Tłumaczenie C-529/21–1 Sprawa C-529/21
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym Data wpływu:
25 sierpnia 2021 r.
Oznaczenie sądu odsyłającego:
Rajonen syd – Kula (Bułgaria)
Data wydania postanowienia o wystąpieniu z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym:
10 sierpnia 2021 r.
Strona skarżąca:
OP Strona pozwana:
Gławna direkcija „Pożarna bezopasnost i zasztita na naselenieto”
kym Ministerstwo na wytresznite raboti
WNIOSEK O WYDANIE ORZECZENIA W TRYBIE PREJUDYCJALNYM NA PODSTAWIE ART. 267 TFEU 1. OZNACZENIE SĄDU ODSYŁAJĄCEGO
Rajonen syd w Kuli (sąd rejonowy w Kuli, Bułgaria), […]
2. STRONY POSTĘPOWANIA GŁÓWNEGO I ICH PRZEDSTAWICIELE
Strony w sprawie cywilnej […]
[Powód:] OP, reprezentowany przez Velina Mladenowa […], członka okręgowej rady adwokackiej w Perniku […]
Pozwany: Gławna direkcija „Pożarna bezopasnost i zasztita na naselenieto” kym Ministerstwo na wytresznite raboti [dyrekcja generalna ds. zabezpieczenia przeciwpożarowego i obrony cywilnej ministerstwa spraw wewnętrznych (zwana dalej „dyrekcją generalną”)] […]
3. PRZEDMIOT POSTĘPOWANIA GŁÓWNEGO I ISTOTNE DLA SPRAWY OKOLICZNOŚCI FAKTYCZNE
3.1 PRZEDMIOT
1. Do Rajonen syd w Kuli (sądu rejonowego w Kuli, Bułgaria) wpłynęło powództwo powoda przeciwko pozwanej – dyrekcji generalnej.
Powód wskazuje, że został zatrudniony na podstawie Zakon za Ministerstwoto na wytresznite raboti (ustawy o ministerstwie spraw wewnętrznych, zwanej dalej
„ZMVR”) oraz że jest urzędnikiem wydziału rejonowego dyrekcji [generalnej]
w mieście Kula i zajmuje stanowisko „zastępcy inspektora”. Powód twierdzi, że pracował w systemie zmianowym 24-godzinnym, a w okresie od dnia 31 stycznia 2018 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. pracował ponad 40 godzin tygodniowo i w tym okresie wypracował łącznie 250 godzin nadliczbowych. Podnosi on, że wobec braku uregulowania w ustawie szczególnej, w ZMVR, oraz w aktach wykonawczych, obowiązujących w spornym okresie, kwestii przeliczenia czasu pracy nocnej na czas pracy dziennej, należy stosować w drodze analogii przepisy ogólnego prawa pracy, Naredba za strukturata i organizaciata na rabotnata zapłata (rozporządzenia w sprawie struktury i organizacji wynagrodzeń, zwanego dalej
„NSORZ”). Zgodnie z przepisami szczególnymi, a mianowicie art. 31 ust. 2 rozporządzenia ministerstwa spraw wewnętrznych nr 8121z-407 z dnia 11 sierpnia 2014 r. (uchylonego), przy obliczaniu skumulowanego czasu pracy łączną liczbę godzin przepracowanych w godzinach 22.00–6.00 w okresie rozliczeniowym mnoży się przez 0,143, a wynik mnożenia dodaje się do łącznej liczby godzin pracy przepracowanych w tym okresie. Po uchyleniu tego rozporządzenia przyjęte zostały rozporządzenie ministerstwa spraw wewnętrznych nr 8121z-592 z dnia 25 maja 2015 r. oraz rozporządzenie ministerstwa spraw wewnętrznych nr 8121z-776 z dnia 29 lipca 2016 r.; w rozporządzeniach tych brak jest przepisu takiego jak przytoczony powyżej art. 31 ust. 2 rozporządzenia z 2014 r., dotyczącego przeliczania czasu pracy świadczonej w porze nocnej z zastosowaniem współczynnika 0,143. Stanowi to zdaniem powoda lukę w przepisach szczególnych, dlatego należy stosować przepisy ogólne.
W ogólnych przepisach prawa pracy w art. 9 ust. 2 NSORZ zostało przewidziane, że przy obliczaniu skumulowanego czasu pracy godziny nocne są przeliczane na godziny dzienne przy zastosowaniu współczynnika odpowiadającego stosunkowi między zwykłym czasem pracy dla pracy dziennej i nocnej, określonym dla dobowego obliczania czasu pracy.
Ponadto powód podkreśla, że konstytucja Bułgarii zalicza prawo pracy do podstawowych osiągnięć państwa socjalnego i że wszyscy pracownicy muszą być traktowani na zasadzie równości.
Stwierdza on, że dyrekcja generalna powinna była dokonać przeliczenia na godziny pracy dziennej przy zastosowaniu współczynnika 1,143, zgodnie z art. 9 ust. 2 NSORZ. Powód utrzymuje, że praca, którą faktycznie wykonywał, stanowiła pracę w godzinach nadliczbowych, gdyż przy obliczaniu czasu pracy
w porze nocnej z zastosowaniem przytoczonego współczynnika dzienny wymiar czasu pracy był przekraczany. Wskazuje on, że otrzymał [dodatkowe]
wynagrodzenie w wysokości 0,25 BGN (lewa bułgarskiego) za godzinę za pracę w nocy, ale nie otrzymał żadnego wynagrodzenia za przepracowane nadgodziny.
Pracę w godzinach nadliczbowych wynagradza się poprzez zwiększenie o 50%
miesięcznego wynagrodzenia. Wynagrodzenie wynosi 1.000 BGN.
2. Dyrekcja Generalna uznaje fakty związane ze stanowiskiem pracy skarżącego i pracą wykonywaną przez niego w nocy. Zakwestionowała natomiast powództwo ze względu na brak podstawy prawnej do przeliczenia czasu pracy nocnej na czas pracy dziennej. Dyrekcja Generalna powołuje argumenty prawne, z których wynika, że w ZMVR nie ma luki w zakresie godzin pracy wykonywanej w nocy i wynagrodzenia za pracę w nocy. Pozwana podnosi, że ustawa przewiduje, iż czas pracy w ramach pracy zmianowej urzędników mianowanych na podstawie ZMVR jest rozliczany w okresie trzech miesięcy. W art. 187 ust. 3 ZMVR ustawodawca przewidział, że normalny wymiar czasu pracy w nocy wynosi 8 godzin dla urzędników MSW. Stosunek normalnego wymiaru czasu pracy nocnej do dziennej wynosi 8/8, tzn. określa go współczynnik 1, a nie 7/8, czyli współczynnik 0,143, jak przewidują przepisy ogólne, a mianowicie kodeks pracy. Praca wykonywana w nocy nie jest przeliczana na pracę dzienną, stanowi podstawę do wypłaty [dodatku] w wysokości 0,25 BGN za godzinę, zgodnie z decyzją ministerstwa spraw wewnętrznych nr 8121z-791 z dnia 28 października 2014 r., przyjętą na podstawie art. 179 ust. 1 ZMVR. Ponadto zdaniem pozwanej w art. 187 [ust. 6] ZMVR wyraźnie określono, jakie jest wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, a w ust. 5 tego artykułu wyraźnie stwierdzono, że praca w godzinach nadliczbowych to praca wykonywana poza przewidzianym czasem pracy. Ustawa jasno przewiduje, że za pracę w godzinach nadliczbowych przysługuje wynagrodzenie zgodnie z przepisami ustawy, a za pracę w porze nocnej przysługuje wynagrodzenie zgodnie z decyzją ministra spraw wewnętrznych. W przekonaniu pozwanej nadgodziny to praca wykonywana poza przewidzianym czasem pracy. Praca w godzinach nocnych, jeśli jest wykonywana w ramach przewidzianego czasu pracy, nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych. Ze względu jej na 8-godzinny wymiar, nie jest ona przeliczana na pracę dzienną poprzez pomnożenie jej przez współczynnik; daje ona podstawę do dodatku do wynagrodzenia jako praca nocna. Zgodnie z przytoczonym rozporządzeniem praca nocna obejmuje czas między godziną 22:00 a godziną 6:00 i nie może przekraczać 8 godzin w ciągu doby.
Pozwana podkreśla również, że – nawet na podstawie przepisów ogólnych, kodeksu pracy i aktów wykonawczych do niego – do celów ustalenia wynagrodzenia za pracę w porze nocnej praca w porze nocnej nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych, jest przeliczana na pracę dzienną w celu obliczenia wynagrodzenia za nią, ale nie jest wynagradzana jako praca w godzinach nadliczbowych.
3.2 OKOLICZNOŚCI FAKTYCZNE SPRAWY
Powód został zatrudniony w dyrekcji generalnej w 1997 r. Od dnia 31 października 2014 r. zajmował stanowisko „kierowcy pojazdu specjalnego poziomu 1” w oddziale regionalnym dyrekcji generalnej w Kuli. Jego podstawowe wynagrodzenie wynosi 673,00 BGN. W marcu 2018 r.
wynagrodzenie podstawowe wynosiło 809,00 BGN.
Decyzją nr 8121z-791 z dnia 28 października 2014 r., podjętą na podstawie art. 179 ust. 2 w związku z art. 1 ZMVR, minister spraw wewnętrznych zarządził wypłacanie urzędnikom państwowym dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej w wysokości 0,25 BGN za każdą godzinę lub ułamek godziny pracy w porze nocnej wykonywanej między godziną 22.00 a 6.00.
W spornym okresie od dnia 31 października 2018 r. do dnia 31 grudnia 2020 r.
powód pracował, zgodnie z grafikiem dyżurów, w transzach 24-godzinnych, które były sumowane w każdym trzymiesięcznym okresie. W tym spornym okresie powód przepracował ogółem około 1.000 godzin w godzinach nocnych od godziny 22.00 do 6.00, za co przysługiwał mu dodatek do wynagrodzenia w wysokości 0,25 BGN za godzinę.
4. OBOWIĄZUJĄCE PRZEPISY 4.1 PRAWO BUŁGARSKIE
KONSTYTUCJA BUŁGARII
Artykuł 16 – Praca jest gwarantowana i chroniona prawem. Artykuł 48 ust. 5 – Pracownicy mają prawo do odpowiednich warunków w zakresie higieny i bezpieczeństwa pracy, minimalnego wynagrodzenia proporcjonalnego do wykonywanej pracy oraz do okresów odpoczynku i urlopów, zgodnie z warunkami i zasadami określonymi w ustawie. Artykuł 11[6] ust. 1 – Urzędnicy realizują wolę i interesy narodu. W wykonywaniu swoich obowiązków są zobowiązani do kierowania się wyłącznie prawem i zachowania neutralności politycznej.
USTAWA O MINISTERSTWIE SPRAW WEWNĘTRZNYCH (ZMVR)
Artykuł 142 ust. 1 – „W skład personelu ministerstwa spraw wewnętrznych wchodzą:
1. funkcjonariusze policji, straży pożarnej i obrony cywilnej;
2. urzędnicy;
3. osoby zatrudnione w ramach stosunku pracy”.
Ustęp 4: Status urzędników, o których mowa w ust. 1 pkt 2, reguluje ustawa o służbie publicznej (zakon za darżhawnia służiteł).
Ustęp 5: Status osób zatrudnionych w ramach stosunku pracy regulują przepisy kodeks na truda (kodeksu pracy) i niniejszej ustawy.
Brzmienie art. 187 na dzień 31 stycznia 2018 r., czyli początek spornego okresu.
Artykuł 187 ust. 1: Zwykły wymiar czasu pracy urzędników ministerstwa spraw wewnętrznych wynosi osiem godzin na dobę i czterdzieści godzin tygodniowo w pięciodniowym tygodniu pracy.
Ustęp 3: Wymiar czasu pracy urzędników jest obliczany w dniach roboczych w ujęciu dobowym, natomiast w przypadku osób pracujących w systemie zmian 8-, 12- lub 24‑ godzinnych jest on obliczany w ujęciu trzymiesięcznym. […]
W przypadku pracy w systemie zmianowym praca w porze nocnej może być wykonywana w godzinach od 22.00 do 6.00, lecz wymiar czasu pracy nie może przekraczać średnio ośmiu godzin na dobę.
Ustęp 9: Zasady organizacji i podziału czasu pracy urzędników, jak również jego zaliczania, wynagradzania za pracę wykonywaną przez urzędników poza normalnymi godzinami pracy, reżim służby, okresy odpoczynku i urlopy reguluje rozporządzenie (naredba) ministra spraw wewnętrznych.
Brzmienie art. 187 po zmianie […] z dnia 5 maja 2020 r.:
Artykuł 187 ust. 1 […], Zwykły wymiar czasu pracy urzędników ministerstwa spraw wewnętrznych wynosi osiem godzin na dobę i czterdzieści godzin tygodniowo w pięciodniowym tygodniu pracy. Zwykły wymiar czasu pracy w porze nocnej wynosi osiem godzin w ujęciu 24-godzinnym. Pracą w porze nocnej jest praca wykonywana między godziną 22:00 a 6:00.
Ustęp 2 […]: Ustanawia się skrócony czas pracy dla urzędników państwowych, którzy wykonują swoje obowiązki w szczególnych warunkach, będąc narażeni na zagrożenia dla życia i zdrowia.
Ustęp 3 […]: Wymiar czasu pracy urzędników państwowych jest obliczany w dniach roboczych w ujęciu dobowym, natomiast w przypadku osób pracujących w systemie zmian 8-, 12- lub 24‑ godzinnych jest on obliczany w ujęciu trzymiesięcznym. Wyjątkiem jest 24-godzinna praca zmianowa.
Artykuł 188 ust. 2: Urzędnicy ministerstwa spraw wewnętrznych pracujący w godzinach od 22.00 do 6.00 korzystają ze szczególnej ochrony przewidzianej w kodeks na truda (kodeksie pracy).
Artykuł 189 ustęp 1: Urzędnicy ministerstwa spraw wewnętrznych mają prawo do następujących rodzajów urlopu:
1. corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego w podstawowym wymiarze 30 dni roboczych;
2. dodatkowego corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego w wymiarze jednego dnia za każdy rok pracy, wliczając w to okres próbny, nieprzekraczającym jednak 10 dni roboczych.
Artykuł 234 ust. 1: W razie ustania stosunku pracy urzędnikowi przysługuje odprawa w wysokości odpowiadającej liczbie miesięcznych wynagrodzeń równej liczbie lat pracy, nie wyższej jednak niż 20 miesięcznych wynagrodzeń.
ROZPORZĄDZENIA MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH w sprawie zasad organizacji i podziału czasu pracy urzędników, jak również jego zaliczania, wynagradzania za pracę wykonywaną przez urzędników poza normalnymi godzinami pracy, reżimu służby, okresów odpoczynku i urlopów, przyjęte na podstawie art. 187 ust. 9 zakon za Ministerstwoto na wytresznite raboti (ustawy o ministerstwie spraw wewnętrznych):
ROZPORZĄDZENIE nr 8121[z]-776 z dnia 29 lipca 2016 r. (zwane dalej
„rozporządzeniem z 2016 r.”) […]
Artykuł 3 ust. 3 tego rozporządzenia stanowi, że: Możliwe jest wymaganie od urzędników ministerstwa spraw wewnętrznych pracy również w nocy, w godzinach od 22.00 do 6.00, w wymiarze nieprzekraczającym 8 godzin w ciągu doby.
Rozporządzenie [z 2016 r.] zostało uchylone w dniu 14 stycznia 2020 r. […]
ROZPORZĄDZENIE nr 8121[z]-36 z dnia 7 stycznia 2020 r. (zwane dalej
„rozporządzeniem ze stycznia 2020 r.”) […]
Artykuł 3 ust. 2 tego rozporządzenia stanowi, że: Możliwe jest wymaganie od urzędników ministerstwa spraw wewnętrznych pracy również w nocy, w godzinach od 22.00 do 6.00, w wymiarze nieprzekraczającym 8 godzin w ciągu doby.
Rozporządzenie [ze stycznia 2020 r.] zostało uchylone w dniu 14 stycznia 2020 r.
[…]
ROZPORZĄDZENIE nr 8121[z] z dnia 21 października 2020 r. (zwane dalej
„rozporządzeniem z października 2020 r.”) […]
Artykuł 3 ust. 2 tego rozporządzenia stanowi, że: Możliwe jest wymaganie od urzędników ministerstwa spraw wewnętrznych pracy również w nocy, w godzinach od 22.00 do 6.00, w wymiarze nieprzekraczającym 8 godzin w ciągu doby.
Rozporządzenie [z października 2020 r.] zostało uchylone w dniu 15 grudnia 2020 r. […]
KODEKS NA TRUDA (KODEKS PRACY) […]
Artykuł 140 ust. 1, Zwykły tygodniowy czas pracy w porze nocnej nie może przekraczać 35 godzin w tygodniu obejmującym 5 dni roboczych. Zwykły czas pracy w porze nocnej wynosi maksymalnie 7 godzin w tygodniu obejmującym 5 dni roboczych.
Ustęp 2: Pracą w porze nocnej jest praca wykonywana między godziną 22.00 a 6.00, a w przypadku pracowników, którzy nie ukończyli 16 roku życia, między godziną 20.00 a 6.00.
Artykuł 143 ust. 1 […]: Praca, którą pracownik świadczy poza przewidzianym dla niego czasem pracy, a jego pracodawca lub przełożony wie o tym lub nie sprzeciwia się temu, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych.
Artykuł 155 ust. 4 […]: Podstawowy wymiar corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego wynosi co najmniej 20 dni roboczych.
Artykuł 222 ust. 3 […]. W razie ustania stosunku pracy po nabyciu przez pracownika prawa do emerytury z tytułu stażu pracy i wieku, przysługuje mu, bez względu na przyczynę ustania stosunku pracy, wypłacana przez pracodawcę odprawa w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia brutto, a jeżeli w ciągu ostatnich 20 lat przepracował 10 lat u tego samego pracodawcy lub w tej samej grupie przedsiębiorstw – do odprawy w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia brutto. Odprawa na podstawie niniejszego ustępu może być wypłacona tylko raz.
KODEKS ZA SOTSIAŁNOTO OSIGURJAWANE (KODEKS ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO) […]
Artykuł 68 […] ust. 1: Prawo do emerytury z tytułu stażu pracy i wieku nabywa się po osiągnięciu wieku 60 lat i 10 miesięcy dla kobiet oraz 63 lat i 10 miesięcy dla mężczyzn, a także stażu pracy 35 lat i 2 miesięcy pracy dla kobiet oraz 38 lat i 2 miesięcy dla mężczyzn. Od dnia 31 grudnia 2016 r. wiek wzrasta od pierwszego dnia każdego roku kalendarzowego w następujący sposób:
1. do dnia 31 grudnia 2029 r. wiek dla kobiet wzrasta o dwa miesiące na rok kalendarzowy, a od dnia 1 stycznia 2030 r. – o trzy miesiące na rok kalendarzowy, aż do osiągnięcia wieku 65 lat;
2. do dnia 31 grudnia 2017 r. wiek dla mężczyzn wzrasta o dwa miesiące, a od dnia 1 stycznia 2018 r. – o jeden miesiąc na rok kalendarzowy, aż do osiągnięcia wieku 65 lat.
Ustęp 2: Od dnia 31 grudnia 2016 r. liczba lat pracy w rozumieniu ust. 1 wzrasta o dwa miesiące, licząc od pierwszego dnia każdego roku kalendarzowego, aż do osiągnięcia wieku 37 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.
Artykuł 69 ust. 6 […]: Personel [dyrekcji generalnej], wykonujący niektóre
emerytury w wieku 52 lat i 10 miesięcy, po przepracowaniu łącznie 27 lat, z których dwie trzecie były faktycznie przepracowane w służbie obrony cywilnej.
Ustęp 9 […]: Od dnia 31 grudnia 2016 r. wiek osób, o których mowa w ust. 1–7, wzrasta o dwa miesiące od pierwszego dnia każdego kolejnego roku kalendarzowego aż do osiągnięcia wieku 55 lat w przypadku osób, o których mowa w ust. 1, 2, 3, 5, 5a i 6, oraz wieku 45 lat w przypadku osób, o których mowa w ust. 4 i 7.
ROZPORZĄDZENIE W SPRAWIE STRUKTURY I ORGANIZACJI WYNAGRODZEŃ (NSORZ) […]
Artykuł 8 […] Za każdą godzinę lub ułamek godziny pracy nocnej wykonywanej między godziną 22.00 a 6.00, pracownicy i inni członkowie personelu otrzymują dodatek do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej w wysokości co najmniej 15% bułgarskiego minimalnego wynagrodzenia za pracę, ale nie mniej niż 1 BGN.
Artykuł 9 ust. 2: Przy obliczaniu skumulowanego czasu pracy godziny pracy nocnej przelicza się na godziny pracy dziennej przy zastosowaniu współczynnika równego stosunkowi między zwykłym czasem pracy dla pracy dziennej i nocnej, określonego dla danego stanowiska.
4.2 PRAWO UNII
Dyrektywa 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy
Artykuł 1 ust. 3: Niniejszą dyrektywę stosuje się do wszystkich sektorów działalności, zarówno publicznego, jak i prywatnego, w rozumieniu art. 2 dyrektywy 89/391/EWG.
Artykuł 12: Ochrona bezpieczeństwa i zdrowia
Państwa członkowskie przyjmują niezbędne środki w celu zapewnienia, że:
a) pracownicy wykonujący pracę w porze nocnej i pracownicy wykonujący pracę w systemie zmianowym mają zapewnioną właściwą, ze względu na charakter ich pracy, ochronę bezpieczeństwa i zdrowia;
b) właściwa ochrona i środki zapobiegawcze lub udogodnienia służące bezpieczeństwu i ochronie zdrowia pracowników wykonujących swoją pracę w porze nocnej i pracowników wykonujących pracę w systemie zmianowym są równoważne z tymi, które dotyczą innych pracowników i są w każdej chwili dostępne.
Dyrektywa Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy
Artykuł 2 ust. 2: Niniejsza dyrektywa nie będzie miała zastosowania tam, gdzie istniałaby sprzeczność interesów – w odniesieniu do specyficznej działalności publicznej i społecznej, takiej jak siły zbrojne czy policja, lub też w odniesieniu do określonych dziedzin działalności w zakresie usług związanych z ochroną cywilną.
5. UZASADNIENIE ODESŁANIA PREJUDYCJALNEGO
Bułgarskie prawo pracy zawiera zarówno przepisy ogólne, jak i przepisy szczególne. Przepisy ogólne zawarte są w kodeksie pracy, a przepisy szczególne znajdują się w ustawach szczególnych dotyczących konkretnych kategorii pracowników, np. w ZMVR, w ustawie o służbie cywilnej, itp.
W przepisach ogólnych ustanowiono zasadę, że pracą w porze nocnej jest praca wykonywana między godziną 22.00 a 6.00, która nie może przekraczać 7 godzin w okresie 24-godzinnym, a w przypadku wykonywania pracy przez 8 godzin wynagrodzenie oblicza się według współczynnika odpowiadającego stosunkowi między zwykłym czasem pracy dla pracy dziennej i nocnej. Przewidziano również, że praca w godzinach nadliczbowych to praca wykonywana poza przewidzianym czasem pracy i rekompensowana zwiększeniem wynagrodzenia.
W przepisach szczególnych, w szczególności w ZMVR, praca w porze nocnej jest zdefiniowana jako praca wykonywana między godziną 22.00 a 6.00, a zwykły czas pracy w porze nocnej wynosi 8 godzin w okresie 24-godzinnym. Ustawa ta pozwala na 24-godzinne zmiany, w tym 8 godzin pracy w nocy. Za pracę w nocy pracownicy otrzymują [dodatkowe] wynagrodzenie w wysokości 0,25 BGN za godzinę. W ustawie szczególnej, podobnie jak w ogólnych przepisach prawa pracy, przewidziano, że pracą w godzinach nadliczbowych jest praca wykonywana poza przewidzianym czasem pracy. Sprawy, które nie są uregulowane przez ustawę szczególną, są regulowane przez ustawodawstwo ogólne.
Powód podnosi, że należy zastosować najkorzystniejszy reżim, tj. rozliczenie pracy w porze nocnej przewidziane w przepisach ogólnych, gdyż takiego reżimu nie przewidują przepisy szczególne, co stanowi zaniechanie ustawodawcy, mimo że ustawodawca powierzył ministrowi pracy zadanie uregulowania kwestii wynagrodzenia za pracę w porze nocnej.
Ponadto twierdzi on, że praca w nocy powyżej 7 godzin, tj. jedna godzina pracy w porze nocnej, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Uważa on, że sposób wynagradzania za pracę w porze nocnej przewidziany w ustawie szczególnej jest dyskryminujący jeżeli porówna się go z pracownikami, którzy wykonują pracę na podstawie przepisów ogólnych.
Do bułgarskich sądów wpłynęły liczne powództwa pracowników służb ochrony przeciwpożarowej o wypłatę wynagrodzenia za pracę w porze nocnej w sposób przewidziany w przepisach ogólnych. W niektórych przypadkach powództwa zostały uwzględnione, a w innych nie. Stało się to podstawą do wszczęcia sprawy interpretacyjnej przed Varhoven kasatsionen syd (najwyższym sądem kasacyjnym, Bułgaria).
Artykuł 2 ust. 2 dyrektywy 89/391/EWG stanowi, że dyrektywa nie ma zastosowania, jeżeli specyfika niektórych szczególnych rodzajów działalności w służbie publicznej, na przykład w siłach zbrojnych lub policji, lub niektórych szczególnych rodzajów działalności w służbie obrony cywilnej, takich jak ochrona przeciwpożarowa, jednoznacznie temu się sprzeciwiają, co najwyraźniej uwzględnia znaczenie funkcjonowania szczególnych rodzajów działalności, które są ważne dla funkcjonowania państwa.
Powstaje pytanie, czy jest możliwe […], aby pracownicy, których praca jest regulowana specjalną ustawą i którzy mają więcej praw niż pracownicy, których praca jest regulowana ogólnym ustawodawstwem, mieli mniej korzystne warunki w odniesieniu do ich innych praw, takich jak obowiązek wykonywania 8- godzinnej pracy w porze nocnej, i czy przysługuje im niższy poziom ochrony.
Wcześniej zostały przedstawione dodatkowe uprawnienia przyznane funkcjonariuszom ochrony przeciwpożarowej, tj. wcześniejsze przechodzenie na emeryturę, wyższa odprawa z tytułu ustania stosunku pracy, więcej urlopów.
6. PYTANIA PREJUDYCJALNE
1. Czy dyrektywa 2003/88/WE znajduje zastosowanie, jeżeli specyfika niektórych szczególnych rodzajów działalności w służbie publicznej, na przykład w siłach zbrojnych lub policji, lub niektórych szczególnych rodzajów działalności w służbie obrony cywilnej, takich jak ochrona przeciwpożarowa, jednoznacznie temu się sprzeciwiają, przy założeniu że:
Artykuł 1 ust. 3 dyrektywy 2003/88/WE stanowi, że ma ona zastosowanie do wszystkich sektorów działalności, zarówno publicznego, jak i prywatnego, w rozumieniu art. 2 dyrektywy 89/391/EWG;
Artykuł 2 ust. 2 dyrektywy 89/391/EWG stanowi, że dyrektywa ta nie ma zastosowania, jeżeli specyfika niektórych szczególnych rodzajów działalności w służbie publicznej, na przykład w siłach zbrojnych lub policji, lub niektórych szczególnych rodzajów działalności w służbie obrony cywilnej, takich jak ochrona przeciwpożarowa, jednoznacznie temu się sprzeciwiają?
2. Czy – przy ocenie równoważności właściwych środków ochrony, w rozumieniu art. 12 lit. b) dyrektywy 2003/88/WE, kategorii pracowników, którzy wykonują pracę w porze nocnej i których praca w porze nocnej nie przekracza 7 godzin na dobę, i innej kategorii pracowników, którzy również wykonują pracę w porze nocnej i których praca w porze nocnej nie przekracza 8 godzin, ale którzy mają takie przywileje jak więcej urlopów, wyższe odprawy
emerytalne, wyższy dodatek za staż pracy – należy brać pod uwagę korzyści, z których korzysta ta druga kategoria?
7. KONIECZNOŚĆ ROZPOZNANIA W TRYBIE SZCZEGÓLNYM W niniejszej sprawie tutejszy sąd uważa, że spełniona została określona w art. 107 regulaminu postępowania przed Trybunałem przesłanka zastosowania pilnego trybu prejudycjalnego. Jest tak dlatego, że spór dotyczy wypłaty wynagrodzenia za pracę, a w Bułgarii wytoczono wiele powództw w tym zakresie, z czego 16 przed tutejszym sądem.
Podobna sprawa, sprawa C-262/20, zawisła przed Trybunałem, może zostać połączona z niniejszymi sprawami.
10 sierpnia 2021 r. […]
[…]
