U\QHNLPDUNHWLQJ
7DGHXV]'\U
Solaris
–
lider na rynku autobusów miejskich w Polsce
JEL: L62, O18. DOI: 10.24136/atest.2018.001
DDWD]JâRV]HQLD: 07.02.2018. DDWDDNFHSWDFML: 21.02.2018
Co roku lider polskiego rynku autobusowego organizuje w Warszawie NRQIHUHQFMĘSUDVRZĉSRGVXPRZXMĉFĉPLQLRQ\URNG]LDâDOQRŒFL:QL
QLHMV]\PDUW\NXOHSU]HGVWDZLRQRZ\QLNLU\QNRZHÀUP\RUD]QRZRŒFL
SURGXNWRZHÀUP\6RODULV]DMPXMĉFHMRGODWSR]\FMĘOLGHUDZVSU]H
GDŮ\DXWREXVyZPLHMVNLFKZ3ROVFH
6âRZDNOXF]RZH rynek autobusowy, publiczny transport zbiorowy, autobusy Solaris.
: r. braPy Iabryki w %olecKowie opuŒciâo âĉcznie
poMazGyw rys. . 7o o , wiĘceM niŮ w r. i MeGnoczeŒnie o , wiĘceM niŮ w GotycKczasowyP naMlepszyP roku .
: konsekwencMi spyâka osiĉJnĘâa rekorGowe przycKoGy ze sprze
GaŮy ² , PlG zâ rys. .
$Ů autobusy i troleMbusy zaproMektowane i wyproGukowane w wielkopolskicK IabrykacK Solarisa znalazây swoicK oGbiorcyw na zaJranicznycK rynkacK. 2znacza to, Ůe w r. eksport sta
nowiâ blisko sprzeGaŮy. 1aMwiĘkszyP eksportowyP rynkieP Solarisa w r. byây :âocKy autobusyw . 2siĉJniĘty rezul
tat to PiĘGzy innyPi eIekt realizacMi znaczneM czĘŒci naMwiĘkszeJo MeGnorazoweJo zaPywienia w Kistorii spyâki ² Gotyczyâo ono
PiĘGzyPiastowycK Solarisyw ,nter8rbino Gla À rPy przewozoweM Cotral z Rzymu.
metrowe ,nter8rbino Gla À rmy Cotral obsâuJuMĉ linie reJional
ne obszaru aGministracyMneJo reJionu /acMum, poâoŮoneJo w ŒroG
koweM czĘŒci 3yâwyspu $peniĽskieJo. ūryGâem napĘGu w miĘGzy
miastowycK SolarisacK sĉ silniki '$) 0; o mocy k:, speâniaMĉce restrykcyMnĉ normĘ emisMi spalin (uro . $utobusy zo
staây wyposaŮone w skâaGaMĉcy siĘ z kamer nowoczesny system monitorinJu, ktyry umoŮliwi obserwacMĘ wnĘtrza, GruJicK Grzwi, a takŮe obszaru za poMazGem. 3onaGto ,nter8rbino posiaGaMĉ system liczenia pasaŮeryw oraz system zapowieGzi JâosoweM. 1a wyJoGnycK IotelacK ze zinteJrowanymi zaJâywkami moŮe poGryŮo
waý MeGnoczeŒnie pasaŮeryw. 'oGatkowo w autobusie przewi
Gziano mieMsc Gla stoMĉcycK poGryŮnycK. .omIortowe warunki, nawet w naMJorĘtsze Gni, zapewni wyGaMna klimatyzacMa. :iĘksze baJaŮe sĉ przewoŮone w lukacK o obMĘtoŒci , m, które zamon- towano poG poGâoJĉ poMazGu poGrĘczne przeGmioty poGróŮuMĉcy moJĉ umieszczaý na póâkacK naG sieGzeniami.
6RODULV8UELQRHOHFWULFSRGF]DV%XV(XUR7HVWXZ%UXNVHOL=Z\FLĘVWZRZW\PNRQNXUVLH]DRZRFRZDâR]DV]F]\WQ\PW\WXâHP
,QWHUQDWLRQDO%XV2IWKH<HDU
6RODULV,QWHU8UELQRGRVWDUF]RQ\GRÀUP\SU]HZR]RZHM&RWUDO]5]\PX
U\QHNLPDUNHWLQJ
7raGycyMnie MuŮ waŮne mieMsce wŒróG rynków eksportowycK zaM- muMĉ niemieccy klienci autobusów , a takŮe 1orweJia
poMazGów i áotwa poMazGów . : tym roku na mapie eksporto- weM Solarisa poMawiây siĘ nowe kraMe ² +olanGia i /uksemburJ
Gostarczono tam 8rbino.
3ierwsze zamówienie na rynek KolenGerski obeMmowaâo no- wycK 8rbino Go À rmy Conne[[ion. Spóâka ta, bĘGĉca czĘŒciĉ Jrupy 7ransGeY, Mest MeGnym z naMwiĘkszycK w +olanGii operatorów ŒwiaGczĉcycK usâuJi z zakresu transportu publiczneJo.
3rzeJubowe Solarisy Gostarczone Go Conne[[ion to nowocze- sne poMazGy wyposaŮone w ekoloJiczne MeGnostki napĘGowe '$), speâniaMĉce normy emisMi spalin (uro . SprzĘŮone sĉ one ze skrzyniami bieJów typu =) $3. 3rzewoŬnik bĘGzie z nicK korzy- staâ w KolenGerskim reJionie $mstellanG-0erlanGen, w ramacK tzw. systemu transportu publicznego R-net.
1aMnowsze poMazGy z %olecKowa Gostarczone Go À rmy Conne- [[ion wyposaŮone zostaây w szereg rozwiĉzaĽ poGnoszĉcycK po- ziom komIortu i bezpieczeĽstwa pasaŮerów. :ŒróG nicK wymieniý moŮna wyGaMnĉ klimatyzacMĘ, oŒwietlenie wewnĘtrzne i zewnĘtrz- ne wykonane w energooszczĘGneM tecKnologii /(', moŮliwoŒý bez- pâatnego skorzystania z ,nternetu :i-)i oraz pokâaGowycK gniazG 8S%, umoŮliwiaMĉcycK naâaGowanie urzĉGzeĽ mobilnycK. 3onaGto autobusy posiaGaMĉ rozbuGowany system monitoringu i inIormacMi pasaŮerskieM oraz system przeciwpoŮarowy. = kolei kierowcy maMĉ
Go GyspozycMi klimatyzowane, otwarte kabiny, wyposaŮone m.in.
w ogrzewane i wentylowane Iotele oraz monitory wyŒwietlaMĉce obraz z kamer wewnĘtrznycK, a takŮe z wiGokiem na GrogĘ.
SpecyIikacMa poMazGu oraz umieMĘtne gospoGarowanie prze- strzeniĉ sprawiaMĉ, Ůe nowym 8rbino Gla Conne[[ion moŮe MeGnoczeŒnie poGróŮowaý osób, z czego Gla przewiGziano mieMsca sieGzĉce, którycK aŮ GostĘpnycK Mest z niskieM poGâogi.
:ymiana pasaŮerów oGbywa siĘ za poŒreGnictwem par poGwóM- nycK Grzwi w ukâaGzie ---.
RealizacMa przez À rmĘ Solaris %us CoacK pierwszego w MeM GotycKczasoweM Kistorii zamówienia z +olanGii zaowocowaâa MuŮ koleMnymi kontraktami. 3olski proGucent poGpisaâ bowiem umowy na koleMne nowe 8rbino z konwencMonalnym napĘGem oraz
autobusy tego samego roGzaMu napĘGzane sprĘŮonym gazem ziemnym C1*. :szystkie poMazGy Gostarczone zostanĉ ponownie Go spóâki Conne[[ion latem r. Co wiĘceM, przeGstawiciele Solarisa uczestniczĉ w zaawansowanycK konsultacMacK rynkowycK w $msterGamie, RotterGamie oraz +aGze, KolenGerskicK mia- stacK, w którycK transport publiczny obsâugiwany Mest przez spóâki mieMskie. +olanGia planuMe, aby poczĉwszy oG r. wszystkie nowe autobusy byây napĘGzane elektrycznie. Solaris, maMĉcy w sweM oIercie poMazG bateryMny wyróŮniony tytuâem Å%us oI tKe
(NVSRUW 6SU]HGDĪRJyáHP
5\V/LF]EDSRMD]GyZPDUNL6RODULVVSU]HGDQ\FKZODWDFK²
ūróGâo Solaris %us CoacK S.$.
PHWURZ\6RODULV8UELQRGODKROHQGHUVNLHJRSU]HZRŬQLND&RQQH[[LRQ
5\V/LF]EDSRMD]GyZPDUNL6RODULVVSU]HGDQ\FKZODWDFK²
QDU\QNDFK]DJUDQLF]Q\FK ūróGâo Solaris %us CoacK S.$.
5\V3U]\FKRG\]HVSU]HGDŮ\ÀUP\6RODULVZODWDFK²>POQ]â@
ūróGâo Solaris %us CoacK S.$.
U\QHNLPDUNHWLQJ
<ear µ ² nowego Solarisa 8rbino ² oraz GoŒwiaGczenie w postaci blisko GostarczonycK klientom poMazGów elek- trycznycK, moŮe zatem Meszcze barGzieM zaznaczyý swoMĉ obecnoŒý w kraju tulipanów.
'o /uksemburga Gostarczony zostaâ nowy Solaris 8rbino .
3ojazG ten zasiliâ Á otĘ jeGnego z najwiĘkszycK prywatnycK przeG- siĘbiorstw transportu publicznego w /uksemburgu ² À rmy Sales- -/entz, eksploatujĉcej blisko pojazGów. 'ostarczony autobus wyposaŮony zostaâ w silnik Cummins, speâniajĉcy restrykcyjnĉ normĘ czystoŒci spalin (uro . =amontowano w nim aŮ miejsc sieGzĉcycK, z którycK niektóre bĘGĉ skâaGane, tak by móc zapew- niý poGróŮujĉcym maksymalny komIort jazGy. $utobus polskiego proGucenta z %olecKowa obsâuguje przewozy w rejonie luksembur- skiego miasta Bascharage.
:ŒróG pojazGów Gostarczonych w r. na rynek niemiecki warto zwróciý uwagĘ na Gostawy. 3ierwsza z nich obejmowaâa specjalnie przygotowane 8rbino Go nauki jazGy Gla miejskie- go przewoŬnika /eipziger 9erkehrsbetriebe /9B . 3ojazGy te sĉ bliŬniacze poG wzglĘGem konÀ guracji Go stanGarGowych auto- busów Gostarczonych Go /ipska w gruGniu r. ,ch cechĉ cha- rakterystycznĉ jest Gemontowany poGest z Iotelem przeznaczonym
Gla instruktora, którego miejsce montaŮu znajGuje siĘ w obszarze pierwszych Grzwi. 8rbino mogĉ byý zatem wykorzystywane takŮe w coGziennym ruchu pasaŮerskim, uzupeâniajĉc pozostaâĉ czĘŒý Á oty. .omIort pracy instruktora równieŮ w châoGne Gni gwarantujĉ GoGatkowe Gysze nawiewowe ogrzewania zabuGowane w czĘŒci pionowej parapetu. 'bajĉc o bezpieczeĽstwo kursanta oraz innych uczestników ruchu, instruktor ma Go swojej Gyspozycji peGaây przy- spieszenia i hamulca oraz kontrolki Gziaâania kierunkowskazów.
3omocnicze lusterka zewnĘtrzne natomiast zapewniajĉ wiGok taki sam, jaki za kierownicĉ pojazGu ma uczeĽ. CaâoŒý uzupeâniona jest przez system monitoringu, skâaGajĉcy siĘ z kamer zewnĘtrz- nych w naroŮniku Gachowym oraz monitów -calowych, poka- zujĉcych obie strony pojazGu. 'o napĘGu -metrowego Solarisa wykorzystano nowoczesny, speâniajĉcy surowe normy emisji spalin (uro , silnik '$)3accar 0;- + o mocy k:. -est on wyposaŮony m.in w tak zwanĉ IunkcjĘ Åzimnego startuµ, uâatwia- jĉcĉ rozruch nawet przy barGzo niskich temperaturach zewnĘtrz- nych. 'o wspóâpracy z silnikiem zastosowano skrzyniĘ biegów 9oith 'iwa , z kolei Gostawcĉ osi jest À rma =).
Solaris wspóâpracuje z /9B oG r. : ramach tej wspóâpracy Go /ipska traÀ ây juŮ âĉcznie autobusy w róŮnych wersjach, oG najmniejszych 8rbino ,, po -metrowe 8rbino +ybriG. : lipcu
r. wszeGâ Go eksploatacji w /ipsku pierwszy tramwaj Solaris 7ramino ;/. =goGnie z poGpisanĉ w r. umowĉ ramowĉ, prze- woŬnik moŮe zamówiý Go tramwajów w latach ².
'otychczas À rma /9B zamówiâo 7ramino.
7ramwaje Gostarczane Go /ipska, o âĉcznej GâugoŒci , m i szerokoŒci , m, skâaGajĉ siĘ z moGuâów. :yposaŮone zosta- ây w klasyczne wózki napĘGowe oraz wózek toczny -acobsa.
SzerokoŒý rozstawu kóâ tramwaju to mm, co jest charak- terystyczne Gla lipskiej inIrastruktury. .oncepcja stylistyczna oG najwczeŒniejszych etapów przygotowaĽ realizacji zamówienia po- wstawaâa we Œcisâej wspóâpracy z /9B oraz stuGiem projektowym ,)S 'esign. Szczegóâowa analiza rozmieszczenia poszczególnych elementów pozwoliâa na zoptymalizowanie tramwaju poG kĉtem komIortu i ergonomii, a takŮe przyzwyczajeĽ i ŮyczeĽ motorniczych miasta /ipsk. 7o wâaŒnie ze wzglĉGu na potrzeby kierujĉcych po- wstaâa specjalna makieta miejsca pracy motorniczego, oGzwiercie- Glajĉca w najGrobniejszych szczegóâach sugerowane rozwiĉzania.
3racownicy /9B mieli moŮliwoŒý przetestowania oraz oGniesienia siĘ Go nich. 3ozwoliâo to wypracowaý najlepszy projekt, wGroŮony nastĘpnie Go realizacji. Chcĉc zapewniý maksymalnĉ spójnoŒý estetycznĉ i jeGnoczeŒnie zreGukowaý haâas urzĉGzeĽ umiesz- czonych na pojeŬGzie, tramwaj wyposaŮono w osâony Gachowe.
PHWURZ\6RODULV8UELQRGRQDXNLMD]G\²VWDQRZLVNRNLHURZF\LLQVWUXNWRUD 6RODULV7UDPLQR/LSVN
U\QHNLPDUNHWLQJ
1ie mniej czasu poŒwiĘcono na zaplanowanie przestrzeni pa- saŮerskiej, której makieta w skali wystawiona zostaâa poGczas targów ,nno7rans w Berlinie w r. Staranne rozplanowanie po- zwoliâo wygospoGarowaý miejsc sieGzĉcych ² przy zachowaniu szerokiego przejŒcia na caâej GâugoŒci 7ramino. 2prócz zastosowa- nia harmonijnie dobranych kolorów, ergonomicznego rozmieszcze- nia siedzeĽ, porĘczy oraz miejsc dla osób poruszajĉcych siĘ na wózkach inwalidzkich, polski producent postawiâ na wiele dodatko- wych innowacyjnych rozwiĉzaĽ. : suÀ cie zabudowano specjalnie zaprojektowane panele oŒwietleniowe, które dopasowujĉ barwy i natĘŮenie Œwiatâa do warunków pogodowych. : zimie oŒwietlenie rozbâyskaý bĘdzie w barwach ciepâych, natomiast latem w zim- nych. : pojeŬdzie zastosowano pary niezwykle szerokich drzwi dwuskrzydâowych o szerokoŒci mm oraz pary jednoskrzy- dâowych o szerokoŒci mm. 'ziĘki takim parametrom moŮli- we jest pâynne i szybkie wsiadanie i wysiadanie podróŮujĉcych.
8sprawniono takŮe system inIormacji pasaŮerskiej, umieszczajĉc specjalne zewnĘtrzne wyŒwietlacze dla pasaŮerów wsiadajĉcych do tramwaju, zabudowane nad dwuskrzydâowymi drzwiami pojaz- du. 7ramwaj wyposaŮony jest w wydajnĉ klimatyzacjĘ przestrzeni pasaŮerskiej. 2ddzielne urzĉdzenie châodzĉce zapewnia komIort pracy motorniczemu spĘdzajĉcemu w pojeŬdzie najwiĘcej czasu.
:Œród pojazdów dostarczonych w r. do klientów w 1iem- czech byâ 8rbino z przyczepĉ pasaŮerskĉ. 2dbiorcĉ pojazdu jest prywatny niemiecki przewoŬnik $utobus 2berbayern *mb+.
Autobus jest wykorzystywany w ramach komunikacji miejskiej 0nchner 9erkehrsgesellschaIt 09* .
1owy Solaris 8rbino w wersji -metrowej, do którego podâĉczo- na moŮe byý przyczepa pasaŮerska À rmy +ess, tworzy skâad o âĉcz- nej dâugoŒci niemal m. 'ziĘki takiemu rozwiĉzaniu pojemnoŒý pojazdu moŮe byý regulowana przez podâĉczenie lub odâĉczenie przyczepy w zaleŮnoŒci od potrzeb przewozowych. 7a koncepcja transportu znalazâa juŮ wczeŒniej uznanie m.in. w 0onachium.
Stolica Bawarii jest pierwszĉ niemieckĉ metropoliĉ, która z po- wodzeniem od kilku lat korzysta z niewĉtpliwych zalet tego typu pojazdów.
Solaris juŮ w r. przekazaâ niemieckiemu przewoŬnikowi 0nchner 9erkehrsgesellschaIt 09* pojazdów tego typu.
3ojazd dostarczony À rmie Autobus 2berbayern jest . z rzĘdu Åautobusowym pociĉgiemµ, który bĘdzie poruszaâ siĘ po terenie 0onachium. : r. doâĉczyâo do niego kolejnych nowych 8rbino z przyczepami pasaŮerskimi.
1owy Solaris 8rbino , który zostaâ dostarczony À rmie Auto- bus 2berbayern, jest wyposaŮony w oszczĘdny silnik 'A)3ACCAR 0;- + k: , speâniajĉcy rygorystycznĉ normĘ emisji
spalin (uro , oraz ekonomicznĉ skrzyniĘ biegów 9oith 'iwa .
.omIortowe warunki podróŮowania zapewniajĉ klimatyzacja, kamery monitoringu zwiĘkszajĉce bezpieczeĽstwo oraz energo- oszczĘdne oŒwietlenie wykonane w przyjaznej Œrodowisku tech- nologii /('.
1owe Solarisy z moŮliwoŒciĉ podâĉczenia przyczepy pasaŮer- skiej stajĉ siĘ w 1iemczech coraz bardziej popularne. nowe 8rbi- no tego typu zostaây dostarczone przez polskiego producenta z Bo- lechowa niemieckiemu przewoŬnikowi R'* *rndau w r.
.olejnymi miastami, w których w r. pojawiây siĘ Solarisy z przyczepami, sĉ 1orymberga oraz poâoŮone tuŮ obok niej )rth, dokĉd Solaris dostarczyâ odpowiednio i Åautobusowe pociĉgiµ.
3o zestawie traÀ równieŮ do Reutlingen oraz Altenstadt.
Istotnym rynkiem eksportowym autobusów Solaris jest Norwe- gia. 2becnie po ulicach norweskich miast jeŬdzi 8rbino.
)irma Solaris zajmuje czoâowĉ pozycjĘ w rankingu dostawców ni- skopodâogowych autobusów miejskich do tego kraju.
Na poczĉtku r. zrealizowane zostaây kontrakty zawar- te w sierpniu r. 3ierwszy dotyczy aŮ Solarisów 8rbino w wersji o dâugoŒci , m. Ich odbiorcĉ byâa Iirma 8nibuss.
:ydâuŮone autobusy przegubowe trzeciej generacji zostaây wy-
6RODULV8UELQR]SU]\F]HSĉWZRU]\ÅSRFLĉJµRGâXJRŒFLP 3RâĉF]HQLHDXWREXVXLSU]\F]HS\
1RZ\6RODULV8UELQR]DVLODQ\VSUĘŮRQ\PJD]HP]LHPQ\P &1*
U\QHNLPDUNHWLQJ
posaŮone w silniki marki 'A), speâniajĉce normĘ (uro . 7Ę samĉ jednostkĘ napĘdowĉ zastosowano w 8rbino no- wej generacji, które w ramach przetargu kupiâa À rma Nobina.
-ednym z ciekawszych elementów wyposaŮenia pojazdów sĉ siedzenia typu miĘdzymiastowego, mimo Ůe autobusy obsâu- gujĉ linie w obrĘbie 2slo. Innowacyjny jest takŮe rodzaj paliwa stosowany w tych pojazdach. 7o tak zwane +92, czyli biopaliwo najnowszej generacji.
Sukcesy eksportowe Solarisa nie byâyby jednak moŮliwe bez stabilnej i silnej pozycji na krajowym rynku. )irma juŮ po raz
. z rzĘdu zajĘâa w 3olsce . miejsce w segmencie niskopo- dâogowych autobusów miejskich z -procentowym udziaâem w rynku rys. . NajwiĘkszymi klientami Solarisa w 3olsce w r. byây nastĘpujĉce À rmy 03. .raków autobusów, w tym elektrycznych , 3.S *rodzisk 0azowiecki auto- busów i 03. w CzĘstochowie autobusów .
SpoŒród miejskich autobusów sprzedanych przez So- larisa w 3olsce aŮ byâo caâkowicie elektrycznych. takie pojazdy zamówiâo 3.0 w -aworznie, a 03. w .rakowie.
2prócz tego autobusy elektryczne marki Solaris w 3olsce kupiây takie miasta, jak 2strów :lkp., :arszawa i :rzeŒnia. : ciĉgu
lat dziaâalnoŒci À rma dostarczyâa swoje pojazdy do ponad
polskich miejscowoŒci.
'ziĘki zakupowi elektrycznych Solariów 3rzedsiĘbiorstwo .omunikacji 0iejskiej w -aworznie staâo siĘ jednym z liderów e-mobilnoŒci w (uropie. AŮ caâej Á oty autobusów tej spóâki stanowiĉ pojazdy bezemisyjne.
3ierwszy elektryczny, caâkowicie bezemisyjny i cichy, Solaris 8rbino electric zostaâ dostarczony do 3.0 w -aworznie wiosnĉ
r. 3ozytywne doŒwiadczenia z eksploatacji tego pojazdu spowodowaây, Ůe przewoŬnik zdecydowaâ siĘ na dalszy rozwój Á oty autobusów elektrycznych i ogâosiâ przetarg na autobusy bateryjne. -ego zwyciĘzcĉ zostaâa À rma Solaris, dostarczajĉc przegubowych 8rbino electric, autobusów -metrowych 8rbino electric oraz pojazdy klasy midi ² 8rbino , electric.
Wszystkie elektrobusy dostarczone do Jaworzna wyposa- Ůone sĉ w system âadowania pantograIowego, dziĘki któremu baterie moŮna doâadowaý zarówno na trasie, jak i w zajezdni.
Standardowo pojazdy posiadajĉ zâĉcze typu SOXJLQ, sâuŮĉce do nocnego uzupeâniania baterii z âadowarki stacjonarnej, zlo- kalizowanej w zajezdni. .aŮdy autobus posiada klimatyzacjĘ przestrzeni pasaŮerskiej i kabiny kierowcy, a takŮe nowocze- sne oŒwietlenie typu /('. 3asaŮerowie bez problemu mogĉ zakupiý bilet w pojeŬdzie, dziĘki zamontowanym w kaŮdym au- tobusie automatom. 'o dyspozycji pasaŮerów elektrycznych
6RODULV8UELQRZEDUZDFK3.0Z-DZRU]QLH
Solaris 55,6%
Mercedes 18,1%
MAN 9,1%
Volvo 4,4%
SOR 3,8%
Autosan 3,4%
Scania 2,9%Pozostali
2,8%
5\V6WUXNWXUDSROVNLHJRU\QNX
QLVNRSRGâRJRZ\FKDXWREXVyZ
PLHMVNLFKR'0&!W ūródâo Solaris Bus Coach S.A.
1RZ\6RODULV8UELQR+\EULG
6RODULV8UELQRZ2VOR
U\QHNLPDUNHWLQJ
8rbino sĉ takŮe porty 8SB, dziĘki którym moŮna naâadowaý swój teleIon lub inne urzĉdzenie mobilne podczas podróŮy. So- larisy 8rbino electric, dziĘki wyposaŮeniu w rampy dla wózków inwalidzkich i specjalne zatoki, sĉ przygotowane takŮe z myŒlĉ o niepeânosprawnych uŮytkownikach komunikacji miejskiej.
3oza rozbudowanym systemem inIormacji pasaŮerskiej, pro- ducent zainstalowaâ w zamówionych modelach inteligentny system zarzĉdzania Á otĉ, skâadajĉcy siĘ z urzĉdzenia lokali- zacyjnego i anteny *3S, umoŮliwiajĉcy wyŒwietlanie w czasie rzeczywistym godzin przyjazdu i odjazdu autobusu z poszcze- gólnych przystanków.
WŒród autobusów zakupionych przez 3.0 w Jaworznie byâ premierowy model w produktowym portIolio À rmy ² nowy So- laris 8rbino electric, przegubowy autobus bateryjny nowej generacji. Solaris zaprezentowaâ ten pojazd po raz pierwszy szerokiej publicznoŒci w paŬdzierniku r. podczas targów Busworld w .ortrijk. 7ym samym Jaworzno staâo siĘ drugim po .rakowie miastem, w którym uŮytkowany jest ten model elek- trobusu. 3rzegubowe autobusy zostaây wyposaŮone w centralny silnik trakcyjny o mocy kW i baterie trakcyjne o âĉcznej pojemnoŒci kWh. 'ziĘki zastosowaniu zarówno âadowarek zajezdniowych, jak i âadowarek pantograIowych zainstalowa- nych w mieŒcie, operacyjnoŒý autobusów elektrycznych w Ja- worznie jest nieograniczona.
Solarisy 8rbino zostaây dostarczone do Jaworzna w wersjach -drzwiowej pojazdów i -drzwiowej pojazdy . 3ojemnoŒý pasaŮerska kaŮdego -metrowego autobusu wy- nosi osób.
Najmniejszymi modelami spoŒród autobusów elektrycznych dostarczonych do Jaworzna sĉ 8rbino , /( electric, wypo- saŮone w silnik trakcyjny o mocy kW i baterie o pojem- noŒci kWh. W jego wnĘtrzu moŮe podróŮowaý osób, w tym na miejscach siedzĉcych. 7aki sam model autobusu jeŬdzi juŮ m.in. w austriackim .lagenIurcie, a takŮe w .rakowie i 2stroâĘce.
3rzekazanie autobusów w Jaworznie zostaâo poâĉczone z prezentacjĉ ÅCentrum (-mobilnoŒciµ ² nowo otwartej zajezd- ni 3.0, która jest jednym z najnowoczeŒniejszych obiektów tego typu w (uropie. +ala wyposaŮona jest m.in. w âadowar- ki zajezdniowe, umoŮliwiajĉce jednoczesne âadowanie aŮ pojazdów.
W lipcu r. dostarczonych zostaâo do 03. w .rakowie
Solarisów 8rbino . Byâa to najwiĘksza jednorazowa do- stawa nowych autobusów w historii krakowskiego przewoŬnika.
3ozwoliâa ona na wymianĘ najstarszych i najbardziej wyeksplo- atowanych pojazdów. 'ostawa zostaâ sÀ nansowana w ramach
-letniego leasingu À nansowego przez 3.2 /easing.
W r. Solaris dostarczyâ do 03. w .rakowie autobu- sów elektrycznych, w tym 8rbino w wersji -metrowej oraz
autobusy przegubowe.
Nowe Solaris 8rbino electric dla krakowskiego 03. zo- staây wyposaŮone w centralny silnik trakcyjny o mocy kW i baterie typu Solaris +igh (nergy o pojemnoŒci kWh. = ko- lei przegubowe 8rbino electric napĘdzane sĉ silnikiem trak- cyjnym o mocy kW, a energia elektryczna do jego napĘ- dzania gromadzona jest w bateriach typu Solaris +igh (nergy o pojemnoŒci kWh. Wszystkie pojazdy sĉ niskopodâogowe, wyposaŮone w klimatyzacjĘ, automat biletowy w którym za bi- let moŮna zapâaciý zarówno monetami, jak i kartĉ pâatniczĉ , monitoring oraz nowoczesny system dynamicznej informacji pasaŮerskiej. Baterie autobusów mogĉ byý âadowane na
:ŒUyGDXWREXVyZHOHNWU\F]Q\FKGRVWDUF]RQ\FKGR.UDNRZDE\âSRMD]GQXPHU
Z\SURGXNRZDQ\SU]H]SROVNLHJRSURGXFHQWD]%ROHFKRZD
'RX]XSHâQLDQLDHQHUJLLHOHNWU\F]QHMZQRZ\FK6RODULVDFK8UELQRHOHFWULF
GOD03.Z\NRU]\VW\ZDQHVĉâDGRZDUNLÀUP\0HGFRP
6RODULV7UROOLQR
U\QHNLPDUNHWLQJ
sposoby przez zamontowany na dachu pantograf lub przez zâĉcze typu SOXJLQ podczas przebywania na terenie zajezdni.
W r. Solaris sprzedaâ innowacyjne pojazdy z napĘdem elektrycznym, takŮe na rynkach zagranicznych. Solaris 8rbino electric zostaây dostarczone do klientów z )rancji, Niemiec, Nor- wegii, Wâoch i Sâowacji. áĉcznie polski producent moŮe poszczyciý siĘ blisko wyprodukowanymi i sprzedanymi pojazdami z na- pĘdami elektrycznymi autobusy bateryjne, hybrydowe, trolejbusy . 3rezentujĉc dokonania firmy Solaris w r., Solange 2l- szewska, wâaŒcicielka i prezes zarzĉdu Solaris Bus Coach S.A., stwierdziâa Åmamy ŒwiadomoŒý, Ůe nasz sukces nie byâby moŮliwy bez speâniania oczekiwaĽ naszych klientów, które sĉ dla nas naj- waŮniejsze. W r. przeprowadziliŒmy kompleksowe badania satysfakcji klienta, aby dowiedzieý siĘ, co w opinii naszych partne- rów biznesowych moŮemy robiý lepiej. =ebraliŒmy niezwykle cenne uwagi, ale z nieskrywanĉ satysfakcjĉ odnotowujemy fakt, Ůe blisko
badanych jest zadowolonych ze wspóâpracy z nasza À rmĉ. 7o
najwiĘksza wartoŒý, jakĉ udaâo siĘ stworzyý wokóâ marki Solaris przez ostatnie dekadyµ.
WyjaŒnia =bigniew 3alenica, wiceprezes firmy Solaris odpo- wiedzialny za sprzedaŮ, marketing i after sales ÅzakoĽczyâ siĘ rekordowy dla naszej À rmy, pod wzglĘdem sprzedaŮy, rok , a juŮ dzisiaj widzimy, Ůe r. zapowiada siĘ pod tym wzglĘ- dem jeszcze lepiej. W chwili obecnej Solaris ma podpisanych do realizacji zamówieĽ na ponad pojazdów, a do koĽca roku liczba ta z pewnoŒciĉ siĘ powiĘkszy. BĘdziemy zatem kontynuowaý inwestycje w rozwój mocy produkcyjnych i optymalizacjĘ proce- sów, równieŮ w obszarze obsâugi posprzedaŮowej. Najlepszym tego przykâadem jest oddanie w ubiegâym roku do uŮytkowania nowego centrum logistyczno-serwisowego Solaris /ogistics Center w Jasi- nie k3oznaniaµ.
Solaris /ogistics Center to zarówno nowy magazyn centralny, jak i biuro sprzedaŮy, które obsâuguje skâadane przez klientów zamówienia. Nowe centrum dystrybucji czĘŒci zamiennych zastĉ- piâo dotychczasowĉ lokalizacjĘ w 0urowanej *oŒlinie. 2d poczĉt- ku wrzeŒnia obsâuguje ono wszystkie wysyâki czĘŒci zamiennych, zarówno te traÀ ajĉce bezpoŒrednio do klientów, jak i te, w któ- re zaopatrujĉ siĘ magazyny regionalne i serwisy. Jasin poâoŮony jest przy gâównej drodze ekspresowej prowadzĉcej bezpoŒrednio do autostrady A. 7ym samym czas dojazdu do najwaŮniejszych dróg i europejskiej sieci autostrad jest szeŒciokrotnie krótszy niŮ dotychczas. Na powierzchni tys. mñ w Solaris /ogistics Center przechowywanych jest tys. róŮnego rodzaju czĘŒci i akcesoriów.
'ziennie nowy magazyn centralny opuszcza blisko paczek.
Wszystkie procesy zwiĉzane z realizacjĉ wysyâek sĉ kontrolowa- ne przez specjalistyczny system zarzĉdzania magazynowego, który zapewnia maksymalnĉ dostĘpnoŒý czĘŒci. 2góâ nowoczesnych roz- wiĉzaĽ zastosowanych w Solaris /ogistics Center skraca czas re- alizacji zamówieĽ, a w efekcie przyspiesza naprawy i minimalizuje przestoje pojazdów. .lienci w znaczĉcy sposób odczujĉ poprawĘ jakoŒci obsâugi ich zamówieĽ.
=auwaŮalnym ² zarówno w 3olsce, jak i na zagranicznych ryn- kach ² trendem sprzedaŮy jest rosnĉcy udziaâ autobusów elek- trycznych i hybrydowych. Jest to wynikiem urzeczywistniania celów europejskiej polityki transportowej >@. =aâoŮono w niej stworzenie systemu stanowiĉcego podstawĘ postĘpu gospodarczego w (uro- pie, wzmacniajĉcego konkurencyjnoŒý i oferujĉcego usâugi w zakre- sie mobilnoŒci o wysokiej jakoŒci przy oszczĘdnym gospodarowaniu zasobami. W praktyce oznacza to, Ůe sektor transportu musi zuŮy- waý mniej energii w bardziej ekologiczny sposób, lepiej korzystaý z nowoczesnej infrastruktury i ograniczaý negatywny wpâyw na Œrodowisko oraz najwaŮniejsze zasoby naturalne, takie jak woda, ziemia i ekosystemy. 'la realizacji tego celu zaâoŮono koniecznoŒý powstania nowych wzorców transportu, pozwalajĉcego na zaspo- kajanie wzrastajĉcego popytu na usâugi przewozowe za pomocĉ najwydajniejszych Œrodków lub kombinacji takich Œrodków >@. 3ro- mowane przez .omisjĘ (uropejskĉ wzorce mobilnoŒci przyczyniaý siĘ majĉ do bardziej zrównowaŮonego rozwoju obszarów miejskich oraz realizacji celów 8(, zwiĉzanych z tworzeniem konkurencyjnego i zasobooszczĘdnego europejskiego systemu transportowego >@.
Istotnym instrumentem w tym zakresie jest zwiĘkszenie udziaâu paliw i napĘdów alternatywnych, w tym przede wszystkim szersze wykorzystanie energii elektrycznej >@. (-mobilnoŒý to juŮ wiĘc nie moda, ale wymóg rynku. Solaris, który byâ jednym z pierwszych w Europie producentów autobusów elektrycznych, dzisiaj dyskon- tuje odwaŮne decyzje wâaŒcicieli sprzed wielu lat. 3rzedsiĘbiorstwo nie spoczywa na laurach i nieustannie rozwija swojĉ paletĘ pro- duktów. W tym zakresie znamienne sĉ sâowa .rzysztofa 2lszew- 5HJDâ\SDOHWRZHQDPLHMVFLVWRMDNyZQDV]\E\]DSHZQLD
MĉQDMZ\ŮV]ĉMDNRŒýSU]HFKRZ\ZDQLDDVSHFMDOQHWDŒP\WUDQVSRUWRZH
XPRŮOLZLDMĉV]\EV]ĉNRPSOHWDFMĘWRZDUyZGRZ\V\âNL
U\QHNLPDUNHWLQJ
skiego, wypowiedziane w r. podczas konferencji prasowej towarzyszĉcej premierze autobusu hybrydowego Solaris 8rbino +ybrid w +anowerze Å8marâ diesel. Niech Ůyje elektrycznoŒýµ.
Wielu ekspertów byâo zaskoczonych, uwaŮajĉc, Ůe jeszcze przez wiele dziesiĘcioleci autobus elektryczny nie wejdzie do produkcji seryjnej i nawet w sektorze autobusów miejskich nie bĘdzie stano- wiâ powaŮnej alternatywy dla autobusów z silnikami spalinowymi.
3rzypomniano, Ůe poprzednio nowe standardy napĘdu dla autobu- sów miejskich miaây wyznaczaý gaz ziemny i wodór, a od lat nic siĘ nie zmieniâo, nawet przy mocno zaostrzajĉcych siĘ wymaganiach dotyczĉcych czystoŒci spalin. *dy jeden z dziennikarzy zadaâ py- tanie wspóâwâaŒcicielowi Solarisa, dlaczego uwaŮa, Ůe rozpoczĘâa siĘ era elektromobilnoŒci, w odpowiedzi usâyszaâ, Ůe w wielu mia- stach Œwiata autobus elektryczny, jakim jest takŮe trolejbus, jest równoprawnym uczestnikiem ruchu, a jedynĉ barierĉ wprowadzenia autonomicznych autobusów bezemisyjnych na szerszĉ skalĘ jest aktualny rozwój technologiczny baterii. 2becnie, po latach od opisanego wydarzenia, autobusy elektryczne wpisaây siĘ na staâe w krajobraz ulic Œwiatowych metropolii >@. 3otwierdzeniem wzrasta- jĉcego znaczenia elektromobilnoŒci w miastach jest przyznanie po raz pierwszy wyróŮnienia ÅBus of the <earµ autobusowi elektryczne- mu. W r. tytuâ ten uzyskaâ Solaris 8rbino electric >@.
ÅW roku pokazaliŒmy premierowĉ wersjĘ przegubowego autobusu elektrycznego nowej generacji Solaris 8rbino electric oraz przegubowĉ wersjĘ trolejbusu Solaris 7rollino . 2ba modele znalazây juŮ swoich pierwszych nabywców w 3olsce, Belgii i na Sâo- wacji. W tym roku planujemy premierĘ aŮ pojazdów. 3ierwszym z nich jest nowy Solaris 7rollino . BĘdzie to pojazd dwuprzegubo- wy o dâugoŒci m. Na poczĉtku powstanie w wersji trolejbusowej, ale docelowo ma on stanowiý platformĘ takŮe dla dwuprzegubo- wych autobusów elektrycznych i hybrydowych. .olejne premiery planowane na ten rok to nowy Solaris 8rbino z wodorowym ogniwem paliwowym oraz niskowejŒciowy nowy Solaris 8rbino
/E nakierowany na niskie koszty eksploatacji. Robocza nazwa tego modelu to Å/iteµ. 3remiery tych pojazdów planujemy na drugĉ po- âowĘ rokuµ ² powiedziaâ dr inŮ. 'ariusz 0ichalak, wiceprezes À rmy Solaris, podczas podsumowania konferencji prasowej.
3olski producent autobusów podsumowuje nad wyraz udany rok i Œmiaâo spoglĉda w przyszâoŒý. Wizja, odwaga i konsekwencja
w dziaâaniu to silne podstawy do utrzymania w 3olsce pozycji lide- ra i umacniania pozycji jednego z najwaŮniejszych europejskich graczy na rynku producentów pojazdów transportu publicznego.
%LEOLRJUDÀD
. Biaâa .siĘga 3ODQXWZRU]HQLDMHGQROLWHJRHXURSHMVNLHJRREV]DUX
WUDQVSRUWX²GĉŮHQLHGRRVLĉJQLĘFLDNRQNXUHQF\MQHJRL]DVRER
RV]F]ĘGQHJRV\VWHPXWUDQVSRUWX, C20 .
. Dyr T., (XURSHMVNDSROLW\NDWUDQVSRUWRZDQDSLHUZV]ĉSRâRZĘ
;;,ZLHNX, „Autobusy – Technika, Eksploatacja, Systemy Trans- portoweµ , nr .
. Dyr T., (XURSHMVNDVWUDWHJLDZ]DNUHVLHSDOLZDOWHUQDW\ZQ\FK,
„Autobusy – Technika, Eksploatacja, Systemy Transportoweµ
, nr .
. Dyr T., .RQNXUHQF\MQDL]DVRERRV]F]ĘGQDPRELOQRŒýZPLD
VWDFK, „Autobusy – Technika, Eksploatacja, Systemy Transpor- toweµ , nr –.
. *raff 0., 3U]HP\VâWDERUXV]\QRZHJRZ3ROVFH, „Technika Trans- portu Szynowegoµ , nr .
. Rusak Z., %XV(XUR7HVWZ%UXNVHOLF]\OLÅ8PDUâ'LHVHO
1LHFKŮ\MHHOHNWU\F]QRŒýµ, „Autobusy – Technika, Eksploatacja, Systemy Transportoweµ , nr .
. Rusak Z., 7\WXâ,QWHUQDWLRQDO%XVRIWKH<HDUGODQHZ6RODULXV
8UELQRHOHFWULF, „Autobusy – Technika, Eksploatacja, Systemy Transportoweµ , nr –.
6RODULV²OHDGHURQWKHPDUNHWRIFLW\EXVHVLQ3RODQG (YHU\\HDUWKHOHDGHURISROLVKEXVPDUNHWRUJDQL]HVDSUHVVFRQ
IHUHQFHLQ:DUVDZWRVXPXSWKHSUHYLRXV\HDURIRSHUDWLRQ7KLV
DUWLFOHSUHVHQWVPDUNHWUHVXOWVDQGQRYHOWLHVLQWURGXFHGE\6RODULV
WKHOHDGHURIFLW\EXVHVVDOHVLQ3RODQGIRU\HDUV
.H\ZRUGV bus market, public transport, Solaris buses.
$XWRU
prof. nadzw., dr hab. 7DGHXV]'\U – 8niwersytet Technologiczno- -+umanistyczny w Radomiu, Wydziaâ Nauk Ekonomicznych i 3rawnych
'ZXSU]HJXERZ\6RODULV7UROOLQRRGâXJRŒFLP
