"Religia w życiu społecznym", pod red. Bohdana Bejze, Warszawa 1995 : [recenzja]

R E C E N Z JE

Vittorio Hösle,

Philosophie der ökologischen Krise (Filozofia

ekologicznego kryzysu

), Moskauer Vorträge, München 1994,

ss. 155.

Ekologia budzi w dobie obecnej duże zainteresowanie. Książka Vittorio Hösle zatytułowana Filozofia ekologicznego Kryzysu jest wynikiem przeprowadzonego przez autora cyklu wykładów w 1990 roku w Filozoficznej Akademii Nauk ZSRR w Moskwie. Autor zauważa we wstępie, że Europa wschodnia (a szczególnie Rosja) jest rezerwuarem duchowych i moralnych mocy, pomocnych do rozw iązania światowych problemów.

Filozofia ekologicznego kryzysu związana jest z grożącą ludzkości totalną katastrofą ekologiczną. Filozofia ekologicznego kryzysu posiada swoją część teoretyczną, związaną z metafizyką i historią filozofii, i część praktyczną wyrażającą się w etyce i konsekwencjach politycznych. Niniejsza książka zajmuje się zasadniczo tą drugą częścią tej filozofii, znajdziemy w niej pięć rozdziałów, odpowiadających pięciu wykładom: 1) Ekologia jako nowy paradygmat polityczny; 2) Duchowo - historyczne uwarunkowania ekologicznego kryzysu; 3) Etyczne konsekwencje ekologicznego kryzysu; 4) Ekonomia i ekologia; 5) Polityczne konsekwencje ekologicznego kryzysu.

Wobec ekologicznego zagrożenia, niniejsza książka jest wołaniem o zmianę myślenia i postępowania człowieka w stosunku do otaczającego go świata. Jest też wezwaniem do zmiany pojęcia natury we współczesnej nauce. Autor ma nadzieję, że ta mała książeczka pozwoli czytelnikowi uświadomić wagę problemu i zmienić swoje konsumpcyjne nastawienie do życia i świata.

Ks. Mieczysław Ozorowski

Religia w życiu społecznym

W roku 1967 ukazał się pierw szy tom zbiorow y W m ircie za g a d n ień

posoborow ych pod redakcją biskupa Bohdana Bejze. Bp prof. Bohdan Bejze

specjalizuje się w zakresie filozoficznej problematyki Boga. Na ATK jest kierownikiem Katedry Filozofii Boga i Religii, należy do Senatu Uczelni i do wielu senackich komisji. Jest on od początku swojej posługi biskupiej mocno zaangażowany w propagowanie dzielą Soboru Watykańskiego II. Dwudziesty tom omawianej serii noszący tytuł

Religia гг życiu społecznym ma sprzyjać kontynuacji soborowej odnowy Kościoła w

Polsce poprzez podjęcie aktualnego tematu obecności religii w życiu społecznym. Prezentowana książka została podzielona na trzy części. Pierwsza część niniejszego tomu składa się z pięciu artykułów: Mieczysław A. Krąpiec, Dobro

wspólne i prawa człowieka wobec wartości chrześcijańskich', s. Zofia J. Zdybicka, Prawo - moralność - obyczaj - religicr, Katarzyna Olbrycht, Rola religii w wychowaniu;

Bp Zygmunt Pawłowicz, A firm acja praw dy i tolerancja'. Mieczysław Gogacz,

U podstaw kultury.

Treść czterech pierwszych opracowań stanowią teksty wykładów wygłoszonych 4 1 1

RECENZJE

na wspólnym posiedzeniu Sekcji Filozoficznej Wykładowców Uczelni Katolickich i Komisji Episkopatu Polski do Spraw Dialogu z Niewierzącymi, dnia 23 kwietnia 1992 roku. Ostatni artykuł to dłuższa wypowiedź prof. Gogacza wygłoszona w toku dyskusji na wyżej wymienionym posiedzeniu. W największej, drugiej części prezentowanej książki umieszczone są następujące opracowania: Jan Paweł II,

W sp ó łczesn e za d a n ia K o śc io ła w P o ls c e; Bp Bohdan Bejze, W śród n a g lą c y c h p o tr z e b

K o ś c io ła; Leon B. Dyczewski OFM Conv., D ro g i e w a n g e liza c ji d zis ie js ze g o św ia ta

w u ję ciu św. M a k sy m ilia n a K o lb e g o; Ks. Stanislaw Kowalczyk, O d n a le ź ć B o g a w

czło w ieku ·, Ks. Andrzej Siemieniewski, B ó g i re lig ia w p e r s p e k ty w a c h la ic k ic h ,

Bp Adam Lepa, O a k ty w n o ść la ika tu w obec m a ss m ed ió w , Abp Władysław Ziółek,

W ych o w a n ie w o b e c n o w y ch w y zw a ń; Ks. Marian Rusecki, P ro b lem n a u c za n ia relig ii

vr s z k o l e; M aria L is ie c k a -B e rk a n , Ewa M ało lep sza , Karol M e is sn e r OSB,

P r z y g o to w a n ie do ży c ia w ro d zin ie w n a u c z e n iu m ło d z ie ż y szko ln ej'. Kard. Paul Poupard, C h r z e ś c ija ń s tw o i k u ltu r a w E uropie', Franc Rodé, W o ln o ść r e lig ijn a a p a ń s tw o w e d łu g S o b o ru W a tykańskiego //; Karl Dedecius, R e fle k sje etyc zn e o n a sze j

te ra źn ie jszo śc i.Treść artykułów tej części ma katolikom żyjącym dziś w Polsce pomóc

do przemyślenia zagadnień najpilniejszych. Zazanaczone jest, że pominięte zostały kwestie alkoholizmu i zagrożeń życia poczętego z racji omówienia ich w 18 tomie serii W n u rcie za g a d n ie ń p o so b o ro w y c h .Teksty zamieszczone w tej części podejmują problem przygotowania młodzieży szkolnej do życia w rodzinie i tekst kardynała Pouparda na temat chrześcijaństwa i kultury w Europie. Wszystkie podejmowane problemy mieszczą się jednak w ramach szeroko pojętego tematu obecności religii w życiu społecznym. Trzecią część książki stanowią artykuły będące streszczeniem lub wybranymi z oryginałów fragmentami publikacji budzących, zdaniem Redaktora niniejszego tomu, szczególnie żywe zainteresowanie. Część ta zawiera następujące teksty: Albert Plé OP, K a ż d y c z ło w ie k j e s t j e d y n y; Jan Paweł II, O w ię zi w ia r y z

m o ra ln o śc ią ', Jean-Noël Dumont, W iara j e s t { ta k że ) kulturą·, Marguerite Léna,

C h rze śc ija ń sk ie p o w o ła n ie w ychow ania·, Bertrand de Mergerie TJ, C h rze śc ija ń sk ie

w y c h o w a n ie w o ln o śc i i je j obow iązków .

Dwudziesty tom serii wydawniczej W n u r c ie z a g a d n ie ń p o s o b o r o w y c h

podejmuje problemy doniosłe i aktualne w dzisiejszej sytuacji. Teraz, kiedy w Polsce obecne są próby usunięcia Kościoła i religii z życia społecznego, zredukowania ich do spraw tylko prywatnych, potrzebne są publikacje wyjaśniające konieczność obecności religii w życiu społecznym.

J a n u s z P ru sin o w sk i

Mo Tempczyk,

Świat harmonii i chaosu

, PIW Warszawa 1995.

Matematyczna teoria chaosu, której poświęcona jest książka M. Tempczyka, profesora w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, specjalizuje się w metodologii nauki i w filozofii nauk przyrodniczych, ma stosunkowo krótką historię. Od momentu powstania jednak wpływa znacząco na naukowe badania w zakresie różnych zagadnień przyrodniczych i pozaprzyrodniczych, zarówno tych, które uważano za dobrze opracowane, jak i tych, które do tej pory sprawiały uczonym niemało kłopotów.