V WOJEWÓDZKI KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

(1)

Etap III – wojewódzki Strona 1

V WOJEWÓDZKI KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

ETAP III − wojewódzki 11 marca 2022 r.

godz. 10:00

Kod pracy ucznia Suma punktów

Czas pracy: 60 minut Liczba punktów możliwych do uzyskania: 100

Instrukcja dla ucznia

1. W wyznaczonym miejscu arkusza z zadaniami konkursowymi wpisz swój kod.

2. Sprawdź, czy na kolejno ponumerowanych 25 stronach arkusza wydrukowano 40 zadań.

3. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś Komisji Konkursowej.

4. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. Wykonuj zadania zgodnie z poleceniami.

5. Rozwiązania zadań zapisuj długopisem lub piórem z czarnym lub niebieskim tuszem /atramentem.

6. Nie używaj korektora.

7. Rozwiązania zadań zamkniętych zaznacz w arkuszu z zadaniami konkursowymi.

W zadaniach zamkniętych poprawna jest jedna lub więcej niż jedna odpowiedź. Wybierz tę odpowiedź lub odpowiedzi i właściwą literę/właściwe litery zaznacz kółkiem, np.:

8. Jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie przekreśl krzyżykiem, np.: i zaznacz kółkiem inną wybraną odpowiedź, np.:

9. Przy rozwiązywaniu zadań możesz korzystać z brudnopisu. Brudnopis nie podlega sprawdzeniu.

Powodzenia!

A

A A

B

(2)

Przeczytaj uważnie wiersz, a następnie wykonaj zadania.

TEKST I

Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu, Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi, Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi, Omijam koralowe ostrowy burzanu.

Już mrok zapada, nigdzie drogi ni kurhanu;

Patrzę w niebo, gwiazd szukam przewodniczek łodzi;

Tam z dala błyszczy obłok? tam jutrzenka wschodzi?

To błyszczy Dniestr, to weszła lampa Akermanu.

Stójmy! — Jak cicho! — Słyszę ciągnące żurawie, Których by nie dościgły źrenice sokoła;

Słyszę, kędy się motyl kołysa na trawie,

Kędy wąż śliską piersią dotyka się zioła.

W takiej ciszy — tak ucho natężam ciekawie,

Że słyszałbym głos z Litwy. — Jedźmy, nikt nie woła!

Źródło: https://wolnelektury.pl

ZADANIE 1. (0−1 p.)

Zaznacz poprawne dokończenie / dokończenia zdania.

Autorem tekstu I jest

A. Wisława Szymborska.

B. Adam Mickiewicz.

C. Cyprian Kamil Norwid.

D. nieznany autor.

(3)

ZADANIE 2. (0−1 p.)

Tytuł tekstu I brzmi A. Sonety krymskie.

B. Ajudah.

C. Stepy akermańskie.

D. Śmierć pułkownika.

ZADANIE 3. (0−1 p.)

Tekst I to sonet, gatunek literacki, który należy do A. epiki.

B. tragedii.

C. dramatu.

D. liryki.

ZADANIE 4. (0−8 p.)

Oceń poprawność podanych stwierdzeń. Wybierz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

A. W utworach lirycznych zawsze występują rymy. P F B. W utworze epickim występuje podmiot liryczny. P F C. W tekście I występuje następujący układ rymów: abba, abba, cdc, cdc. P F D. Typowy sonet to utwór składający się z 14 wersów. P F E. W typowym sonecie występują zwrotki czterowersowe i trzywersowe. P F F. Wszystkie zwrotki w sonecie mają charakter refleksyjny. P F G. Forma sonetu pojawiła się we Francji w XIII wieku, rozwinięta została

następnie przez Dantego i Petrarkę. P F

H. Tekst I powstał pod wpływem przeżyć autora podczas jego podróży po

ciekawych zakątkach Litwy. P F

(4)

ZADANIE 5. (0−1 p.)

Wyrazy „nostalgia” i „tęsknota” to A. eufemizmy.

B. antonimy.

C. homonimy.

D. synonimy.

ZADANIE 6. (0−8 p.)

W odniesieniu do tekstu I oceń poprawność podanych stwierdzeń. Wybierz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

A. Tekst I jest przykładem liryki bezpośredniej. P F B. Słowa „Patrzę w niebo, gwiazd szukam przewodniczek łodzi” mówią

o zagubieniu bohatera w sytuacji lirycznej.

P F

C. Przestrzeń ukazana w wierszu nie zmienia się w drugiej zwrotce. P F D. Podmiotem lirycznym w Stepach akermańskich jest podróżnik

podziwiający wschodnią część Polski. P F

E. W drugiej części sonetu podmiot liryczny uświadamia sobie, jak bardzo jest samotny.

P F

F. Wyrazy: „stójmy”, „jedźmy” to czasowniki w 1 os. l. mn., w trybie

rozkazującym. P F

G. Bohaterem tekstu I jest wędrowiec, pielgrzym.

P F

H. W tekście I występują imiesłowy.

P F

ZADANIE 7. (0−1 p.)

Końcowe słowa podmiotu lirycznego „Jedźmy, nikt nie woła!” wyrażają jego A. zachwyt.

B. rozczarowanie.

C. oburzenie.

D. nadzieję.

(5)

ZADANIE 8. (0−2 p.)

Zaznacz ilustracje powiązane z cyklem sonetów Adama Mickiewicza.

A.

Pałac chanów krymskich w Bakczysaraju, 1830. Źrodło: https://pl.wikipedia.org

B.

Źródło: https://culture.pl

C.

(6)

Etap III – wojewódzki Strona 6 Źródło: https://pl.wikipedia.org

D.

Źródło: https://culture.pl

ZADANIE 9. (0−2 p.)

Kurhan to

A. latarnia morska w Akermanie.

B. zgodnie z wiarą ludu mogiła bohaterów.

(7)

C. kopiec usypany ręką ludzką.

D. wyraz wymyślony przez autora.

ZADANIE 10. (0−2 p.)

Zaznacz stwierdzenie / stwierdzenia odnoszące się do wyrazu „pielgrzym”.

A. Do tego wyrazu odnosi się reguła ortograficzna: rz piszemy po spółgłoskach: b, p, d, t, g, k, ch, j.

B. Słowo „pielgrzym” jest wyrazem bliskoznacznym do słów „wędrowiec”, „podróżnik”.

C. Do tego wyrazu odnosi się reguła ortograficzna: rz piszemy po samogłoskach: g, d, k.

D. Do tego wyrazu odnosi się reguła ortograficzna: rz piszemy w zakończeniach: -rzym, - rzynka, -rzymka.

ZADANIE 11. (0−4 p.)

Ocen prawdziwość stwierdzeń dotyczących imiesłowów. Wybierz P, jeśli odpowiedź jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

A. Stosując imiesłowy, pozbywamy się powtórzeń wyrazów: „który”, „kiedy”,

„gdy”.

P F

B. Od czasownika „wracać” można utworzyć imiesłów przysłówkowy uprzedni. P F C. Od czasownika „napisać” można utworzyć imiesłów przysłówkowy

współczesny.

P F

D. Imiesłowy przysłówkowe z przeczeniem „nie” piszemy zawsze rozdzielnie. P F ZADANIE 12. (0−4 p.)

Rozpoznaj w wypowiedzeniu typ imiesłowu. Wybierz P, jeśli odpowiedź jest prawdziwa (tzn. w wypowiedzeniu występuje wskazany w nawiasie imiesłów), albo F – jeśli jest fałszywa (tzn. w wypowiedzeniu nie występuje wskazany w nawiasie imiesłów).

A. Wczoraj, siedząc na ławce w parku, marzyliśmy o wakacjach. (imiesłów przysłówkowy współczesny)

P F

B. Zatrzymawszy się na chwilę, wyczyściłam lusterko w samochodzie.

(imiesłów przysłówkowy uprzedni)

P F

(8)

C. Głos wołającego na pustyni. (imiesłów przymiotnikowy czynny) P F D. Wszystkie prace zostały nagrodzone przez jury. (imiesłów przymiotnikowy

bierny)

P F

Przeczytaj uważnie tekst II, a następnie wykonaj zadania. Rozwiązując zadania, pamiętaj, że mogą odnosić się do przytoczonego fragmentu lub całej lektury, z której on pochodzi.

TEKST II Stefan Żeromski Syzyfowe prace

Borowicz siedzący z twarzą skrytą w dłoniach usłyszał chrzęst drobnego żwiru na dróżce i odgłos zbliżających się kroków. Czuł, że osoba idąca wstrzymała się u wejścia i dopiero po upływie chwili zajęła miejsce na przeciwległej ławie. Bał się ruszyć, żeby nie spłoszyć ziszczonego marzenia. Dopiero gdy usłyszał szelest przewracanych kartek, wyprostował się, podniósł głowę i ujrzał pannę. [...]

Od tej chwili patrzał w nią jak w tęczę. Reflektował się, że to źle, że może wszystko stracić, jeśli panienka rozgniewa się i odejdzie, ale był to głos rozsądku wołający na puszczy.

Nienasycone oczy upajały się bez końca i tonęły w swym szczęściu. „Biruta” nie poświęcała temu wszystkiemu ani przelotnej uwagi. Uczyła się gorliwie czegoś na pamięć, bo

bezpretensjonalnie ruszała wargami, widocznie przyswajając sobie jakieś wyrazy, frazesy czy liczby. W pewnej chwili przelotnie rzuciła okiem na sąsiada i zmieszała się, spostrzegłszy jego twarz opromienioną uśmiechem zachwytu, zbladłą, podobną do oblicza człowieka, którego zraniono śmiertelnie i którego krew uchodzi. Wtedy dreszcz bolesny wstrząsnął nią od stóp do głów...

Nazajutrz nie przyszła już do źródła. Borowicz siedział tam po próżnicy przez cały ranek.

Drugiego dnia nie zobaczył jej także. W ciągu tych dni przebył ogrom doświadczeń. [...]

Kiedy się tego ani spodział, zgrzyt żwiru dał się słyszeć za krzewami i panna […] szybko przebyła ścieżkę i placyk, zdążając ku swej ławie. Przyjście jej zwiastował jakiś wonny powiew.

Brwi miała zmarszczone, była zmieszana i jakby strwożona. Borowicz siedział oszołomiony. [...]

(9)

„Biruta” miała powieki spuszczone. Zaczęła się uczyć, ale nie mogła widocznie, bo wzrok jej ze stronic książki przeniósł się na kamyki pod stopami i tam uwiązł. Czuła wejrzenie

zakochanego, bo kilkakroć rzęsy jej drgały, jakby strząsając ze siebie ciężar cudzego wzroku.

Policzki okrywały się cudowną barwą, to znowu prędko bladły... Marcin wysyłał do niej w spojrzeniu całą swoją duszę, tysiące słodkich nazw, dzieje rozmyślań, tęsknot, żalów, błagał ją w myśli jak ginący z pragnienia o jedną kroplę wody. I oto po długim czasie te powieki z wolna się usunęły.

Stefan Żeromski, Syzyfowe prace, https://lektury.gov.pl/lektura/syzyfowe-prace

ZADANIE 13. (0−1 p.)

Pojawiająca się w tekście II Biruta to

A. Anna Stogowska, uczennica siódmej klasy żeńskiego gimnazjum w Klerykowie.

B. pani Sztetter, nauczycielka języka polskiego w gimnazjum w Klerykowie.

C. właścicielka stancji, na której mieszkał Borowicz.

D. matka Anny Stogowskiej.

ZADANIE 14. (0−1 p.)

Jaka cecha Biruty ujawniła się w tekście II? Zaznacz właściwą odpowiedź / właściwe odpowiedzi spośród podanych.

A. wyniosłość B. wyrachowanie C. pretensjonalność D. nieśmiałość ZADANIE 15. (0−1 p.)

Przenośne znaczenie związku frazeologicznego „syzyfowa praca” to A. radosna praca przynosząca efekty.

B. praca, jaką wykonuje Syzyf.

C. bezskuteczny wysiłek.

(10)

D. praca bez celu.

ZADANIE 16. (0−8 p.)

Oceń poprawność stwierdzeń dotyczących cytowanego z teksu II wypowiedzenia. Wybierz P, jeśli odpowiedź jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

W pewnej chwili przelotnie rzuciła okiem na sąsiada i zmieszała się, spostrzegłszy jego twarz opromienioną uśmiechem zachwytu, zbladłą, podobną do oblicza człowieka, którego zraniono śmiertelnie i którego krew uchodzi.

A. W cytowanym wypowiedzeniu znajduje się między innymi imiesłów przysłówkowy uprzedni.

P F

B. Wyraz „zbladłą” to imiesłów przymiotnikowy bierny. P F C. Zdanie składowe 1. i 2. to zdania współrzędnie złożone łączne. P F

D. W wypowiedzeniu nie ma zaimka zwrotnego. P F

E. W pierwszym zdaniu składowym: „W pewnej chwili przelotnie rzuciła okiem na sąsiada” mamy podmiot domyślny.

P F

F. W cytowanym wypowiedzeniu występują trzy przyimki. P F G. Przykład związku frazeologicznego to „rzuciła okiem”. P F H. Wyrazy: „śmiertelnie”, „zraniono” to przysłówki. P F

ZADANIE 17. (0−1 p.)

Wybierz spośród podanych wykresów zdań wielokrotnie złożonych ten, który odpowiada zdaniu:

Moja siostra, choć jest bardzo zdolna, nie ma dobrych ocen w szkole, ponieważ nie przykłada się do nauki i ciągle spędza czas z przyjaciółmi.

(11)

A.

B.

C.

D.

ZADANIE 18. (0−1 p.)

Wskaż szereg / szeregi z poprawnym przyporządkowaniem tytułów utworów autorowi.

A. Ignacy Krasicki: Przyjaciele, Wilczki, W Weronie, Balladyna B. Adam Mickiewicz: Świtezianka, Świteź, Przyjaciele, Pan Tadeusz C. Bolesław Prus: Katarynka, Antek, Quo vadis, Zemsta

D. Henryk Sienkiewicz: Latarnik, Quo vadis, Szatan z siódmej klasy, Krzyżacy ZADANIE 19. (0−1 p.)

Wskaż, który / które z podanych utworów nie jest / nie są powieścią.

A. Nicholas Sparks Jesienna miłość B. Emilia Kiereś Rzeka

C. Henryk Sienkiewicz W pustyni i w puszczy

(12)

D. Ignacy Krasicki Żona modna

Przeczytaj uważnie tekst III, a następnie wykonaj zadania.

TEKST III

Cyprian Kamil Norwid Do Bronisława Z. * (fragment)

«Co piszę?» mnie pytałeś; oto list ten piszę do ciebie — Zaś nie powiedz, iż drobną szlę ci dań — tylko poezję, Tę, która bez złota ubogą jest, lecz złoto bez niej, Powiadam ci, zaprawdę jest nędzą nędz...

Zniknie i przepełznie obfitość rozmaita.

Skarby i siły przewieją, ogóły całe zadrżą, Z rzeczy świata tego zostaną tylko dwie, Dwie tylko: poezja i dobroć... i więcej nic

Umiejętność nawet bez dwóch onych zbiednieje w papier.

Tak niebłahą są dwójcą te siostry dwie!...

Źródło: https://poezja.org/wz/Norwid_Cyprian_Kamil/26747/Do_Bronis%C5%82awa_Z

* Chodzi o Bronisława Zaleskiego, historyka, publicystę i rytownika, który osiadł 1861 r. w Paryżu, gdzie stał się najbliższym przyjacielem Norwida. Wiersz został wysłany przez poetę do Bronisława Zaleskiego pocztą w dniu 21 stycznia 1879 r.

ZADANIE 20. (0−1 p.)

Zaznacz właściwą odpowiedź / właściwe odpowiedzi spośród podanych.

Jakie wartości według podmiotu lirycznego są najważniejsze?

A. skarby i siły B. obfitość i ubóstwo C. poezja i dobroć D. złoto i poezja ZADANIE 21. (0−1 p.)

(13)

Wers: „Umiejętność nawet bez dwóch onych zblednieje w papier” zawiera A. 15 sylab.

B. 13 sylab.

C. 14 sylab.

D. 16 sylab.

***

Przeczytaj uważnie tekst IV, a następnie wykonaj zadania odnoszące się do cytowanego fragmentu oraz do całego utworu, z którego on pochodzi.

TEKST IV

Ścieżka była wilgotna, a kamienie śliskie. Kilian stawiał stopy pewnie, nie musiał nawet o tym myśleć – szedł szybko, niemal biegł. Wiedział, jak iść po mokrych skałkach, żeby nie upaść.

Miał to we krwi – tu się urodził, tu stawiał pierwsze kroki.

Z wysokich gałęzi odrywały się pojedyncze krople i wpadały mu za kołnierz – wczesnym popołudniem przeszedł rzęsisty deszcz; pąki na drzewach od razu urosły i potok szumiał głośniej.

Las był pełen ptasiego śpiewu – dalej i bliżej, nisko i wysoko niosły się melodie proste albo zawiłe, splecione w jeden głos. Powietrze pachniało mokrym mchem i śniegiem, który topniał wysoko w górach.

Za zakrętem stał głaz, wciąż jeszcze wyższy od Kiliana – chociaż chłopak sporo urósł przez zimę i prawie dorównał wzrostem matce. Kilian zatrzymał się przy nim, żeby nabrać tchu i spojrzał na stromą ścieżkę, wiodącą w dół przez las. Powoli zmierzchało, ale i tak zauważył między pniami jasny serdak matki.

Siedziała na omszałym kamieniu nad brzegiem potoku. Wzrok miała taki, jakby patrzyła gdzieś bardzo daleko – a przecież spoglądała tylko na wodę, pędzącą po skalistym dnie i rozpryskującą się tuż pod jej nogami.

Emilia Kiereś, Rzeka, Akapit Press, 2014, str. 5−6.

ZADANIE 22. (0−1 p.)

Zaznacz poprawne stwierdzenie / stwierdzenia, odnoszące się do poniższego zdania.

Książka Emilii Kiereś pt. Rzeka została umieszczona na liście lektur uzupełniających dla klas 4-6 szkoły podstawowej.

(14)

A. W zdaniu występuję podmiot domyślny.

B. W zdaniu występuje podmiot logiczny (wyrażony rzeczownikiem w dopełniaczu).

C. W zdaniu występuje orzeczenie imienne.

D. W zdaniu występuje orzeczenie czasownikowe.

ZADANIE 23. (0−2 p.)

Koszula, którą Kilian otrzymał od matki,

A. była ozdobiona wizerunkiem sokoła oraz motywami roślinnymi.

B. była ozdobiona wizerunkiem kruka oraz motywami roślinnymi.

C. była swoistym talizmanem, który miał chronić chłopca w czasie podróży.

D. okazała się dla Kiliana przekleństwem, uniemożliwiającym mu dotarcie do celu wędrówki.

ZADANIE 24. (0−1 p.)

Celem wędrówki głównego bohatera powieści Rzeka jest A. odnalezienie skarbu.

B. odnalezienie Gedeona z Gór.

C. żegluga tytułową rzeką.

D. ucieczka z domu.

ZADANIE 25. (0−1 p.)

Zaznacz właściwą odpowiedź spośród podanych.

W tekście IV narrator opowiada o wydarzeniach w formie:

A. 1. os. czasu przeszłego B. 1. os. czasu teraźniejszego C. 3. os. czasu przeszłego

(15)

D. 3. os. czasu teraźniejszego ZADANIE 26. (0−1 p.)

Świat przedstawiony powieści Rzeka posiada elementy charakterystyczne dla A. baśni.

B. fantastyki naukowej.

C. reportażu.

D. felietonu.

ZADANIE 27. (0−1 p.)

We fragmencie tekstu IV „tu się urodził, tu stawiał pierwsze kroki” autorka zastosowała A. onomatopeję.

B. porównanie.

C. przenośnię.

D. anaforę.

ZADANIE 28. (0−2 p.)

Tytułowa rzeka symbolizuje

A. podróż i wewnętrzną przemianę bohatera.

B. źródło życia.

C. czystość intencji bohatera.

D. ludzki los, życiową wędrówkę człowieka.

(16)

ZADANIE 29. (0−5 p.)

Poniższe grafiki to Google Doodle – specjalna, tymczasowa zmiana logotypu na stronie głównej wyszukiwarki Google, mająca na celu przypomnienie wyjątkowych wydarzeń, osiągnięć i osób. Przyporządkuj do obrazów A−E odpowiadające im wydarzenia a−e.

A.

B.

C.

(17)

D.

E.

Źródło grafik: https://www.google.com/doodles

a. 60. rocznica powstania pierwszej powieści Stanisława Lema b. 200. rocznica urodzin Fryderyka Chopina

c. 144. rocznica urodzin osoby, która otrzymała dwukrotnie Nagrodę Nobla d. setna rocznica odzyskania niepodległości przez Polskę

e. 205. rocznica urodzin autora Balladyny

A. B. C. D. E.

(18)

ZADANIE 30. (0−1 p.)

Oto Doodle Google, logotyp upamiętniający 185. rocznicę ukazania się pierwszego wydania Pana Tadeusza Adama Mickiewicza.

Źródło grafiki: https://www.google.com/doodles

W którym roku zamieszczono na stronie głównej wyszukiwarki Google ten logotyp?

Zaznacz poprawną odpowiedź.

A. 1999 B. 2019 C. 2015 D. 2021

ZADANIE 31. (0−12 p.)

Rozpoznaj, które postaci z Pana Tadeusza (a-l) kryją się za charakterystykami A-L. Uzupełnij tabelę:

A. B. C. D. E. F. G. H. I. J. K. L.

A. Członek rodu Sopliców, brat Sędziego.

B. Senior rodu Dobrzyńskich. Ma wiele przydomków. Przestrzega przed bezkrytyczną wiarą w pomoc Napoleona.

C. Głowa rodu Sopliców, brat Jacka, gospodarz dworku będącego ostoją polskości.

D. Ostatni, „po kądzieli”, z Horeszków. Przedstawiony jako dziwak o zmiennych nastrojach.

Zasłużony w boju pułkownik wojsk polskich.

(19)

E. Przyjaciel domu Sopliców, zarządzający dworkiem w Soplicowie, zwłaszcza pod nieobecność gospodarza. Rozstrzyga spór o Kusego i Sokoła. Jest mistrzem ceremonii podczas zaręczyn Zosi i Tadeusza.

F. Sługa carski, pełniący obowiązki doradcy sędziego i komisarza nadzorującego policję.

Miłośnik polowań, właściciel charta Sokoła.

G. Przyjaciel Sędziego, przybyły do Soplicowa, by rozstrzygnąć spór o zamek.

Przedstawiciel magnaterii, z racji pełnienia wysokiego urzędu zawsze sadzany najwyżej przy stole. „Ostatni, co tak poloneza wodzi”.

H. Klucznik, oddany sługa Horeszków, strzegący ich rodzinnej spuścizny. Właściciel miecza zwanego Scyzorykiem.

I. Właściciel karczm. Żyd zachowujący odrębność religijną, jednocześnie polski patriota, znawca historii Polski, zaangażowany w działania niepodległościowe.

J. Wierny sługa Sopliców, „ostatni w Litwie Woźny trybunału”.

K. Syn Jacka, półsierota, od wczesnego dzieciństwa wychowywany jest przez stryja.

L. Urzędnik odpowiedzialny za sporządzanie aktów notarialnych. Gość w domu Sędziego.

Miłośnik polowań – właściciel charta imieniem Kusy i strzelby Sagalasówki.

a. Asesor

b. Gerwazy Rębajło c. Hrabia

d. Jankiel

e. Ksiądz Robak

f. Maciek nad Maćkami g. Podkomorzy

h. Protazy Brzechalski i. Rejent Bolesta j. Sędzia

k. Tadeusz Soplica l. Wojski Hreczecha

(20)

ZADANIE 32. (0−4 p.)

Grzyby występujące w litewskich lasach zostały porównane przez Adama Mickiewicza w księdze III Pana Tadeusza do naczyń stołowych rozstawionych na zielonym obrusie.

Dopasuj do każdej z nazw gatunków grzybów (A−D) odpowiedni cytat (a−d) – drugi człon porównania.

A. B. C. D.

A. lejki

B. kulista, czarniawym pyłkiem napełniona purchawka C. bielaki krągłe, białe, szerokie i płaskie

D. surojadki srebrzyste, żółte i czerwone

a. jak pieprzniczka

b. niby czareczki różnym winem napełnione c. jakby mlekiem nalane filiżanki saskie d. jako szampańskie kieliszki wysmukłe

ZADANIE 33. (0−1 p.)

Tytułowy bohater epopei Adama Mickiewicza urodził się

A. przed powstaniem styczniowym.

B. po powstaniu listopadowym.

C. po trzecim rozbiorze Polski.

D. po powstaniu styczniowym.

(21)

ZADANIE 34. (0−1 p.)

W starannej współczesnej polszczyźnie, gdyby kobieta przyjęła nazwisko męża, nazwisko małżeństwa bohaterów Pana Tadeusza brzmiałoby

A. Zofia i Tadeusz Horeszkowie.

B. Zofia i Tadeusz Horeszko.

C. Zofia i Tadeusz Soplica.

D. Zofia i Tadeusz Soplicowie.

ZADANIE 35. (0−1 p.)

Zakończenie wyrazu podlegające wymianie w trakcie deklinacji, w dopełniaczu takie samo jak wyraz „epopeja”, ma każdy z rzeczowników w podpunkcie

A. mierzeja, Kaja.

B. żmija, tuleja.

C. stacja, kolacja.

D. lilia, reja.

TEKST V

Cudzysłów i kropka

Kropkę stawiamy zawsze po cudzysłowie.

Cudzysłów i znak zapytania

Znak zapytania stawiamy albo przed zamykającym cudzysłowem, gdy odnosi się on do treści wyrażenia zawartego w jego obrębie, albo po nim, gdy dotyczy całego zdania; jednocześnie kropka powinna zamykać zdanie oznajmujące, które kończy się cytatem zakończonym znakiem zapytania i cudzysłowem zamykającym.

Źródło: https://sjp.pwn.pl/zasady/448-98-D-2-Cudzyslow-i-znak-zapytania;629881.html

(22)

ZADANIE 36. (0−2 p.)

Na podstawie zasady z tekstu V za niepoprawne należy uznać zdanie / zdania:

A. Mickiewicz pisał: „Litwo! Ojczyzno moja!”.

B. Mickiewicz pisał: „Litwo! Ojczyzno moja!”

C. Pamiętamy słowa Mickiewicza: „Grzybów było w bród”.

D. Pamiętamy słowa Mickiewicza: „Grzybów było w bród.”

ZADANIE 37. (0−1 p.)

Zgodnie z zasadą z tekstu V poprawnie napisano zdanie / zdania:

A. Telimena zapytała wówczas Sędziego: „Co waćpaństwu do Zosi?”

B. Telimena zapytała wówczas Sędziego: „Co waćpaństwu do Zosi?”.

C. Telimena zapytała wówczas Sędziego: „Co waćpaństwu do Zosi.”?

D. Telimena zapytała wówczas Sędziego: „Co waćpaństwu do Zosi”?.

ZADANIE 38. (0−1 p.)

Jeżeli napiszemy zdanie niezgodnie z zasadą z tekstu V, to popełnimy błąd A. fleksyjny.

B. interpunkcyjny.

C. ortograficzny.

D. składniowy.

TEKST VI

Odnowiony Pan Tadeusz znów na ekranach

Pan Tadeusz to największa polska produkcja okresu międzywojennego. […] W czasie II wojny światowej kopie filmu zostały wywiezione z Polski, a ich znaczna część zaginęła.

(23)

W latach 50. do zbiorów Filmoteki Narodowej powróciło 40 minut filmu trwającego pierwotnie niemal trzy godziny. Dopiero w 2006 udało się odnaleźć część taśm – we Wrocławiu przypadkowo odkryto zniszczone i niekompletne kopie filmu. Po latach prac rekonstrukcyjnych udało się odtworzyć blisko 120 minut filmowego oryginału.

Film Ordyńskiego był drugą adaptacją Pana Tadeusza. Przed nim prób ekranizowania poematu Mickiewicza podjął się na przełomie lat 1919-1920 ceniony operator Zygfryd Mayflauer, […] ale […] prace przerwano z przyczyn technicznych. Po latach Ryszard Ordyński wrócił do koncepcji poprzednika i tak powstał jego film – zbiór najefektowniejszych scen poematu połączonych w całość strofami wiersza.

Pan Tadeusz był prawdziwą superprodukcją. Na ekranie przewijała się czołówka ówczesnych gwiazd kina. […] Przenosząc na ekran arcydzieło Adama Mickiewicza, scenarzyści, Andrzej Strug i Ferdynand Goetel, postanowili zrealizować ciąg żywych obrazów w stylu rysunków Andriollego, ilustratora Pana Tadeusza. Twórcy bardzo dbali o wierność literackiemu pierwowzorowi. Nad kostiumami, scenografią i scenami batalistycznymi czuwały zastępy specjalistów, a filmowe plenery kręcono w Czombrowie niedaleko jeziora Świteź w woj.

nowogródzkim. To właśnie ten folwark był pierwowzorem książkowego Soplicowa i miejscem, z którym przez lata związana była rodzina Mickiewiczów. […]

Premiera filmu, która odbyła się 9 listopada 1928 roku, była wielkim wydarzeniem.

Do Filharmonii przy ul. Jasnej 5 w Warszawie przybyli prezydent Ignacy Mościcki, marszałek Józef Piłsudski i ówcześni ministrowie, a o filmie pisali Zofia Nałkowska, Jan Lechoń i Antoni Słonimski.

Pan Tadeusz to kolejny polski film, który trafi na ekrany dzięki rekonstruktorom skupionym wokół projektu Nitrofilm. Projekt konserwatorski Filmoteki Narodowej obejmuje 43 tytuły z jej kolekcji, które przetrwały na oryginalnej taśmie nitro. […] Polska należy obecnie do czołówki europejskiej w dziedzinie cyfrowej rekonstrukcji.

Fragmenty tekstu opublikowanego 9 listopada 2012 r. na portalu Culture.pl: https://culture.pl/pl/wydarzenie/odnowiony-pan- tadeusz-znow-na-ekranach

ZADANIE 39. (0−10 p.)

Na podstawie treści tekstu VI, swojej wiedzy o adaptacjach filmowych epopei oraz o literaturze oceń prawdziwość stwierdzeń, wybierając Prawda (P) lub Fałsz (F).

(24)

A. Rekonstrukcja filmu Pan Tadeusz to jedna z kilkunastu rekonstrukcji dokonanych w ramach projektu konserwatorskiego Filmoteki Narodowej.

P F

B. Pierwsza projekcja Pana Tadeusza w reż. Ryszarda Ordyńskiego odbyła się w roku obchodzenia 10. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.

P F

C. Rekonstrukcja Pana Tadeusza w reż. Ryszarda Ordyńskiego, zrealizowana w ramach projektu Nitrofim, to blisko trzygodzinny film.

P F

D. Filmowe plenery Pana Tadeusza w reż. Ryszarda Ordyńskiego kręcono na ziemiach litewskich.

P F

E. W adaptacji filmowej Pana Tadeusza z okresu międzywojennego oraz w nowej adaptacji filmowej tego dzieła zrealizowanej po II wojnie światowej cytowano słowa z epopei.

P F

F. Ostatnia ze zrealizowanych w Polsce adaptacji filmowych Pana Tadeusza została stworzona w konwencji kina niemego, dla upamiętnienia ekranizacji epopei w reżyserii Ryszarda Ordyńskiego.

P F

G. Andrzej Wajda był reżyserem adaptacji filmowej Pana Tadeusza w drugiej połowie XX w.

P F

H. Andrzej Wajda otrzymał Honorowego Oscara za całokształt działalności filmowej.

P F

I. O premierze Pana Tadeusza w reż. Ryszarda Ordyńskiego pisał m.in.

Leszek Serafinowicz.

P F

J. Jan Lechoń w czasie II wojny światowej i w czasach powojennych przebywał na emigracji.

P F

ZADANIE 40. (0−1 p.)

Ujęcie to

A. fragment akcji filmu rozgrywający się w jednym czasie i miejscu z udziałem określonych postaci.

B. zdjęcie, klatka filmowa, czyli podstawowy statyczny element film, na ogół składający się z kilkunastu kadrów.

(25)

C. to, co jest nakręcone od momentu włączenia kamery do jej zatrzymania; najmniejsza dynamiczna jednostka budowy filmu (dynamiczna, bo rejestrujemy ruch i upływ czasu).

D. plan daleki (nazywany też totalnym), czyli obszerny widok krajobrazu albo filmowej dekoracji.