Z ortografią za pan brat. Pisownia wyrazów z literą „h”.

Z ortografią za pan brat. Pisownia wyrazów z literą „h”.

Spotykamy się na kolejnej już lekcji mającej na celu utrwalić waszą wiedzę o pisowni według wybranych zasad. Dzisiaj zajmiemy się wyrazami z literą h . Sprawdzimy jakie reguły pamiętacie, a jakie trzeba powtórzyć i utrwalić. Nie traćmy czasu, zabierajmy się do pracy. Mamy przed sobą wiele ćwiczeń do wykonania.

1. Cele

- rozszerzenie znajomości reguł ortograficznych, - poszerzanie czynnego słownika ucznia.

Umiejętności

- kształcenie umiejętności bezbłędnego posługiwania się odmianą pisaną języka ojczystego, - kształcenie sprawności myślenia.

Uczeń potrafi:

- poprawnie zapisać znane i poznane wyrazy, - sprawnie korzystać ze słownika ortograficznego, - uzasadnić pisownię wyrazów z „h”,

- rozróżnić rzeczownik, przymiotnik i czasownik, - potrafi dobierać wyrazy bliskoznaczne.

2. Metoda i forma pracy

Metody pracy:

- pogadanka heurystyczna, - metoda zajęć praktycznych.

Formy pracy:

- indywidualna, - zbiorowa.

3. Środki dydaktyczne

Słowniki ortograficzne, karty pracy ucznia, mapy.

4. Przebieg lekcji

1. Uczniowie przypominają znane im reguły ortograficzne.

2. Zapisanie tematu na tablicy.

Faza realizacyjna

1. Zebranie i zapisanie reguł związanych z pisownią wyrazów z literą „h”.

Żeby nie tracić czasu, można uczniom rozdać po ustnym przypomnieniu reguł przygotowane wcześniej karty z tymi regułami i wyrazami, które należy po prostu zapamiętać.

(załącznik – reguły) Literę „h” piszemy:

- wtedy, gdy w innych formach danego wyrazu lub w wyrazach pokrewnych „h” wymienia się na g, ż, np.:

wahać się – waga druh – drużyna

- w rozpoczynających wyraz cząstkach: hiper-, hipo-, hekto-, np.:

hiperinflacja, hipodrom, hipokryta, hipoteza, hektopaskal,

- litera „h” występuje na początku wyrazów pochodzenia obcego. Ponieważ w języku polskim takich wyrazów jest dużo, należy zapamiętać ich pisownie. Do najczęściej spotykanych wyrazów należą:

hektar, habit, haft, hak, hala, hałas, hamować, handel, hangar, hańba, harce, harcerz, harmider, hasło, heca, hejnał, hełm, herb, herbata, hiacynt, hiena, higiena, historia, histeria, hodować, hojny, hokej, hodować, honor, hołota, horyzont, hotel, hrabia, hufiec,

- w środku wyrazów, np.:

alkohol, błahy, czyhać, filharmonia, inhalacja, ohydny, rehabilitacja, wahać się, wehikuł,

- w nazwach własnych, np.:

Abraham, Halina, Hamburg, Hamlet, Hektor, Hel, Helena, Henryk, Himalaje, Hindus, Hiszpania, Holandia, Horacy, Kopenhaga, Mahomet, Podhale.

2. Przejście ze sfery rozważań nad ortografią do części ćwiczeniowej zawartej w karcie pracy ucznia.

Przygotowane zestawy ćwiczeń mają za zadanie utrwalić i sprawdzić znajomość pisowni wyrazów z literą „h”. Ćwiczenia uczniowie najpierw rozwiązują samodzielnie, następnie zostają one omówione na forum klasy.

Faza podsumowująca

1. Przeprowadzenie krótkiego dyktanda sprawdzającego.

Tekst dyktanda:

Helena i Bohdan mieszkają na Podhalu. Ich dzieci wyjechały na wakacje na Hel. Bawią się tam

świetnie, hałasując, dopisują im humory. Mieszkają w hotelu, gdzie wieczorami odbywają się huczne zabawy. Huśtają się na huśtawkach, zwiedzają historyczne miejsca. Dużo czasu spędzają na plaży, a na śniadania dostają pyszną herbatę. W przyszłym roku już nie będą się wahać przed wyjazdem.

Po napisaniu dyktanda uczniowie w słownikach ortograficznych sprawdzają wyrazy, z którymi mieli problemy. Następnie nauczyciel omawia zapisany wcześniej tekst.

5. Bibliografia

Gawdzik Witold, Ortografia na wesoło i na serio, Warszawa 2003, Wydawnictwo Oświata.

Polański Edward, Dydaktyka ortografii i interpunkcji, Warszawa 1995, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Nowy słownik ortograficzny z zasadami pisowni i interpunkcji, pod red. Edwarda Polańskiego, Warszawa 2000, PWN.

Wójcik Janina, Nauka ortografii i interpunkcji, Warszawa 1990, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Słownik języka polskiego, pod red. Mieczysława Szymczaka, wyd. IX, Warszawa 1994, Wydawnictwo PWN.

6. Załączniki

Karta pracy ucznia, test, zestawienie – reguły Zadanie domowe

1. Powtórzę i zapamiętam wyrazy z literą “h”.

2. Napiszę krótkie opowiadanie, w ktorym użyję co najmniej dziesięciu wyrazów z literą “h”.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

Zestawienie reguł i wyrazów do zapamiętania

Literę „h” piszemy:

- wtedy, gdy w innych formach danego wyrazu lub w wyrazach pokrewnych „h” wymienia się na g, ż, np.:

wahać się – waga druh – drużyna

- w rozpoczynających wyraz cząstkach: hiper-, hipo-, hekto-, np.:

hiperinflacja, hipodrom, hipokryta, hipoteza, hektopaskal,

- litera „h” występuje na początku wyrazów pochodzenia obcego. Ponieważ w języku polskim takich wyrazów jest dużo, należy zapamiętać ich pisownie. Do najczęściej spotykanych wyrazów należą:

hektar, habit, haft, hak, hala, hałas, hamować,

handel, hangar, hańba, harce, harcerz, harmider, hasło,

heca, hejnał, hełm, herb, herbata, hiacynt, hiena,

higiena, historia, histeria, hodować, hojny, hokej, hodować,

honor, hołota, horyzont, hotel, hrabia, hufiec, hoży,

- w środku wyrazów, np.:

alkohol, rehabilitacja, czyhać, filharmonia, ohydny, błahy, wahać się, wehikuł,

- w nazwach własnych, np.:

Abraham, Halina, Hamburg, Hamlet, Hektor, Hel, Helena,

Henryk, Himalaje, Hindus, Hiszpania, Holandia,

Horacy, Kopenhaga, Mahomet, Podhale, Hipolit, Bohdan.