Zawartości manganu i miedzi w paszach objętościowych z terenu województwa koszalińskiego

R O C Z N IK I G L E BO Z N A W C ZE T. 23, Z. 2, W A R S Z A W A 1972

B A R B A R A SA P E K

ZAWARTOŚCI MANGANU I MIEDZI W PASZACH OBJĘTOŚCIOWYCH Z TERENU WOJ. KOSZALIŃSKIEGO

S tacja C h em iczn o-R oln icza w K oszalin ie

W Stacji Chemiczno-Rolniczej w Koszalinie prowadzi się od roku 1964 system atyczne oznaczanie składu chemicznego pasz objętościowych z terenu woj. koszalińskiego. Od roku 1965 w analizach tych uwzględnia się zawartość manganu i miedzi. Badaniami objęto początkowo siana łą­ kowe, siana z koniczyny oraz kiszonki. Od roku 1969 analizowano rów­ nież zielonki i susz z zielonek. Celem tych badań było ustalenie zawar­ tości wym ienionych mikroskładników w paszach objętościowych.

Badane próbki siana łąkowego i z motylkowych pochodziły wyłącz­ nie z pierwszego pokosu. Pobierano je w gospodarstwach indywidual­ nych i PGR. z miejsc, w których je przechowywano, w okresie od lipca do września. W latach 1965— 1968 wykonano około 1300 analiz próbek siana łąkowego i około 300 próbek siana z koniczyny. W latach 1965— 1967 pobrano z pryzm w PGR i przeanalizowano 276 próbek ki­ szonek, a w roku 1969 przeanalizowano 122 próbki zielonek. Te ostatnie pobierano przez całe lato w gospodarstwach indywidualnych i PGR w czasie koszenia zielonej masy do bezpośredniego skarmiania. Również w tym roku wykonano 8 6 analiz próbek suszu z zielonek, dostarczonych w okresie od maja do sierpnia z suszarni zielonek, w celu oznaczenia za­ wartości składników pokarmowych.

Otrzymane wyniki analiz zaszeregowano do przyjętych przez N e h - r i n g a [1] przedziałów zasobności dla manganu oraz miedzi i wyliczono procentowy udział próbek w poszczególnych przedziałach (tab. 1).

W przedziale niewystarczających zawartości manganu (poniżej 50 ppm) zawiera się tylko niew ielki procent próbek. W klasie tej jest najmniej, bo 2,3% próbek suszu z zielonek, a najwięcej, to jest 19,9% próbek analizowanych kiszonek. Prawie 50% próbek siana łąkowego.

206 В. Sapek T a b e l a 1 Z a w a rto ść manganu w p a s z a c h o b ję to ś c io w y c h P r o c e n t p ró b e k w p r z e d z i a ł a c h P a s z a L ic z b a p ró b e k lin m g/kg s.m . do 30 50-100 1 0 0-200 po n ad 200 S ia n o łąkow e 1309 4 ,2 2 6 ,9 4 9 ,7 1 9 ,2 S ia n o z k o n ic z y n y 263 1 2 ,6 Ь 7 ,5 1 8 ,8 1 .1 K is z o n k i 276 1 9 ,9 3 1 ,9 3 0 ,4 1 7 ,8 Z i e l o n k i 122 3 ,3 4 2 ,6 * 5 ,1 9 ,0 S u sz z z ie lo n e k 86 2 ,3 4 1 ,8 4 8 ,9 7 ,0

zielonek i suszu z zielonek zawiera się w przedziale najkorzystniejszych zawartości manganu (100— 200 ppm). Na podstawie przedstawionych wyników można więc oszacować badane pasze objętościowe jako w y ­ starczająco zaopatrzone w mangan. Pewne obawy budzą jedynie kiszon­ ki, których analizy sygnalizują możliwość występowania zbyt małych ilości tego mikroskładnika. Trzeba jednak podkreślić, że pasze zawiera­ jące zadowalającą ilość manganu są sporządzane z roślin dobrze zaopa­ trzonych w mangan. Te natomiast najczęściej rosną na kwaśnych, ubo­ gich w dwuwartościowe kationy glebach. Być może, braki tych kationów rośliny rekompensują przez pobieranie w tych warunkach ruchliwego dwuwartościowego jonu manganawego.

Odmiennie przedstawia się zawartość miedzi w próbkach badanych pasz (tab. 2). Stwierdzono znacznie większy udział próbek o niew ystar­ czającej ilości miedzi (poniżej 5 ppm). Niepokojący jest 43,5-procentowy udział próbek kiszonek w tym przedziale. Równeż siano łąkowe oraz susz z zielonek reprezentują poważny, prawie 40-procentowy udział pró­ bek o złej zawartości miedzi. Niewielki procent próbek (2 0%) znajdują­ cych się w przedziale o najkorzystniejszej zawartości miedzi (7,5— 15,0 ppm), pozwala uznać badane pasze objętościowe za źle zaopatrzone w miedź.

Wyliczono średnie zawartości manganu i miedzi w próbkach siana łąkowego dla poszczególnych powiatów województwa koszalińskiego (tab. 3). N ie zauważono większych różnic w wartościach średnich. Je­ dynie w powiecie złotowskim średnie w yniki oznaczeń, zarówno dla m an­ ganu, jak i miedzi, były niższe od pozostałych. Należy podkreślić, że jest to powiat, w którym od dłuższego czasu utrzymywana była wysoka

kul-Mn i Cu w paszach woj. koszalińskiego ₂₀₇ T a b e l a 2 Z a w a rto ść m ie d z i w p a s z a c h o b ję to ś c io w y c h P r o c e n t p ró b e k w p r z e d z i a ł a c h ^ P a s z a _{p ró b e k}L ic z b a Cu m g/kg s.m . do 5 ,0 5 , 0 - 7 ,5 7 ,5 - 1 5 p o nad 15. S ia n o łąkow e 1396 3 6 ,5 4 1 ,7 1 8 ,9 2 ,9 S ia n o z k o n ic z y n y 310 2 8 ,7 3 7 ,5 2 4 ,5 9 ,3 K is z o n k i 195 4 3 ,5 2 0 ,5 1 8 ,5 1 7 ,5 Z i e l o n k i 122 2 7 ,9 3 9 ,3 1 8 ,9 1 3 ,9 S u sz z z i e l o n e k 82 3 6 ,8 4 7 ,5 1 4 ,6 1 ,1 T a b e l a 3

Ś r e d n ie z a w a r to ś c i manganu i m ie d z i w p ró b k a c h s i a n a łąkow ego z pow iatów w ojew ództw a k o s z a l i ń s k i e g o P o w ia t Ś r e d n i a z a w a rto ś ć mg/kg s.m . mangan miedź B ia ło g a r d 1 5 3 ,7 6 ,0 4 Bytów 1 5 8 ,7 5 ,9 7 С złuchów 1 4 5 ,5 5 ,5 2 Drawsko 1 3 4 ,5 5 ,6 9 K o ło b rz e g 1 4 0 ,9 6 ,8 2 K o s z a lin 1 4 4 ,8 6 ,0 4 M iastk o 1 6 2 ,5 6 ,6 5 Sławno 1 6 3 ,9 6,25 S łu p s k 15 9 ,2 6 ,9 6 S z c z e c in e k 14 8 ,7 6 ,1 8 Świdwin 1 4 0 ,1 6 ,3 9 W ałcz 1 2 9 ,5 6 ,2 7 Złotów 123,2 4 ,8 5 Województwo k o s z a l i ń s k i e

i

tura rolna. W pozostałych powiatach mangan utrzymuje się w prze­ dziale najkorzystnejszym, a miedź w przedziale wystarczających ilości. Ten lepszy obraz siana łąkowego, przy rozpatrywaniu wartości średnich dla miedzi, jest wynikiem udziału próbek o nadmiernej zawartości m ie­ dzi, co najczęściej może być spowodowane zanieczyszczeniem. Dlatego wierniej odtwarza się istniejący stan rzeczy, rozpatrując udział próbek w poszczególnych klasach zawartości.

20 8 В. Sapek

Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że pasze obję­ tościowe produkowane w woj. koszalińskim nie wykazują niedoboru manganu, lecz są słabo zaopatrzone w miedź.

L IT ER A TU R A

[1] N e h r i n g K., W a l l i s E., S c h m i d t R.: U n tersu ch u n gen über die B e sc h a f­ fe n h e it der H eu ern te im G eb iet der DDR. D as E rgebnis der H eu w ertp rü fu n g 1962. Z. lan d w . V ersu ch s- u. U n tersu ch u n g sw esen , nr 4/5, 1963.

M gr B a rb a ra S a p e k IM UZ — F a le n ty