(PRZEPIS UPOWAŻNIAJĄCY) ROZPORZĄDZENIE

(1)

ROZPORZĄDZENIE

(PRZEPIS UPOWAŻNIAJĄCY)

§ 63:

W przepisach upoważniających do wydania rozporządzenia wskazuje się:



organ właściwy do wydania rozporządzenia;



rodzaj aktu;



zakres spraw przekazywanych do uregulowania w rozporządzeniu;



wytyczne dotyczące treści rozporządzenia.

(2)

KONSTYTUCJA RP

Art. 92.

1. Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania.

Upoważnienie powinno określać organ

właściwy do wydania rozporządzenia i

zakres spraw przekazanych do uregulowania

oraz wytyczne dotyczące treści aktu.

(3)

WYTYCZNE

§ 66. 1. Wytyczne dotyczące treści rozporządzenia są wskazówkami wyznaczającymi treść rozporządzenia lub sposób ukształtowania jego treści. W wytycznych można wskazać w szczególności:

1) rozstrzygnięcia, których nie wolno przewidzieć w rozporządzeniu;

2) granice, w jakich muszą zmieścić się rozstrzygnięcia rozporządzenia;

3) wymagania, jakim mają odpowiadać rozwiązania przyjęte w rozporządzeniu;

4) cele, jakie mają zostać osiągnięte przez rozporządzenie;

5) okoliczności, jakie należy uwzględnić, tworząc rozporządzenie.

2. Stopień szczegółowości wytycznych powinien być dostosowany do rodzaju spraw przekazywanych do uregulowania w rozporządzeniu;

wytyczne powinny być bardziej szczegółowe, gdy przekazywane sprawy dotyczą sytuacji prawnej obywateli.

(4)

WYTYCZNE

(przykład)

Art. 359 k.c.

§ 3. Rada Ministrów określa, w drodze

rozporządzenia, wysokość odsetek

ustawowych, kierując się koniecznością

zapewnienia dyscypliny płatniczej i

sprawnego przeprowadzania rozliczeń

pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość

rynkowych stóp procentowych oraz stóp

procentowych Narodowego Banku

Polskiego.

(5)

WYTYCZNE

(przykład)

Art. 26. ...

7. Minister właściwy do spraw transportu

określi, w drodze rozporządzenia, przepisy

szczegółowe dotyczące sposobu wykonywania

pomiarów, uwzględniające w szczególności

postanowienia konwencji o pomierzaniu statków

żeglugi śródlądowej, oraz tryb postępowania

pomiarowego, wzory świadectw pomiarowych,

uwzględniając wielkość i przeznaczenie statku.

(6)

Uzasadnienie potrzeby zamieszczania wytycznych – ograniczenie nadużywania

delegacji ustawowej

Dz.U.02.147.1231

USTAWA

z dnia 26 października 1982 r.

o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Art. 47. 1. Jeżeli zachodzi podejrzenie, że przestępstwo lub wykroczenie zostało popełnione po spożyciu alkoholu, osoba

podejrzana może być poddana badaniu koniecznemu do ustalenia zawartości alkoholu w organizmie, w szczególności zabiegowi

pobrania krwi. Zabiegu pobrania krwi dokonuje fachowy pracownik służby zdrowia.

2. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, ministrem właściwym do spraw

wewnętrznych oraz ministrem właściwym do spraw pracy, w drodze rozporządzenia, określa warunki i sposób dokonywania badań, o

których mowa w ust. 1 i w art. 17 ust. 3.

(7)

Dz.U.83.25.117

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ z dnia 6 maja 1983 r.

w sprawie warunków i sposobu dokonywania badań na zawartość alkoholu w organizmie.

(Dz. U. z dnia 12 maja 1983 r.)

§ 5. 1. Badanie krwi polega na przeprowadzeniu analizy krwi pobranej z żyły osoby poddanej badaniu metodą chromatografii gazowej lub metodą

enzymatyczną albo mikrometodą Widmarka.

2. Krew na badanie pobiera się w ilości około 5 cm³ z zachowaniem następujących warunków:

1) do pobrania krwi powinien być używany sprzęt jednorazowego użytku, a w razie jego braku - inny sprzęt prawidłowo wyjałowiony,

2) do naczynia, do którego pobiera się krew, nie wolno dodawać jakichkolwiek substancji,

3) do dezynfekcji skóry należy używać jedynie wodnego roztworu rivanolu lub sublimatu.

3. Do pobrania krwi do badań obowiązany jest lekarz lub na jego zlecenie

pracownik medyczny zakładu społecznego służby zdrowia lub izby wytrzeźwień, a jeżeli badanie dotyczy żołnierza w czynnej służbie wojskowej albo osoby

zatrudnionej w jednostce wojskowej lub jednostce resortu spraw wewnętrznych - także lekarz bądź inny pracownik medyczny wojskowej służby zdrowia lub służby zdrowia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.

(8)

Przekroczenie granic

upoważnienia ustawowego

§ 5. (...)

6. W razie odmowy osoby, o której mowa w §

1 pkt 1 (tj. osoby podejrzanej o popełnienie

przestępstwa lub wykroczenia w stanie po

spożyciu alkoholu), poddania się zabiegowi

pobrania krwi należy przystąpić do pobrania krwi

mimo braku zgody tej osoby, o czym należy ją

uprzedzić.

(9)

ART. 31 KONSTYTUCJI

1. Wolność człowieka podlega ochronie prawnej.

2. Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.

3. Ograniczenia w zakresie korzystania z

konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane

tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w

demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub

porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska,

zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw

innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty

wolności i praw.

(10)

T. Dukiet-Nagórska PiM 2003/13/54 - t.1

Uwagi o pobieraniu krwi dla ustalenia poziomu zawartości alkoholu w organizmie osoby podejrzanej, która nie wyraża na to

zgody.

„W sposób jaskrawy naruszono tu [w rozporządzeniu z 1983 r. w sprawie warunków i sposobu dokonywania badań na zawartość alkoholu w organizmie] granice delegacji ustawowej, skoro przedmiotem regulacji tego aktu wykonawczego miały być wyłącznie warunki i sposób wykonywania badania, zaś w jego treści podjęto próbę ustanowienia obowiązku poddania się badaniu, choć ustawa tego wyraźnie nie przewiduje. Nadto nałożono na określone osoby - pracowników medycznych zakładu społecznego służby zdrowia lub izby wytrzeźwień - obowiązek ingerowania w sferę autonomicznych decyzji człowieka. Z tego powodu uznać trzeba, że Rozporządzenie było sprzeczne z ustawą.

[...]

Art. 31 ust. 3 Konstytucji doprowadził do uchylenia Rozporządzenia w tej części, która dotyczyła ograniczania prawa do prywatności i decydowania o swoim życiu osobistym, naruszono bowiem wymóg dokonywania ograniczenia praw i wolności obywatelskich w aktach prawnych rangi ustawowej.”

(11)

M. Filar PiM 2003/13/49 - t.1

Prawne problemy pobierania krwi od osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia po użyciu alkoholu.

„Sformułowanie "może być poddana" [użyte w treści przepisu art. 47 ust. 1 ust. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi]

interpretować należy w tym sensie, iż jej zgoda na

takie pobranie nie jest konieczna i może się ono

odbywać legalnie nawet przy jego sprzeciwie. Przepis

ten traktować bowiem należy jako lex specialis w

stosunku do przepisu art. 74 § 2 k.p.k., w innym

bowiem przypadku jego zawarcie w cytowanej

ustawie nie miałoby legislacyjno-systemowego

sensu.”

(12)

FORMY UPOWAŻNIENIA

Upoważnienie obligatoryjne:

„… (organ) określi w drodze rozporządzenia….”

Np. „Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze

rozporządzenia, zakres obowiązkowych szczepień ochronnych…”

Upoważnienie fakultatywne:

„… (organ) może określić w drodze rozporządzenia…”

Np. Minister właściwy do spraw zdrowia może określi, w drodze rozporządzenia, zakres obowiązkowych szczepień ochronnych…

(13)

TYTUŁ ROZPORZĄDZENIA

§ 120:

W tytule rozporządzenia w oddzielnych wierszach zamieszcza się:

-

oznaczenie rodzaju aktu;

-

nazwę organu wydającego rozporządzenie;

-

datę rozporządzenia;

-

określenie przedmiotu rozporządzenia.

(14)

TUTUŁ ROZPORZĄDZENIA

(OKREŚLENIE RODZAJU AKTU I ORGANU)

§ 120:

Oznaczenie rodzaju aktu oraz nazwę organu wydającego rozporządzenie pisze się wielkimi literami.

Przykład:

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI

(15)

OKREŚLANIE ORGANU WŁAŚCIWEGO DO WYDANIA ROZPORZĄDZENIA

§ 64:



Organ właściwy do wydania rozporządzenia określa się pełną nazwą tego organu, zgodną z aktem o jego utworzeniu.

 Jeżeli rozporządzenie ma wydać minister, wskazuje się go jako ministra właściwego do spraw określonych nazwą działu administracji rządowej, którym kieruje, ustaloną w art. 5 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 1999 r. Nr 82, poz. 928), z wyjątkiem:

- Ministra Obrony Narodowej, - Ministra Sprawiedliwości,

których wskazuje się ich nazwami własnymi

(16)

OKREŚLANIE ORGANU WŁAŚCIWEGO DO WYDANIA ROZPORZĄDZENIA

Art. 5. Ustala się następujące działy:

1) administracja publiczna,

1a) budownictwo, gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa, 2) budżet,

3) finanse publiczne, 4) gospodarka,

5) gospodarka morska, 6) gospodarka wodna, 7) instytucje finansowe, 7a) informatyzacja,

8) integracja europejska,

9) kultura i ochrona dziedzictwa narodowego, 10) kultura fizyczna i sport,

11) łączność, 12) (skreślony), 13) nauka,

14) obrona narodowa,

15) oświata i wychowanie, 16) praca,

17) rolnictwo, 18) rozwój wsi,

18a) rozwój regionalny, 18b) rynki rolne,

19) Skarb Państwa, 20) sprawiedliwość,

21) szkolnictwo wyższe, 22) transport,

22a) turystyka, 23) środowisko,

24) sprawy wewnętrzne, 25) wyznania religijne,

26) zabezpieczenie społeczne, 27) sprawy zagraniczne,

28) zdrowie.

(17)

OKREŚLANIE ORGANU WŁAŚCIWEGO DO WYDANIA ROZPORZĄDZENIA

§ 122:

Jeżeli w upoważnieniu ustawowym jako organ

właściwy do wydania rozporządzenia wskazano

ministra określonego nazwą działu administracji

rządowej, w odnośniku do podstawy prawnej

wydania tego rozporządzenia wymienia się przepis

prawny, mocą którego minister wydający to

rozporządzenie kieruje działem administracji

rządowej wskazanym w upoważnieniu

ustawowym.

(18)

TYTUŁ ROZPORZĄDZENIA

(OKREŚLENIE PRZEDMIOTU)



określenie przedmiotu rozporządzenia powinno być sformułowane możliwie najzwięźlej;



nie powtarza się w nim dosłownie wskazanego w upoważnieniu ustawowym zakresu spraw

przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu ani wytycznych dotyczących jego treści, chyba że zakres spraw został zwięźle wskazany w

upoważnieniu ustawowym;



określenie przedmiotu rozporządzenia

rozpoczyna się od wyrazów „w sprawie ...”;

(19)

DATA ROZPORZĄDZENIA

§ 120:



Jako datę rozporządzenia podaje się dzień określony kalendarzowo, w którym zostało ono podpisane przez organ wydający to rozporządzenie;



Jeżeli rozporządzenie jest wydawane wspólnie

albo w porozumieniu z innym organem, za datę

rozporządzenia przyjmuje się datę jego podpisania

przez organ współuczestniczący w wydaniu tego

rozporządzenia;

(20)

PODSTAWA PRAWNA

§ 121:



tekst rozporządzenia rozpoczyna się od przytoczenia przepisu ustawy zawierającego upoważnienie ustawowe, jako podstawy prawnej wydania rozporządzenia;



jeżeli upoważnienie ustawowe jest wyrażone w

kilku przepisach, jako podstawę prawną wydania

rozporządzenia przytacza się przepis, który

wskazuje organ upoważniony do jego wydania

oraz określa zakres spraw przekazanych do

uregulowania w rozporządzeniu.

(21)

PRZEPIS UPOWAŻNIAJĄCY

(PRZYKŁAD)

USTAWA

z dnia 27 kwietnia 2001 r.

Prawo ochrony środowiska.

(...)

Art. 105. 1. Minister właściwy do spraw środowiska, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa, w drodze rozporządzenia:

1) określi standardy jakości gleby;

2) może określić standardy jakości ziemi.

2. W rozporządzeniach, o których mowa w ust. 1, zostaną uwzględnione:

1) grupy rodzajów gruntów - według kryterium ich funkcji aktualnej lub planowanej;

2) standardy jakości gleby lub ziemi jako zawartości niektórych substancji w glebie oraz z uwagi na wodoprzepuszczalność i głębokość.

3. W rozporządzeniach, o których mowa w ust. 1, mogą zostać ustalone:

1) standardy jakości gleby albo ziemi, używanych do określonych prac ziemnych, w tym używanych do tego celu osadów pochodzących z dna zbiorników powierzchniowych wód stojących ...

(22)

OKREŚLENIE WŁAŚCIWEGO ORGANU

ROZPORZĄDZENIE

PREZESA RADY MINISTRÓW z dnia 20 czerwca 2002 r.

w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska.

Na podstawie art. 33 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 1999 r. Nr 82, poz. 929) zarządza się, co następuje:

§ 1. 1. Rozporządzenie określa szczegółowy zakres działania Ministra Środowiska, zwanego dalej "ministrem".

2. Minister kieruje następującymi działami administracji rządowej:

1) gospodarka wodna;

2) środowisko.

3. Minister jest dysponentem części 22 i 41 budżetu państwa.

4. Minister sprawuje nadzór nad: (...)

5. Obsługę ministra zapewnia Ministerstwo Środowiska.

(...)

§ 3. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2002 r.

(23)

TYTUŁ

I PODSTAWA PRAWNA

(przykład)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA

z dnia 9 września 2002 r.

w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi.

Na podstawie art. 105 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627 i z 2002 r.

Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271) zarządza się, co następuje:¹⁾

1)Minister Środowiska jest ministrem właściwym do spraw środowiska na postawie §2 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz.U. 2002, nr 85, poz. 766).

(24)

§ 119. 1. Na podstawie jednego upoważnienia ustawowego wydaje się jedno rozporządzenie, które wyczerpująco reguluje sprawy przekazane do unormowania w tym upoważnieniu.

2. Jeżeli jedno upoważnienie ustawowe przekazuje do uregulowania różne sprawy, które dają się tematycznie wyodrębnić tak, że ich zakresy są rozłączne, można wydać na podstawie takiego upoważnienia więcej niż jedno rozporządzenie.

(25)

ROZPORZĄDZENIE

(oznaczanie jednostek redakcyjnych)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA

z dnia 9 września 2002 r.

w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi.

Na podstawie art. 105 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627) zarządza się, co następuje:

§ 1.1. Glebę lub ziemię uznaje się za zanieczyszczoną, gdy stężenie co najmniej jednej substancji przekracza wartość dopuszczalną, z

zastrzeżeniem ust. 4.

2. Wartości dopuszczalne stężeń w glebie lub ziemi, o których mowa w ust. 1, są określone w załączniku do rozporządzenia;

dopuszczalne stężenie metali ciężkich w glebach znajdujących się na terenach gospodarstw, w których może być prowadzona produkcja rolna metodami ekologicznymi, określają przepisy o rolnictwie ekologicznym.

(26)

TREŚĆ ROZPORZĄDZENIA

§ 115 – 118:

 W rozporządzeniu zamieszcza się tylko przepisy regulujące sprawy przekazane do unormowania w przepisie upoważniającym.

 W rozporządzeniu nie zamieszcza się przepisów niezgodnych z ustawą upoważniającą lub z innymi ustawami i ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, chyba że przepis upoważniający wyraźnie na to zezwala.

 W rozporządzeniu nie zamieszcza się przepisów karnych oraz przepisów odsyłających do przepisów karnych.

 W rozporządzeniu nie powtarza się przepisów ustawy

upoważniającej oraz przepisów innych aktów normatywnych.

(27)

TERMIN WEJŚCIA

ROZPORZĄDZENIAW ŻYCIE

§ 127 – 128:

 rozporządzenie powinno wchodzić w życie w dniu wejścia w życie ustawy, na podstawie której jest ono wydawane;

 termin wejścia w życie rozporządzenia wyznacza się na dzień nie wcześniejszy niż dzień wejścia w życie ustawy upoważniającej do wydania tego rozporządzenia;

 rozporządzenie można wydać w okresie vacatio legis ustawy, zawierającej przepis upoważniający do wydania tego rozporządzenia.

(28)

NOWELIZACJA ROZPORZĄDZENIA

§ 129:

Rozporządzenie można zmieniać:



rozporządzeniem późniejszym,



wydanym na podstawie tego samego, nadal obowiązującego przepisu upoważniającego,



przez organ:

- który wydał rozporządzenie zmieniane, albo

- przez organ, który przejął właściwość organu,

który wydał rozporządzenie zmieniane;

(29)

NOWELIZACJA ROZPORZĄDZENIA

W tytule rozporządzenia zmieniającego:

 określenie przedmiotu rozporządzenia rozpoczyna się od zwrotu:

„zmieniające rozporządzenie w sprawie ...”, pomijając:

 nazwę organu, który wydał rozporządzenie zmieniane,

 datę wydania tego rozporządzenia,

 oznaczenie dzienników urzędowych, w których zostało ogłoszone rozporządzenie zmieniane.

(30)

NOWELIZACJA ROZPORZĄDZENIA (przykład)

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 12 maja 2003 r.

zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów jakości gleby oraz

standardów jakości ziemi.

(31)

NOWELIZACJA ROZPORZĄDZENIA (przykład)

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 23 grudnia 2002 r.

zmieniające rozporządzenie w sprawie pełnienia służby wojskowej przez żołnierzy zawodowych poza granicami państwa.

Na podstawie art. 20a ust. 4 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 30 czerwca 1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 1997 r.

Nr 10, poz. 55 i z 2002 r. Nr 240, poz. 2052) zarządza się, co następuje:

§ 1. W rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 5 grudnia 2000 r.

w sprawie pełnienia służby wojskowej przez żołnierzy zawodowych poza granicami państwa (Dz. U. Nr 115, poz. 1197 oraz z 2001 r. Nr 5, poz. 51) wprowadza się następujące zmiany:

1) w § 4 ust. 2 i 3 otrzymują brzmienie:

"2. Stanowiska służbowe ...”.