SCENARIUSZ ZAJĘĆ „OD NASIENIA DO OWOCU” BIOLOGIA, III ETAP EDUKACYJNY
Temat: Od nasienia do owocu.
Treści kształcenia
Podstawa programowa: Punkt (5.4) [uczeń] rozróżnia elementy budowy kwiatu (okwiat: działki kielicha i płatki korony oraz słupkowie, pręcikowie) i określa ich rolę w rozmnażaniu płciowym.
Cele zoperacjonalizowane
UCZEŃ definiuje pojęcia:
zapylenie, zapłodnienie, pokolenie płciowe, pokolenie bezpłciowe;
odróżnia kwiaty promieniste i grzbieciste;
określa rolę kwiatu;
przedstawia na modelu lub rysunku budowę
kwiatu rośliny okrytonasiennej z wyróżnieniem elementów
okwiatu;
wskazuje przystosowania kwiatów do zapylenia;
wymienia elementy budowy kwiatu rośliny
okrytonasiennej;
wymienia funkcje poszczególnych elementów budowy
kwiatu;
wymienia różnice między wiatropylnością i owadopylnością;
zna cykl życiowy rośliny okrytonasiennej;
Nabywane umiejętności
UCZEŃ
podaje przykłady roślin wiatropylnych i owadopylnych;
podaje przykłady roślin o kwiatach promienistych i
grzbiecistych;
przedstawia na schemacie cykl życiowy
rośliny;
wyróżnia pokolenie
płciowe i pokolenie bezpłciowe w cyklu życiowym rośliny;
omawia cykl życiowy rośliny okrytonasiennej na
przykładzie;
potrafi udokumentować obserwację
schematycznym rysunkiem;
samodzielnie obsługuje mikroskop;
wie, na czym polega zapylenie;
Kompetencje kluczowe
kompetencje informatyczne
myślenie matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne
porozumiewanie się w języku ojczystym
umiejętność uczenia się
Etapy lekcji 1) Wstęp:
Zapoznanie uczniów z tematem.
Przypomnienie wiadomości dotyczących rozmnażania roślin.
2) Przebieg zajęć:
W trakcie burzy mózgów uczniowie wraz z nauczycielem opracowują schemat przedstawiający cykl życiowy rośliny.
Zaznaczają pokolenie płciowe i bezpłciowe.
Nauczyciel prezentuje ilustrację interaktywną „Budowa kwiatu”.
Uczniowie odtwarzają ilustrację interaktywną na komputerach. Korzystając z dostępnych źródeł informacji (podręczniki, Internet) określają funkcje poszczególnych elementów budowy kwiatu. Wyróżniają okwiat.
Podczas dyskusji uczniowie wraz z nauczycielem wykazują przystosowania kwiatu do rozmnażania.
Nauczyciel prezentuje schematy przedstawiające budowę kwiatów o różnej symetrii.
Uczniowie podają przykłady gatunków roślin o kwiatach promienistych i grzbiecistych.
Uczniowie dokonują obserwacji.
Instrukcja przeprowadzenia obserwacji
1. Opis teoretyczny omawianego zjawiska: Ziarna pyłku są męskimi elementami rozrodczymi roślin nasiennych. Ich ściana komórkowa złożona jest z dwóch warstw: intyny i egzyny. Wewnętrzna warstwa ściany (intyna) zawiera enzymy potrzebne do kiełkowania łagiewki pyłkowej i wzrostu łagiewki w głąb szyjki słupka. Warstwa zewnętrzna (egzyna) pełni funkcje ochronną. Pyłek powstaje z tkanki archesporialnej w woreczkach pyłkowych pręcików.
Ziarna pyłku przedstawiają ogromną rozmaitość form, różniących się kolorem, kształtem, wielkością oraz urzeźbieniem zewnętrznej warstwy.
2. Ustalenie celu i obiektu prowadzonych badań: Celem obserwacji jest dostrzeżenie przez mikroskop różnorodności ziaren pyłku różnych gatunków roślin.
3. Sposób przygotowania obserwacji (czas, miejsce itd.):
Obserwacje są prowadzone podczas zajęć w klasie.
Uczniowie posługują się mikroskopami i preparatami trwałymi.
4. Sposób przeprowadzenia obserwacji: Uczniowie pracują w parach. Umieszczają preparat na stoliku, nastawiają oświetlenie i regulują ostrość obrazu.
Obserwują ziarna pyłku różnych gatunków roślin.
5. Inne informacje, np. analiza obserwacji, sposób wyciągania wniosków, karta pracy, drzewka decyzyjne, formularze itd.: Uczniowie wykonują szczegółowe rysunki oglądanych preparatów.
3) Podsumowanie :
Nauczyciel odtwarza film „Skąd się biorą jabłka?”
Uczniowie odpowiadają na pytanie zawarte w tytule filmu.
Zadanie domowe
Wyszukaj informacje na temat kwiatów wiatropylnych i owadopylnych. Podaj przykłady roślin wiatropylnych i owadopylnych.
Środki dydaktyczne
materiały multimedialne: ilustracja interaktywna „Budowa kwiatu”
materiały multimedialne: film „Skąd się biorą jabłka?”
preparaty mikroskopowe z ziarnami pyłku różnych gatunków roślin
mikroskop
schematy przedstawiające budowę kwiatów o różnej symetrii
encyklopedia, podręcznik
komputery połączone z Internetem Metody nauczania
dyskusja
dyskusja dydaktyczna - burza mózgów
obserwacja
pokaz
Formy pracy
indywidualna
zbiorowa
Dodatkowe propozycje wykorzystania
Multimedialne zasoby edukacyjne wykorzystywane w tym scenariuszu nadają się również do wykorzystania na IV etapie edukacyjnym w zakresie nauczania biologii.