Zenon Grocholewski
"La famiglia cristiana nel mondo
contemporaneo (Documenti ufficiali
della quinta assemblea del sinodo dei
vescovi. Sintesi originali degli
interventi dei padri", a cura di Gino
Concetti, Roma 1980 : [recenzja]
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 25/3-4, 240-242
240 R ecenzje [22]
La fam iglia cristiana nel mondo contem poraneo (Documenti ufficiali della quinta assem blea del sinodo vescovi. Sintesi originali degli interventi dei padri), a cura di ;Gino Concetti, Roma, Edizioni Logos,
1980
P ią te Z gro m ad zan ie O gólne S ynodu B iskupów , k tó r e odbyło się w d n iach od 26 w z e ś n ś a do 25 p aź d ziern ik a 1080, p o św ięcan e „zadaniom
ro d zin y c h rze śc ija ń sk ie j w św iecie w sp ó łc ze sn y m ”, z kiomiecznośai m u
siało diotbnąć problem ów , ikitóre s ą poraedmdiofbem za in te re so w a ń k ano- n istó w (m ałżeństw o jabo paibt, jedność, niaroizerwailiność, znaczenie m i łości m ałżeń sk iej, dtp.).
O m aw iana k sią żk ą , o c h a ra k te rz e d o k u m e n taln y m , u k a z a ła się w m iesiąc p:o zakończem iu tegoż Z grom adzenia, to te ż sta n o w i pierw sze całościow e sp raw o z d a n ie z tego w y d arze n ia. J e j re d a k to re m je st Gino Comcetti, p ro fe so r zw y czajn y teolo g ii m o ra ln e j n a P ap ie sk im A ten eu m ,:,Antaniiamium” w Rzym ie, r e d a k to r d zie n n ik a w aty k a ń sk ie g o „L ’Osiser- vato,re R o m an o ”, a u to r k ilk u książek. M iędzy in n y m i o:praic;awał an pierw sze Z grom adzenie Synoidu B iskupów , m a jąc e ró w n ież w aż n e z n a czenie d la k a n o n isty k i (B ilancio e d o cu m e n ti del S inodo dei vescovi, Milaino 1968).
We w s tę p ie (sis. 3—35), G. C oncetti om aw ia po b ró tc e in sty tu c ję Synoidu B iskupów , s tr u k tu r ę d z a d an ia; .następnie n a ś w ie tla poiwód w y b ra n ia te m a tu o rodzinie; p rz e d sta w ia przygotow alnie P iąte g o Z gro m a d ze n ia Ogólnego (d okum ent p rzygotow aw czy, w y sia n y do poszcze gólnych K o n fe re n c ji b iskupów , o ra z nia p o d sta w ie 'nadesłanych uw ag o p rac o w a n e „instruim-entum laiboriis”), je j przebieg oraz p ro b le m a ty k ę d y sk u sji S y nodu i d o k u m e n tu bońcow ego, przedłożonego O jcu św ię te m u, u w y p u k la ją c zw łaszcza p ro b lem y k lu czo w e (przek azy w an ie ży cia; s y tu a c ja rozw iedzionych, k tó rz y z a w a rli now e m ałżeństw o; sto su n e k do lansow anego obecnie p ra w a stopniow ego za an g ażo w an ia się w m ałżeństw ie; k o n k re tn e p ro p o zy c je pastoirailne).
P ierw sza część (ss. i37—64) zaw iera przem aw iania i homilie O jca
świętego wygłoszone podczas czy też z o kazji S ynodu oraz jego list skierow any do b iskupów , k a p ła n ó w i 'Wiernych zapow iadający P ią te Z g rom adzanie O gólne Synodu.
D ruga część, c e n tra ln a (iss. 65—2i69), przedstaw iła przebieg d y sk u sji
sy n o d a ln ej w p o rzą d k u Chronologicznym , w ed łu g 27 z e b ra ń ogólnych (izw. „congregazioini”), odby ty ch podczas om aw ianego Zgrom adzania'. P oszczególne w y p o w ied zi u cz estn ik ó w Z gro m ad zen ia piodaine są w s tr e szczeniu w ed łu g o ficjaln y c h k o m u n ik a tó w b iu ra p raso w eg o S e k re ta ria tu Synodu., co z d a je się g w a ra n to w a ć iim au ten ty c zn o ść i w ierność z te k ste m o ry g in aln y m . By uczynić le k tu rę b a rd z ie j p rz e jrz y stą , każdej w ypow iedzi zoisłał n a d a n y ty tu ł (co jest n ie w ą tp liw ie traeczą pożytecz ną, oczyw iście o ile się zbyt n ie p olega n a ty o h ty tu łao h , p o d k re śla jący ch je d y n ie elem en t k aż d ej wypowiedizi), o ra z w sk az an y autor.
[23] R ecenzje 241
— Ss. 69— 172: d y sk u sja w a u li sy n o d a ln ej, ciąg n ą ca się p rzez d w a n a ś c ie z e b ra ń ogólnych, o ra z je j streszczenie d o k o n an e iprzez K ard . J. R a tz in g a ra podczas trz y n a ste g o z e b ra n ia ogólnego, kończącego pierw szą część Z grom adzenia.
— Ss. 173—'187; in te rw e n c je p isem n e p rze k aza n e w tzw . „cdrcoli miino- r e s ” , czyli g ru p a c h językow ych, (których b y ło je d en a ście <3 ję zy k a angielskiego,, 2 francuskiego;, 1 n iem ieckiego, 3 h is z p a ń sk o -p o rtu g a l skiego, 1 w łoskiego i 1 łacińskiego).
— Ss. 189—209: sp raw o zd a n ia z d y sk u sji odbytych w poszczególnych g ru p a c h językow ych, odczy tan e podczas czternastego i piętn asteg o ze b ra n ia ogólnego.
— Ss. 211—241: wypoiwiedizi licznych O jców S ynodu, dok o n an e podczas iszesmasłego, sdiedemnasit-ego i osiem nastego izebramia ogólnego, n a t e m a t sp raw o zd a ń z p rac gruip językow ych, by je uzu p ełn ić lub u ściślić. P odczas ty c h w ypo w ied zi m ożna też zauw ażyć w p ły w U przedniego sp o tk a n ia O jcó w S y n o d a ln y oh z licznym i ro d zin a m i n a placu św. P io tra , po tem w a u li audiencyjm ej oiriaz przede iwiszy- istikim w a u l i isamiego S ynodu, gdaie u cz estn icy S ynodu w y słu c h a li w ie le św ia d ec tw k o n k re tn y c h realizacja m ałżeństwa;.
— Ss. 243—167: sp raw o zd a n ia z ak ty w n o ści poszczególnych D ykasteirii K u rii R zym skiej, o d czy tan e podczas (zebrań ogólnych, od d z ie w ię tn a ste g o do d w udziestego czw artego. O czyw iście t a część S ynodu nie do ty c zy Tioidainy, lecz stało się już zw yczajem , że w o sta tn ie j fazie Z grom adzeń sy n o d a ln y c h K unia R zym ska infomrauje p rz e d sta w ic ie li E p isk o p a tó w z całego św ia ta o swiej p rac y .
— S. 269: in fo rm a c ja o o s ta tn ic h trz e c h ze b ran ia ch ogólnych (dw udzie- ;stym p ią ty m i n a stęp n y c h ), podczas k tó ry c h zo stały o p rac o w a n e d o k u m e n ty .końcow e, tan. „O rędaie do rodizin” oiraz 43 w n io sk i („proipasizioini”) doist,airczone O jcu św iętem u , b y m ógł je w y k o rz y s ta ć w zre d ag o w an iu w łasn eg o d o k u m e n tu ; a ta k ż e o in te rw e n c ji przełożonego g en eraln eg o Braioi S zkolnych odnoiśnie pro b lem u w y ch o w a n ia do m ałżeństwa..
W arto zaznaczyć użyteczność ikrótkicih w p ro w a d zeń , k tó re C on cetti um ie śc ił p rza d pirzedstawiieniem poisizczegółinych etap ó w p ra c Zgro m ad zan ia (‘SS;. 67—68, 173, 189, 21.1, 243, 269), ilu s tru ją c dich przebieg. W końcow ej, trze c ie j części k sią żk i (sis. 27111—>288) zo stał um ieszczo n y te k s t w spom nianego „O rędzia Synodu d o ro d zin ch rz e śc ija ń sk ic h ” oraz przem ó w ien ia O jca św iętego n a zakończenie p ra c P iąteg o Z g ro m ad ze n ia Ogólnego-.
M ając pow yższe p rze d oczym a, n ie tirudmo ocenić w arto ść k siążk i. N ie jest ona a n i p ełn ą d o k u m e n ta c ją p ra c P iąte g o Z gro m ad zan ia O gól nego S ynodu B iskupów , anii te ż o p rac o w a n iem n au k o w y m i k ry ty c z n y m ty c h że prac. J e s t n a to m ia st zw ięzłym ii p rz e jrz y sty m sp ra w o z d a niem , przeznaczonym dla sz ero k ich k ręg ó w i użytecznym d la k a ż d e go, k to p ra g n ie zapoanać siię k ró tk o , a za raze m obiektywinie:, z p ro b le m a ty k ą i poszczególnym i w y p o w ied ziam i Z grom adzania, o k tó ry m m
242 R ecenzje [24]
w ą ta k b ardzo w ażnego z p u n k tu w id zen ia teologicznego, k an o n iczn e go i pasto raln eg o , a ta k ż e i psychologicznego. W artość p rac y w y n ik a też z fa k tu , że dotychczas .są ,„su(b se c re to ” zarów no te k s ty o ry g in a ln e w ypow iedzi O jców S ynodu, jaik też 43 w sp o m n ia n e „„wnioski” .
M imo, że -książka m a c h a ra k te r spraw ozdaw czy, b ard a o użyteczny-m b y łb y n a ikońcu -indeks raeczow y o ra z in d e k s nazw isk.
Z en o n G ro ch o lew ski
Giuseppe L o b i n a, Parroci e parrocchie, Libreria Editrice Leoniana,. Roma 1979, ss. 216
Ks. G. Łoibina, obecnie 'pracow nik K o n g re g ac ji Z akonów i In s ty tu tó w Ś w ieckich, an a n y jiest w śró d kanom istów aw łaszcza z p u b lik a c ji na t e m a t sp raw ied liw o ści a d m in istra c y jn e j w Koiśaiale, w śró d -których dwie za sta ły w y d an e w fo rm ie n ie w ielk ich pozycji ’książkow ych (La com pe-
ten za del S u p re m o T rib u n a le della S eg n a tu ra A postolica eon partico- lare rife rim e n to alla „Sectio A lte ra ” e alla p roblem atica ris,pettiva
R om a l'97il; E le m e n ti di procedura a m m in istr a tiv a canonica, Roma- 1№3). W obecnej -książce fo rm a tu „poiket” (10,8 X ii8 om.), dotyczącej’ „proboszczów oiraz p a ra fii” i p rzeznaczonej -dla- szero k ich k ręg ó w czy telników,, A. n a w ią z u je w p ew n y m sto p n iu do w sp o m n ia n ej te m a ty ki, choć pro b lem k tó ry m siię z a ją ł m a szerszy wydżwięlk d u sz p a ste r ski i p raw n y .
W p ierw szym r-oizdziialle, izatytułow anym P arafia i p ia stu ją cy urzędy-
ko ścieln e (as. 7—-83i), Loibina szikicuje n o w e pojęcie p ara fii, ja k ie w y
ła n ia się z d o k u m e n tó w soborow ych, posoborow ych oraz p ra c ,przy- goiboiwaiwiczych P a p ie sk ie j K o m isji do re w iz ji K odeksu P ra w a K a n o n i cznego. P o d k re śla zw łaszcza trz y a sp ek ty : a) w y k o n y w an ie fu n k c ji proboszcza w im ien iu b isk u p a ; b) zw iązek pairafdi z d iecezją i K ościo łem pow szechnym ; c) lodpawiedziailność osobistą proiboisizczą, ta k ż e w p rz y p a d k u p o w ierz en ia p a r a fii .pewnej ek ip ie księży in solidum . W zw iązku z ty m o sta tn im asp e k te m om aw ia n o w e fo rm y d u szp asterstw a, p ara fia ln e g o (pow ierzenie k ilk u p a r a f ii je d n em u k siędzu; kolegium księży (Sjpełniiająee d u sz p a ste rstw o w k ilk u p a ra fia c h rów nocześnie; po w ie rz e n ie p a ra fii osobie, k tó r a n ie je st księdiziem).
N astę p n ie A. z a jm u je siię po kirótae p ro b le m a m i parafii, tan. za sa dą t-erytoiriaiinoiśca i je j wyjąitlkami, porwiietrzeniiem .parafii zakonnikom - (umiesizcza też wzóir uirnowy w spiraiwie p o w ierz en ia p a ra fii zak o n o w i, o p ra c o w a n y w e W łoszech ii p o tw ie rd z o n y .przez S tolicę A postolską,, nieco pro stszy niiż w zór polski, z a tw ie rd z o n y iprzez ks. P ry m a sa w ro k u 1.974), .oraz n o rm a m i dotyczącym i e re k c ji no w y ch p a ra fii. P o czym p rze ch o d zi do k w e s tii proboszcza, b y om ów ić: jego fig u rę p ra w n ą i w sp ó łp raco w n ik ó w ; k w a lifik a c je w y m ag a n e n a te n u rz ą d ; m ia n o w a nie proboszcza i p o w ierz en ia m u p a r a fii przez b isk u p a , w ra z z p ro
