Kronika Wydziału Teologicznego ATK : II semestr 1978

Waldemar Wojdecki

Kronika Wydziału Teologicznego

ATK : II semestr 1978/1979 r.

Studia Theologica Varsaviensia 18/1, 305-320

1980

S tu d ia T h eol. V ars. 18 (1980) nr 1

KRONIKA WYDZIAŁU TEOLOGICZNEGO ATK

(II sem estr 1978/79 r.)

I. N O M IN A C JE B ISK U P IE N A W Y D ZIA LE TEO LOG ICZNYM 1. B p d o c. d r h a b. K. M a j d a ń s k i

o r d y n a r i u s z e m s z c z e c i ń s k o - k a m i e ń s k i m

O jciec ś w ię ty Jan P a w e ł II m ia n o w a ł d o ty ch cza so w eg o b isk u p a su- fra g a n a w e W łocław k u , ks. doc. dr hab. K. M ajd ań sk iego, b isk u p em szczeciń sk o-k am d eń sk im . Bp doc. dr K. M ajd ań sk i jest d ru gim b isk u ­ p em szczeciń sk o -k a m ień sk im . O bjął d ie c e z ję po o d ejściu bpa J. Stroby n a sto lic ę a rcy b isk u p ią w P ozn an iu .

N o w y b isk u p szczeciń sk o-fcam ień sk i p och od zi z ziem i k-aldskiej. U ro­ d ził się w e w s i M ałgow o 1 m arca 1916 r. S zk o łę śred n ią u k o ń c z y ł w e W łocław k u i ta m te ż w stą p ił do W yższego S em in a riu m D u ch ow n ego. A reszto w a n y przez g estap o po w y b u ch u II w o jn y św ia to w e j w ię z io n y b y ł w obozach k o n c e n tr a c y jn y c h i p o d d a w a n y d o św ia d czen io m zbrod­ n iczy ch lek a rzy . Po w y z w o le n iu z obozu zag ła d y u d ał się do F ran cji, gd zie k o n ty n u o w a ł stu d ia teo lo g iczn e. Ś w ię c e n ia k a p ła ń sk ie otrzy m a ł w P aryżu w 1945 r. D a lsze stu d ia k o n ty n u o w a ł w e F ryburgu sz w a j­ carskim . T am te ż u z y sk a ł dok torat z te o lo g ii. Do kraju w r ó c ił w 1949 r. i o b jął w y k ła d y z te o lo g ii m o ra ln ej w W yższym S em in a riu m D u c h o w ­ n ym w e W ło cła w k u . Od roku 1956 jest red a k to rem cen io n eg o cza so ­ p ism a „A ten eu m K a p ła ń sk ie”. Od w ie lu la t p row ad zi w y k ła d y z te o ­ lo g ii rod zin y w ATK . Po h a b ilita cji o b ją ł k iero w n ictw o Z akładu T eo­ lo g ii P rak tyczn ej. S tu d ió w nad R odziną, k tórym to Z ak ład em k ieru je

do c h w ili ob ecn ej. J est te ż a u torem szereg u prac n a u k o w y ch z te o lo g ii rodziny.

2. K s . d o c . d r h a b . E. O z o r o w s k i b i s k u p e m p o m o c n i c z y m w. B i a ł y m s t o k u

W n ied zielę, 29 k w ie tn ia 1979 r. w p rokatedrze w B ia ły m sto k u od ­ b yła się k o n sek ra cja ks. doc. dr hab. K. O zorow sk iego, p racow n ik a n a u k o w eg o n aszego W ydziału. O jciec św ię ty p o w o łu ją c do go d n o ści b isk u p iej ks. doc. E. O zorow sk iego u sta n o w ił go b isk u p em p om ocn iczym ad m in istra to ra a p o sto lsk ieg o w B ia ły m sto k u ks. bpa E. K isiela.

Ks. E. O zorow sk i u rod ził się 1 m aja 1941 r. w W ó łce-P rzed m ieście k. B ia łeg o sto k u jako n a jm ło d szy z d ziesięciu sy n ó w m a łżo n k ó w Ozo­ ro w sk ich . P o u k oń czen iu lic e u m o g ó ln o k szta łcą ceg o w B ia ły m sto k u w stą p ił do m iejsco w eg o W yższego S em in a riu m D u ch o w n eg o . Ś w ię c e n ia k a p ła ń sk ie otrzy m a ł w 1964 r. Po św ię c e n ia c h u d a ł się na d a lsze stu d ia na K U L, gd zie w 1970 r. u zy sk a ł doktorat z te o lo g ii. W ty m że roku z o sta ł za tru d n io n y w ch arak terze a d iu n k ta p rzy K ated rze T eo lo g ii D o ­ g m a ty czn ej S p e k u la ty w n e j w A T K oraz ob jął fu n k c ję sek retarza

3 0 6 W A L D E M A R W O J D E C K I

d ak cji „Studia T h eo lo g ica V a r so v ie n sia ”. W roku 1976 R ada W ydziału T eo lo g iczn eg o n ad ała m u stop ień doktora h a b ilito w a n eg o . W grudniu 1978 r. otrzy m a ł etat docen ta. B ad an ia n a u k o w e ks. E. O zorow skiego k o n cen tru ją się w o k ó ł za g a d n ień w sp ó łczesn ej ek lezjo lo g ii, a n trop olo­ gii teo lo g iczn ej i h isto rii teo lo g ii. O p u b lik o w a ł ponad 60 prac n a u k o ­ w ych . P r zy g o to w a ł ponad 300 b io g ra fii do Słownik a Polskich Teologów Katolickich m ającego ukazać się drukiem . O dbył k ilk a podróży n a u ­

k o w y ch do k ra jó w E uropy Z ach od n iej i brał czy n n y u d zia ł w zjazdach n a u k o w y ch w kraju i zagranicą.

II. ST O P N IE I T Y T U ŁY N A U K O W E 1. H a b i l i t a c j e

R ada W yd ziału T eo lo g iczn eg o n a d a ła sto p ień doktora h a b ilito w a n eg o ks. dr L u cja n o w i B a l t e r o w i na p o d sta w ie jego d o ty ch cza so w eg o dorobku n a u k o w eg o oraz p racy pt. Kapłaństw o Ludu Bożego. Studium teologiczne, W arszaw a 1979, ss. 589.

R ecen zen ci: ks. prof, dr hab. W. G ranat, ks. prof. dr hab, A. L. S z a ­ frań sk i, ks. bp doc. dr hab. A. N ossol, ks. bp doe. dr hab. ,E. O zo­ row sk i.

K o lo k w iu m odbyło- się 7 m aja 1979 r.

S ob ór W a ty k a ń sk i II a k cen tu ją c u d zia ł całego Ludu B ożego w k a ­ p ła ń sk iej g o d n o ści C h ry stu sa stw ierd ził, że tzw . k a p ła ń stw o h ie r a r c h i­ czne u zn a w a n e d o ty ch cza s za jed y n ie a u ten ty czn e w K ościele, p ozo­ sta je w r e la c ji w y b itn ie słu żeb n ej do „ k a p ła ń stw a k r ó le w sk ie g o ”. O pra­ cow an a m etod ą „ k o lejn y ch p rzy b liżeń ” praca ks. dr L. B a ltera sk ład a się z d w óch części: cz. I K apłański Lud Boży, cz. II Kapłaństw o w Lu­ d zie Bożym. K ażda z części zaw iera pięć rozdziałów . R ozpraw a u jm u je

ca ło k szta łt w sp ó łc z e sn e j p osob orow ej w ied zy o k a p ła ń stw ie (b ib liogra­ fia o b ejm u je ponad 1200 n o w y c h p ozycji). Z ap rop on ow an e przez autora' w ła sn e d e fin ic je k a p ła ń stw a i o fia ry sta ją się przy ty m ok azją do p rze­ w a r to śc io w a n ia w ie lu o b ieg o w y ch p ojęć z zak resu e k le z jo lo g ii oraz do zap rop on ow an ia n o w y ch u jęć bądź te ż o k reśleń zgrom ad zen ia l i ­ tu rgiczn ego, p arafii, . ch aryzm atu , życia w ieczn eg o , k ró lew sk iej god n o­ ści ch rześcijan , ży cia zak on n ego itp.

T ego sam ego dnia R ada W ydziału n ad ała rów n ież sto p ień doktora h a b ilito w a n eg o ks. dr J. S a 1 i j o w i na p o d sta w ie jego d o ty ch cza ­ sow ego dorobku n a u k o w eg o oraz p racy pt. Główne kon trow ersje te o ­ logiczne w okół komunii n iemow ląt, W arszaw a 1979, ss. 468.

R ecen zen ci: ks. prof, dr hab. A. Zuberbie.r, ks. bp doc. dr hab. A. N ossol, ks. doc. dr hab. W. S ch en k .

P o w sz e c h n y p rzez d łu g ie w ie k i zw y cza j w ca ły m c h rześcija ń stw ie u d ziela n ia k om u n ii rów n ież n ie m o w lę to m za n ik n ą ł w K ościele- za ch o ­ dnim na p rzestrzen i X II w . W rozp raw ie autor p od jął próby rek o n ­ stru k cji procesu, k tó ry do teg o zaniku d oprow adził, a n a stę p n ie p rzed ­ s ta w ił h isto rię trzech n a jw a ż n ie jsz y c h k o n tro w ersji, jak ie stąd w y ­ n ik ły. S p rzeciw w ob ec tej k o n tro w ersji zg ło sili h u syci, po dziś dzień zg ła sza ją go te o lo g o w ie p ra w o sła w n i, ponadto zan ik k o m u n ii n ie m o ­ w lą t w K o ściele zach od n im sta ł się szerok o r o zw ija n y m argu m en tem p rzeciw k o ch rztow i m a ły ch d zieci w ruchu a n a b a p ty sty czn y m . W roz­ p ra w ie zw rócon o u w a g ę na n ie z w y k łą p o ten cja ln o ść p rob lem u k om u n ii

K R O N I K A W Y D Z IA Ł U T E O L O G IC Z N E G O _{3 0 7}

n ie m o w lą t, n a m o d y fik a cje zn a czen io w e oraz na sp ełn ia n ie ro zm a ity ch fu n k c ji d o k try n a ln y ch , a n a w et p o lity czn y ch . W rozd ziàle k o ń co w y m w sk a za n o na w ie lo r a k ą ob ecn ość d a w n y ch , za p om n ian ych już p ro b le­ m ó w w e w sp ó łc z e sn e j d y scy p lin ie eu ch a ry sty czn ej w zak resie k om u n ii d zieci.

2. D o k t o r a t y

R ada W ydziału T eo lo g iczn eg o n a d a ła w dniu 20 czerw ca 1979 r. f sto p ie ń doktora te o lo g ii sied m iu osobom . S to p ień doktora te o lo g ii otrzy­ m ali:

Ks. B o g u sła w S k o w r o ń s k i , I d e a ł e t y c z n y w e d ł u g W ł a d y s ł a w a B i e g a ń s k i e g o , W arszaw a 1979, ss. 191.

P rom otor: ks. prof, dr hab. S ta n isła w O lejnik.

R ecen zen ci: ks. prof. dr ha.b. S. W itek (K UL), ks. doc. dr hab. H. J u - ros.

O brona od b yła się 28 m aja 1979 r.

P ra ca jest od p o w ied zią na p ytan ie: jak p rzed sta w ia się id ea ł e ty c z ­ n y w e d łu g W. B ieg a ń sk ieg o . W celu lep szeg o zrozu m ien ia n a u k o id e a ­ le się g n ię to do p o g lą d ó w filo z o fic z n y c h B ieg a ń sk ieg o . P o zw o liło to od­ k ry ć p ierw o tn e, b io lo g iczn e p o d sta w y jego e ty k i oraz m ech a n izm y k o n ­ str u o w a n ia te jż e e ty k i w oparciu o te o lo g iz m i zdob ycze p sy ch o lo g ii. U k azan o n a stę p n ie w p racy sam ą k o n cep cję id ea łu , w sk a zu ją c ha jego p rzed m iot n o rm a ty w n o ści i rea liza cji w życiu p rak tyczn ym . W w y ­ ty c z n e j części p racy p od jęto próby u ja w n ie n ia w a r to śc i o g ó ln o filo z o - fic z n e j p o g lą d ó w B ieg a ń sk ieg o . N a stęp n ie p rzed m iotem o cen y k r y ty c z ­ n ej sta ły się za ło żen ia w ita listy c z n e oraz ch a ra k ter p e r fe k c jo n isty c z n y i p er so n a listy c z n y n a jw y ższeg o id ea łu szczęścia.

Jerzy K ę p i ń s k i , I d e a m i s y j n a w l i t e r a t u r z e p o l s k i e j w l a t a c h 1585—1800, W arszaw a 1979, ss. 448.

P rom otor: ks. doc. dr hab. F. Z apłata.

R ecen zen ci: ks. prof, dr hab. H. E. W y cza w sk i i ks. doc. dr hab. M. Z a- h a jk iew icz.

O brona od b yła s ię 11 czerw ca 1979 r.

Ź ródłem do o p ra co w a n ia tem a tu b y ły starod ru k i w y d a n e na te r e n ie P o lsk i w la ta c h 1585— 1800 i . od n oszące się do d zia ła ln o ści m isy jn e j K o ścio ła w A m ery ce, A zji i A fr y c e po o k resie w ie lk ic h odkryć. W sze­ ściu rozd ziałach autor o m ó w ił k o lejn o lis ty m isy jn e p isan e g łó w n ie z Jap on ii, C hin, In d ii i A m ery k i P o łu d n io w ej, is tn ie n ie id ei m isy jn e j w o p isach g eo g ra ficzn y ch , h isto ry czn y ch i r e lig io zn a w czy ch oraz w pod­ ręczn ik a c h h isto rii, ob ecn ość tej id ei w różnego rozdaju ż y w o ta c h św ię ty c h , w k a za n ia ch d ru k ow an ych , w litera tu r ze p ięk n ej i w tw ó r ­ c zo ści d ram atyczn ej oraz w lite r a tu r z e ascety czn ej. W rozd ziale siód ­ m ym au tor u k a za ł w k ła d P o lsk i w d zieło m isy jn e K o ścio ła na p o d sta ­ w ie litera tu r y b ad an ego okresu.

Ks. G rzegorz О к o y, P r z e m i a n a p o s t a w m o r a l n y c h p o d ■ w p ł y w e m p r o c e s ó w m i g r a c y j n y c h . W arszaw a 1979, ss. 268.

P rom otor: doc. dr hab. O zdow ski.

R ecen zen ci: ks. doc. dr hab. H. Juros, ks. doc. dr hab. S. R osik O brona od b y ła się w dniu 11 czerw ca 1979 r.

W p racy podjęto p ro b lem d o k o n u ją cy ch się' p rzem ia n w zafcrdsie lu d z k ic h p o sta w m o ra ln y ch , w y w o ła n y c h z ja w is k ie m m ig ra cji lu d n o

-3 0 8 W A L D E M A R W O J D E C K I

ścioiwed·

Przedmiotмп

różoe kate­

gorie łudzi

skutkami

praestraennej..

emigrantów

(kadry

W oparciu o te a n a lizy , autor sta ra ł się u k azać, zin te r p r e to w a ć i ocen ić p e w n e isto tn e i p o w szech n e p ra w id ło w o ści w y stę p u ją c e w b a­ d an ym p rob lem ie.

P ra cy p r z y św ie c a ł c e l n ie ty lk o p o zn a w czy lecz ta k że d u szp a stersk i. A u tor na p o d sta w ie rozp ozn aw czych potrzeb m ig ra n tó w , u k a z u je d u sz­ p a stersk ie m o żliw o ści w ich zasp ok ojen iu .

Ks. W iktor J a c e w i c z , Martyrologium polskiego d u c h o w ie ń stw a rzym sko-katolickiego pod okupacją h itlerow ską w latach 1939—1945r

t. I —IV, W arszaw a 1977 i 1978.

P rom otor: ks. doc. dr hab. F. Stop n iak .

R ecen zen ci: prof. dr hab. T. M en cel i ks. doc. dr. hab. M. B an aszek . O brona od b yła się w dniu 11 czerw ca 1979 r.

M artyrologiu m o b ejm u je w y łą c z n ie te osob y z szereg ó w d u c h o w ie ń ­ stw a p o lsk ieg o , k tó re p o n io sły w c za sie d ru giej w o jn y św ia to w e j śm ie r ć w w y n ik u terroru oku p an ta, ak cji ek strem isty czn y ch , bezpośredniego- u d ziału w w a lce, p rzeb y w a n ia w obozach k o n cen tra cy jn y ch . U w z g lę d ­ niono w p rący ta k że ty ch , k tórzy z o sta li d o tk n ięci terro rem h itle r o w ­ sk im a le o c a le li z p ożogi w o jen n ej. P raca o b ejm u je k sięży d ie c e z ja l­ n ych , a lu m n ów , za k o n n ik ó w i zak on n ice oraz braci zak on n ych z a m ie ­ szk a ły ch przed 1 w rześn ia 1939 roku w kraju jak i poza gran icam i O jczyzny.

Ks. S ta n isła w К o b i e 1 u s, Program id e o w y w y s tr o j u i w y p o s a ż e ­ nia kościoła opackiego w K rzeszow ie, W arszaw a 1979, ss. 255.

P rom otor: ks. prof. dr hab. J. St. P asierb .

R ecen zen ci: ks. bp doc. dr hab. E. O zorow ski, doc. dr hab. M. K arp o­ w icz (UW).

O brona odbyła się 28 m aja 1979 r.

P raca om aw ia program id e o w y w y stro ju i w y p o sa ż e n ia k o ścio ła b a ­ rok ow ego w K rzeszow ie. A n a liza ik o n o g ra ficzn a teg o barok ow ego p ro ­ gram u w y stro ju i w y p o sa żen ia c y stersk ieg o k o ścio ła w y k a z u je jego- n ie z w y k łą sp oistość tem a ty czn ą . W yraża się g łó w n ie w p od p orząd k o­ w a n iu w ie lu w ą tk ó w tr e śc io w y c h g łó w n ej id ei Em m a.nuela, k tórej l i ­ te r a c k ie p od łoże sta n o w ią p roroctw a Izajasza, P ie śn i nad p ie śn ia m i i p ism a św . B ern ard a z C la irv a u x . P rócz te g o , e le w a c ji św ią ty n i k r z e - szo w sk iej p ow ierzon o o k reślo n e zadania p rop agan d ow e k o n trrefo rm a cji: za m a n ifesto w a n o rolę M aryi w d ziele od k u p ien ia czło w ie k a po jego u p adku w raju; w y ek sp o n o w a n o e sc h a ty c z n y ch arak ter N ie b ie s k ie j Jerozolim y; u w y p u k lo n o w sposób szczeg ó ln y , k w e stio n o w a n y przez: p ro testa n tó w , k u lt św ięty ch . Ś cisła w sp ó łza leżn o ść form i tr e ś c i w d e ­ k oracji m a la rsk iej i rzeźb iarsk iej k o ścio ła op ack iego jest w y b itn y m p rzy k ła d em w sp ó łp ra cy a rty sty i teo lo g a w p o try d en ck iej sztu ce b a ­

roku.

Ks. A n a sta zy L u d w ik B ł a w a t , „Ruch Dzieła Rodzin” z Sch önstatt jako współczesn a próba pasterskiej o d n ó w y rodziny, W arszaw a 1979, ss..

K R O N I K A W Y D Z IA Ł U T E O L O G IC Z N E G O ₃₀₉

P rom otor: ks. bp doc. dr hab. K. M ajdański.

R ecen zen ci: prof. dr hab. M. C ieśla (UW), ks. doc. dr hab. W. Z da- n iew icz.

O brona od b yła się 28 m aja 1979 r.

D y se r ta c ja jest p o św ięco n a za g a d n ien io m p racy nad u d o sk o n a len iem m a łż e ń stw a i rodziny w rozu m ien iu „D zieła R od zin ” (F a m ilien v erk ) z S ch ö n sta tt. P ed a g o g iczn e fo rm y S ch ö n sta tt z o sta ły sk o n fro n to w a n e z n a ­ u k ą K o ścio ła P o w szech n eg o , w szczeg ó ln o ści II Soboru W a tyk ań sk iego. A u to r u k a z a ł „D zieło R od zin ” na tle ca łeg o ruch u w S c h ö n sta tt i om a­ w ia jego r o lę w u rab ian iu p ra w id ło w y c h p o sta w w m a łż e ń stw ie p o d ­ n ie sio n y m przez C h ry stu sa do g o d n o ści sak ram en tu , oraz w rod zin ie, sta n o w ią c e j źródło i fu n d a m en t sp o łeczn o ści lu d zk iej, a zarazem w ie l­ k ą ta je m n ic ę ze w zg lęd u n a C h ry stu sa i Jego K ościół. W ro zp ra w ie au to r szu k a od p o w ied zi na p y ta n ie, czy i w jak iej m ie r z e „D zieło R o­ d zin ” z S c h ö n sta tt m oże pom óc do ro zw ią za n ia w sp ó łc z e sn y c h p ro b le- 1 m ó w rodzin n ych .

Ks. A m b roży A m b r o z i a k , W k ła d . k s . b p a K . J. K o w a l s k i e g o w r u c h m i s y j n y w P o l s c e , W arszaw a 1979, ss. 439

P rom otor: ks. doc. dr hab. F. Z apłata.

R ecen zen ci: ks. doc. dr hab. M. B an aszak , doc. dr hab. Z. K o m o ro w ­ ski.

O brona od b yła się w dniu 11 czerw ca 1979 r.

R ozp raw a u k a z u je w k ła d ks. bpa K. K o w a lsk ieg o w ruch m isy jn y na te r e n ie P o lsk i w ok resie m ię d z y w o je n n y m i po II w o jn ie ś w ia ­ to w e j. A u to r w p ięciu rozd ziałach o m a w ia na p o d sta w ie źród eł h is to ­ r y czn y ch k olejn o: zarys ży cia i fo rm a cji m isy jn e j oraz p o czą tek za a n ­ g a żo w a n ia m isy jn e g o ks. K. K o w a lsk ieg o w a k a d em ick i ruch m is y j­ n y (R ozdział I i II), d zia ła ln o ść ks. K o w a lsk ieg o jako d e le g a ta E p i­ sk op atu P o lsk i do Z w iązk u A k a d em ick ich K ół M isy jn y ch w P o lsc e i K o m itetu P ro p a g a n d y M isy jn ej w śró d in te lig e n c ji przy P a p iesk im D z ie le R o zk rzew ien ia W iary (R ozdział III), k sz ta łto w a n ie p o sta w y m i­ sy jn e j w śró d a lu m n ó w i k a p ła n ó w a rch id iecezji g n ieźn ień sk iej i p o ­ zn a ń sk iej (R ozdział IV), w r e sz c ie d zia ła ln o ść ks. bpa K o w a lsk ieg o w słu żb ie m isjo m w d iecez ji c h ełm iń sk iej i w K o m isji E p isk op atu

do sp ra w M isji.

III. SY M PO Z JA , SE SJE N A U K O W E I W Y K Ł A D Y OTW ARTE

1. D o r o c z n e s p o t k a n i e w y k ł a d o w c ó w k a t e c h e t y k i i p e d a g o g i k i

W d n iach 12—13 lu teg o 1979 r. o d b ył się w A T K doroczny zjazd w y k ła d o w c ó w k a te c h e ty k i i p ed a g o g ik i z A TK , K U L , sem in a rió w d ie ­ ce z ja ln y c h i zak on n ych . W zjeźd zie u c z e stn ic z y li rów n ież d iecez ja ln i w iz y ta to r z y n au czan ia k a tech ety czn eg o . T em a tem sp otk an ia b y ły p ro­ b le m y lu d z k ie d zieci i m ło d zieży w p rogram ach k a tech ety czn y ch ^ R oz­ w a ża n o je w a sp ek cie rozw oju ży cia sp o łeczn eg o i rodzinnego d zieck a. O m ów ion e ta k że z o sta ły p ro b lem y lu d zk ie d zieci i m ło d zieży w eu ro ­ p e js k ic h p rogram ach k a tech iza cji.

W A L D E M A R W O J D E C K I

W p rzem ó w ien iu p o w ita ln y m ks. rek tor prof. dr hab. J. S tęp ień p o d k reślił zb ieżn ość p ro b lem a ty k i sy m p o zju m z ob ch od zon ym M ięd zy- , n aro d o w y m R ok iem D zieck a, w k tórym to R oku p ro b lem a ty k a w y c h o ­

w a n ia a zw ła szcza rozw oju m oraln ego d zieci i m ło d zieży zn a jd u je się w cen tru m za in te r e so w a n ia op in ii św ia to w e j.

W prow ad zając w te m a ty k ę sp otk an ia ks. prof. dr hab. J. C h arytań - ski, w ic ep rzew o d n iczą cy se k c ji w y k ła d o w c ó w k a te c h e ty k i i p ed a g o g ik i przy R ad zie N a u k o w ej E p isk op atu P o lsk i, w sk a z a ł n a a k tu a ln o ść p ro­ b le m a ty k i sym p ozju m z ra cji toczon ej d y sk u sji nad u k sz ta łto w a n ie m n o w eg o program u k a tech ety czn eg o za k ła d a ją ceg o n o w y d z ie się c io k la so - w y u k ład n a u cza n ia szk oln ego.

2. S y m p o z j u m z o k a z j i M i ę d z y n a r o d o w e g o R o k u D z i e c k a

W dniu 14 m arca 1979 r. odbyło się w A T K sy m p o zju m in a u g u ru ­ ją ce obchody M ięd zyn arod ow ego R oku D zieck a n a n a szej u czeln i. P rogram sym p ozju m zo sta ł op racow an y na w n io se k S en a tu p rzez trzy w y d z ia ły A TK , a le g łó w n ie p rzez Z akład T eo lo g ii P ra k ty czn ej S tu d ió w nad R odziną, k tó ry m k ieru je ks. bp doc. dr hab. K. M aj­ dański.

W w y stą p ie n iu w stę p n y m ks. rektor prof. dr hab. J. S tęp ień s tw ie r ­ dził, że M ięd zyn arod ow y R ok D zieck a b ęd zie na A T K p rzeb ieg a ł pod h asłem : Dziecko — dar Boga.

P ie r w sz y m p r e le g e n te m b y ł ks. prof, dr R alp h S a u e r , d ziek an W yd ziału K a to lick iej T eo lo g ii i P ed a g o g ik i R e lig ii na U n iw e r sy te c ie w O snabrück. Ks. R. S a u er w y g ło s ił refera t nt. W ychowanie religijne w rodzime. W tym refera cie p releg en t m ów iąc o w y ch o w a n iu dziecka

do w ia ry p o d z ie lił to w y c h o w a n ie na dw a etapy: w y c h o w a n ie r e lig ij­ ne i w y c h o w a n ie ch rześcija ń sk ie. W y ch o w a n ie r e lig ijn e w e d łu g S a u e - ra p o leg a na u w r a ż liw ie n iu w y c h o w a n k a na n a jg łęb szy sen s r z eczy ­ w isto śc i, bo w sz y stk o co p o zw a la w p e łn i być cz ło w ie k ie m jest w y ­ ch o w a n iem relig ijn y m . D la ta k p ojm ow an ego w y c h o w a n ia r elig ijn eg o d e c y d u ją c y jest okres od 1 do 3 lat. N a jw a ż n ie jsz ą rolę w w y ch o w a n iu re lig ijn y m od gryw a rodzina. W ych ow an ie r e lig ijn e jest p rzy g o to w a ­ n iem do w y c h o w a n ia ch rześcija ń sk ieg o . W y ch o w a n ie c h rześcija ń sk ie zw raca się ku C h ry stu so w i. W śród form w y c h o w a n ia ch rześcija ń sk ieg o jako p ierw szą w y m ie n ia S au er rozm ow ę z d zieck iem o B ogu i J ezu sie C h ry stu sie, m o d litw ę, w p ro w a d zen ie dzieck a w ż y c ie K ościoła i u c z e ­ stn ic tw o w litu rg ii.

D ru gi refera t w y g ło s ił ks. dr R. M u r a w s k i nt. R ozw ój i w y c h o ­ wanie moralne dzieci i młodzieży.

W edług p releg e n ta w y c h o w a n ie m oraln e jest częścią in teg ra ln ą k a te ­ ch ezy, p o n iew a ż k a tech eza ob ejm u je n ie ty lk o to, w co trzeb a w ierzy ć, lecz ró w n ież i to, co n a leży czyn ić. K a tech eta w in ie n b y ć św ia d o m m n ogości i różn orod n ości sy tu a c ji w y ch o w a w czy ch , w jak im w zra sta i rozw ija się d ziecko, le c z w in ie n ta k że dążyć do teg o b y jego z a b ieg i w y c h o w a w c z e zm ierza ją ce do w y k sz ta łc e n ia w dzieck u ch rześcija ń sk iej p o sta w y m oraln ej u w z g lę d n ia ły organ iczn y p roces rozw oju dzieck a i b y ły d ostd sow an e do p o szczeg ó ln y ch o k resó w teg o rozw oju. P om ocą w ty m w z g lę d z ie m oże b y ć teo ria rozw oju m oraln ego w u jęciu a m ery ­ k a ń sk ieg o p sy ch o lo g a L. K oh lb erga. K oh lb erg w y ró żn ia trzy poziom y rozw oju m oraln ego, w e w n ą trz k tórych w y o d ręb n ia jeszcze po dw a

U]

N a z a k o ń czen ie sym p ozju m za b ra ł głos d ziek an W ydziału ^Teologicz­ n ego, ks. doc. dr hab. H. Juros zazn aczając, że dzieck o jako osoba lu d zk a m ą p raw o do w y c h o w a n ia relig ijn o -m o ra ln eg o . W y ch o w a n ie d zieck a jest o b o w ią zk iem zarów no rod zin y, K ościoła, sp o łeczeń stw a 1 p ań stw a i n ie m oże być a n ta g o n izm ó w p om ięd zy ty m i w y c h o w a w ­ cam i.

2. S e s j a n a u k o w a k u c z c i O j c a ś w i ę t e g o J a n a P a w ł a II

W dniu 2 k w ie tn ia 1979 r. odbyła się w A T K sesja n a u k o w a ku czci Ojca św ięteg o Jan a P a w ła II p o św ięco n a te o lo g ic z n e j m y ś li kard. K arola W o j t y ł y .

O tw arcia se sji d ok on ał rek tor ks. prof. dr hab. J. S tęp ień , który ró w ­ n ież p rzew o d n iczy ł k o n celeb ro w a n ej m szy św ię te j. H o m ilię w y g ło s ił

prorektor, ks. prof, dr hab. R em ig iu sz S o b a ń s k i .

S e sję rozpoczął kard. S te fa n W y s z y ń s k i , W ielk i K a n clerz A T K u k a zu ją c s y lw e tk ę i zad an ia p a p ieża Jan a P a w ła II w k o n te k śc ie z a ­ p o trzeb o w a ń d zisiejszy ch ludzi. K siąd z P ry m a s p o d k reślił m ocno — o czym często zap om in ają p iszą cy o J a n ie P a w le II — że p o sła n n ictw o O jca św ięteg o m a przed e w sz y stk im ch arak ter relig ijn y . P a p ież jest zn a k iem p raw d y a le i sp rzeciw u . P ie r w sz e jego p o su n ięcia św ia d czą w y m o w n ie, że p ra g n ie on słu ży ć lu d zk ości. E ntu zjazm z jak im jest p rzy jm o w a n y p otw ierd za ta k ie w ła śn ie zap otrzeb ow an ie d zisie jsz e j lu d zk ości.

Jan P a w e ł II u k a za ł n iero ze rw a ln y zw ią zek o d k u p ion ego czło w ie k a z C h ry stu sem i K o ścio łem , a ty m sam ym czło w ie k a z czło w ie k iem . W yk ład a to w sw ej e n c y k lic e R e d e m p t o r h o m i n i s . E n cy k lik a u k azu je w ie lk ą god n ość czło w ie k a od k u p ion ego, u czestn iczą ceg o w całości z b a w ­ czej słu żb y K ościoła. N a w ią zu ją c do p la n o w a n ej w czerw cu w iz y ty J a ­ na P a w ła II w P o lsce, ks. kard. S te fa n W y szy ń sk i zw ró cił u w a g ę na n ie z w y k le isto tn ą p otrzeb ę p o g łęb ien ia w ia d o m o ści w śród w ie r n y c h o p o sła n n ic tw ie O jca św ięteg o .

P od czas se s ji w y g ło sz o n e z o sta ły cztery r e fera ty przez p ra co w n ik ó w n a u k o w y ch A TK .

Ks. prof. dr hab. S. O l e j n i k w y g ło s ił refera t nt. K s . k a r d . K a r o l W o j t y ł a j a k o t e o l o g . W refe r a c ie u k a za ł h a rm o n ijn ą łączn ość e le m e n ­

3 1 2 W A L D E M A R W O J D E C K I _[8]

tó w filo z o fic z n y c h i te o lo g ic z n y c h tw ó r c z o śc i n a u k o w ej kard. K. W oj­ t y ły oraz n a sta w ie n ie p a sto ra ln e te j tw órczości. K la sy czn y m teg o p rzy ­ k ła d em b yła głęb ok o teo lo g iczn a a zarazem p a sto ra ln a k siążk a U p o d ­ sta w o d n o w y (K raków 1972). Od r e fle k sji teo lo g iczn ej n iejed n o k ro tn ie

kard. W ojtyła p rzech od zi do k o n tem p la cji czego d ał w y ra z w r e k o le k ­ cja ch g ło szo n y ch w W a ty k a n ie w 1976 r. o p u b lik o w a n y ch w k siążce

Znak które m u sprzeciwiać się będą (Poznań 1976). K ard. W ojtyła b ył

te o lo g ie m o lic z n y c h m ięd zy n a ro d o w y ch k on tak tach , a le za w sze w sw y c h b ad an iach u w z g lę d n ia ł p rob lem y polsk ie. Z a b ieg a ł też o to, aby' teo lo g ia p o lsk a b y ła zn an a w św iecie.

D rugi refera t pt. Metoda teologiczna ks. kard. K. W o jty ły , w y g ło ­

sił ks. doc. dr hab. H. J u r o s, d ziek an W ydziału T eologiczn ego. W sw y m w y stą p ie n iu za ją ł się tru d n y m p rob lem em u sta le n ia m e to ­ dy teo lo g iczn ej kard. K. W ojtyły. O b ecn y P a p ież n a jczęściej w sw o ich w y p o w ie d z ia c h te o lo g ic z n y c h w y c h o d z ił od opisu rzec z y w isto śc i cz ło ­ w iek a , przy czym sta ra ł się u w zg lęd n ić jej p ełn y obraz a w ię c p raw d y o b ja w io n e o czło w ie k u jak i jego e g z y ste n c ja ln ą sy tu a cję, u jm o w a n ą n a jczęściej przez czyn y, ale i u św ia d o m io n ą w e w ła sn y m d o św ia d ­ czeniu.

N a stęp n y refera t w y g ło sił dr hab. A. P ó ł t a w s k i nt. Koncepcja czło wie ka u ks. kard. K. W o jtyły . Z agad n ien ie to d om in u je w całej

tw ó rczo ści n a u k o w ej K. W ojtyły. K ard. K. W ojtyła u k a z y w a ł c z ło w ie ­ ka w cią g ły m sta w a n iu się. K orzen iem teg o rozw oju jest w o ln o ść a sp o ­ sob em u ja w n ia n ia się czło w ie k a jest jego d zia ła n ie, u siło w a ł dać p e­ łen obraz czło w ie k a ta k w se n s ie o b ie k ty w n y m jak su b iek ty w n y m , ta k w u jęciu n a tu ra ln y m , jak i n ad p rzyrodzonym .

O statn i czw a rty refe r a t nt. Myśl etyczna ks. kard. K. W o jtyły , w y ­

g ło sił ks. prof. dr hab. T. Ś l i p k o , d ziek an W yd ziału F ilo z o fii C hrze­ śc ija ń sk ie j. P r e le g e n t u k a za ł rozw ój m y ś li ety czn ej kard·. K. W o jty ły w trzech etap ach . E tap p ie r w sz y to la ta 1951— 1953, k ie d y to p o ja w iły się p ierw sze p u b lik a cje K. W o jty ły n a tem a t m iło ści i e ty k i se k s u a l­ nej. E tap drugi to la ta 1954— 1959 k ied y to na łam ach T ygod n ik a P o ­ w szech n eg o uk azało się 20 o d cin k ów E lem en ta rza ety czn eg o oraz roz­ p raw a h a b ilita cy jn a . W roku 1959 u k a za ła się k sią żk a kard. K. W o j- L y ł y Miłość i odpowiedzialność będ ąca syn tezą jego rozw ażań na

terńat m iło ści i e ty k i sek su a ln ej. N a jw a żn iejsze w ty c h refle k sja c h było p o d k reślen ie w a r to śc i osoby, która n ie m oże b yć p o św ięca n a dla in n y ch celó w . T rzeci etap od roku 1960 do cza só w ob ecn ych to b ad an ia an trop ologiczn e kard. K. W ojtyły, k tó ry ch w y ra zem jest k siążk a O so­ ba i czyn. D w ie id ee ab sorb u ją m y ś l K a rd y n a ła w tej książce. Jedna z n ich to k on cep cja aktu ety czn eg o , druga zaś dobra m oraln ego. K a r­ d y n a ł a k cep tu je, zw ła szcza k iero w n iczą rolę rozum u w stru k tu rze aktu ety czn eg o oraz a k ty w n y u d zia ł w o li w u rz e c z y w istn ie n iu aktu. W te n sposób osoba lu d zk a w k racza spraw czo w sferę dobra i ładu m oralnego.

4. O g ó l n o p o l s k i e s y m p o z j u m h o m i l e t ó w

W d n iach 19— 20 k w ie tn ia 1979 r. odbyło się doroczne sym p ozju m w y k ła d o w c ó w h o m ile ty k i z A T K , K U L i w y ż sz y c h sem in a rió w d ie c e ­ z ja ln y ch i za k o n n y ch w P o lsce. O brady teg o ro czn e p o św ięco n o p ro b le­ m o w i recep cji sło w a k a zn o d ziejsk ieg o .

-K R O N I -K A W Y D Z IA Ł U T E O L O G IC Z N E G O _{3 1 3}

s к i p o d k reślił m. in. d o n io sło ść r e fle k sji nad a k ty w n ą rolą słu ch a cza w k a zn o d ziejstw ie oraz badań d o ty czą cy ch recep cji słow a Bożego.

W cza sie sy m p o zju m w y g ło sz o n e zo sta ły cztery referaty.

W p ierw szy m re fe r a c ie pt. B i b l i j n y o d b i o r c a s ł o w a B o ż e g o ks. dr M . C z a j k o w s k i m ó w ił o recep cji sło w a w S ta ry m i w N o w y m T esta m en cie, a n a lizu ją c b ardziej szczeg ó ło w o p ery k o p ę o sie w c y (Mt 13,1—23).

Ks. dr A n to n i B o s z k o w y g ło sił refera t nt. C z y n n i k i u ł a t w i a j ą c e ■i u t r u d n i a j ą c e r e c e p c j ę s ł o w a k a z n o d z i e j s k i e g o w ś w i e t l e S y n o d u B i ­

s k u p ó w 1979.

Jako. p rzeszk o d ę w dziele· e w a n g e liz a c ji w y m ie n ił m. in.: m aterializm , se k u la r y z m , in d y fe r e n ty z m r e lig ijn y , ateizm , m en ta ln o ść tech n iczn ą i p o sta w ę k o n su m p cy jn ą d zisiejszeg o czło w ie k a . Wiskaizał też na tru d ­ n o ś c i w y n ik a ją c e z łona sam ego K ościoła ta k ie jak ign oran cja r e lig ijn a w ie r n y c h i różnorodność te o lo g ic z n y c h u jęć praw d w ia ry . Za c z y n ­ n ik i u ła tw ia ją c e e w a n g e liz a c ję trzeb a uznać: d ążen ie d zisiejszeg o czło ­ w ie k a do p ostęp u i w szech stro n n eg o rozw oju , częste d o św ia d czen ie n ie - ■wystarcżałności m a teria ln e g o rozw oju i 'ty m sam ym o tw a rcie się na p o stę p d u ch ow y, od n ow a d o k try n a ln a w K o ściele, św ia d ectw o a u te n ­ ty c z n e j w ia r y liczn y ch k azn od ziejów , ich w iern o ści Bogu i czło w iek o w i. T rzeci refera t w y g ło s ił ks. m gr J ó z e f K o ł o d z i e j c z y k nt. R o l a s ł u c h a c z a w p r o c e s i e k o m u n i k a c j i s ł o w a B o ż e g o . P r e le g e n t op ierając s ię na b a d a n ia ch so cjo lo g icz n y c h zeb ra n y ch na Z achodzie E uropy w s k a z a ł m. in. n a in teresu ją ce p ra w id ło w o ści recep cji, że c zło w ie k p r z eciętn ie za trzy m u je w p a m ięci 20 procent tr e śc i — gdy ją ty lk o sły sz y , 30 procen t gd y ją w id zi, 40 p ro cen t g d y w id z i i sły szy , 60 pro­ cen t gd y sły szy , w id zi i d y sk u tu je, 80 procent — gdy ją. odkrył, 90 p ro cen t — gdy ją o d b ył i za n ią cierpiał. S tąd w y n ik a p o stu la t ob razo­ w o ści, śro d k ó w a u d io w izu a ln y ch i d ialogu w k a zn o d ziejstw ie.

W czw a rty m r e fe r a c ie ks. dr W ald em ar W o j d e c k i m ó w ił nt. P r z y ­ g o t o w a n i a s ł u c h a c z a d o p r z y j ę c i a s ł o w a B o ż e g o . R eferen t o m ó w ił n a j­ p ie r w jak w y g lą d a ło p rzy g o to w a n ie słu ch a cza do słu ch a n ia sło w a B o ­ ż e g o w tra d y cji k o śc ie ln e j p o lsk iej a n a stę p n ie sp osob y p rzy g o to w a ­ nia słu ch a cza do p rzy jęcia p raw d y dziś. O becnie d okonuje się ono m . in. p rzez m o d litw ę, k om en tarz do czytań m sza ln y ch , śp ie w y m ięd zy le k c y j n e , przez o d czy ta n ie z w ia rą i d o sto jeń stw em te k s tó w P ism a Ś w ię te g o , przez sk u p ien ie i a tm o sferę w za jem n ej ż y c z liw o śc i w zgro­ m ad zen iu litu rg iczn y m , przez z a p e w n ie n ie dobrej sły sz a ln o śc i a przede w s z y stk im przez so lid n e p r z y g o to w a n ie się sam ego k azn od ziei do g ło ­ s z e n ia sło w a Bożego.

5. S y m p o z j u m k a t e c h e t y c z n e

S tu d en ci sp e c ja liz a c ji k a te c h e ty c z n e j z A T K i K U L z o rg a n izo w a li d o r o czn e sym p ozju m na tem a t d o św ia d czeń k a tech ety czn y ch w n a u cza ­ n iu m a ły ch dzieci. W sym p ozju m w z ię li u d zia ł w y k ła d o w c y sp e c ja li­ z a c ji k a te c h e ty c z n y c h z ob yd w u u czeln i. W p rzem ó w ien iu p o w ita l­ n y m ks. prof. dr hab. J. S tę p ie ń p od k reślił, że tem a ty k a sym p ozju m w ią ż e się śc iśle z M ięd zy n a ro d o w y m R ok iem D zieck a oraz z p rogra­ m em teg o ro czn ej p racy A T K zarów no na polu pracy n a u k o w o -w y c h o - w a w c z e j jak i w y k ła d a ch otw artych .

P o r e fe r a c ie na tem a t program u p racy w y c h o w a w c z e j w p rzed szk o­ la c h i w y c h o w a n ia w p ro cesie k a tech iza cji, p r z e d sta w iciele stu d en tó w

3 1 4 W A L D E M A R W O J D E C K I

A T K i K U L p o d z ie lili się sw y m i d o św ia d czen ia m i z n au czan ia k a te c h e ­ ty c z n e g o d zieci p rzed szk o ln y ch oraz k la s I i II.

6. S e s j a n a u k o w a p o ś w i ę c o n a ś w . S t a n i s ł a w o w i z e S z c z e p a n o w a

D n ia 9 m aja 1979 r. od b yła się w k a ted rze w a rsza w sk iej św . Ja n a C h rzciciela sesja n a u k o w a zorgan izow an a przez A T K przy w sp ó łu d z ia ­ le W yd ziału D u szp a sterstw a K urii M etro p o lita ln ej W arszaw sk iej w zw ią zk u z 900-ną roczn icą m ęczeń sk iej śm ierci św . S ta n isła w a , p atron a a r ch id iecezji w a rsza w sk iej. O tw arcia se sji d ok on ał bp J. M od z e 1 e w - s к i. S e s j i p rzew o d n iczy ł ks. rektor prof. dr hab. J. S t ę p i e ń .

P ie r w s z y refera t pt. S t a n b a d a ń n a d p o s t a c i ą ś w . S t a n i s ł a w a w l i t e ­ r a t u r z e p o w o j e n n e j w y g ło sił ks. dr J. W y s o c k i . R eferen t u w z g lę d n ił n a jn o w sz e o sią g n ięcia różn ych n u rtó w n aszej h isto rio g ra fii d o ty czą cej o sob y św ię te g o oraz jego k ultu.

D ru g i refera t pt. Ś w . S t a n i s ł a w B i s k u p i. M ę c z e n n i k , P a t r o n P o l s k i . S t u d i u m h i s t o r y c z n o - i k o n o g r a f i c z n e p r z e d s t a w i ł d o c . d r D o b r z e ­ n i e c k i . O m ów ił on m .in. n a jc e n ie jsz e p rzy k ła d y ik on ograficzn e, a w śró d n ich w izeru n ek św ięteg o zn a jd u ją cy się w b a zy lice św . F ra n ­ c isz k a w A syżu , gd zie od b y ła się k a n o n iza cja B isk u p a k r a k o w sk ie g o , z ło ty r e lik w ia rz z k a ted ry na W aw elu oraz tzw . M szał k r a k o w sk i z 1494 r.

T rzeci refera t w y g ło s ił ks. prof. dr hab. J. P i к u 1 i к nt. Ś w . S t a ­ n i s ł a w w p o l s k i e j m u z y c e ś r e d n i o w i e c z n e j . R eferen t m ó w ił o in sp iru ­ ją cej r o li Ś w ię te g o w p o lsk iej m u z y c e a ilu str a c ją do w y k ła d u b y ł w y stę p Chóru stu d e n tó w m u zy k o lo g ii. Chór w y k o n a ł n a jsta rsze p o ls k ie p ie śn i p o św ięco n e św . S ta n isła w o w i, m. in. h y m n G audę M ater P o ­ lo n ia i C h w ała T obie G osp od zin ie — p ierw szy u tw ór w język u p o lsk im ku czci B isk u p a.

P o d cza s s e s ji p ie śn i k om p ozytorów p o lsk ich śp ie w a ł C hór A k a d e m ic ­ k i pod d yrek cją ks. dr Z. P ia seck ieg o .

7. S e s j a p o ś w i ę c o n a J. K o r c z a k o w i

W m y śl za le c e ń K o n g reg a cji d.s. N au czan ia K a to lick ieg o dnia 15. m aja 1979 r. od b yła się na A T K sesja n a u k o w a p o św ięco n a J a n u sz o w i K o rcz a k o w i zorgan izow an a g łó w n ie dla stu d en tó w — k się ż y w celu po­ g łę b ie n ia ich w ie d z y p ed agogiczn ej.

S e s ję o tw o rzy ł ks. rek tor prof. dr hab. J. St ę p i e ń w y ra ża ją c ra­ dość z oso b istej z n a jo m o ści J. K orczaka, a ta k że p o d k reśla ją c w ie l­ k ie, ch a ry zm a ty czn e od d an ie K orczaka w słu żb ie w y c h o w a w c z e j i l e ­ k a rsk iej dzieciom .

N a program sesji z ło ży ły się w sp o m n ien ia w sp ó łp r a c o w n ik ó w J. K or­ czaka Z ygm u n ta i E leo n o ry M i 1 u к ó w oraz Jana Z a ł ę s k i e g o , k tó rzy p o d zielili się sw y m i w sp o m n ien ia m i z czasów w sp ó łp ra cy z J. K orczakiem . N a stęp n ie ks. dr J. T a r n o w s k i w y g ło sił w y k ła d nt.. Z n aczen ie p e d a g o g i k i J. K o r c z a k a d l a w s p ó ł c z e s n e g o w y c h o w a n i a r e l i ­ g i j n e g o .

8. S y m p o z j u m m i s j o l o g i c z n e

S p e c ja liz a c ja M isjo lo g ii A T K w W arszaw ie z o rg a n izo w a ła w d n ia c h 20—22 m aja 1979 r. d ziew ią te już z k o le i o g ó ln o p o lsk ie sym pozjum ;

[ Π]

cezja ln i i za k o n n i prom otorzy m isy jn i, sio stry zak on n e, a lu m n i se m i­ n a rió w d u ch o w n y ch , p rzy g o to w u ją cy się do w y ja zd u n a m isje, stu d e n ­ ci m isjo lo g ii oraz ci, k tó rzy p ra g n ęli p o g łęb ić sw e w ia d o m o ści o m i­ sy jn ej d zia ła ln o ści K ościoła. U c z e stn ic z y li w sym p ozju m rów n ież m i­ sjon arze p rzeb y w a ją cy w ty m czasie na w y p o czy n k u w kraju.

N a sy m p o zju m w y g ło szo n o 11 refera tó w , p odano 7 sp raw ozd ań in ­ fo rm a cy jn y ch , za d em o n stro w a n o d w ie serie przeźroczy o d zia ła ln o ści, k a te c h e tó w w k rajach m isy jn y c h oraz p rzep row ad zon o p ra k ty czn ą le k ­ cję k a te c h e z y u-m isyjnionej.

Oto te m a ty refera tó w : doc. dr F e lik s Z a p ł a t a SV D (W arszaw a),,

Sens i znaczenie katechezy; dr T adeusz D a j c z e r (W arszaw a), Rola. m yślenia symbolicznego w katechezie; dr W ła d y sła w К o w a 1 а к SV D (W arszaw a), Charakter prac y kate ch etów w krajach m is yjn yc h ;

p rof, dr A r n u lf C a m p s OFM (N ijm egen ), Rola dialogu w katechezie;

dr W erner P r a w d z i k SV D (S an k t A u gu stin ), K atecheza w Kościele p ie rw o tn ym ; prof, dr A rn u lf C a m p s OFM (N ijm egen), K atecheza w A z j i; dr F ra n cisze k Z. K a p u ś c i k SM A (Lyon), Katechizacja m łodzie­ ż y w A fry ce Zach.; dr A n ton i K u r e k OMI (W arszaw a), Katecheza w Kam erunie; dr Z achariasz К r u ż a M SF (W arszaw a), Katecheza w Brazylii; dr J ózef B a k a l a r z SC hr (L ublin), P o d s ta w y o d n o w y k a te ­ ch ezy m ig rantó w ; Józef B r u n n e r P A (L ucerna), Działalność k a te ­ chetyczna O jców Białych.

O sta n ie k a tech ezy w k ra ja ch m isy jn y c h in fo rm o w a li: dr J ó zef В a - k a l a r z SC hr (Lublin), I n ow acje kate ch ety czn e w Brazylii; dr H en ­

ryk G z e 11 a SV D (P ien iężn o), K atecheza w Indonezji; m gr S ta n isła w

S i e r o t o w i c z SJ (W arszaw a), K a techeza w Japonii; E dw ard O s i e c ­

k i SV D (P ien iężn o), Katecheza w Papui N ow ej Gwinei; dr C zesław

B i a ł e k S J (Poznań), Katecheza w Zambii; K azim ierz K u r e k SD B

(C zerw ińsk), K atechizacja m isyjn a tu ry s tó w ; dr A m broży A n d r z e -

j а к (Poznań), Różaniec m is y jn y w teorii i praktyce.

D zia ła ln o ść k a te c h e tó w ilu str o w a li przeźroczam i: B ernard B o n a . SV D (W arszaw a), Praca kate ch etów w Indiach; Józef S t r i c k e r P A

(K olonia), Praca kate ch etów w Górnej Wolcie.

U czestn ik o m sy m p o zju m za d em on strow an o rów n ież p ra k ty czn ą r e a li­ za cję id ei m isy jn ej na le k c ja c h k a tech ezy dla dzieci.

L ek cję p row ad ziła m gr s. H elen a С h o ł у к S IJ (W arszaw a). 9. W y k ł a d y o t w a r t e w k o ś c i o ł a c h W a r s z a w y K ażdego roku w m aju A T K organ izu je cy k l w y k ła d ó w o tw a rty ch p o ­ św ię c o n y c h w y b ra n y m za g a d n ien io m te o lo g ic z n o -b ib lijn y m m a ją cy na c e lu p o g łęb ien ie p osob orow ej odnow y.

W ty m roku w y k ła d y n a w ią z y w a ły do M ięd zyn arod ow ego R oku D zieck a. Ich te m a ty k ę u jm o w a ło hasło: Dziecko dar Boga.

Oto te m a ty w y k ła d ó w i n a zw isk a p releg e n tó w : Dziecko —■ ciężar czy

skarb? — ks. dr B ro n isła w M i e r z w i ń s k i ; W ychowanie czy samo­ w ychowanie? — ks. dr J an K o r y c k i SAC; P od sta w o w e p raw a dziec­ ka — ks. dr J ózef K r z y w d a CM; Umiejętność dialogu z dzieckiem —

ks. dr J a n u sz T a r n o w s k i ; Formowanie się p o s ta w y religijnej u d z ie ­ ci i m łodzieży — ks. dr Józef В a ż y l a k ; W ychowanie dzieci do m o ­ d l i t w y — ks. dr R om an M u r a w s k i TS. _ _ ■

3 1 6 W A L D E M A R W O J D E C K I

[12]

IV. GOŚCIE WYDZIAŁU

W dniach 21 lutego 1979 r. w ygłosił w ykład ks. prof, dr H einrich P e t r i, profesor teologii fundam entalnej na W ydziale Teologicznym w Paderborn, redaktor naczelny pisma w ydziałow ego „Theologie und G laube”. Prof. H. Petri m ów ił na tem at istoty religii chrześcijańskiej. Podkreślił w w ykładzie m. in., że życie chrześcijanina osiąga swój bez­ pośredni kontakt z Bogiem tylk o w relacji do Chrystusa, a nigdy bez Niego. W Jezusie C hrystusie w szystko co chrześcijaństwo ma jest dane ostatecznie i w najw yższym stopniu. W osobie Jezusa Chrystusa można także w idzieć krótką form ułę w iary chrześcijańskiej. Form uła ta w y ­ raża, że w Jezusie Chrystusie sam Bóg zw rócił się do człowieka i w tym sensie w iara chrześcijańska przypisuje osobie Jezusa Chrystusa powszechne znaczenie dla w szystkich ludzi w szystkich czasów. Wiara chrześcijańska uczy, że człow iek tylko z Jezusem Chrystusem, tylko przez N iego może dojść do w skazanego mu przez Boga celu. W końco­ w ej części w ykładu ks. H. Petri zwrócił uwagę na konieczność pogłę­ biania osobowej w ięzi z Chrystusem i przenikania Jego duchem w ła s­ nego życia i całego środowiska ludzkiego.

Dnia 23 lutego 1979 r. bp dr Paul N o r d h u es , sufragan diecezji Paderborn, rzecznik kurii biskupiej do spraw Caritas, w ygłosił wykład otwarty nt. Caritas jako istotne zadanie Kościoła. Prelegent w swym w ykładzie zw rócił uwagę na niew ystarczające uw zględnienie w poso­ borowej odnow ie Kościoła charytatyw nej posługi. Prow adzenie dzia­ łalności charytatywnej powinno być nie tylko domeną księży i sióstr zakonnych ale także ludzi świeckich, a przede w szystkim w działal­ ność charytatywną w inni być w łączeni ludzie młodzi. M ówca podał też kilk a danych z zakresu akcji charytatywnej w diecezji Paderborn. N a 750 parafii w przeszło 600 zorganizowane są grupy caritasow e z udziałem ludzi św ieckich. Pod opieką diecezjalnego Caritas znajduje się 90 szpitali, 40 domów dziecka, 500 przedszkoli, 410 domów starców.

W dniu 27 marca 1979 r. odwiedzili uczelnię: prof, dr Ludger S c h e n k e , dziekan W ydziału Teologicznego U niw ersytetu Jana Gu­ tenberga W Moguncji i ks. prof, dr W alter G r o s s , prodziekan tego w ydziału. Goście zapoznali się ze struktu-rą organizacyjną i działal­ nością naukową naszej uczelni, a następnie w ygłosili w ykłady otwarte z zakresu problem atyki biblijnej.

W izyta ta odbyła się w ramach stałej w ym iany pracowników nau­ kow ych m iędzy ATK a U niw ersytetem Jana G uttenberga w Moguncji. Do zainicjowania i rozwoju tej w spółpracy przyczynili się ze strony uniw ersytetu m ogunckiego ks. prof, dr Józef Ziegler a ze strony ATK ks. doc. dr H elm ut Juros.

W dniu 15 marca 1979 r. odwiedził ATK ks. H erm enegild Biederm an b. profesor U niw ersytetu w Würtzburgu, dyrektor A ugustiańskiego In­ stytu tu W schodniego C hrześcijaństwa oraz w ydaw ca, serii w ydaw niczej o w schodnim chrześcijaństw ie (Östliches Christentum). Prof. H. Bieder- ;man w ygłosił w ykład otw arty nt. P ra w o s ła w ie a katolicyzm dzisiaj.

K R O N I K A W Y D Z I A Ł U T E O L O G I C Z N E G O

Dnia 8 m aja 197Ô r. przebyw ał z w izytą na ATK prof, dr W alter N i g g z Bazylei, św iatow ej sław y hagiograf, autor licznych książek ■o św iętych i błogosławionych. Prof. W. Nigg w ygłosił w ykład otwarty nt. Ś więto ść dzisiaj.

Tego samego dnia odwiedził ATK prof, dr Gerhard Sauter z U ni­ w ersytetu z Bonn. Wizyta prof. G. Sautera odbyła się w ramach sta­ łe j współpracy naukowej m iędzy U niw ersytetem w Bonn a ATK pod­ ję te j w roku ubiegłym . Prof. G. Sauter w ygłosił w ykład otw arty nt.

Hipotezy w etyce teologicznej.

V. WIZYTA PROFESORÓW WYDZIAŁU TEOLOGICZNEGO W TÜBINGEN

Na zaproszenie W ydziału Teologii K atolickiej U niw ersytetu w Tü­ b ingen przebyw ali tam w dniach od 17 do 21 m aja 1979 r. ks. prof, dr

hab. Rem igiusz S o b a ń s k i , prorektor ATK, ks. doc. dr hab. H elm ut J u r o s, dziekan W ydziału Teologicznego, ks. prof, dr hab. Jan C h a - r y t a ń s k i i ks. prof, dr hab. Andrzej Z u b e r b i e r .

Dnia 18 maja zorganizowano na W ydziale T eologii K atolickiej w Tü­ bingen „Dzień w arszaw ski”, w czasie którego w szyscy czterej' zapro­ szeni profesorowie w ygłosili w ykłady otwarte. W w ykładach brali u d ział pracow nicy naukowi i studenci Wydziału tybińskiego w liczbie ok. 300 osób. Po każdym z w ykładów ' m iała m iejsce dłuższa dyskusja, k tórej uczestnicy interesow ali się n ie tylko problem am i ściśle zw ią­ zanym i z tem atam i w ykładów lecz także sprawam i teologii i Kościoła w Polsce.

■Wykłady poprzedzone zostały przem ówieniem powitalnym w ygło­ szonym przez dziekana Wydziału Teologii K atolickiej, Gerharda. Loh- fin k a, profesora teologii nowotestam entalnej, na które odpowiedział prorektor ATK, ks. prof, dr hab. Rem igiusz Sobański.

Tego samego dnia w ieczorem profesorów Akadem ii Teologii K atolic­ kiej podejm ow ał rektor U niw ersytetu w Tübingen, A dolf T h e i s na uroczystym raucie, który zgromadził kilkudziesięciu zaproszonych gości. Przem aw iali: rektor U niw ersytetu w Tübingen i prorektor naszej A ka­ demii.

W sobotę, 19 m aja profesorowie W ydziału tybińskiego zorganizowali dla sw ych polskich kolegów w ycieczkę krajoznawczą po południowej B adenii — W irtembergii, a w ieczorem podejm ow ali ich uroczystą ko­ lacją.

N iedzielę, 20 m aja zaczęto od zwiedzania Tübingen pod fachow ym orzew odnictwem dr Joachima K ö h l e . r a , profesora historii. N astępnie, w kościele uniw ersyteckim odprawiono w spólnie Liturgię, której prze­ w odniczył ks. dziekan H. Juros. On też w ygłosił hom ilię. Po południu odbyło się sym pozjum naukowe, w którym udział brali w szyscy pra­ cow nicy naukowi Wydziału Teologii K atolickiej w Tübingen i polscy profesorowie. Sympozjum pośw ięcone było problemom recepcji, będą­ cej przedmiotem reflek sji różnych dyscyplin teologicznych. Zagaje­ nia dyskusji dokonał profesor etyki teologicznej, dr A lfons A u e r. •Sympozjum przeciągnęło się do późnych godzin wieczornych. Przem ó­

w ien ia pożegnalne w ygłosili: dziekan W ydziału tybińskiego G. L ohfink oraz prorektor A kadem ii Teologii K atolickiej, R. Sobański. W yrazili oni nadzieję na kontynuow anie owocnych kontaktów naukowych.

3 1 8 W A L D E M A R W O J D E C K I [ 1 4 1

H. J u r o s, Metodologiczna ch a ra k te rys tyk a teologii kard. Karola.

W ojtyły .

•Referent przypom niał najpierw życiorys naukowy K. W ojtyły, jego· odejście od teologii do filozofii, z m yślą o teologii, by do niej m etodo­ logicznie dojrzalszy powrócić. Dotychczas nie pytano się o to, jak uprawiał teologię. Dopiero' obecnie papieskie w ystąpienia skłaniają do retrospektyw nego określenia, czym jest dla niego teologia i jaki jest jego sposób uprawiania teologii. W tym celu wzięto pod uwagę jego determ inację przedmiotu oraz przyjęte przez niego zadania poznaw­ cze, jakie zam ierzał w teologii osiągnąć. Stwierdzono, że K. Wojtyła, uznając m etodę poznania teologicznego za funkcję określenia przed­ m iotu i celu w znosi się jednak ponad takie dualizm y, jak subiekt i okiekt, świadom ość i rzeczywistość, doświadczenie i teoria. Osobli­ w ość jego m yślenia teologicznego jest w yznaczona sw oistością przed­ miotu, którym jest całe zdarzenie chrześcijańskie. Potrzeba m etody­ cznego m yślenia i m ówienia o Bogu, jego zdaniem , rodzi się na grun­ cie faktów objawienia- Bożego i uwierzenia człowieka. Wymaga to- ustaw icznie w ejścia w w ym iary m yśli i m ow y ludzkiej, reafirmacji. odwiecznych ujęć filozoficznych i nowych ich interpretacji i prezen­ tacji. Zgodnie z tym dwuaspektow ym ujęciem przedmiotu badań teo lo ­ gicznych K. W ojtyła przyjm uje paralelny porządek poznawczy: zarów­ no objaw ienie Boże jak i doświadczenie człowieka. N ie zadowala go tradycyjna procedura uprawiania teologii w postaci filozoficznej racjo­ nalizacji objawienia, bardziej odpowiada mu postępowanie polegające na fenom enologiczno-egzystencjalnej analizie doświadczenia w iary chrześcijańskiej, zm ierzającą do teoretycznego w ytłum aczenia tych da­ nych przez odwołanie się do nadprzyrodzonej rzeczyw istości Boga — w św ietle objawienia.

R. S o b a ń s k i , Pro b le m a ty k a pod sta w o w a i teologia praw a kościel­

nego.

R eferat poświęcono czynnikom decydującym o istocie i cechach w lanych prawa kościelnego: pojęciu osoby, spraw iedliw ości i ustaw y. W ydobycie specyfiki kościelnego ich' rozum ienia pozwala dojść do au­ tentycznie i oryginalnie kościelnego rozum ienia prawa bez odw oływ a­ nia się do analogii do prawa świeckiego.

Podm iotem prawa kościelnego jest człow iek ochrzczony, a w ięc odrodzony, obdarzony dziecięctw em Bożym, łaską, cnotami i darami Ducha, powołany i uzdolniony do udziału w życiu Kościoła' i do w spół­ działania z łaską. Zdolności prawnej w K ościele nie można rozpatry­ wać w izolacji od tej nowej sytuacji antropologicznej. Do tego w łaśn ie teologicznego — a nie filozoficznego czy socjologicznego ■— obrazu człow ieka winna sięgać kanonistyka: nie ludzka słabość czy koniecz­ ność regulacji porządku uzasadnia prawo kościelne, lecz uzdolnienie w iernych do podejm owania dzieł i służb dla budowy Kościoła.

-Obdarowanie, jakiego człow iek doznał w e chrzcie, zobowiązuje go do dawania świadectwa. Dokonuje się to przede w szystkim przez w ia ­ rę, nadzieję i m iłość. One stanowią to, co chrześcijanin w in ien b liź­ nim, są przèto przedm iotem spraw iedliwości. Charakteryzują chrześci­ janina, bez nich nie jest on spraw iedliw y. Życie prawne K ościoła nie toczy się w ięc obok innych jego — istotnych -form (jak np. wiara, m i­ łość), lecz jest ich wyrazem.

Z powyższego wynika, że ustaw a kościelna nie dotyczy peryferyjnych przejaw ów życia Kościoła, lecz w iąże się z wiarą. Działalność u staw

o-K R O N I o-K A W Y D Z I A Ł U T E O L O G I C Z N E G O

3 1 9

dawcza to jedna z form przepowiadania wiary: ujm uje ona w iarę w e ­ dług jej kościelnej praktyki. Stąd też moc wiążącą prawa kościelnego trzeba oceniać w św ietle tych zasad, które dotyczą form przekazu w ia ­ ry: w iara jest zawsze darem, także w tedy, gdy przekazuje się ją w form ie norm podających, jak się ją realizuje —■ i należy realizo­

w ać — w praktyce Kościoła. ;

A. Z u b e r b i e r , Teologia a kultura.

Zagadnienie to pojawia się w spółcześnie w teologii w sposób natar­ czyw y. Z jednej strony bowiem rozwinęła się na szeroką skalę reflek ­ sja nad uw arunkow aniam i teologii przez te w szystkie czynniki, które n ależą do kultury. Bierze się pod uw agę kulturow e i historyczne u w a­ runkow ania w szelkich w ypow iedzi teologicznych; w związku z tym m ów i się o reinterpretacji dogmatów. Bierze się też pod uw agę u w a ­ runkow ania jakim podlega ludzkie poznanie, stanow iące w e w sp ół­ czesnych filozofiach podmiotu tem at podstawowy; antropoeentryzm t e ­ ologiczny w znaczeniu, jaki tem u w yrażeniu nadaje K. Rahner, a także trak tow an ie teologii jako herm eneutyki stanowić mogą doskonałe przy­

kłady takiego nastaw ienia. Z drugiej strony kultura staje się przedmio­ te m zainteresow ania teologii. Wraz z coraz bardziej powszechnym trak­ tow an iem teologii jako reflek sji nad historią zbawienia, konkretne, h i­ storyczne wydarzenia stanowiące osnowę kultury, stają się w łaściw ym przedm iotem teologii: poczynając od w ydarzeń historii zbaw ienia przed­ staw ionych w Biblii, aż po znaki czasu. Poza tym , przynajm niej od roku 1946, tj. od ukazania się pierwszego tomu dzieła G. Thilsa „Teolo­ gia rzeczyw istości ziem skich” — tego rodzaju refleksja weszła na do­ bre do całości teologii.

W szystkie te zjaw iska w ym agają uważnej m etodologicznej analizy na

t y le , na ile jest to już m ożliwe. A. Zuberbier w swoim w ykładzie

starał się sprecyzować problem atykę wchodzącą w zakres związków teo lo g ii z kulturą.

J. С h a r y t a ń s к i, Niektóre cechy o d n o w y k a tech etyczn ej w Pol­

sce.

R eferent przedstaw ił najpierw , zresztą bardzo skrótowo, uw arunko­ w an ia historyczne polskiej odnow y katechetycznej, przyjm ując jako datę tej odnowy lata sześćdziesiąte. Z całokształtu problem atyki ka­ tech etyczn ej w ybrał tylko dwa zagadnienia, a m ianow icie w ych ow a­

n ie liturgiczne oraz współpracę z rodziną.

W polskiej katechezie podkreśla się bardzo mocno w ychow anie do li ­ tu rgii jako jeden z zasadniczych celów. Przy czym kładzie się nacisk na charakter społeczno-eklezjalny liturgii, obecność Chrystusa w yw yż­ szonego i w ew nętrzny z Nim związek, a także na w ychow anie postaw zw iązanych z poszczególnym i sakram entam i. Na tej drodze polska ka­ techeza pragnie utrzym ać istniejący wśród w iernych związek z K ościo­ łem , a zarazem pogłębić świadomość m ysterium liturgii dla łatw iejsze­ go odróżnienia jej od tak zw anego „św iętow ania” jako naturalnej po­ staw y człowieka. Ponadto czyni się starania o przybliżenie uczniom związku sakram entów z codziennym życiem tak indyw idualnym jak i społecznym. Jako drogę realizacji tych zadań w skazał referent tak zw ane „plany w ych ow aw cze”, proponowane w m ateriałach dla k ate­ ch ety a organizowane rów nolegle do następstw a jednostek tem atycz­ nych. K onkretnym owocem w spom nianych planów w ychow aw czych ma być zdobywanie doświadczenia religijnego a także kształtow anie po­

3 2 0 W A L D E M A R W O J D E C K I [ 1 6 1

staw . R eferent przedstaw ił bardziej szczegółowo kilka takich planów' w w yższych klasach szkoły podstawowej.

Odnośnie do drugiego punktu referent stw ierdził, że w Polsce istn ie­ je wśród w iernych duże poczucie w ażności katechezy instytucjonalnej, ow szem można m ówić w pew nym sensie o poczuciu, w spólnotow ej od­ powiedzialności. N iem niej rodzice nie czują się zdolni do katechizow a- nia w e w łaściw ym tego słow a zn aczen iu ..P onad to tak zwana odnowa katechetyczna, wprowadzająca język religijny związany z Soborem W atykańskim II, w konfrontacji z rodzicami w ychow anym i w przew a­ żającej m ierze na klasycznym katechiźm ie może prowadzić do - nie­ b ezpieczeństw a zagubienia w domu rodzinnym wspólnego języka reli­ gijnego. Toteż w polskiej katechezie czyni się intensyw ne starania o katechezę dorosłych zw iązaną z instytucjonalną katechezą dzieci i m łodzieży oraz o równoczesną pedagogizację rodziców. Temu celowi, służą m ateriały przeznaczone dla- rodziców a zw iązane z jednostkam i tem atycznym i dla dzieci i młodzieży, oraz udział aktyw ny rodziców w przeprowadzaniu poszczególnych planów w ychow aw czych. R ów nież ten problem został zilustrowany konkretnym i przykładam i z m ateria­

łów udostępnionych katechetom .

R eferent ograniczył się w sw ym referacie do orientacji reprezento­ w anej przez zespół redakcyjny w spółpracujący z katedrą katech etyki na ATK. W jednym bowiem referacie nie było m ożliwe omówienie, w szystkich ten dencji reprezentow anych w polskim ruchu k atechetycz­ nym.