Andrzej Wiśniewski
"Biuletyn Głównej Komisji Badania
Zbrodni Hitlerowskich w Polsce", T.
XIV, 1963 : [recenzja]
Palestra 7/9(69), 65-66
Nr 9 (69) P rz e g lą d w y d a w n i c t w p r a w n ic z y c h 65
noszącym się do ro zstrzy g n ięcia pow ziętego w zw iększonym składzie zaznaczone je s t p rz y pom ocy odpow iedniego sk ró tu , czy chodzi o w y tyczne S ąd u N ajw yższego, u ch w a łę całej Izby C yw iln ej, czy też o u ch w ałę sk ła d u sied m iu sędziów .
Zam ieszczony n a k ońcu S korow idza w y k az h aseł pozw ala zo rientow ać się w u k ła d zie całego m a te ria łu i u ła tw ia o dszukanie potrzebnego o rze tze n ia.
B iu le ty n G łó w n e j K o m is ji B adania Z b ro d n i H itle ro w sk ic h w Polsce. T o m X IV . W yd. P raw n. W a rsza w a 1963 r., s. 200.
„ (id y w o jsk a n iem ieckie bez żadnego w y p o w ied zen ia w o jn y p rzek ro czy ły g ran ice P o lsk i o ra z w ta rg n ę ły d o R osji, w ra z z nim i i za n im i ciągnęła je d y n a w sw oim ro d z a ju o rg an iz ac ja, zw a n a E in sa tzg ru p p en . T ru d n o byłoby znaleźć w śró d n a rz ę d z i to r tu r w m u zeu m o k ro p n o ści coś, co by .p rz erasta ło p o te n c ja ln ą o k ro p n o ścią ty c h E in sa tzg ru p p en . Ż ad en a u to r pow ieści o m ordach, ż a d e n tw ó rc a w s trz ą s a jący ch d ra m a tó w nie m ógłby nigjdy stw o rzy ć w .swej f a n ta z ji ak cji, k tó ra b y ła b y
w s ta n ie ta k w strz ą sn ą ć u czuciam i lu d zi (...)” — czytam y w u z a sa d n ie n iu w y ro k u
A m ery k a ń sk ieg o T ry b u n a łu W ojskow ego n r 2 w N ory m b erd ze. W yrok tego T ry b u n a łu w sp ra w ie p rzeciw ko członkom tzw . E in sa tzg ru p p en sta n o w i w ra z z u z a sa d n ie n ie m tre ść X IV to m u B iuletynu.
K iero w n ic tw o III Rzeszy, p rzy g o to w u ją c się w 1939 r o k u do n a ja z d u n a P olskę, u tw o rzy ło p rzy poszczególnych a rm ia c h sp e c ja ln e je d n o stk i, k tó re sk ła d a ły się z p rze d staw ic ie li ró żn y c h ro d za jó w policji i SS i m ia ły za zad an ie lik w id o w a n ie wiszellkich p rz e c iw n ik ó w h itle ry z m u i I II Rzeszy n a za jm o w an y ch przez W eh rm a c h t te re n ac h . Je d n o stk i ,te n a z w a n o E in sa tzg ru p p en der S ic h erh e itsp o lizei u n d des SD. W skład ty c h je d n o ste k w chodzili p rze w a żn ie ludzie pochodzący z o kręgów III Rzeszy, g ran iczący ch z P olską.
P rz ed rozpoczęciem w o jn y w sz y stk ie E in sa tzg ru p p en zostały rozm ieszczone w m iejscow ościach n ad g ra n icz n y ch p rzy odpow iednich arm iach . P o n ap a d zie n a Poflskę E in sa tzg ru p p en p o su w ały się ituż za W e h rm a ch tem , p o zo staw ia jąc w po szczególnych m iejscow ościach niew ielk ie, często zaledw ie kilkuosobow e p laców ki, k tó re sta w a ły się przew ażn ie zaczątk am i późniejszych placów ek gestapo i SD.
E in sa tzg ru p p en d o k o n y w ały n a z a ję ty ch te ry to ria c h m aso w y ch areszstcw ań w śró d
m iejsco w ej ludności. Część are szto w a n y ch w yw ożono niezw łocznie i ro zstrzeliw an o , resz tę um ieszczano w w ięzieniach i sp e cja ln ie za k ła d an y c h obozach. N iek tó ry c h a re szto w a n y ch sta w ian o przed są d am i d o raźn y m i SS i P olicji. S ądy te nie m ia ły poza naz w ą nic w spólnego z p raw d ziw y m i sąd am i i w y d aw ały w zasadzie ty lk o w y ro k i śm ierci, k tó re niezw łocznie w ykonyw ano.
D alszym za d an iem E in sa tzg ru p p en b y ła re a liz a c ja h itlero w sk ich p la n ó w e k s te r m in a c ji ludności żydow skiej.
P u b lik o w a n y w B iu lety n ie w y ro k z u za sa d n ien ia A m ery k ań sk ieg o T ry b u n a łu W ojskow ego n r 2 w N o rym berdze p rz e d sta w ia w sposób szczegółow y działalność
E in sa tzg ru p p en n a te re n ie Z w iąz k u R adzieckiego. A k t o sk a rż e n ia w tym p ro cesie
o p a rty je s t n a au ten ty c z n y c h m a te ria ła c h niem ieckich, przed e w szy stk im n a o ry g in a ln y ch ta jn y c h sp raw o zd a n ia ch sp o rzą d za n y ch przez dow ódców E in sa tzg ru p p en i p rzez RSHA. A utentyczność tych d o k u m e n tó w nie była k w estio n o w an a an i przez sa m y ch o skarżonych, ani przez ich obrońców . D okum enty stan o w iące p o d sta w ę w y ro k u są w ielo k ro tn ie cytow ane i p rzy ta cz an e w w y ją tk a c h w u z a sa d n ien iu w y ro k u .
66 A . W i ś n i e w s k i Nr 9 (69)
P ro c es p rze ciw k o 24 członkom E in sa tzg ru p p en to czy ł się od 15 w rz e śn ia 1947 r. do 10 k w ie tn ia 1948 r.' P ro to k ó ł ro z p ra w y był ste n o g ra fo w a n y w ję zy k a ch an g ie ls kim i niem ieckim . P roces był p ro w adzony w zasadzie w ję z y k u angielskim . O bok angielskiego dopuszczony był rów n ież języ k niem iecki. W ypow iedzi z ję zy k a a n gielskiego b y ły tłu m aczo n e od ra z u na n iem iecki i o dw rotnie.
Zam ieszczony w B iu lety n ie te k s t w y ro k u i u za sa d n ien ia przetłu m aczo n y został przez Szym ona D atn e ra, J a n u sz a G um kow skiego i K azim ierza Leszczyńskiego z ję z y k a niem ieckiego, a p rz e k ła d p o ró w n a n y z te k ste m angielskim . P u b lik a c ja w y r o k u z u za sa d n ien ie m poprzed zo n a została w stę p em c ra z o p atrz o n a p rz y p isa m i w y ja śn ia jąc y m i. Całość tom u op raco w an o pod re d a k c ją J a n u sz a G um kow skiego, d y r e k to ra G łów nej K om isji B a d a n ia Z b ro d n i H itle ro w sk ich w Polsce.
T. K o t a r b i ń s k i : K u r s logiki dla p ra w n ik ó w . W yd. V I. P W N . W a rsza w a 1963 r.,
s. 216.
K siążk a prof. K o ta rb iń sk ie g o p rze zn ac za n a jesrt p rz e d e w szy stk im d la stu d e n tó w w y d zia łu p ra w a , je d n a k ż e znajom ość je j p rzy d a się każdem u p raw n ik o w i, tym bard z iej że poza w y k ład e m logiki fo rm a ln e j z a w iera ona rozw ażan ia z za k resu m etodologii nauk.
A u to r om aw ia w książce m .in. n ie k tó re w y różnione przez p ra w n ik ó w sposoby ro zu m o w ań u z a sa d n ia ją c y c h k w estię przyczynow ośoi w m y ślen iu praw n iczy m , zag ad n ien ia ogólnej te o rii skutecznego d ziała n ia (prakseologii) i zag ad n ien ia e ry s- ty k i, czyli sz tu k i p ro w a d z e n ia sporów .
J. B i a ł o b r z e s kd, W. D o n n e r , K. W i ę c k o w s k i : P o d a te k o b ro to w y i p o
d a te k dochodow y. D o d a tek II. W yd. P raw n. W arszaw a 1963 r., s. 60.
Od czasu w y d a n ia w 1958 r. książki pt. ,,P o d a te k o brotow y i dochodow y” uległy isto tn e j zm ian ie n ie k tó re przep isy z tego zakresu. Z w łaszcza znaczne zm iany z a szły w 1963 r. w zw iązku ze zm ian ą przepisów d e k re tu o p o stęp o w an iu p o d a tk o w ym oraz w zw iązku z w y d an ie m now ych przepisów o ry cz ałta ch podatkow ych. P on iew aż ta fo rm a o p o d atk o w a n ia dotyczy n ajw ięk sz ej liczebnie g ru p y p o d atn ik ó w p o d atk ó w obrotow ego i dochodow ego1, p rz e to s ta ło się kon ieczn e w y d an ie n in ie jsz e
go, drugiego ju ż u zu p e łn ie n ia (pierw sze u zu p e łn ie n ie u k azało się w 1959 r.). Z m iany om ów ione w d o d a tk u p ow iązane są ściśle z te k ste m k siążki z 1958 r. przez w sk az an ie stro n , k tó re u legły d ez ak tu alizac ji. Z m iany te d otyczą: p o d a tk u obr,otcw ego ii po,datku dochodow ego, o p o d a tk o w a n ia o rg an iz ac ji politycznych, spo
łecznych i zaw odow ych, z ry c załto w an ia p o d a tk u obrotow ego i dochodow ego, z a li czek i p rzed p łat.
