Celem ćwiczenia jest pomiar zgodności dawki zaplanowanej i podanej i określenie procentowych różnic występujących podczas napromieniania.

IZOTOPY W MEDYCYNIE

ĆWICZENIE VI

Pomiar zgodności dawki zaplanowanej i podanej (symulacja)

I. CEL ĆWICZENIA

Celem ćwiczenia jest pomiar zgodności dawki zaplanowanej i podanej i określenie procentowych różnic występujących podczas napromieniania.

Moc dawki promieniowania γ pochłonięta w powietrzu w dowolnie odległym miejscu od punktowego źródła promieniowania jest proporcjonalna do aktywności A źródła promieniowania a odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości l źródła od miejsca, w którym określamy dawkę.

D

l

D A Γ

 =

Występująca we wzorze wielkość Γ

, określana jako równoważna wartość stałej ekspozycyjnej, jest stałą charakterystyczną dla danego izotopu. Jednostką mocy dawki pochłoniętej w układzie SI jest 1 Gy/h.

II. PRZYRZĄDY

Źródło promieniowania γ, radiometr EKO-D, taśma do pomiaru odległości, komputer III. ZAGADNIENIA TEORETYCZNE

Przykłady stosowania metody dozymetrii in vivo

Rachunek błędów (błędy systematyczne i przypadkowe, odchylenie standardowe, średni błąd kwadratowy)

IV. WYKONANIE ĆWICZENIA

1. Poznanie instrukcji obsługi miernika oraz programu REJESTRATOR W tym celu należy:

- przeczytać uważnie instrukcję działania przyrządu EKO-D

- uruchomić program REJESTRATOR i za pomocą Symulatora dokonać prezentacji przyrządu EKO-D, zapoznać się z formami graficznej prezentacji wyników

- połączyć wyłączony radiometr z komputerem i następnie włączyć miernik 2. Transmisja danych do komputera

W tym celu należy:

- umieścić źródło promieniowania γ w osłonie

- ustawić miernik w takiej odległości od źródła, która zapewni moc dawki podaną uprzednio przez prowadzącego (np. 5µSv/h)

- uruchomić transmisję danych

- wybierając „parametry pomiaru – uśrednianie za 1 min” dokonać pomiaru mocy równoważnika dawki

- wykonać ok. 200 pomiarów (każdy pomiar powinien być uśredniany za 1 min)

regulując odległość między źródłem a miernikiem w przypadku rozbieżności

IZOTOPY W MEDYCYNIE

pomiędzy wartością założoną a zmierzoną, tak aby uzyskać założoną wartość mocy dawki

- zapisać uzyskane wyniki pomiarów w pliku (patrz: UWAGA) i wydrukować tabelę z wynikami pomiarów

V. OPRACOWANIE ĆWICZENIA

Opracowanie części doświadczalnej powinno zawierać:

- protokół z wykonania ćwiczenia

- obliczenia procentowych różnic: − ⋅ 100 %

=

U P U

D D X D 





D

, pomiędzy wartością ustaloną mocy dawki promieniowania a zmierzoną D

- histogram [n=f(X)] przedstawiający zależność częstości występowania n procentowych różnic pomiędzy wartością ustaloną mocy dawki promieniowania a zmierzoną, od wartości tych różnic X

- wartość średnią różnic procentowych X oraz jej odchylenie standardowe S

- wnioski

VI. LITERATURA

1. W.Łobodziec: Dozymetria promieniowania jonizującego w radioterapii, Wyd. Uniw.

Śląskiego, Katowice 1999

2. Fizyczne metody diagnostyki medycznej i terapii, pod.red. A.Z. Hrynkiewicza i E.Rokity, PWN, Warszawa 1999

3. H.Szydłowski, Teoria pomiarów, PWN, Warszawa, 1981

UWAGA:

Po zakończeniu transmisji danych do komputera należy je zapisać w pliku podając nazwę pliku z rozszerzeniem EKO, w nazwie uwzględnić datę pomiaru i nr grupy, w/g wzoru:

Np. 05102i.eko – pomiary wykonane w dniu 5 października w grupie 2