniającą mieszanie się mikrofauny
otwornicowej zasiedlającej, te wOdy. ' .
• r ~
Osady·górnegooocen~ . były Szerob>rozprzestr7JeIli6ne
WEuropie,
za-róWllQ w geosynklin.ieTetydy, j~ i wmorz;u epikontynentalnym,zajmu-
jącym roZległe połacie Ętuóopy ~ począwsży od południOwej Anglii, pół
nocnej Francji, poprzez Belgię" Holandię, RFN, NRD, Danię, Polskę, do ZSRR, gdziebylo onoszeroko ~. wdei;>reśjach MorzaCzamego i Ka,~
spljsklego. .' . . .. . . .... . . ' . . . , . '.
W tym roZległym morzu epikOntynentalnym żyła bogata fauna ~:
żów, otwornic, małżoraczków, . kokkolitów i in. SzcZegó1I$ interesująca
okaza1,a się fauna otwornic. Obserwuje .. ' się D.arler . silne zróżnicowanie
otwornic tego gór.noeoceńsJq.ego morza. Na zachodzie Europy ~ we Fran- cji,.w &sePie .~tańSkiini Basenie .Paryskim, W Anglii -.występuge
'zespół otwotrllc płytkowodnych, cieoł:olubnvch.z liCZnymi .prZedstawicie-
lami
m.ilil()lid()w,polymorfinidów i mmuliti.dów (D. Curry, 1968; M. 'N~'vick; '1970). ,Ten ciepłolubny zespół kootynruujesię dalej kU wschQdowi,
odnajdujemy gO'
w
Belgii i Holandii (LP. H: Kaasschieter, 1961), gdzie jest'.on jUżnieco
pq.erzedwny, następniew
NRD (Y. Kiesel, D. Lotsch, 19(i3;'y; ICi~l, '1970) i vi Polsrezachodniej (E. Odrzywolskii;;..Bieńkowa, 1'973a, b). MOżna 'gO' nażWać ZlęSPO}:ern zbiornika zachodrii~opejskiegómorza ep~n:tynentalriego. . "
. . '·.NaWSchOOzieEuropY rozciągał się
inny .
zbiornik epikO'ntynentalnytegożWifekti,zawierający właściwie zupełnie odmienny. zespół mikrofauny otwornicowej. Dominują w rum' przedstawiciiele riodosaridów, bulimini~
, dów; .1.l\r:ige~idów •... ~.
przy
zupełnie sporadycznym. Występowaniu milio-'!idów;' p81ymO'rliriidów i dużyCh otwO'rnic ·(ainfistegin).' Numulity są
nO'-
towline jedynie
w
'Samych południowych peryferiach tej Wschodriioeur6-Kwartalnik Geologimny. t. 21 •. nr. 1. 1977 r. -
60 Krystyna P<>Żaryska, Ewa Odrzywolska-Bieńkowa
pejskiej prowincji (Maru:lrikowka - ZSRR), niejako na styku z prowincją tetydzką (O. K. Kapta.renko-C:zernousowa, 1951, 1956). '
Polska w tym czasie 'stan.ow.ił'a typowy obszar przejściowy pomiędzy prowincją zachodnią - o wodach cieplejszych i płytszych - a prowincją wschodnią - o wodach zimniejszych i głębszycll.,' W 'wielu w:ieroeniach.
w Polsce zachodniej stwierdwno występowan,je ciepłolubnego zespołu
()Itwornicowego 'z numulitami, zaś w Polsce ;pó1Inodnej i wschodniej stwier- dzon()l obecność górnoeoceńskidh zespołów zimnolubnych. ,
Występowanie ciepłolubnego zes;po1lu otworniCJOlWego z numulitami ~
notowano, opróCz obszaru Karpat, w Damaslawku w okolicy Bydg062lCZY (L. Cimaszewski, 1964; E. Olempska:, 1973), w rejOnie Głogowa. i 'Sjero- szowic (E. Odrzyw()llska-Bieńkowa, 1973a; K. Matl, T. Sntigielska, 1977) oraz w okolicach Lani.ęt kolOI Sochaczewa (E. Odrzywolska-Bieókowa, pra- ca w przyg()ltowaniu), na JIWru)I}din.ie przedsiudeck.iej (otwór' Miechów - E. Odrzyw()llska-Bieńkowa, 1975) oraz na Kujawach (otwory Augustyno- wo, Izbica Kujawska - E. Odrzywolska-Bieńkowa, 1966; K. Pożaryska,
praca w przygotowaniu).
Chlodnowodny .zespól' otwornic odnotowano we wschodn:j.ej P()Ilsce (rejon Siemienia) a, także w rejonie ~enia Leby i Za:łldoki, Puckiej (E. OdrZYW()llska-Bieńk()lwa, 1972a; b) oraz w Mikasz6wce koło Augustowa (E. Oc:iIwwolska-Bieńk()lwa, 1974). Zespoły otwo:rn.i.oowe
z
o'bsrlarów północnych ,r6żn.i.ą się jednak: sldadem. ga~ od stwierdzonych we wschodniej P()Ilsce w rejonie Siemienia. (K. PożaI"yska:, 1976, 1977).
Zespoły ()Itwornicowe: ciepłolubny - zachodni i zimnolubny - wschodni były tylko w pewnym. stopniu WYmieszane, co spraw:ia w:raże:rrie, że te dwa zbiorniki morskie m.i.al'y ze sobą, utrudnione połączenie.
Część ga1runk::ów,
tYch
kosmopolitycznych, jest obecna w obu zespo- l3.ch, przy porównaniu' uder-za różnica w wyksztaliceniu i wielkości ,sko- rupek. W s'zczegól.ności dotyczy to form plankt<mi.cznych. Nieliczne otwor- nice planktoniczne WyStępujące w osadach tego wieku w basenie wschod- nim - chłodnym. sJdadają się zazwyczaj :ze źle rozwiniętych, Skarlałychosobników. Są one znacznie mniejszych rozmiarów w stosunlru 'do przed- s1:awicieli tych, samych gatunków z obszarów prowincji, śrócb:iemnomor,..
skiej, gdzie bytowały w warunkach optymaln~. . '
Spektrum otwoqti.cowe u.zyskane
z
osadów eocenu z Siemienia - wschodnia Polska (K. P<YŻarySka:, 1977) wykazUije ogromne bogactwo tego chlodnolubnego zespołu, sld.adającego się z:ponad 70gatunkóW.
W obrębietego zespołu, prawie wyłącznie bentonicznego; zaznacza się dominowanie przedstawicieli nodosaridów, bu1im:i.nidów, 'bolivi:ni.diów (brizalti.n) i uvige- rinidów, z tendencją dOi rozwinięcia'orIlamen:tacji sJrorupek (K. 1?ożaryBka,
1977). ,Bardzo zbliżone spektrum. otwornioowe zostało zanotowane na Ukrainie przez O. K. Kaptarenko-Czernousową (1956). Warstwy te :ręre
żentują zonę 17 standardowego profilu nannoplanktonowego (E. Martini, S. Ritzlrowski, 1970; K. Poża.rym, S. Loclrer, 1971)..
Najs1larszy zespól górnDeoceńskich otwornic z Polski wschodniej, z Sie- mienia (K. Poża.rym, 1977) oraz z
Ukrainy
(O. K. Kaptarenlro-CzemO usowa, 1951, 1956) prezentuje się n.astęp'Uljąco:Z e s pół l. Spiroplectammina pishvanovae F u r s s e n ko et F ur s- s e Dl k o, Gau,dryina sp., Karreriella tutkowskii F u r s s e n ko et F u r s.- s e n k o, PSe1Ldoclavu,lina, cylindrica (H a Dl t k e n)" QuinquelocuZina re-
o górnym eocenie w Polsce 61
icheli L e C a l v e z, Dentalina inornata d'O r b i g n y, D. vertebralis al- batrossi ,(C u s h m a n), Lagena gracilicosta R e 'UJ s· B, L. hexagona (W i 1- l i a m s o n), L. parń L o e b. et Ta p p a n, L. plumigera B r a d y, L.
,sakh'a1inica V o los c h i n o v a, L. squamoso'-sulcata (H e r o n -A 11 e n et E a r l a n d), L. striata (d'O r b i g n y), L. cf. Lenticuliria alatolimbata (Gum bel), L. gorynica Furssenko et Furssenko, L. grodnensis Furss enko et Furssenko, Marginulina behmi (Reus~, M.' 01- gae F u r s s e n ko et F u r s s e n k o, Saracenaria arcuata (d'O r b i g n y), Guttulina communis (d'O r b i g n y), Raphanulina gibba (d'O r b i g n y), R. inaequa1is (R e u s s), Fissurina marginata (M o n t.), Buliminella striatopunctata (T e r q u e m); Bolivina antegressa S u b b o t i n a, B. ca- rinata Terq u em, B. crenulata Cushman, B. 'fastigia Cushman, B. microlancetiformis S u b b o t i n a" B. regularis N u t t a 11, B. striatel- lata B a n d y, Uvigerina coste1lata M o r o z o v a, U. spinicostata C u s h- m a n et Jar v i s, U. hispida S c h wag e r, Trifarina labrum S u b b 0-
t i n a, Baggina iphigenia S a m o i l o v a, B. subconica (T e r q 'UJ e m), Asterigerina fa1cilocularis S u b b o t i n a, Elphidium hiltermanni H a g n,
o Cribrononion subnodosus (M
u
n s t er), Turborotalia centralis (C u \S h- ma
n et B e r m u d e z), Globigerina ampliapertura B o 11 i, G. rugosoa- culeata, G. praebulloides B l O w, Truncorotaloides rohri B ro
n n i m a n n et' B e r m ill d e 2:, Globigerinoides macropora' H a g n,' Eponides acutimar- go (H a l k y ar d), E. candidulus (S c h w ag er), E. schreibersi (d'O r- b ig
Ii. y), ' Amphistegina crf. nucIeata T e r q u e m, Cibicides cribrosus Furs \S en ko et Fu rssen ko, ·C. fortunatus Martin, C. karpaticus Mj a t l i u k, C. lobatulus, C. oligocenicus S a m o i l o v a, C. westi argu- ta B y k o w a, Furssenkoina ha1kyardi (C u s h m a n), Caucasina alpina Es p i t a l ie
et S i g a 1, F10rilus ivinnianus (H o we), Nonion granife- 'rum (T e r q u e m), Alabamina almaensis (S ,a m o j i o v a), A. perlata(A n dr e a e), Pullenia quinqueloba (R e u s s), Gyroidina soldanii d'O r- ,bigny, Anomalina ci. nonioninoidesFurssenko et Furssenko,
Anomalinoides ci. affinis (H a n t k e n), A. granosus (H a n t k e n), Tri- mosina sectile (T e r G r i g o r i a n c), Bulimina subtruncana H a g n.
NieCo zbliżony, lecz trochę młodszy zespól otwornic górnoeoceńskich
stwierd:ZlOlny 'w północnej i północno-wschodniej Polsce - wyniesieme
Łeby, rejon S2lCZ€Cina i Mikaszówki (E. Odrzywolska-Bieńkowa, 1967, 1973b, 1974) - oraz na Białorusi (A. W. Fursenko i K. B. F'ur$enko, 1961) prredstawia się następująoo:
Z e s p ó 1: II. Spiroplectammina azovensis N i k i t i n a, S. .carinata (d'O r b i g n y), S. guembeli H a g. n, S. pishvanovae F u r s s e n k o et F u r s s e n k o, Clavulinoides szaboi (H a n t k e n), Lagena isabeUa d'O r- b i g n y, Lenticulina danvillensis H o w e, L. limbosa B o r n e m a n n, ,L. dimorpha (T u t k o w s ki), L. mammiligera Kar r., Nodosaria late-
jugata H a n t k·e n, N. affinis d'O rb., Astacolus de.corata (R e u s s), Guttulina gracillima (T u 11 k.), G. irregularis d'O r b i g n y, G.problema d'O r b i g n y, Bulimina aksuatica' M o r o z o v a,' Brizalina antegressa (S u b b o t i n a), Bolivina nobil~ H a n t k e n, Uvigerina cookei H o w ę
et Wall, U. costellata Morozova, U. farinosa Hantken, U. subfu- siformis H u s a, Baggina iphigenia S a m o i l o v a, Siphonina kaptarenki Kra e v a," S. praereticulata Kra e v a, Asterigerina bracteata C u s h- m a n, Eponides praeumbonatus M j a t l i ;u k, Cibicides amphysyliensis
5
62 Krystyna Pożaryska, Ewa Odrzywolska-Bieńkowa.
(Andre,ae), C. biumbonatus Furssenko et Furssenko, C. kar- paticus M j a t 1 i u k, C. eocenus G li m b e l, C. westi H o w e, Eoeponi- della lucid,q. (M i na k o v a), Pullenia sphaeroides d'O r b i g n y, Gyroi- dinoides soldanii (d'O r b i g n y), Anomalina affinis (Ha n tk e n), A. gra- nosa H a n t k e n, A. nonioninoidesF u r s s e n k Q et F u r s s e n k D, Bi- farina millepunctata (T u t k.), Globanomalina micra (C o l e), Heterolepa . perlucida (N u t ta 11), Melonis affine (R e u s s), Lamarckina cristella- rioides T e r q u e m.
Z,espół mikrofauny otwornicowej z Polski zachodniej stwierdzony w osadach górnego eocenu na monQklinie przedsudeoki~j i na Kujawach w kilkunastu otworach wtertn.i:czyc:h (numulity stwierdził L. Cimas'ze- WISki, 1964 i E. 01empska, 1973) zawiera:
Z e s pół I~I. Textularia sagittula D e f r a n c e, Spiroloculina grate- loupi d'O r b i g n y, Globulina gibba d'O r b i g n y, G. myriśtiformis
(W i 11 i a m s o n), Guttulina problema d'O r b i g n y, Trifarina gracilis germanica Gush. et Edwards, Bifarina selseyensis (H. Ali. et Ear- land), Triloculina trigonula d'O r b i g n y, QuinqueloculinaimperialiŚ H a n n a et H la n n a, . Uvigerina spinicostata C u s h. et Jar v i S, Lenti- cV-lina dimorpha T u t k o w s k i, L. herrmanni (A n d r e a e), Lenticulina sp., ,!,rifarina sp., Bolivina sp., Reussella byramensis (C u s h m a n), R.
o'berburgensis (F r e y), Asterigerina bimmammata G li m b e 1, A. cyclops D Drr e'e n, A. bartoniana (T e n D a m), A. aberysthwithi H a y n e s A. rotula K a u f m a n n, Asterigerina sp., Discorbis carinatus (T e r q u- e m), Neoeponides schreibersi (d'Or b i g n y), Rotalia audouini d'Q r b i g- n y, Pararotalia lithothamnica (U h 1 :i; g), P. aff. lithothamnica pinarensis (C u s h. et B e r m u d e z), P. armata (d'O rb.), P. audouini (d'O r b i g.- n y), P. marginata (d'O rb.); Cibicides rzehaki G r z y b o w s ki, C. om- phalius (G r z y b.), C. westi H o we, Cibicides sp., Anomcilina granosa Hantken, Neoconorbina obvoluta (Terq.), Melonis affine (Reuss), Nummulites orbignyi (G a 1 e o t t i), N. concinnus Jar z e v ,a, Cancris auriculus (F i c h t e 11 et M 011).
Z porównania prmdstawionych trzech 2leSpołów .otwornicowych gór- nego eoceńu Qbs'zaru Pols:ki. wynika, że7JeSpoły I i II reprezentuje fauna zimnolubna (zróżni'OOwana tylko dzięki odmiennemu w:ielrowi), a 7iespół
III fauna ciepłQlubna. Te trzy7JeSpoły otwornicowe górnego eocenu re- prezentowane są głównie przez fQrmy bentoniczne. OtwQrnice plankto- niczne są bardzo nieliczne i występują na ogół w pojedynczych eg.zem- plarzach.
W zespole I stwierdzono obecność (K. Pożaryska., S. Locker, 1971) Truncorotaloides "ohri . B r
o
n n i m a n n et B e r m u d e Z, 'Globigeri- noides maC1'opora H a g n, Turborotalia centralis (C u s h m an et B er"m u d e z), Globige1'ina ampliapertura B o 11 i, G. praebulloides B 1 o w. Na tej podstawie wi,ek osadów oznacrono na dolną wnę eocenu górnego ~
Globigerapsis semiinvoluta.
Osady zawierające ten21espół stanowią w Polsoe wschodniej naj dalej na zachód wysunięty punkt tego typu biofacji (z tego typu mikrofaUl!lą)
szeroko rozprzestrzenionej na obszarze starej platformy wschodnioeuro- pejskiej. Reprezentują one dolne ogniwo piętra kijowskiego, doskonale
rozwiniętegQ przede wszystkim na Ukrainie (O. K. Kaptarenko-Czerno- usowa, 1951, 1956).
o
górnym eocenie w Polsce 63Na przestrzeni paleogenu w obrębie starej platformy, a głównie na terenie ZSRR, maksimum transgresji przypada na górny eocen. Osady tego morza zwane są tam ·piętrem kijowskim. Do piętra kijowskiego zaliczane są już:najwy7m'.e ogniwo eocenu środkowego, wszystkie osady eocenu górnego oraz najni21sze poziomy dolnegp oligocenu.
Morze piętra kijowskiego byłosreroko rozlane, w Polsce obejinowało wschodnią polać kraju (okolice Siemienia), na północy wyniesienie
r.e:..
by, a na pólnoonym wsohodz:ie Mikaszówkę itp. Ku południowi i miało
ono szerokie polącze:niez Tetydą poprzez depresje Morza Czarnego i Mo- rza Kaspijskiego, a ku wschodowi łączyło się z ooe.anem ()ibejmują~m
Fig. 1. Późnoeoceńska transgresja morska na obszarze Polski pozaikarpackiej i naj- wamiejsze punkty występowania osadów górnoeoceńskich
Lare Eocene marine transgression in the extra-Carpathian Poland and main micro- fauna! !ocalities
obszar Kaukazu, Palestyny, Iranu. W swyoh południowych partiach sta-
nowiło więc ono pólnocne rubieże prowincji śródziemnomorskiej czy też
reliktowy.ooean Tetydy. -
Polnoc:ne granice wczesnego morza piętra kijowskiego zbiegają się
z grubsza z północnym obrzeżeniem aulakogenu dniepro"Wsko-donieckie-
64 Krystyna POŻ8.ryska, Ewa Odrzywolska-Bieńkowa
go, podczas gdy późniejszy eoceński zasięg morza kijowskiego znacznie
je przekroczył. . .
. OdpoWiednik:i. piętra kijowskiego znane są dobrze w :południowej Ęu
ropie, północnej Afryce . i w Meksyku. Tak szerokie rozprzestrzenienie morza. kijowskiego Widział już N. A. Sokołow (1895). .
Piętro kijowskie trwało długo, stąd osady jego są, nader silnie zróżni
COWiane. Najstarsze, to piaski glaukoniItow~kwaroowe zkon.kr€cjami fo- sforytowyini w spągu. Dostarczają one s"\:ioslunlrowo bogatego, jak na fa-
cję platrormową, p1a.nktonu w postaci globigerin i globorotalii oraz bar- dzo bogatego bentosu z Marginulinq behmi. Ml!ods.ze warsrtwypiętra
kijowskiego zaWierają zespół z Globanomalina micra. .
Osady występujące w Polsce wschodniej repre7JeIlitują naj starsze og- niwa górnego eocenu z Marginulina behmi (K. Pożaryska., 197,6), a osady
występujące w Polsce północnej - nieco młodsze ogniwo z Globanoma- lina 'micra (E. Odrzywolska.-Bieńkowa, 1972a, b, 1974). Najstars:rego ogni- wa piętra kijOWSIkiego, poziom G. crassaformis, w Polsce dotychczas nie stwierd:zlono. Te dwa stWierdzone w Polsce ogniwa' reprezentowane są
prrez mikrofauny zi.mntOlubne proWincji borealnej - wschodnioeuropej- skiE'j. Wszystkie natomiast m.a1eziska nutmu!liiliw i licm.ych ciepłolubnych
g.atunków górnoeoceńsk:i.ch w Wielu punktach. Polski zachodniej i po- hldniow<>-'Zachodniej należą do prowincj'iJ ciepłolubnej - zachodnioeuro- pejskiej.
Z powyżsrego wynika, że górnoeooeńsk:a transgresja - ta która do-
tarła do Polski ze wschodu i która pO'ZOStawila osady w postaci Wiarstw z Siemienia, a w późniejsrej fazie na wyniesieniu Łeby - w zasadzie nie przekroczyla zachodniej granicy starej platformy wscilodnioeuropejskiej.
Transgresja górnoeooeńska dotarła do PolSki wzdłuż aułakogen.u
dnieprowsko-donieckiego, wykorzystując jego stare za10żenia tektoniczne.
Osiągnęła depresję poleską, leżącą międzykrystaliczn.ym masywem
ukraińskim od południa a masywem białoruskim od pó1!nocy i przekr~
czyła (A. G. Ber, 1963) wał scytyjski, łą,czą,cy te dwa masywy, 00 jest przeciwne twierdzeniom N. S. Szaiskiego (:1924), iż zatrz:ymala się ona przed tym wałem, stanoWiącym rodzaj bariery dla morza postępującego
od wschooo. Obecność osadów g6rnoeoceńsk!ich w okolicach Siemienia.
ugruntowuje supozycję wyrażoną przez A. G. Ber. Za faktem dO't..arocia tej transgresji do okolic Siemienia re wschodu przemawia również zna- lezienie pewnych gatunków otwornic nie znanych w Europie zachodniej, j,ak np. Trimosina sectile i Anomalina nonioninoides. Następna faza tej
rozszerzającej się transgresji górnoeooeńskiej objęła teren Polski pół
nocnej, Białoruś (A. B. F'uJrsen.lro, K. W. Fursenko, 1961), Litwę (A. B.
Fu.rsenko, K. W. Fursenko, 1961; A. GrigialiS, W. Bał11akis1 in., 1971), wyniesienie Leby (E. Odrzywolska-Bieńkowa, 1972a, b) i Polskę północ
no-wschodnią - Mika'Szówka (E. Odrzywolska-Bieńkowa, 1974).
Inne mor:re tegoż wieku zajęło całą brtl7Jdę północnoeuropejską, wkraczając poprzez K.anał La .Manche; parudniową AIiglię (D. Curry, 1968; M. Norvick, 1970), półnOcną Francję (Y. Le CalVelZ, 1.970), Morze
Północne, Belgię (Y. P. H. Kaasschieter, 1961), Holandię, RFN, NRD (Y. von Kiesel, 1970), Danię do Polski zachodniej. Ten postępujący pro-
o
górnym eocenie wP()lsce 65ces jest dobrze datowany prnez numulity i inne gatunki otwornic, noto- wane VI wielu punktach wymienionycll· kraj;ów. Narzuca. się tu pytanie, czy to ciepłolubne rnorre górnoooceńskie nie miało poł.ąc:re:rUa. bezpośred
niego z Tetydą również i poprzez Polskę, ewentualnie p:rzez reaktywo-
waną Bramę Morawską, skoro w Karpatach (nie fliszowych) ,stwierow- no dość 7lblironezespoły otwornicowe (J. Blaicher, 1961).
Tak·więc :pod.śumowując, należy stwie:rdzić, że na górnoeooeńskie m0-
rze epikontynentalne Europ~ sldadały się dwa zasadnicre baseny, wschodnio- i ~nioeuropejsjki, ze stos'UlIlkOWo słabo wymieszanymi faunami otwornicowymi. Basen wsohodnioeuropejski. reprezentował pro-
wincję ,zimnolubną _ . borealną, podczas gdy basen zachodnioeuropejs'ki
prowil1Jcję ciepłolubną.
W rezultacie stwierdzenia w górnym eocenie obszaru Polski tak za- sadniczo odmiennyoh zespołów otwornicowych, zarysowuje się · pytanie:
00 rozdzielało morza, które one zasiedlaly? Bariera rozdzielaj ąca te m0-
rza ma ogólny kierunek NW -SE i pokrywa się w przybli:żleniu z biegiem plakantyklinoriUJm środlrowopolsk:ieg~ i z krawędzią starej platformy wschodnioeuroPejskiej. Przyc:zyriy . jej is1lnd.enia rudeży się doszukiwać
w posthumnydh ruchach, jakim cały ten obszar :podlegał bezpoSrednio po ruchach laramijslOch; Te ostatnie zakończyły się w paleocenie. Ru-.·
chom tym prawdopodobnie nie u1egla północna część p1akantyklinorium,· która byla najmniej mobilna w mezoroiku, pod1egając najslabszej subsy- dencji inajslabszym ruchom inwersyjnym. Obecność niemenllldóiWanyCh.
osadów gómokredowych w tejczęściantyklinorirum (niecka trzebiato- wska) wskazuje na słaby mobilli'zm. Pr~zcza się więc, że wymiana faun ·w górnym eocenie w zbiornikach centralnej Europy odbywala się głównie tą drogą, która zapewne obejmowała i znaczną część Bałtyku.
Po~ostałe· partie plakantykliJnorium. stanowiły~;pewne I10dzaj podmor- skiego, może częściowo wyłonionego
waru,
w jaki'ś sposób utr'lidnJiająoegowymianę faUlny. . . . . . . ..
Morze epikontynentalne Europybyłio w górnym eooe:n.ie oddzielone od oceanu Tetydy równoleżnikową barierą lądową, na którą sldadał: ~:
tnasyw ukr.aiński, Wyżyna Małopolska, masyw czeski. i wyżyny środk0-
woniemieckie: Ewentualnie· tylklo BraIilia Morawska stanow2a przerwę czasową w tej równoleżnikowej barierze, chOć nie ma na to ~red';:
nich dówodów. Pogląd ten jest spr21ecz:ny :'re stwierdzeniem Ch. Pomero- la (1973), który uważał, że basen. NW Europy był w eocenie górnym cał
kowide odizolowany od Atlantyku, a lrontaldowal się z Tetydą dopiero. w depresj;B.ch M(}rza Czarnego i Morza Kaspijs.kiego. .
... Supozy.cję, iż w górnym eocenie Polska byla obszarem objętym tra:ns-
gresją morską zarówno od zachodu, jak i 'ZJe wschodu iże wody tych tr:ans.gr€sji VI niewielkimtyl.ko stoipniu uległy wy~eS'zaniU:, potwierdza
skład mineralny osadów z Siemienia. Wykazuje
on
du:2lo większe analogie z utWorami tego wieku pochodzącymi z masywu ukraińSkiego niż Z osa- dami. glaJUkOlnitowymi niecki warszawskiej (B. KosmOlWSlka-Ceranowicz, G. Kocisrewska-Musial, T. Musiał, 1976). Znaczne ró2mioe w s.ldadzie mi-n~a1nym zaznaczają się również między osadami z Siemienia a osadami górnooocefukimi Polski północnej (B. Kosmowska-Ceranowicz, T. Hancz- ke, G. Kociszewska-'Musial, 1974).
Godny odnotowania jest fakt, że dwa spośród trzech wymienionych
66 Krystyna Pożaryska, . Ewa Odrzywolska-Bieńltowa
wyzeJ z.espołów otwornic· górnoeooeński.ch znajdują, się·· W obrębie war- stw pomorskich na1eżący'ch do górnego eocenu (według schematu E. Ciu-- ka, 1974). Są to: 'zespól III ciepłolubny z Pararotalialithothamnica i nu-
. mulitami z obszaru monokl~ny przedsudec:kiej oraz 'zespół I 'zimnolubn~
z Polslą wschodniej (Siemień). Zespól II zimnolubny z rejonu Zatoki Puckiej, wyniesienia Łeby i p6łnocno-wschodniej Polski (Mtkaszówka)
występuje według tegoż schema1JUJ już w warstwach mosińskich dolnych, a więc w osadach latorfu.
ZaJdad Paleozoologii PAN Warszawa, Al. 2:wtrki i WiguI"Y 93·
Zak~1Ild Stratygm:fii Instytutu GeologiO'llIleg<l Warszawa, ul. Rakow'lecka 4
Nadesłano dnia 30 marca 1976 r.
.PISMlENNICTWO
BLAICHER J. (1961) - Pożiom wapiennej mik:ro:tauny. W górnym eocenie serii magurskiej. BiuI. Inst. Geol., 166, p. 1-59'. Warszawa.
CIMASZEWSKI L. (1964) - Uwagi o utworach trzeciorzędu Polski zachodniej.
Geof. i Geol. naft., nr 617, p. 171-175. Kraków.
CIUK E. (1974) - Schematy biostratygraficznepaleogenu Pols'ki poza Karpatami·
i zapadliskiem przedkarpackim. Biul. Inst. Geol., 281, p. 7-45. Warszawa.
CURRY D. (1968) - Colloque sur l'Eocene, Exc. en Angleterre.
KAASSCHIETER l. P. H. (1961) ~ Forimli.nifera of the Eocene of Be1gium. Mem.
Inst. Roy. Sci. Nat. Belg., 147, p. 1-271. Bruxelles.
KIESEL Y. (1970) - Die Foraminiferenmuna der Paliiooiinen und EO'iliinen Schichtenfolge der Deutschen Demokratischen Republik. Paltiont. Abh. A, 4, p. 16~94. nr 2, .Berlin.
KIESEL Y., LOTSCH D. (1963)- Zur Mikrofauna des siidbrandenburglschen. Ober- ec>2JIlns. Z. Geologie, 12, z. 38. Berlin.·
KOSMOWSKA-CERANOWICZ B., HANCZKE T., KOCISZEWSKA-MUSIAL G.
(1974) - Osady trzeciorzędowe z wierceń rejonu Gdańska. Pr. Muzeum Ziemi, nr 22. Warszawa.
KOSMOWSKA-CERANOWICZ B., KOCISZEWSKA-MUSIAL G;, MUSlAL T.
(1976) - Mineralogiczno-petrograficzne podstawy wydzieleń kompleksów osa- dów trzeciorzędowych i "preglacjalnych" w profilu Hipolitów. Kwart. geol., 20, p. 365-379, nr 2. Warszawa.
LE CALVEZ Y. (1970) - Contribution
a
l'etude des Foramini.f.eres IN'i!eogimes du bassin de Parls. Cahier de Pałeont., CNRS.MARTINI E., RITZKOWSKI S. (1970)· - S1ntigraphische Stelltmg der obe.reodnen Sande von Mandrikovka (Ukraine) und Parallelisierungs-Moglichkeiten mit . Hilfe des fossilen Nannopl~ns. Newsl. Stratlgr., 1-2, P. 49-60. Lelden.
MATL K., ŚMIGIELSKA T. (1977) ~ Morskie osady paleogenu między Glogowem a Sieroszowicami. Rocz; Pol. Tow. Geol., 47, nr 1. Kraków.
NORVICK M. (19'70) - Foraminifera from the English Upper Eocene (manuskrypt).
University College of London.
o
górnym eocenie w P,)lsce 67ODRZYWOLSKA-BIE:mcOWA E. (1966) .;.... Ó m.ikrofaunistycznej granicy eocenu i oligocenu na Kujawach. Kwart. geol., 10, p. 1072-1078, nr 4. Warszawa.
ODRZYWOLSKA-BIE:mcOW A E. (1967) - Utwory trzeciorzędowe z otworu ~zcze
cin IG-l w świetle 'badan mikropaleóntologicZnYch. Kwart. geol., 11, p. 624- 627, nr 1. Warszawa.
ODRZYWOLSKA-BIE:mcOWA E.(197~a) - Wstępne wyniki badań mikrofaunistycz~
nych starszego trzeciorzędu rejonu Zatoki Puckiej. Prz. geol., 20, p. 570-573, nr 12. Warszawa.
ODRZYWOLSKA-BIE:mcOWA E. (1972b) - Wyniki badań mikropaleontologicznych starszego' trzeciorzędu w wierceniu KoszaIi~ IG,;,l. prz. geol.,21, p. 527, nr 11.
Warszawa.
ODRZYWOLSKA-BIEŃKOW A E~ (1973a) - Mikrofal.ma starszego trZeciorzędu w rejonie Sieroszowic. Prz. geol., 21, p. 377, nr 'i. Warszawa.
ODRZYWOr..SKA-BIEŃK.OW A. E. . (l973b) - Wyniki badań ~faunistycznych.
W: Szczecin IG-l. Profile głębokich otworów wiertniczych Inst. GEiol. z. 6, p. 92-96. Inst. Geol. Warszawa.
ODRZYWOLSKA-BIE:mcOW A E. (1974) - WyDiki badań mikroPaleontologicznych starszego trzeciorzędu w otworze wiertniczym Mikasz6Wka. Biul. Inst Geol., '281, p. 109-117. Warszawa.
ODRZYw'OLSKA-BIENKOW A E. (1975) - Osady paleógenu w wierceniu Miechów (monoklina przedsudecka) w świetle badań mfkropaleonto1Ogicznych. Prz. geol.,
23, p. 407-408, nr 8. Warszawa. .
i OLEMPSKA E. (19'73) - Górnoeoceóskie numulity z wiercenia Damasławek w pół~
nocnO-zachodniej Polsce. Acta palaeont. pol., 18, p. 211-218, nr 2. Warszawa.
POMEROL Ch. (1973) - Ere Cenozoique. In: Stratigraphie et Paleogeographie.
Paris. ,
P02ARYSKA K:, LOCKER S. (1971) - Les organismes plauktoniques de l'Eocene superieur de Siemień, Pologne orientale. Rev. Micropal., 5, p. 57-72. Paris.
P02ARYSKA K (1976) .:.... Dislrlbution and roures of roigration 0If the' late 'Eoce'lie foraminifers. Biul. VII African ColI. Micropaleontology. n~Ife.
POZARYSKA K. (1977) - Upper. Eoce:ne forami.nifera otEast Polarid and their palaeogeographical meaning. Acta palaeont. po!., 22, nr 1. Warszawa.
SEP A. r. (1963) - IIa.neoreorpa«l»m reppBTOpHll npHIDITCKOrO Dporn6a H ceBepO-3ana,zJ;HOłt 'łacTH .zmenpOBCKO-,l(OHeJ:U(oi!: BDa,l(Hlłl>I B IIaJIeoreHoBoM nepHO,l(e. Tp. BCErEH, .H.· C.,
91. JIeHHHl'pa,l( .•
'. rPHnu.rnC A.,SAJITAKHC B."KATHHAC B. (1971) - CrpaTBrpa4JIDł naneoreHoBhIX OTJIO- )KeBHi!: UpH6aJlT.HICH. H3,l(. AH CCCP, cep. reon., 1'& 3. MocKBa.
KAnTAPEHKO-lIEPHOYCOBA O. K. (1951) - KHeBcKHłt Jlpyc H :meMellTLl ero naneore- orpa4JHlI. Tp. HHcr. reoJl. Ha)'K, Nil 3, CTp. 1 - 178. KReB.
KAlITAPEHKO-lIEPHOYCOBA O. K. (1956) - ~oPaMiRll4JepH WBcbKoro Jlpycy ~po
BCKO-,l(Olle~oi 3aDa,I{.IlHbl Ta rriBm'IHo-3aXi,znmx OKPaW ,l(OHeJ:U(oro 6aceitHy. Tp. HHCT.
reoJI. Ha)'K AH YCCP, cep. CrpaT~ H naneoHT., BRD. 8. KHiiB.
COKOJIOB H. A. (1895) ~ O HIDItIIeTpeTlI'łllWX OTJIO)KęHIDIX lO)KHołt POCHll. Tp. 6. K. T., BbDl. 2.
~YPCEHKO A. B., ~YPCEHKO K. S. (1961) - ~OpaMHHH4JepH BepX.IIero 3On;eHa BeJIOpyCCHll H DX crpaTHI'pa4JnecKoe 3Ha'łeHHe. I1aneoBT. II CrpaT. SCCP Hucr. reon. HaYK, c6.
3, CTp. 246 - 361. MHl!CK.
IllATCKHJ!i H. C. (1924) - CrpaT.IU'pa4JlIlI li Ten'OlIHKa BepmeMeJIOBJ,lX H HIDItIIeTpeTJł1DIWt OTJlO~ ceoePHOit QKPIlHllIoł .D;oHeJ:U(oro KPJl)Ka. Tp. K. M. ;...
68 Krystyna Po?;aryska, Ewa Odruwolska-BienIrowa.
KphlC'l'LUIa IIO:>KAPLICKA, 3Ba O,lOKIffiOJIbCKA-IiEHhKOBA
o BEPXHEM 30QEHE B IIOJILIIIE fe3IOMe
B BepmeM 3O~eHe Ha Tepplfl'OpHH IIOJIblllH c~ecrBOBaJlO ,[IBa MOPCKBX 3aJIHBa, O,ll;HH np.ll- meJI C BOCTOxa, BTOPOit C 3ana,na. Cpe):IHenOJIbCKHit ail.TmtJDmopHil: B TO apeMJI lIBrom.ClI, BePOJrIJlO, 6apbepOM, KOTOphlit OT,[Ierom. 3aJIHB XOJIo,ll)ioro BOCl'O'IROro MOPR OT TenJIOrO 3ana):IHOro. 0 OT- CyrCTBHH Henocpe,[lCTBeHHbJX OTKPLrrhiX npOJIHBOB Me)K):ly 3UIMH MOPRMJI CBH,!J;ereJIbCTBye-r )l,Hq..
cPepeHlJ,HpOBaHHaR MHKPocPaYHa :nux 6acceitHoB. BoCTO'IHbJit 6acceitH xapaK'I'epH3yeTC~ ,HaJIH- 'IHeMrpyJlDbl cPOPaMHHHcPeP, BKJIIO'IllIOm.eR Marginu/ina behmi, TrimQsina sectile H Bu/imina subtruncana, H nPIi,[lCTaBIDIeTlOHY Globigerina semiinvQluta, cooTBeTCTByromyIO 17 Hli.HHOIIJIaH- KTOHlio:l!: lOHe. CeBepHhlit 6acceitH, .JIBJI.JIIO~CR ,[IaJIbHeiiniHM cPparMeIrrOM BOCrO'IHOro 6ac- ceitHa, XapaKTePH3yeTCRHaJIH1IHeM: rpynin.x cPopaMHHHcPep, CO,[leplKalIJ,eit AstacQlus decorata- Bulimina aksuatica,' JlBJIRRci> 30HOR GlobaniJmidina micra. 3ana,l(Hb1it 6acce:itH, CO,[lepiKa.IlQiIiI: Para- rotalia lithothamnica, P .. aoduini, npe,[lCTaBJIReT co60R lOHY Globigerina danvillensis. HaJI.II'I.He B nOCJle,ll)ieM 6acce:itHe uyMMyJIHTOB H @yrHX TeDJIOJII06l1BblX xapnaTcKmC; cPOPM CBH,!J;eTeJlb- CTByeT 0 B0306HOBJIeHHe B3TOT nepHO,[l coo6meHWI Me)K):ly 6acceitHaMH 'Iepe3 MopaBcme BOpO'I'a HO, CMemeHHH cPayH.
Krystyna POZARYSKA, Ewa ODRZYWOLSKA-BIEnOWA
ONTBE UPPER EOCENE IN POLAND
Summary
In the Upper Eocene the area of Poland was influenced by marine trans- gressions coming from the west as well as from the east. The' Mid-Polish Anti- clinonum presumably acted as a land barrier, separating warm sea stretching on the west and colder East-European sea. The lack of any direct connections between these' basins is indicated by differences betweenmicrofaunal assemblages. The East-European marine basin was characterized by foraminifer assemblage with Marginulina behmi, Trimosina sectileand Bulimina subtruncana of the Globi- gerina semiinvoluta Zone (corresponding to NP 17 zone). The northern basin, re- presenting an extension of the former, was characterized by the assemblage com- prising AstacoZus decorata and Bulimina aksuatica (the Globanomalina micra zone).
The West-European basin was characterized by Pararotalia lithothamnica and P. aoduini .,representative of the Globigerina danvillensis zone. The presence of num- mulites and other warm-waterCarpathian forms in the latter basin indicates that Tethyan elements were entering that basin not only from west but also from the south, through the Mora.vian Gate reactivated at these times.
TABLICA I
Zespół (assemblage) I Fig. 1-3a, b). Trimosina sectile T e r G r i go r j a n c
a - widok od strony bocznej, b - widok od strony ujściowej; pow. 110 X
a - side view, b - aperturalview; enl. X 110
Fig. 4-5a, b-6. Caucasina alpina E s p i.t a l i e et s i g a l
a - widok od strony bocznej, b - widok od strony ujściowej; pow. 140 X
a - sideView, b - apertural view; enl. X 140 Fig. 7. Bolivina fastigia C u s h m a n
Widok od strony przedniej; pow. 85 X Frontal view; . enl~ . X 85
Fig. 8a, b. Bolivina antegressa S ub b o t i n a
a - widok od strony przedniej, b - widok od strony ujściowej; pow. 120 X a ~ frontal view, b - apertural view; enl. X 120
Fig. 9a,' b. Lagena gracilicosta R e u. s s
a - widok od strony bocznej, b - widok od strony ujściowej; pow. 85 X
a - side view, b - apertural view; enl. X 85 . . Fig. 10a-c. Trifarina labrum S u b b o t i n a
a - widok od strony bocznej, b - widok od strony przedniej,
c -
widok od stronyujściowej; pow. 120 X . .
a - side view, b - frontal view, c - apertur al view; enl. X 120 Fig. 11a, b. Bolivina regularis N u t t a II
a - widok od strony przedniej, b - widok · od strony bocznej; pow. 170 X
a""':
frontal view,b - side view; enl. X 170TABLICA Il
Zespół (assemblage) I Fig. la-c. Asterigerina falcilocularis S u b b o t i n a
a - widok od strony grzbietowej, b - widok od strony brzusznej, c _ . widok od strony bocznej; pow. 120 X
a ~.spiral view, b - umbilical view, c - side view; enl. X 12Q Fig. 2a, b. Raphanulina inaequalis (R e u s s) ' .
a - widok od strony bocznej, b - widok: od strony przedniej; pow. 33
><
a":"" side view, b - frontal view; enl. X 33 Fig. 3. Marginulina behmi (R e u s s) Widok od stvony bocznej; pow. 70 X Side view; enl. X 70
Fig. 4a, b. Gyroidina soldanii d'O r b i g n y
a - widok od strony brzusznej, b. - widok od strony grzbietowej; pow. 57X a - umbilical view, b - spiral view; eol. X 57
Fig. 5a, b. Florilus winnianus (H o w e)
a' - widok od strony przedniej, b - widok od strony bocznej; pow. 57 X
a - frontal view, b - side view; enl. X 57 Fig. 6a, b. Elphidium hiltermanni H a g n
a - widok od strony bocznej, b - w:ido~ od strony przedniej; pow. 66 X
a - side view, b - frontal view; enl. X 66 Fig. 7. Vaginulina sp.
Pow. (eol.) 110 X
Fig. 8a, b. Furssenkoina halkyardi (C u s h m a n)
a - widok od strony przedniej, b - widok od strony bocznej; pow. 53 X a - frantal view, b - side view; en!. X 53
Fig. 9a-c. Epanides acutimargo (H a l k y a r d)
a - widok od strony brzusznej, b - widok od strony grzbietowej, c ... widok od strony bocznej; pow. 62 X
a - umbilical view, b - spiral view, c - side View; en!. X 62 Fig. 10a, b. Baggina subconica I(T e r qu e m)
a -widok: od strony grzbietowej, b -:- widok od strony brzusznej; pow. 66 X
a - spiral View, b - umbilical view; en!. X 66 Fig. 11. Globłgerina praebuZloides B l o w Widok od strony brzusznej; pow. 110 X Umbilical view; en!. X 110
TABLICA III
Zespół (assemblage) II Fig. 1. LenticuZina mammiligera Kar r e r
Widok od strony bocznej; pow. 30 X Side view; en!. X 30
Fig. 2. Nodosaria affinis d' O r b i g n y Widok od strony bocznej; pow. 30 X· Side view; en!. X 30
Fig. 3a,. b. Siphonina praereticuZata Kr a e v a \
a ... widok od strony grzbietowej, b - widok od strony brzusznej; pow. 30 X a - spiral view, b - umbilical view; en! .. X 30
Fig. 4a, b. Bagginia iphigenia (S a m o i l o v a)
a - widok od strony brzusznej, b - widdk od strony grzbietowej; pow. 30 X a - umbilical view, b - spiral view; enl; X 30
Fig. Sa, b. Cibicides biumbonatus F ura s e n k o et F u r s s e n k o
~ .. - widok od strony brzusznej, b - widok od strony grzbietowej; pow. 30 X a - umbiUcal view, b - ' spiral view; en!. X 30
Fig. 6a, b. Eoeponidella lucida (M i n a k o v a)
a - widok od strony brzusznej, b - widok od strony grzbietowej; pow. 30 X a - umbilical view, b, - spiral view; en!. X 30
Fig. 7. LenticuZina dimorpoo (T u t k o v s k i) Widok od strony bocznej; pow. 30 X
Side view; enl. X 30
Fig. 8. Bifarina millepunctata (T u t k o v s k i) Widok od strony bocznej; pow. 30 X
Side view; en!. X 30
TABLICA IV
Zespół (assemblage) II Fig. 1, 2. Astacolus deco-rata (R e u s s)
Widok od strony bocznej; pow. 30 X Side view; en!. X .30
Fig. 3. Sipho-nina kaptare~ki Kra e v a Widok od strony brzusznej; pow. 30 X Umbilical view; en!. X 30
Fig. 4. Spiroplectammimi azoviensis N i k i t i n a Widok od strony przedniej; pow. 30 X
Frontal view; en!. X 30
Fig. 5. Gutt1Llina gracillima (T u t k o v s k i) Widok od strony przedniej; pow. 30 X Frontal view; en!. X 30
Fig. 6. Bulimina aksuatica' 1\1 o r o z o 'v a Widok od str~ny przedniej; pow. 30
X '
Frantal view; enl. X 30
Fig. 7. Bolivina nobilis H a n t k e n Widok od strony przedniej; pow. 30 X Frontal view; enl. X 30
Fig. 8a, b. ,Melonis affine (Re u s s)
a - widok od strony bocznej, b - widok od strony przedniej ; pow. 30 X a':' side view, b - frontal view; enl. X 30 " . Fig. 9a, b. Heterolepa perlucida (N u t t ali)
a - widok od strony grzbietowej, b - widok od strony brzullznej; pow. 30 X
a - spiral view, b - umbilical view; enl. X30 .
Fig. 10. Anomalina affinis (H a n t k e n) Widok od strony bocznej; pow. 30 X Sida view; enl. X 30
Fig. 11. Globanomalina 1ńicra (C o l e) Widok od strony bocznej; pow. 30 X Side view; enl. X 30
TABLICA V
Zespół (assemblage) ItI Fig. 1a-c. Cibicides omphalius (G r z y b o w s k i)
a - widok od strony brzusznej, pow. 65 X; b, c - widok od strony grzbietowej:
pow. 84 X i 74X
a - umbllica1, view, enl. X 65; b, c - spiral view; enl. X 84 and X 74 Fig. 2. Pararotalia lithothamnica (U h l i g) .
Widok od strony brzusznej; pow. 135 X Umbllicalview; en!. X 135
Fig. 3. Pararotalia marginata (d' O r b i g n y) Widok od strony brzusznej; pow. 56 X Umbilical view; en!. X 56
Fig. 48, b. Cancris auriculus (F i c h t e 11 et M o II)
a - widok od strony brzusżnej, pow. 125 X, b - widok od strony grzbietoWej, pow. 130 X
a - umbilical view, en!. X 125, b - spiral view, en!. X 130 Fig. 5. Pararotalia arcuata (d' O r b i g n y)
Widok od strony brzusznej; pow. 93 X Umbilical view; enl. X 93
Fig. 6. Pararotalia aff. lithothamnica pinarensis (C u s h m a n et B e r m u d e z) Widok od strony brzusznej; poW. 84 X
Umbilical view; enl. X 84
Fig. 7. Planorbulina difformis R o e m e r Widok od strony grzbietowej; pow. 60 X Spiral view; enl. X 60
Fig. 8a, b. Nonion affine (R e u s s) . a - widok od strony bocznej, pow. 85 X, b -widok od strony przeą.niej, pow.· 84 X a - side view; en!. X 85, b - mmtal view; en!. X 84
TABLICA VI
Zespół (assemblage) III -.
Fig. la, b. Asterigerina bartoniana (T e n D a m)
a - widok od strony brzusznej, 'b - widok od strony grzbietowej; .pow. 73X a - umbilical view, b -:-spir~l view; enl. X 73 ..
Fig. 2. Asterigerina aberysthwithi (H a y n
e
s) Widok od strony brzus·znej; pow. 140 X Umbilical view; en!. X 140Fig. 3 .. Bifarina selseyensis (H e r o n A 11 e n . et E r l a n d) Widok od strony boc~nej; pow. 150 X
Side view; enl. X 150'
Fig. 4, 5. U vigerina spinicostata C u s h m a n et Jar v i s Widok od strony bocznej; fig . • pow. 154 X, fig. 5 pow. 160 X Side view; fig. 4 enl. X 145, fi,g. 5 eol. X 160
Fig. 6. Trifarina gracilis germanica (C u s h m a n et E d war d s) Widok od strony bocznej; pow. 130 X
Side view; en!. X 130
Fig. 7a-{!. Neoconorbina obvoluta (T e r q u e m)
a - widok od strony grzbietowej, pow. 47 X, b - widok od strony bocznej,pow.
. . . . 55 X, c....;.. widok od strony brzusznej, pow. 51 X
a - spiral view, enl. X 47, b - sideview, en1. X 55, c -:- umbilica1 view, en1 X 51 Fig. 8. Cibtcides rzehaki G r z y b Q W s ki
Widok od strony brzusznej; pow. 130 X Umbilical view; enl. X 130
Fig. 9. Eponides polygonus Le C a l v e z Widok od strony brzuszneJ; pow. 81X Umbilical view; enl. X 81
Fig. 10. Discorbis carinatus (T e r q u e m) Widok od strony brzusznej; pow. 120 X Umbilical view;enl. X 120 .. Fig. 11. Lenticulina simplex (d' O r b i g n y) Widok od strony przedniej; pow. 64 X . Frontal view; enl. X 64
Kwart. geol., nr 1, 1977 r. TABLICA I
<Ii>
8b
y.
, ~ ~ ~ .. " ": 10c
Krystyna POZARYSKA, Ewa ODRZYWOLSKA-BIEŃKOWA - O górnym eocenie w Polsce
Kwa'l"t. geol., nr 1, 1977 r. TABLICA II
Krystyna P02:ARYSKA, Ewa ODRZYWOLSKA-BLEŃKOW A - O górnym eocenie w polsce
Kwart. geol., nr 1, 1977 r. TABLICA III
Krystyna P02ARYSKA, Ewa ODRZYWOLSKA-BIEN"KOW A - O górnym eocenIe w polsce
Kwart: geol., nr l, 1977 r. TABLICA IV
Krystyna POZARYSKA, Ewa ODRZYWOLSKA-BIElil"KOW A - O górnym eocenie w Polsce
Kwart. geol., nr l, 1977 r. TABLICA V
Krystyna POZARYSKA, Ewa ODRZYWOLSKA-BIENKOWA - O górnym eocenie w Polsce
Kwart. geol.. nr 1. 1977 r. TABLICA VI
Krystyna POZARYSKA. Ewa ODRZYWOLSKA-BIEŃKOWA ~ O górnym eocenie w Polsce
