Tłumaczenie C-494/18–1 Sprawa C-494/18
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym Data wpływu:
27 lipca 2018 r.
Oznaczenie sądu odsyłającego:
Juzgado de Primera Instancia n.º 20 de Barcelona (Hiszpania) Data wydania postanowienia o wystąpieniu z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym:
17 lipca 2018 r.
Strona skarżąca:
Bondora AS Strona pozwana:
XY
Juzgado de Primera Instancia n.º 20 de Barcelona [dane dotyczące sądu, postępowania i stron]
[…]
POSTANOWIENIE […]
Barcelona, dnia 17 lipca 2018 r.
STAN FAKTYCZNY
1. W dniu 17 maja 2018 r. spółka Bondora AS wniosła przeciwko XY pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty na kwotę 1 818,66 EUR. Strona powodowa wskazała w złożonym formularzu A, iż strona pozwana jest konsumentem, a także podniosła, że jako dowód w sprawie posiada między
innymi umowę pożyczki uzasadniającą zarówno samo roszczenie, jak i kwotę dochodzonej wierzytelności. Strona powodowa złożyła również wniosek o umorzenie postępowania w przypadku, gdyby strona pozwana wniosła sprzeciw.
2. W oparciu o przedstawione informacje i, biorąc pod uwagę, iż strona pozwana jest konsumentem, uznano, iż część dochodzonej kwoty może wynikać z zastosowania nieuczciwych warunków. W celu dokonania z urzędu kontroli, czy zastosowano nieuczciwe warunki, zwrócono się do strony powodowej, z wykorzystaniem formularza B, aby, zgodnie z art. 7 [ust. 2 lit.] d) rozporządzenia nr 1896/200[6], wypełniła pkt 11 formularza A wskazując [Or. 2]
elementy składowe kwoty roszczenia oraz aby, w przypadku, gdyby kwota roszczenia […] zawierała jakąkolwiek kwotę niestanowiącą kwoty głównej pożyczki wskazała postanowienie umowne umożliwiające dochodzenie tego roszczenia.
3. Strona powodowa złożyła pismo, w którym wskazała, iż art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 1896/200[6] nie ustanawia wymogu przedstawienia informacji żądanych przez sąd. Ponadto przedstawiła ona wyroki innych sądów, które uznały powództwo o wydanie nakazu zapłaty bez żądania dodatkowych informacji.
4. Na obecnym etapie postępowania sąd musi wydać europejski nakaz zapłaty, jeżeli uzna, iż udzielona przez stronę powodową [odpowiedź na] żądanie udzielenia uzupełniających w stosunku do pozwu informacji jest zgodna z prawem wspólnotowym. W przeciwnym razie sąd musiałby odrzucić pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty na podstawie art. 11 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 1896/2006.
5. W tych okolicznościach postanowieniem z dnia 14 czerwca 2018 r. sąd wyznaczył stronom i Ministerio Fiscal (prokuratorowi reprezentującemu państwo) termin na przedstawienie ich stanowisk w przedmiocie zasadności przedstawienia odesłania prejudycjalnego dotyczącego uprawnienia sądu do żądania dodatkowych informacji. Ponadto w postanowieniu tym wskazano, iż, w przypadku, kiedy nie jest możliwe żądanie przedstawienia takich informacji […], ani umowy, czy też jakichkolwiek innych danych w celu zbadania, czy zastosowano nieuczciwe warunki, konieczne będzie zweryfikowanie zgodności tego z art. 6 traktatu o Unii Europejskiej (zwanego dalej „TUE”) i z art. 38 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „KPPUE”).
6. Ministerio Fiscal złożył pismo, w którym stwierdził, iż jego zdaniem skierowanie odesłania prejudycjalnego nie jest konieczne, ponieważ sąd może wydać rozstrzygnięcie w przedmiocie wniesionego powództwa bez nakładania na stronę powodową obowiązków innych niż te wynikające z umowy. Uważa on, iż, mając na celu zapewnienia użyteczności i sprawności postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, nie można nakładać dodatkowych obowiązków na stronę powodową, ani żądać przedstawienia jakiejkolwiek umowy. Twierdzi on również, iż w celu ochrony konsumenta można skorzystać z możliwości, jaką daje
art. 10 rozporządzenia, zgodnie z którym strona powodowa może uzupełnić pozew w drodze modelu „E” [składając formularz E].
7. Strona powodowa nie przedstawiła swojego stanowiska w wyznaczonym terminie.
UZASADNIENIE PRAWNE
KONIECZNOŚĆ PRZEDSTAWIENIA WNIOSKU O WYDANIE
ORZECZENIA W TRYBIE PREJUDYCJALNYM
8. Pomimo, iż Ministerio Fiscal sprzeciwia się przedstawieniu pytania prejudycjalnego uważam, że jest to konieczne, ponieważ sąd ma orzec w niniejszej sprawie jako sąd ostatniej instancji, a poza tym sądzę, że istnieją wątpliwości co do wykładni rozporządzenia nr 1896/2006, gdyż […] dokumenty złożone przez stronę powodową [Or. 3] […] wskazują, iż część sądów hiszpańskich stosuje wykładnię odmienną od przyjętej przez tutejszy sąd i wydają one europejskie nakazy zapłaty bez żądania jakichkolwiek dodatkowych wyjaśnień mających na celu ustalenie, czy roszczenie dochodzone przez powoda od konsumenta [zawiera w sobie kwoty] wynika[jące] z zastosowania nieuczciwych warunków. Z tego względu, w celu zagwarantowania jednolitej wykładni prawa Unii poprzez orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej konieczne jest przedstawienie pytania prejudycjalnego.
PRAWO KRAJOWE
9. Przepis końcowy 23a (DF 23a) Ley de Enjuiciamiento civil [kodeksu postępowania cywilnego] (zwanego dalej „LEC”), który wprowadził środki służące stosowaniu w Hiszpanii rozporządzenia nr 1896/2006 wskazuje, iż:
„Pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty składa się przy użyciu formularza A zawartego w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 1896/2006 bez konieczności załączania jakiejkolwiek dokumentacji, którą w przypadku załączenia uznaje się za niedopuszczalną”.
10. DF 23a LEC stanowi w ust. 11, że
„We wszystkich sprawach proceduralnych związanych z wydaniem europejskiego nakazu zapłaty nieuregulowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1896/2006 stosuje się przepisy niniejszej ustawy dotyczące postępowania nakazowego”.
11. Na gruncie prawa krajowego LEC regulując postępowanie nakazowe przewiduje w art. 815 ust. 4, iż:
4. Jeżeli źródłem roszczenia o zapłatę jest umowa zawarta pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem lub usługobiorcą, Letrado de la Administración de Justicia [referendarz sądowy] przed wydaniem nakazu
zapłaty zawiadomi o tym sąd, aby ten mógł zbadać, czy postanowienia umowy będące podstawą pozwu lub obliczenia dochodzonej kwoty mają charakter nieuczciwych warunków.
Sąd zbada z urzędu, czy którekolwiek z postanowień umownych będących podstawą pozwu lub obliczenia dochodzonej kwoty można uznać za nieuczciwe warunki. W przypadku, kiedy uzna on, iż postanowienie takie można uznać za nieuczciwe warunki, w terminie pięciu dni wysłucha strony.
Po wysłuchaniu stron sąd rozstrzygnie tę sprawę w drodze postanowienia w terminie kolejnych pięciu dni. Postępowanie w tej sprawie nie wymaga udziału adwokata ani pełnomocnika procesowego.
W przypadku uznania, iż którekolwiek z postanowień umownych stanowi nieuczciwe warunki, sąd w wydanym postanowieniu określi skutki [zastosowania tych] warunków stwierdzając niedopuszczalność roszczenia albo postanawiając o kontynuowaniu postępowania z pominięciem postanowień uznanych za nieuczciwe warunki.
Jeżeli sąd nie uzna zastosowanych postanowień umownych za nieuczciwe warunki, stwierdza to w postanowieniu, a Letrado de la Administración de Justicia [referendarz sądowy] będzie kontynuował postępowanie przeciwko dłużnikowi zgodnie z treścią ust. 1. [Or. 4]
Postanowienie to może być w każdym przypadku zaskarżone.
MAJĄCE ZASTOSOWANIE PRZEPISY I ORZECZNICTWO UNII EUROPEJSKIEJ
12. Prawo Unii Europejskiej nadało kwestii ochrony konsumentów rangę bezwzględnej przesłanki procesowej. Dowodem na to jest wiele wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej nakładających na wszystkie sądy obowiązek dokonywania z urzędu kontroli stosowania nieuczciwych warunków i które uznały art. 6 ust. 1 dyrektywy 13/93 [93/13] za przepis równoważny krajowym normom porządku publicznego. W szczególności można przytoczyć tytułem przykładu, z uwagi na dużą liczbę wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w tych sprawach, pkt 41 i 4[2] wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydanego w sprawie C-421/14 Banco Pri[m]us, zgodnie z brzmieniem których:
41. Ze względu na tę słabszą pozycję jednej ze stron art. 6 ust. 1 tej dyrektywy przewiduje, że nieuczciwe warunki nie są wiążące dla konsumenta. Jest to przepis bezwzględnie obowiązujący, który zmierza do zastąpienia ustanowionej przez umowę formalnej równowagi praw i obowiązków stron równowagą rzeczywistą, która przywraca równość stron (zob. w szczególności wyroki: z dnia 17 lipca 2014 r., Sánchez Morcillo i Abril García, C-169/14, EU:C:2014:2099, pkt 23; a także z dnia 21 grudnia 2016 r., Gutiérrez Naranjo i in., C-154/15, C-307/15 i C-308/15, EU:C:2016:980, pkt 53, 55).
42. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem przepis ten należy uznać za równoważny z krajowymi przepisami mającymi w ramach krajowego porządku prawnego rangę podstawowych zasad porządku prawnego (zob.
wyroki: z dnia 6 października 2009 r., Asturcom Telecomunicaciones, C-40/08, EU:C:2009:615, pkt 51, 52; a także z dnia 21 grudnia 2016 r., Gutiérrez Naranjo i in., C-154/15, C-307/15 i C-308/15, EU:C:2016:980, pkt 54).
13. Artykuł 6 ust. 1 dyrektywy 13/93 [93/13] brzmi:
Państwa członkowskie stanowią, że na mocy prawa krajowego nieuczciwe warunki w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców z konsumentami nie będą wiążące dla konsumenta, a umowa w pozostałej części będzie nadal obowiązywała strony, jeżeli jest to możliwe po wyłączeniu z niej nieuczciwych warunków.
14. Natomiast art. 7 ust. 1 tej dyrektywy wskazano, iż:
Zarówno w interesie konsumentów, jak i konkurentów państwa członkowskie zapewnią stosowne i skuteczne środki mające na celu zapobieganie stałemu stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach zawieranych przez sprzedawców i dostawców z konsumentami.
15. Ochrona konsumentów gwarantowana jest we wszystkich dziedzinach prawa Unii Europejskiej, ponieważ art. 38 KPPUE stanowi, iż „[z]apewnia się wysoki poziom ochrony konsumentów w politykach Unii”.
16. Artykuł 6 ust. 1 TUE również stanowi, iż: [Or. 5]
Unia uznaje prawa, wolności i zasady określone w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej z 7 grudnia 2000 roku, w brzmieniu dostosowanym 12 grudnia 2007 roku w Strasburgu, która ma taką samą moc prawną jak Traktaty.
17. Zasady te muszą być uwzględnione w uregulowaniu dotyczącym postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty zawartym w rozporządzeniu nr 1896/2006, na co wskazuje rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie stosowania postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty (2016/2011(INI)) (2018/C 224/28);
w pkt J stanowi ona, iż:
„mając na uwadze, że uproszczony charakter procedury nie oznacza, że można jej nadużywać w celu egzekwowania nieuczciwych warunków umownych, ponieważ art. 8 rozporządzenia (WE) nr 1896/2006 przewiduje, że sądy muszą zbadać zasadność skargi na podstawie dostępnych im informacji, co zapewnia zgodność z odnośnym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości w tej kwestii; mając na uwadze, że wszystkie odpowiednie strony powinny zostać poinformowane o prawach i procedurach”.
18. W treści art. 7 ust. 2 lit. d) rozporządzenia nr 1896/2006 wskazano, iż pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty musi zawierać:
uzasadnienie roszczenia, w tym opis okoliczności wskazanych jako podstawa roszczenia oraz, w odpowiednich przypadkach, żądanych odsetek.
19. Punkt 11 formularza [A] do rozporządzenia nr 1896/2006 przewiduje jako informacje do wypełnienia „[d]odatkowe oświadczenia i dalsze informacje (w razie potrzeby)”.
PRZYCZYNY UZASADNIAJĄCE PRZEDSTAWIENIE PYTAŃ
PREJUDYCJALNYCH W PRZEDMIOCIE WYKŁADNI, A POMOCNICZO
PYTAŃ PREJUDYCJALNYCH W PRZEDMIOCIE WAŻNOŚCI
ROZPORZĄDZENIA NR 1896/2006
20. Europejski nakaz zapłaty − w przedmiocie którego sąd ma rozstrzygnąć, czy zostanie on wydany, czy też postępowanie zostanie umorzone w związku z brakiem odpowiedzi powoda na przedstawione mu wezwanie − dotyczy wierzytelności z tytułu pożyczki udzielonej konsumentowi. Z informacji zebranych w wyniku zbadania innych, podobnych postępowań wynika, iż zwykle w przypadku tego rodzaju wierzytelności dochodzona kwota obejmuje, poza kwotą długu głównego i ustalonych odsetek od kwoty pożyczki, również kwoty wynikające z innych tytułów, takich jak odsetki za zwłokę, prowizje z tytułu niedokonania spłaty długu, nieproporcjonalne odszkodowania, itp., których faktyczną wysokość można stwierdzić jedynie po rozbiciu kwoty roszczenia na poszczególne elementy składowe. Z tego względu wiele kwot, które dochodzone są jako roszczenie główne, zawiera w sobie kwoty dochodzone na podstawie nieuczciwych warunków. W niniejszej sprawie, w oparciu o wskazane doświadczenia, można rozsądnie założyć, iż roszczenie, którego dotyczy złożony pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty, obejmuje kwoty wynikające z zastosowania nieuczciwych warunków. Wydaje się to tym bardziej uzasadnione, iż w niniejszym przypadku strona powodowa złożyła w pierwotnym pozwie [Or. 6] o wydanie europejskiego nakazu zapłaty wniosek o to, aby, w razie wniesienia sprzeciwu przez pozwanego, nie rozpoznawano sprzeciwu, lecz umorzono postępowanie. Pozwala to przyjąć, iż kwota roszczenia dochodzona w pozwie o wydanie europejskiego nakazu zapłaty zawiera w sobie kwoty wynikające z zastosowania nieuczciwych warunków, chyba że udowodnione zostanie przeciwne stanowisko.
21. Jak już wskazano w pkt 12 niniejszego postanowienia, ochrona konsumentów i zapobieganie istnieniu nieuczciwych warunków należą do podstawowych zasad wspólnotowego porządku prawnego. Wynika to również z innych wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, takich jak wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 17 maja 2018 r.
w sprawie C-147/16 (pkt 35), w którym ponadto nakłada się na sąd obowiązek zbadania z urzędu, czy postanowienia umowy stanowią nieuczciwe warunki, nawet jeśli pozwany się temu sprzeciwia „w szczególności z uwagi na
okoliczność, że istnieje realne niebezpieczeństwo, iż [konsument] nie jest świadom swoich praw lub napotyka trudności w ich egzekwowaniu” (pkt 31).
22. Artykuł 38 KPPUE ustanawia wymóg, aby zagwarantowano wysoki poziom ochrony konsumentów we wszystkich politykach Unii, w tym również w przepisach prawa stanowionych przez właściwe instytucje Unii Europejskiej.
Zostało to również podkreślone przez Parlament Europejski we wskazanej w pkt 17 niniejszego postanowienia rezolucji z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie stosowania postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty (2016/2011(1 NI)) (2018/C 224/28).
23. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjął jednolicie w swoim orzecznictwie, iż sąd jest zobowiązany dokonać z urzędu oceny, czy zastosowane były nieuczciwe warunki. Tytułem przykładu, należy wskazać pkt 30 i 31 wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 lipca 2016 r. w sprawie C-168/15, gdzie wskazano, iż:
30. (…) w wyroku z dnia 4 czerwca 2009 r., Pannon GSM (C-243/08, EU:C:2009:350, pkt 32) Trybunał wskazał jasno, że rola przyznana przez prawo Unii sądowi krajowemu nie ogranicza się do zwykłej możliwości orzeczenia w przedmiocie ewentualnie nieuczciwego charakteru warunku umownego wchodzącego w zakres stosowania wspomnianej dyrektywy, ale obejmuje także obowiązek zbadania tej kwestii z urzędu, od chwili gdy sąd krajowy dysponuje w tym celu niezbędnymi informacjami w zakresie okoliczności prawnych i faktycznych.
31 Począwszy od owego wyroku Trybunał wielokrotnie przypominał zatem o tym obowiązku spoczywającym na sądzie krajowym (zob. w szczególności wyroki: z dnia 14 czerwca 2012 r., Banco Español de Crédito, C-618/10, EU:C:2012:349, pkt 42, 43; z dnia 21 lutego 2013 r., Banif Plus Bank, C-472/11, EU:C:2013:88, pkt 22; a także z dnia 1 października 2015 r., ERSTE Bank Hungary, C-32/14, EU:C:2015:637, pkt 41).
24. Z treści [artykułów] 7 i 8 rozporządzenia nr 1896/2006 wynika, iż nie jest możliwe żądanie przedstawienia dokumentów stanowiących jedyny dowód, który mógłby służyć ustaleniu, czy roszczenia zawarte w pozwie wynikają, czy też nie, z zastosowania nieuczciwych warunków (rozbicie kwoty [Or. 7] roszczenia na elementy składowe i umowa). Podobnie, uregulowanie krajowe (DF 23a ust. 4 LEC) uniemożliwia żądanie przedstawienia umowy w postępowaniu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty.
25. Niezależnie od powyższego, tutejszy sąd stoi na stanowisku, iż treść art. 7 ust. 1 [ust. 2] lit. d) [art. 7 ust. 2 lit. d)] rozporządzenia nr 1896/2006, aczkolwiek nie zezwala na żądanie przedstawienia przez powoda dokumentów lub innych dowodów, to w przypadku umów zawieranych z konsumentami pozwala on żądać zawarcia w formularzu rozbicia kwoty roszczenia na elementy składowe oraz postanowień umownych, na podstawie których powód dochodzi kwoty
przewyższającej zwykłe kwoty wynikające z umów pożyczki (kwota długu głównego i odsetki). Strona powodowa w niniejszej sprawie odrzuca taką wykładnię i przedstawia orzeczenia innych sądów, które w przypadku takiego samego roszczenia wydały europejskie nakazy zapłaty bez żądania dodatkowych informacji. Zważywszy na rozbieżność istniejących wykładni i biorąc pod uwagę, iż ochronę konsumentów podniesiono do rangi prawa podstawowego Unii Europejskiej oraz podstawowych zasad wspólnotowego porządku prawnego, uważam, iż należy wyjaśnić treść tego przepisu i dokonać takiej jego wykładni, aby uczynić go zgodnym z zasadą ochrony konsumentów.
26. […] Odnosząc się do kwestii skutków wydania nakazu zapłaty bez dokonywania z urzędu jakiejkolwiek kontroli stosowania nieuczciwych warunków, uważam, iż to, czy zastosowano nieuczciwe warunki, można zbadać w postępowaniu w przedmiocie wykonalności nakazu zapłaty, w którym sąd stwierdza wykonalność europejskiego nakazu zapłaty (formularz G). Jednakże możliwość ta może okazać się niewystarczająca dla zapewnienia konsumentom ochrony, która została uznana przez sam Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej za jedną z podstawowych zasad porządku prawnego, także ze względu na usankcjonowanie w treści art. 6 ust. 1 TUE i art. 38 KPPUE. Nie można przy tym zapominać, iż pozwany może zapłacić żądaną kwotę bez wniesienia sprzeciwu, ponieważ może on nie wiedzieć, iż niektóre roszczenia wynikają z zastosowania nieuczciwych warunków. W przypadku europejskiego nakazu zapłaty może się bowiem zdarzyć, iż pozwany, którego nie poinformowano o uprawnieniach przysługujących mu w związku z zastosowaniem nieuczciwych warunków, i który może nie wiedzieć, że nie przeprowadza się kontroli z urzędu w fazie postępowania rozpoznawczego, lecz jedynie na etapie postępowania egzekucyjnego, zapłaci powodowi kwoty wynikające z zastosowania nieuczciwych warunków. Skutkowałoby to naruszeniem jego uprawnień bez zapewnienia żadnego mechanizmu, który by temu zapobiegał, ponieważ nie doszłoby do fazy postępowania egzekucyjnego, w którym kwestia zastosowania nieuczciwych warunków mogłaby być zbadana z urzędu […], co pozwoliłoby zażądać na tym etapie przedstawienia umowy i rozbicia kwoty roszczenia na poszczególne składniki. Należy w tym miejscu przypomnieć, iż sam Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w przypadku wniesienia sprzeciwu przez pozwanego wskazywał na obowiązek zbadania z urzędu kwestii zastosowania nieuczciwych warunków, jeżeli uregulowanie krajowe zezwala na to ze względu na „okoliczność, że istnieje realne niebezpieczeństwo, iż [konsument] nie jest świadom swoich praw lub napotyka trudności w ich egzekwowaniu” (pkt 31 wyroku z dnia 17 maja 2018 r. w sprawie C-147/16).
27. Uważam również, iż jeżeli przedstawiona powyżej wykładnia nie jest zgodna z obecnym brzmieniem rozporządzenia nr 1896/2006 […] i sąd nie może żądać żadnego [Or. 8] rodzaju oświadczeń ani dokumentów w celu zbadania, czy zastosowane zostały nieuczciwe warunki, rozporządzenie to należy uznać za nieważne ze względu na jego sprzeczność z przywołanymi powyżej art. 6 ust. 1 TUE i art. 38 KPPUE.
PRZEDSTAWIONE PYTANIA PREJUDYCJALNE [Powtórzenie pytań prejudycjalnych]
[…]
STRESZCZENIE STANOWISKA W PRZEDMIOCIE PRZEDSTAWIONYCH PYTAŃ PREJUDYCJALNYCH
29. Moim zdaniem przepis taki, jak DF 23a ust. 4 jest zgodny z art. 38 KPPUE, z art. 6 ust. 1 TUE oraz [Or. 9] z art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 13/93 [93/13] pod warunkiem, że umożliwia on sądowi zapoznanie się w jakikolwiek sposób z treścią dodatkowych postanowień umownych w celu zbadania z urzędu, czy zastosowano nieuczciwe warunki. W przeciwnym razie byłby on sprzeczny z przywołanymi przepisami prawa, ponieważ uniemożliwiałby kontrolę z urzędu, na temat której wielokrotnie wypowiadał się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (zobacz m.in. wyroki cytowane w pkt 12 i 23 niniejszego postanowienia).
29. W odniesieniu do drugiego z przedstawionych pytań prejudycjalnych uważam, iż wymagane informacje (rozbicie kwoty roszczenia na elementy składowe i treść postanowień, na których oparto roszczenie o zapłatę kwot wynikających z dodatkowych postanowień umownych) są jedyną metodą pozwalającą zbadać, czy zastosowane zostały nieuczciwe warunki. Jeżeli art. 7 ust. [2] lit. d) rozporządzenia nr 1896/2006 wymaga, aby wskazano w formularzu
„uzasadnienie roszczenia, w tym opis okoliczności wskazanych jako podstawa roszczenia oraz, w odpowiednich przypadkach, żądanych odsetek”, należy przez to rozumieć złożenie wyjaśnień i wskazanie okoliczności, na podstawie których powód dochodzi określonych kwot poza kwotą główną długu i odsetkami. Jeżeli nie dochodzi on niczego poza kwotą główną długu i odsetkami, należy to również wskazać na żądanie sądu, jeśli ten uważa, że mogły zostać zastosowane nieuczciwe warunki.
30. Uważam, iż przywołany przez Ministerio Fiscal art. 10 rozporządzenia nr 1896/2006 nie wystarcza, aby zbadać zastosowanie nieuczciwych warunków, ponieważ, jeśli nie przedstawiono żadnego rozbicia kwoty roszczenia na elementy składowe, sąd nie wie, jaką kwotę należy pomniejszyć, ani tego, czy dana kwota wynika z zastosowania nieuczciwych warunków.
31. W odniesieniu do trzeciego pytania prejudycjalnego tutejszy sąd nie znalazł żadnego innego środka pozwalającego zbadać zastosowanie nieuczciwych warunków poza wykorzystaniem, w sposób opisany powyżej, art. 7 ust. 2 lit. d) rozporządzenia nr 1896/2006 w związku z pkt 11 [formularza] A.
32. Uważam, iż obecne brzmienie rozporządzenia nr 1896/2006 nie zezwala sądowi na zażądanie od powoda, poza informacjami, które mogą być zawarte w formularzu A, jakiegokolwiek dokumentu będącego dowodem w sprawie.
33. Z tego względu, jeżeli przytoczona wykładnia nie może mieć zastosowania, uważam, iż nie istnieje żaden środek pozwalający na wypełnienie obowiązku zbadania z urzędu, czy zastosowano nieuczciwe warunki. Jeżeli w treści europejskiego nakazu zapłaty nie informuje się dłużnika o elementach składowych roszczenia, ani o tym, że postanowienia umowne, na podstawie których dochodzi się roszczenia, mogą zostać zbadane pod kątem tego, czy stanowią one nieuczciwe warunki, a sąd nie może żądać informacji niezbędnych do zbadania z urzędu, czy takie nieuczciwe warunki zastosowano, zachodzi ryzyko, że konsument zapłaci dochodzoną od niego kwotę bez wniesienia sprzeciwu. Z tego względu uważam, iż sam nakaz zapłaty, bez kontroli z urzędu, która musi zostać przeprowadzona wcześniej niż w fazie postępowania egzekucyjnego, nie spełnia wymogów ochrony konsumentów wynikających [Or. 10] z art. 38 KPPUE, biorąc pod uwagę, jak wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w przywołanym wyroku z dnia 17 maja 2018 r. w sprawie C-147/16 (pkt 35), „realne niebezpieczeństwo, iż [konsument]
nie jest świadom swoich praw lub napotyka trudności w ich egzekwowaniu”
(pkt 31).
34. Wreszcie, jeżeli odpowiedzi na wcześniejsze pytania będą negatywne i nie będzie możliwe, zgodnie z obecnym brzmieniem rozporządzenia nr 1896/2006, przeprowadzenie z urzędu kontroli tego, czy zastosowano nieuczciwe warunki, tutejszy sąd stoi na stanowisku, iż przywołane rozporządzenie nr 1896/2006 należy uznać za nieważne, ponieważ nie zapewnia ono konsumentom ochrony wymaganej przez art. 38 KPPUE i art. 6 ust. 1 TUE.
POSTANOWIENIE
Sąd postanowił przedstawić Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej następujące pytania prejudycjalne:
Pierwsze: Czy uregulowanie krajowe, takie jak przepis DF 23a ust. 4 LEC [hiszpańskiego kodeksu postępowania cywilnego], które, w przypadku powództwa wnoszonego przeciwko konsumentowi, kiedy istnieją przesłanki wskazujące na możliwość dochodzenia przez stronę powodową roszczeń opartych na zastosowaniu nieuczciwych warunków, uniemożliwia zarówno przedstawienie, jak i żądanie przedstawienia umowy oraz rozbicia kwoty dochodzonego roszczenia na elementy składowe, jest zgodne z art. 38 KPPUE, z art. 6 ust. 1 TUE oraz z art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 13/93 [93/13]?
Drugie: Czy w przypadku roszczeń wnoszonych przeciwko konsumentom żądanie przedstawienia przez stronę powodową w pkt 11 formularza A rozbicia kwoty dochodzonego roszczenia na elementy składowe jest zgodne z art. 7 ust. 2 lit. d) rozporządzenia nr 1896/2006 ustanawiającego postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty? Podobnie, czy jest zgodne z przywołanym przepisem żądanie, w celu zbadania, czy zastosowano nieuczciwe warunki, aby strona powodowa w pkt 11 formularza A wskazała treść będących podstawą jej
roszczeń wobec konsumenta postanowień umownych wykraczających poza główny przedmiot umowy?
Trzecie: Jeżeli Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej udzieli negatywnej odpowiedzi na pytanie drugie, czy zgodnie z obecnym brzmieniem rozporządzenia nr 1896/2006 jest możliwe, i, jeśli tak, to na podstawie którego przepisu tego rozporządzenia, zbadanie z urzędu przed wydaniem europejskiego nakazu zapłaty, czy w umowie zawartej z konsumentem zastosowano nieuczciwe warunki?
Czwarte: W przypadku, kiedy zgodnie z obecnym brzmieniem rozporządzenia nr 1896/2006 nie jest możliwe zbadanie z urzędu przed wydaniem europejskiego nakazu zapłaty tego, czy zastosowano nieuczciwe warunki, sąd zwraca się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o wydanie orzeczenia w przedmiocie ważności przywołanego rozporządzenia w związku z jego sprzecznością z art. 38 KPPUE i art. 6 ust. 1 TUE.
[Postanowienia końcowe i podpisy]
[…]
