VOJEH6DZKT URZĄD STATYSTYCZNY V OPOLU
WSTĘPNA OCENA SYTUACJI GOSPODARCZEJ WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO W 1983 R.
PRZEMY a,
W 1 9 8 3 r. wyniki działalności przemysłu uspołecznionego w woje
wództw! a opolskim charakteryzowały się wzrostem produkcji sprze
danej , zwiększyła się wydajność pracy, utrzymywała się tendencja spadkowa w zatrudnieniu.
Prod.koją sprzedana w .1983 r. w stałych cenach zbytu wzrosła w po
równaniu z 1982 r. o 1 6 , 2 młd zł, tj.o 6,9 natomiast w porówna
niu z 1979 r. była niższa o 3,3
Wzrost ..-redukcji sprzedanej osiągnięto prawie we wszystkich gałę
ziach przemysłu poza przemysłem energetycznym. paszowym i utyli
zacyjnym.
W 1 9 8 3 r. w porównaniu z 1982 r. nastąpił wzrost produkcji niektó
rych ważniejszych wyrobów. Wzrosła produkcja koksu i półkoksu 0 0,6 rur stalowych o 9,1 #, samochodów ciężarowych i ciągników drogowych o 14,8 %, wapna o 2,2 %, cegły wypalanej z gliny o 6,1 ¢, obuwia o 6,3 /6, produktów uboju zwierząt rzeźnych o 6,1 $, drobiu bitego o 33,0 %, masła o 11,4 Nie osiągnięto jednak poziomu pro
dukcji z roku poprzedniego takich wyrobów jak: tkanin bawełnianych . 1 bawełno podobnych, wędlin, tłuszczów roślinnych konsumpcyjnych /margaryny/.
Zatrudnienie w 1983 r. w porównaniu z 1982 r. było niższe o 1 , 5 tys.osób, tj,.e_1 ,1 %. V stosunku do 1979 r. zmniejszenie zatrud
nienia wyniosło 8,9 tys.osób, tj. 8,5 fo.
Spadek zatrudnienia nastąpił w większości gałęzi przemysłu, poza przemysłem paliwowo-energetycznym, maszynowym, skórzanym,spożywczym.
Relatywnie największe obniżenie zatrudnienia odnotowano wśród ro
botników grupy przemysłowej i rozwojowej. Odnotowano znaczące skró
cenie czasu praoy w godzinach normalnych. W 1983 r. w porównaniu z 1979 r. ilość robotnikogodzin, robotników grupy przemysłowej i rozwojowej w przemyśle kluczowym, przepracowanych w czasie nor
malnym zmniejszyła się o Ok. 7,3 /», tj. przeciętnie o około 1 6 dni roboczych.
Zmniejszenie liczby zatrudnionych robotników grupy bez po 0rocx.nl o produkcyjnych w poszczególnych przedsiębiorstwach kształtowało się w sposób bardzo zróżnicowany,
V porównaniu z 1979 r. w 1983 r, w niektórych zakładach przemysło
wych, produkujących poszukiwane na rynku wyroby, poziom zatrudnie
nia w tej grupie pracowników obniżył się o 30 $ /1/3 załogi/ co przy skróconym czasie pracy miało równie* wpływ nh znaczące obniże
nie produkcji w tych przedsiębiorstwach.
Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w przemyśle uspołecznionym w 1983 r. wyniosło 13825 zł, a przyrost w porównaniu z 1982 r. -
2 8 6 3 zł, tj, 26,1 ¢. Natomiast w kraju przeciętne wynagrodzenie
miesięczne w przemyśle wyniosło 1 5 7 2 1 zł, osiągając 2 7 , 5 % przyrostu.
1/ydajność pracy mierzona wartością produkcji sprzedanej na 1 zatrud
nionego w 1983 r. wzrosła w porównaniu z 1982 r, o 8,2 a po wye
liminowaniu różnic w czasie pracy o 8,5
ROLNICTWO
W rolnictwie rok 19 8 3 był na ogół korzystny dla produkcji roślinnej, natomiast w hodowli odnotowano tendencje spadkowe.
Według danych nieostatocznych zbiory zbóż ogółem wyniosły 831,2 tys.
ton, tj.o 1 5 , 5 tys.t / 0 1,9 #/ więcej niż w 1982 r. , zbiory roślin oleistych - 9 0 , 0 tys.t, tj.o 1 2 6 , 3 więcej, zbiory ziemniaków - 803,4 tys.t,tj.o 1 3 , 8 $ więcej oraz zbiory buraków cukrowych-1051,4 tys.t, tj.o 17,4 $ mniej niż w roku poprzednim. Przeciętne zbiory z lat 1977-1981 przekroczone zostały w zbiorach zbóż o 20,1
w zbiorach rzepaku o 59,6 % oraz w zbiorach buraków cukrowych o 6,1?»
natomiast niższe były m.in.zbiory ziemniaków o 19,5 % oraz siana łą
kowego o 9,9 ¢.
Według wstępnych wyników reprezentacyjnego^spisu zwierząt gospodar
skich w gospodarce nie uspołecznionej oraz według sprawozdawczości Z gospodarki uspołecznionej na koniec 1983 r. stan pogłowia bydła wynosił 394,2 tys.szt.i był o 13,9 tys,szt. / 0 3,4 ^ niższy w po
równaniu z tym samym stanem w 1982 r.,w tym pogłowie krów obniżyło się o 3,9 tys.szt./ 0 2,5 ¢ / ;pogłowie trzody chlewnej liczyło 541,0 tys.szt. ,tj.o 53,6 tys.szt./ 0 9,0 $>/ mniej niż przed rokiem,w tym pogłowie loch obniżyło się o 0,6 tys.szt./ 0 1,3 #/, natomiast pog
łowie owiec osiągnęło 75,1 tys.szt.i było o 5,5 tys.szt. / 0 7,9 ¢/
wyższe niż w końcu 1982 r. V porównaniu ze stanem w grudniu 1 9 7 9 r.
pogłowie bydła obniżyło się o 26,2 tys.szt./ 0 6,2 %/,a pogłowie trzody chlewnej o 1 3 5 , 6 tys.szt. / 0 20,0 #/.
Pod zbiory 1 9 8 3 r. rolnictwo zużyło 142,0 tys.t nawozów sztucznych /w czystym składniku/, tj. o 3 , 7 % mniej w porównaniu z rokiem po
przednim,
¥ roku gospodarczym 1 9 8 2 / 8 3 zużycie nawozów w przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych wyniosło 264 kg, tj.o 1 0 kg mniej niż w poprzednim roku gospodarczym.
Sprzedaż pasz przemysłowych przez jednostki handlowe CZSR "Samopo
moc Chłopska" w 1983 r. wyniosła 103,5 tys.t i była wyższa o 27,3 tys.t / 0 3 5 , 8 $/ w porównaniu z rokiem poprzednim, natomiast w po
równaniu z 1 9 7 9 r.j obniżyła się o 8 5 , 8 tys.t / 0 45,3 $/.
Skup żbóż /łącznie z mieszankami zbożowymi;bez ziarna siewnego/
w okresie lipiec-grudzień 1 9 8 3 r. wyniósł 2 7 8 , 0 tys. t i był wyższy od skupu dokonanego w tym samym okresie 1 9 8 2 r. o 94,9 tys. t
/ 0 5 1 , 8 #/ oraz o 173,4 tys.t / 0 165,7 ?»/ wyższy w porównaniu
z 1 98 1 r.
Skup żywca rzeźnego w przeliczeniu na wagę mięsa w 1983 r. wynosił 71,3 tys. t i był o 4,6 tys. t / 0 6,9 %/ wyższy w porównaniu z ro
kiem poprzednim oraz o 1 1 , 8 tys. t / 0 14,2 %/ niższy niż w 19 81 r.
V 1983 r. skupiono 315,5 min 1 mleka, tj.o 12,7 % więcej niż
w 1 9 8 2 r. oraz o 23,5 min 1 / 0 8 , 1 5®/ więcej w porównaniu z 1 98 1 r.
Skup jaj w 1983 r. osiągnął 104,6 min szt. i był o 35,7 min szt.
/ 0 25,4 $/ niższy w porównaniu z rokiem poprzednim oraz o 47,7 min szt. / 0 31,3 %/ niższy od skupu z 1 98 1 r.
INWESTYCJE I BUDOWNICTWO
Według wstępnych danych w gospodarce uspołecznionej zrealizowano
w 1 9 8 3 r. nakłady inwestycyjne w cenach bieżących w wysokości ponad
31 mld zł.
Spośród zadań inwestycyjnych realizowanych na Opolszczyźnie 17 za
dań o łącznej wartości kosztorysowej 7 , 6 mld zł, uznano za ważne dla województwa, m . in.: szpital wojewódzki w Opolu, oczyszczalnię ścieków w Grodkowie, stację uzdatniania wody w Opolu, most wraz z estakadą w Opolu, drogi na osiedlu ZWM w Opolu, 2 szkoły podsta
wowe w Zdzieszowicach 1 Izbicku.
V 1983 r. nakłady inwestycyjne na zadania ważne wyniosły 944 min zł.
Według stanu na koniec 1983 r. na terenie województwa wstrzymanych było 28 zadań o łącznej wartości kosztorysowej 23,5 mld zł.
V inwestycjach wstrzymanych zamrożonych jest ok.6 mld zł, a do cał
kowitego zakończenia ich realizacji konieczno jest poniesienie
nakładów w wysokości ok.18 mld zł.
Viększość z nich stanowią zadania związane z rozbudową i zwiększe
niom zdolności produkcyjnej zakładów,m.in.: Zakładów Urządzeń Prze
mysłowych w Nysie, Fabryki Maszyn i Urządzeń "FAJMAK" w Kluczborku, Zakładów Aparatury Chemicznej "Metalohem" w Budowie w Opolu, Zakła
dów Cementowo-Wapienniczych "Górażdże" w Choruli.
1/ 1983 r. nadal nie osiągnięto postępu w dziedzinie przyśpieszenia wykonawstwa, w realizacji planów przekazywania inwestycji do eksplo
atacji. Założenia planowe w tym zakresie zostały zrealizowane w 705«.
V 1 9 8 3 r. przekazano do użytku m.in.nastopujące zadania 2 przycho
dnie zdrowia i ośrodek zdrowia /łącznie o 2 0 gabinetach/, 4 przed
szkola na Ć0 0 miejsc, żłobek na 7 5 miejsc, 3 szkoły podstawowe, oraz most wraz z estakada w Opolu.
V 1 9 8 3 r. przekazano o 2 3 0 mieszkań więcej niż założono w planie.
Nie osiągnięto wprawdzie poziomu budownictwa mieszkaniowego z 1977 r.
kiedy to efekty były najwyższe /6 , 5 tys.mieszkań/, ale począwszy od 1981 r. zauważyć można tendencję wzrostową w liczbie oddawanych mieszkań. U 1983 r. oddano do użytku 4,2 tys, mieszkań, tj.o 13,3 $ więcej niż w 1 9 8 2 r . , w tym w budownictwie uspołecznionym przeka
zano 3 , 0 tys.mieszkań, czyli o 1 7 , 1 Z więcej.
V 1983 r, korzystne wyniki osiągnęły uspołecznione przedsiębiorstwa budowlano-montażowe. W porównaniu z 1 9 8 2 r. wzrosła produkcja pod
stawowa oraz wydajność pracy w przeliczeniu zarówno na 1 zatrudnio
nego jak i 1 robotnika w produkcji podstawowej.
Uspołecznione przedsiębiorstwa budowlano-montażowe /bez jednostek drobnej wytwórczości/ wykonały produkoję podstawową budowlano-monta
żową wartości 14 mld zł, co - w cenach stałych - oznacza 6,4 % wzrostu w porównaniu z 1 9 8 2 r.
W stosńnku do 1979 r. produkcja obniżyła Się o 30 ¢,
Przeciętne zatrudnienie w tych przedsiębiorstwach wynosiło 19,1 tys.
osób, w tym 7 , 9 tys.robotników w produkcji podstawowej i w stosunku
do 1 9 8 2 r. zatrudnienie zmniejszyło się nieznacznie.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie z rekompensatami pracowniczymi, wypłatami z zysku do podziału oraz czystej nadwyżki spółdzielni w y niosło 14046 zł i wzrosło o 35,1 $ /tj.o 3651 zł/, przy jednoczesnym wzroście/o 6,8 #/ wydajności pracy mierzonej produkcją podstawową na 1 zatrudnionego.
W ti-sms porcie samochodowym w 1 9 8 3 r, w porównaniu z 1 9 8 2 r. nastą pił wzrost przewozów ładunków. Ogółem przewieziono 17,2 min ton ła
dunków, tj.o 8 , 6 % więcej niż w 1 9 8 2 r.
W e wszystkich miesiącach 1 9 8 3 r. w porównaniu z analogicznymi mie
siącami 1 9 8 2 r. przewozy były wyższe.
Uspołecznione przedsiębiorstwa transportu samochodowego branżowego przewiozły 14,0 min ton ładunków, tj.o 10,2 więcej niż w 1982 r.
Największą ilość ładunków przewiozło Przedsiębiorstwo Transportowo- -Sprzętowe Budownictwa "TRANSBUD" v Opolu /9,6 min ton/ oraz Spół
dzielnia Transportu Wiejskiego w Opolu /3,4 min ton/.
Transportem samochodowym publicznym przewieziono 3,2 min ton ładun
ków, co oznacza wzrost o 1,8 % w porównaniu z 1982 r.
Nastąpił również wzrost przewozów pasażerów: przewieziono 9 8 min osób, tj.o 4,9 # więcej niż w 1982 r.
Poprawie uległ stan techniczny samochodów ciężarowych i ciągników 7j przyczyn technicznych nie pracowało w 1983 r. średnio każdego dnia 24,9 % pojazdów, a w 1 9 8 2 r. - 2 6 , 7
Przestoje techniczne taboru samochodowego w 1983 r. spowodowane były w 38,1 fo obsługą techniczną i naprawami bieżącymi, w 21,5 ' brakiem części zamiennych i w 20,0 brakiem ogumienia.
SYTUACJA RYNKOWA
W a r t o ś ć sprzedaży detalicznej towarów wyniosła w 1 9 8 3 r. 74637,1 m i n zł i w cenach bieżących była o 28,2 % wyższa od sprzedaży w 1982 r.
Z ogólnej wartości sprzedaży detalicznej towarów 32,3 % przypada na żywność, 14,8 % na napoje alkoholowe i 52,9 % na towary nieżyw- nościowe. Sprzedaż w uspołecznionych przedsiębiorstwach gastronomicz
nych w 1 9 8 3 r. wyniosła w cenach bieżących 6 8 1 0 , 2 min zł i wzrosła w porównaniu z 1982 r. o 14,4
Wartość towarów produkcji krajowej, w cenach detalicznych bieżących dostarozonych na zaopatrzenie rynku osiągnęła w 19 8 3 r, 80474,8 min zł i była wyższa o 21,1 f* od dostaw w 1982 r.
Dostawy podstawowych towarów żywnościowych z wyjątkiem masła, serów, ryb i przetworów rybnych były niższe niż w 1982 r . , m.in.mniej było m i ę s a , podrobów*i‘przetworów mięsnych o 1,9 ¢, jaj spożywczych
o 14,3 ¢, margaryny o 1 0 , 2 ¢, V stosunku do 1 9 8 2 r. poprawie uległo zaopatrzenie rynku w niektóre towary nieżywnościowe f więcej było ubiorów, z dzianin / 0 24,6 ¢/, bielizny osobistej z dzianin i tkanin
/ 0 3 1 , 5 ¢/, rajstop i rajtuz damskich / 0 2 0 , 5 ¢/, obuwia z cholewką
skórzaną z tworzyw sztucznych, i z cholewką tekstylną / 0 42,6 ¢/.
V dalszym ciągu jednak dostawy te nie pokrywały w pełni potrzeb lud
ności. Mniej niż w 1982 r. dostarczono na rynek tkanin oraz dzianin bawełnianych i bawełnopodobnych / 0 8 , 0 ¢/, pończoch damskich / 0 12,0 ¢/.
V końcu grudnia 1 9 8 3 r. w handlu hurtowym i detalicznym znajdowały się towary o wartości 13384,6 min zł. F porównaniu ze stanem z koń
ca 1 9 8 2 r. zapasy towarów wzrosły o 4405,3 min zł - licząc w bieżą
cych cenach detalicznych.
2 ogólnej wartości zapasów 15,9
$
przypada na żywność, 5 , 5¢
na n a poje alkoholowe i 7 8 , 6 ¢ na towary nieżywnośoiowe.
Opracowano 20 stycznia 1984 r.
. .
■
'
'
■
