• Nie Znaleziono Wyników

Z epistemologicznej problematyki dotyczącej źródeł poznania.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Z epistemologicznej problematyki dotyczącej źródeł poznania."

Copied!
3
0
0

Pełen tekst

(1)

IV. W Y D ZIA Ł FILOZOFICZNY

P o s i e d z e n i e z d n i a 1 4 l u t e g o 1 9 5 7 r .

M g r W a n d a S z u m a n o w a z r e f e r o w a ł a s w o j ą p r a c ę

p t .

Badanie procesów świadom ości p rzy pom ocy rozm aitych

bodźców zm ysłow ych .

S t r e s z c z e n i a n i e n a d e s ł a n o . P o s i e d z e n i e z d n i a 1 8 l u t e g o 1 9 5 7 r .

C z ł . M i e c z y s ł a w G o g a c z z r e f e r o w a ł s w o j ą p r a c ę p t .

K on­

sekw encje esencjalizmu w system ach filo zo f ii przedscholastycznej.

S t r e s z c z e n i a n i e n a d e s ł a n o .

P o s i e d z e n i e z d n i a 1 8 m a r c a 1 9 5 7 r .

C z h K s . S t a n i s ł a w K a m i ń s k i z r e f e r o w a ł s w o j ą p r a c ę

p t .

Z epistem ologicznej problem atyki dotyczącej źródeł poznania..

P o w s z e c h n i e r o z r ó ż n i a s i ę d w a p r z e c i w s t a w n e s o b i e ź r ó d ł a p o z n a n i a l u d z k i e g o : r o z u m i z m y s ł y . Z a s t a n a w i a n o s i ę j u ż o d z a r a n i a d z i e j ó w m y ś l i f i l o z o f i c z n e j n a d t y m , j a k a j e s t r o l a k a ż d e g o z n i c h w d o s t a r c z a n i u w a r t o ś c i o w e g o p o z n a n i a ś w i a t a . C z y j e s t o n o d z i e ł e m g ł ó w n i e r o z u m u , c z y z m y s ł ó w , c z y w r e s z c i e , b ę d ą c o s t a t e c z n i e j j r o d u k t e m u m y s ł u , w y m a g a k o n i e ­ c z n i e o p a r c i a ó d a n e z m y s ł o w e ? P a d a ł y r ó ż n e r o z w i ą z a n i a t e g o p r o b l e m u . W t e o r i i p o z n a n i a d z i e l i s i ę j e z a z w y c z a j n a d w i e g r u p y : k i e r u n k i a p r i o r y s t y c z n e o r a z k i e r u n k i e m p i r y - s t y t f z n e . N a j o g ó l n i e j m ó w i ą c , p i e r w s z e g ł o s z ą i s t n i e n i e ( a l b o p o d k r e ś l a j ą d o m i n u j ą c ą r o l ę ) p o z n a n i a

a priori

c z y l i p o z n a n i a ' n i e z a l e ż n e g o o d d o ś w i a d c z e n i a z m y s ł o w e g o , a d r u g i e u w a ż a j ą , , ż e w s z e l k i e p o z n a n i e , w z g l ę d n i e p r z y n a j m n i e j n a u k o w o u p r a w o ­ m o c n i o n e p o z n a n i e r z e c z y w i s t o ś c i m u s i o p i e r a ć s i ę b e z p o ś r e d n i o l u b p o ś r e d n i o n a d o ś w i a d c z e n i u z m y s ł o w y m . D o d z i ś n i e u s t a ł r o z g o r z a ł y j e s z c z e w s t a r o ż y t n o ś c i s p ó r m i ę d z y a p r i o r y z m e m a e m p i r y z m e m , a p r z e c i e ż i s t n i a ł y p r ó b y p o ł ą c z e n i a o b u s t a -

43

(2)

n o w i s k p r z e d s i ę b r a n e p r z e z t a k i c h f i l o z o f ó w , j a k n p . A r y s t o ­ t e l e s i K a n t . T e w i e k o w e a z a ż a r t e z m a g a n i a , d o p r o w a d z i ł y t y l k o d o t e g o , ż e z a r ó w n o a p r i o r y z m j a k i e m p i r y z m w y s t ę p u j ą w e w s p ó ł c z e s n e j e p i s t e m o l o g i i w u m i a r k o w a n e j p o s t a c i . P i e r w s z y u t r z y m u j e , ż e o b o k s ą d ó w a n a l i t y c z n y c h z n a j d u j ą s i ę w p o z n a ­ n i u u p r a w n i o n e t w i e r d z e n i a z w a n e s y n t e t y c z n y m i

a priori.

D r u g i z a ś o g r a n i c z a w s z e l k i e p o z n a n i e n i e z a l e ż n e o d d o ś w i a d ­ c z e n i a j e d y n i e d o s ą d ó w a n a l i t y c z n y c h . K r ó t k o m ó w i ą c , c h o d z i w i ę c o t o , c z y i s t n i e j ą , c z y n i e s ą d y s y n t e t y c z n e

a priori.

S ą d ć w t a k i c h m o ż n a d o p a t r y w a ć s i ę p r z e d e w s z y s t k i m w ś r ó d t e z t z w . m a t e m a t y k i s t o s o w a n e j o r a z m e t a f i z y k i , p r z y n a j m n i e j w p e w n y c h j e j u j ę c i a c h . D l a t e g o n a t e r e n i e t y c h n a u k d a j e s i ę n a j w y r a ź n i e j z a u w a ż y ć o b o k s p o r u i d e a l i z i r u z r e a l i z m e m o w o n i e z a w s z e s z c z ę ś l i w e o s c y l o w a n i e m i ę d z y S c y l l ą a p r i o - r y z m u a C h a r y b d ą e m p i r y z m u . K a ż d y b o w i e m k i e r u n e k e p i s t e - m o l o g i c z n y n i e o p o w i a d a s i ę z a z w y c z a j w p r o s t z a a p r i o r y z m e m a l b o e m p i r y z m e m l e c z p r ó b u j e d a ć n a j b a r d z i e j , j e g o z d a n i e m , w a r t o ś c i o w e r o z w i ą z a n i e m e t o d o l o g i c z n e g o o k r e ś l e n i a w ł a ś c i w e j r o l i r o z u m u i z m y s ł ó w w p o z n a n i u n a u k o w y m . K a ż d y n p . c h c e z a g w a r a n t o w a ć n i e a n a l i t y c z n y m , z a s a d n i c z y m t e z o m n a u k i p r z e d - m i o t o w o ś c i , o g ó l n o ś ć i k o n i e c z n o ś ć . P r z y o c e n i e t y c h r o z w i ą ­ z a ń o k a z u j e s i ę j e d n a k , ż e z a d a n i e t o n i e z o s t a ł o o s i ą g n i ę t e b ą d ź w c a ł o ś c i , b ą d ź w c z ę ś c i , ż e p o p a d n i ę t o w a p r i o r y z m l u b e m p i r y z m . N a t e r e n i e m e t a f i z y k i s z c z e g ó l n i e w a ż n y p r o b l e m s t a n o w i p y t a n i e , j a k u p r a w o m o c n i o n e s ą n a c z e l n e , n i e a n a l i t y c z n e t e z y . W y d a j e s i ę , ż e w e w s p ó ł c z e s n e j m e t a f i z y c e t e p r o b l e m y b y w a j ą b a r d z o c z ę s t o a l b o z b y w a n e n i e w i e l e m ó w i ą c y m i f o r ­ m u ł k a m i ( p r z e w a ż n i e w p o d r ę c z n i k a c h ) , a l b o o m a w i a n e z b y t i r r a c j o n a l n y m j ę z y k i e m , ( n p . A . H a y e n ) , a l b o w r e s z c i e , c h o ć t r a k t o w a n e - c i e k a w i e t o j e d n a k n i e d o s t a t e c z n i e u w z g l ę d n i a j ą c e o s i ą g n i ę c i a n o w o c z e s n e j m e t o d o l o g i i n a u k ( n p . A . K r ą p i e c ,

A n ąlysis form ationis conceptus entis exislentialiter considerati;

F . G r e g o i r e ,

Pkenomenologie et teneur de l exiome unwersel du fondem ent d etre).

S ą d z ę , ż e z a p o z n a n i e s i ę z z a s a d n i c z y m i e p i s t e m o l o g i c z n y m i o s i ą g n i ę c i a m i , n p . l o g i c z n e g o e m p i r y z m u , a n a l i t y k ó w ^ f e n o m e n o l o g ó w , G o o d m a n a , Q u i o e ’<a, P a p a , B a c h e - l ą r d a . . . u ł a t w i ł o b y t o m i s t o m n o w o c z e s n e , w s z e c h s t r o n n e i k o m u ­ n i k a t y w n e o p r a c o w a n i e p o j ę c i a z d a n i a a n a l i t y c z n e g o , z d a n i a p i e r w s z e g o w m e t a f i z y c e i r e g u ł j e g o u z n a w a n i a , c h a r a k t e r u o g ó l n o ś c i i k o n i e c z n o ś c i z d a ń m e t a f i z y c z n y c h , s t o s u n k u z d a ń m e t a f i z y c z n y c h d o z d a ń s p o s t r z e ż e n i o w y c h , r ó ż n i c y m i ę d z y z d a n i a m i m e t a f i z y c z n y m i a f o r m u ł a m i l o g i k i i m a t e m a t y k i z . j e d n e j s t r o n y a t e z a m i n a u k p r z y r o d n i c z y c h z d r u g i e j , k o n ­ s t r u k c j i t e r m i n ó w m e t a f i z y c z n y c h . W s z y s t k i e t e z a g a d n i e n i a ł ą c z ą s i ę s z c z e g ó l n i e m o c n o w ł a ś n i e z e s p o r e m a p r i o r y z m u

44

(3)

z e m p i r y z m e m . P r z y p u s z c z a m , ż e d r o g i r o z w i ą z a ń n i e b u d z ą c y c h z a s t r z e ż e ń z p u n k t u w i d z e n i a w s p ó ł c z e s n e ; m e t o d o l o g i i d l a

w s k a z a n y c h

k w e s t i i z o s t a ł y j e ś l i n i e w y r a ź n i e n a s z k i c o w a n e , , t o p r z y n a j m n i e j g e n i a l n i e n a p o m k n i ę t e j e s z c z e w a r y s t o t e l e - s o w s k i e i n a u c e o

epagoge, nous

o r a z t o m a s z o w y c h r o z w a ż a n i a c h o

intellsct s principioruni

* f o r m o w a n i u p o j ę ć f i l o z o f i c z n y c h . M o ż n a m i e ć u z a s a d n i o n e w ą t p l i w o ś c i , c z y d z i ś w y k o r z y s t u j e s i ę w ł a ś c i w i e t e p o m y s ł y o r a z c z y r o z w i j a s i ę j e w z b o g a c a j ą c c a ł y m d o r o b k i e m m e t o d o l o g i i n a u k .

P o s i e d z e n i e z d n i a 2 8 l u t e g o 1 9 5 7 r .

D r N a t a l i a H a n - I l g i e w i c z z r e f e r o w a ł a s w o j ą p r a c ę

p t .

Z jaw isko immunitetu psychicznego i jego rola tu terapii

charakteru.

J e d n y m z i s t o t n y c h p r o b l e m ó w , z w i ą z a n y c h z p r a c ą p e d a g o g i c z n ą , p s y c h o t e r a p e u t y c z n ą i s p o ł e c z n ą , — j e s t z a g a d ­ n i e n i e p l a s t y c z n o ś c i p s y c h i c z n e j . O n a t o b o w i e m d e c y d u j e o s t o p n i u p o d a t n o ś c i n a z a m i e r z o n y w p ł y w , j a k i p r a g n i e m y w y w r z e ć n a p o w i e r z o n ą n a m j e d n o s t k ę .

Z p l a s t y c z n o ś c i ą p s y c h i k i ł ą c z y s i ę n i e r o z e r w a l n i e z j a w i s k o s t o p n i a j e j o d p o r n o ś c i n a o d d z i a ł y w a n i e n i e p o ż ą d a n e .

W k a ż d y m k o n t a k c i e n a c e c h o w a n y m d ą ż e n i e m d o p r z e ­ k a z a n i a d r u g i e j s t r o n i e o k r e ś l o n y c h w a r t o ś c i l u b z a s a d m o ż n a w y e l i m i n o w a ć t r z y p o d s t a w o w e c z y n n i k i :

a ) t r e ś ć , j a k ą z a m i e r z a m y d o p r o w a d z i ć d o ś w i a d o m o ś c i , . b ) s u b i e k t p r o c e s u , o r a z j e g o

c ) o b i e k t .

I m m u n i t e t p s y c h i c z n y c h a r a k t e r y z u j e t o , ż e w y k a z u j e o n t e n d e n c j e d o t r w a ł e j z g o d n o ś c i z t r e ś c i ą w p ł y w u p r z e z o b i e k t a k c e p t o w a n e g o i r ó w n o c z e ś n i e ł ą c z y s i ę z o d p o r n o ś c i ą n a o d d z i a ł y w a n i e n i e z h a r m o n i z o w a n e z z a s a d n i c z ą t r e ś c i ą .

Z j a w i s k u i m m u n i t e t u w y r o b i o n e g o t o w a r z y s z ą : 1 . p e w n a d o z a w r a ż l i w o ś c i n a t r e ś ć e t y c z n ą :

2 . r o z w i n i ę t e p o c z u c i e s p r a w i e d l i w o ś c i i z d o l n o ś c i d o p o ­ s t a w y s a m o k r y t y c z n e j , d o o b i e k t y w n e g o p o r ó w n a n i a z j a w i s k ; 3 . i s t n i e n i e o k r e ś l o n e j w a r t o ś c i n a d r z ę d n e j w ż y c i u c z ł o ­ w i e k a , d o o k o ł a k t ó r e j h i e r a r c h i c z n i e g r u p u j ą s i ę w a r t o ś c i ' d r u g o p l a n o w e ;

4 . z a j ę c i e p o s t a w y r a e c z o w e j , z w i ą z a n e j z e s t o p n i e m w y z b y c i a s i ę e g z o t y z m u ;

5 . w ł a ś c i w i e u k i e r u n k o w a n a a k t y w n o ś ć ;

6 . ś w i e ż o ś ć r e a k c y j e m o c j o n a l n y c h p o ł ą c z o n a z e z d o l ­ n o ś c i ą d o z a p a ł u ;

45

Cytaty

Powiązane dokumenty

Porozumienie Zielonogórskie, Ogólnopolski Związek Zawo- dowy Lekarzy, Stowarzyszenie Lekarzy Praktyków, Polska Federacja Pracodawców Ochrony Zdrowia, a także przedsta- wiciele

Jest on 4 W przypadku, gdy generowano bardzo długie szeregi czasowe stanowiące realizacje procesów niestacjonarnych, to wszystkie wartości funkcji autokorelacji okazywały

Wisły na zachód od Włocławka, i wzdłuż niej aż do miejsca leżącego na- przeciw ujścia Drwęcy. Dolny bieg Drwęcy stanowi granicę północno- - zachodnią regionu. Północna

Winno być wyraźnie zaakcentowane, że patent ważny można otrzymać tylko na wynalazek, to jest na rozwiąza­.. nie zadania technicznego, zawierające myśl

Materiał i metody: Wykorzystano Kwestionariusz Jakości Snu Pittsburgh, Mini-Addenbrooke’s Cognitive Examination, Test Figury Złożonej Reya–Osterrietha, Test Łączenia

w iedzieć, że bierzem y jako miernik fenom enologię Husserla w jej różnych fazach rozw ojow ych, .czy fenom enologię MerleaU-Ponty, mamy u ks. Stw ierdziw szy

Po czwarte, spróbuję odpowie- dzieć na pytanie, czy wiedza teoretyczna według Bubera jest relatywna i czy wiedza z poziomu Ja-Ono jest (lub może być), zdaniem Bubera, obiektywna.. Po

Ustawić taką wartość napięcia zasilacza U, aby zaobserwować rozbłyski neonówki dla kaŜdej wartości rezystancji R (napięcie zasilacza w trakcie pomiarów musi pozostać