1. W świecie obyczajów i tradycji
a. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości Uczeń:
• rozumie znaczenie słowa „tradycja”
• rozumie znaczenie słowa „obrzęd:,
• zna utwory literackie, w których można spotkać temat obrzędów lub tradycji
• zna zasady redagowania opowiadania, rozprawki, reportażu, ,listu, wywiadu.
ii. b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi sformułować temat rozprawki, listu, reportażu, opowiadania, wywiadu, którym pojawia się motyw tradycji i obyczajów,
• rozwija sprawność umysłową, kreatywność, przełamuje opory przed przedstawieniem własnych pomysłów,
• potrafi wypowiadać się na dany temat,
• potrafi pracować w grupie.
b. 2. Metoda i forma pracy
Praca w grupach, dyskusja
c. 3. Środki dydaktyczne
Karta pracy dla grup
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
1. Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć. Uczniowie przypominają sobie definicje tradycji i obyczaju. Tradycja - przekazywane z pokolenia na pokolenie treści kultury (takie jak: obyczaje, poglądy, wierzenia, sposoby myślenia
i zachowania, normy postępowania), które dana zbiorowość wyróżnia jako szczególnie ważne i warte zachowania obecnie i w przyszłości. Obyczaj - to forma zachowania powszechnie przyjęta w danej zbiorowości społecznej i poparta uznawaną w niej tradycją.
ii. b) Faza realizacyjna
1. Uczniowie zbierają materiał literacki, który będzie pomocą przy kolejnym zadaniu. Wypisują na tablicy utwory, w których ukazana jest tradycja lub obyczaj, typu: „Pieśń o Rolandzie”,
„Krzyżacy” H. Sienkiewicz, „Trylogia” H. Sienkiewicz, „Pieśń świętojańska o Sobótce”,
„Zemsta” A. Fredry, „Pan Tadeusz” A. Mickiewicz, „Dziady” cz. II A. Mickiewicz, „Wesele Boryny”, fragment „Chłopów” S. W. Reymonta, „Wesele w Atomicach” S. Mrożka.
2. Nauczyciel dzieli klasę na grupy, 5 zespołów. Są wśród nich wybierani liderzy, sprawozdawcy, lektorzy, sekretarze. Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy. Uczniowie będą analizować w grupach formy, które mogą zastosować, pisząc o obyczajach i tradycji. Po wykonaniu zadań zespoły prezentują swoje wyniki na forum klasy, są one omawiane a wnioski zapisane do zeszytu (załącznik 1).
iii. c) Faza podsumowująca
1. Uczniowie w swobodnych wypowiedziach dyskutują nad problemem: „ Czy nasze obyczaje zmieniają się w epoce Internetu, mass – mediów, przystąpienia do Unii?”.
e. 5. Bibliografia
1. Petrovic J., Bon ton. Wypada czy nie wypada, Księgarnia Św. Wojciecha, Warszawa 2003.
f. 6. Załączniki
g. a) Karta pracy ucznia
załącznik 1.
Formy, które możesz zastosować, pisząc o obyczajach i tradycji
Przykładowy temat do
opracowania O czym można pisać?
OPOWIADANIE
WYWIAD
LIST
ROZPRAWKA
REPORTAŻ
i. b) Notatki dla nauczyciela Przykładowe rozwiązanie ćwiczenia
Formy, które możesz zastosować, pisząc o obyczajach i tradycji
Przykładowy temat do opracowania
O czym można pisać?
OPOWIADANIE Jest taki piękny obyczaj…- opowiadanie.
Można opisać jak w domu obchodzi się jakiś obyczaj, czy święto i związane z nim tradycje, np. Święta Bożonarodzeniowe, Wielkanocne, Walentynki, Mikołajki, zaręczyny
WYWIAD Przeprowadź wywiad z postacią
literacką, która kultywowała tradycje.
Wywiad można przeprowadzić z Ebenezerem Scroogem o Świętach
Bożonarodzeniowych,
z Maciejem Boryną lub Jagną z „Chłopów” o obrzędach weselnych, z narratorem
„Wesela w Atomichach”
o tradycji weselnej, ze Zbyszkiem z Bogdańca o tradycjach rycerskich.
LIST Napisz list do kolego z innego
kraju, w którym pochwalisz się pięknem tradycji polskich.
Można opisać wszystkie tradycje związane ze świętami religijnym mi, dodatkowo Walentynki, Studniówka, osiemnastka, Dzień Wagarowicza, wieczory panieńskie.
ROZPRAWKA Czy młodzież XXI wieku szanuje tradycje?
Należy scharakteryzować współczesną młodzież, również siebie, ich system wartości, ich stosunek do tradycji, czy staropolskie obrzędy są im znane, czy pojawiły się ostatnio jakieś nowe tradycje, np.
popularne Walentynki, Halloween.
REPORTAŻ Przedstaw w formie reportażu
dowolne tradycyjne święto gimnazjalne.
Można opisać np. Otrzęsiny Klas Pierwszych, wieczór andrzejkowy, obchody Dna Dziecka, jakąś kampanię, Dzień Ziemi, Dzień Wagarowicza, klasową imprezę mikołajek.
ii. c) Zadanie domowe
Czy chciałbyś przenieś jaką tradycję pochodzącą z innych krajów?
h. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
i. 8. Uwagi do scenariusza
brak
