Schemat punktowania i klucz odpowiedzi
Nr zadania
Przykładowa odpowiedź Zasady przydzielania punktów
Punktacja
1.
ARCHETYPY:
Orfeusz – archetyp artysty, muzyka, miłośnika sztuki gotowego poświęcić wszystko dla ukochanej;
Ikar – archetyp idealisty, marzyciela, buntownika;
Odyseusz – archetyp człowieka wytrwale dążącego do wyznaczonego celu mimo wielu przeciwności;
Penelopa – archetyp wiernej małżonki, kochającej do śmierci.
TOPOS – temat, motyw stale się powtarzający, stały sposób obrazowania.
Homo viator – „człowiek w drodze”, pielgrzym, wędrowiec, człowiek w drodze pełnej przygód, symbol człowieczej doli.
Przykład z literatury – np. „Odyseja”,
„Mały Książę”.
Po 1 p. za właściwe określenie archetypów.
Po 1p. za wyjaśnienie pojęć „topos” i „homo viator”.
1p. za podanie jednego przykładu literackiego.
0-7
2.
Np.
Człowieka zmierzającego z Jeruzalem do Jerycha napadli zbójcy i pobitego zostawili na drodze. Przechodzili tamtędy kapłan, a potem lewita. Żaden nie pomógł poszkodowanemu. Uczynił to Samarytanin. Opatrzył rany pobitego, zaniósł go do gospody i dał pieniądze na jego pielęgnację.
TREŚĆ 2p. za zgodne
z chronologią streszczenie wszystkich
najważniejszych zdarzeń (pobicie podróżnego, brak reakcji kapłana i lewity, zachowanie Samarytanina), bez informacji nieistotnych dla fabuły.
1p. za zgodne
z chronologią streszczenie zdarzeń z pominięciem jednego
lub za zgodne
z chronologią streszczenie wszystkich
najważniejszych zdarzeń, ale z jedną informacją nieistotną dla fabuły.
0p. za zgodne
z chronologią streszczenie zdarzeń z pominięciem dwóch i więcej.
0-5
JĘZYK/STYL 1p. za poprawny pod względem językowym tekst.
1p. za lapidarny, zwięzły styl.
ZAPIS
1p. za tekst poprawny pod względem ortografii i interpunkcji.
3.
Np.
Przypowieść o miłosiernym
Samarytaninie akcentuje, że jedyną godną człowieka postawą jest gotowość niesienia pomocy innym. Każdy
człowiek, niezależnie od narodowości, wyznania itd. jest naszym bliźnim i nie możemy pozostać obojętni na jego potrzeby.
1p. za poprawne
wyjaśnienie uniwersalnego przesłania przypowieści.
1p. za zachowanie poprawności językowej, ortograficznej i
interpunkcyjnej wypowiedzi.
0-2
4.
Np.
Warszawa, 15.03.2014r.
Jarku,
Z okazji 16. urodzin chciałbym podarować Ci „Małego Księcia” z życzeniami, by udało Ci się zachować w sobie na zawsze odrobinę dziecka.
Twój przyjaciel, Kamil
1p. za nazwanie adresata okazji i odbiorcy dedykacji oraz nawiązanie do
dedykacji Antoine’a de Saint Exupery’ego.
1p. za zachowanie poprawności językowej.
1p. za zachowanie
poprawności ortograficznej i interpunkcyjnej.
0-3
5.
A. tabela 1. – Zwrotniczy 2. – Żmija 3. – Król
4. – Mały Książę 5. – Lis
B. krzyżówka 1 – wulkany 2 – filozofia 3 – baobaby 4 – asteroida 5 – pycha 6 – przyjaźń 7 – Ziemia Hasło – aforyzm Znaczenia hasła:
aforyzm – inaczej sentencja, złota myśl, maksyma; zwięzła wypowiedź
A.
2p. za prawidłowe przypisanie wypowiedzi bohaterom książki.
1p. za przypisanie wypowiedzi bohaterom książki z jednym uchybieniem.
0p. za prawidłowe przypisanie wypowiedzi trzem i mniej bohaterom.
B.
2p. za poprawne wpisanie wszystkich haseł do krzyżówki.
1p. – za wpisanie do krzyżówki sześciu poprawnych haseł.
0-5
formułująca w błyskotliwej formie ogólne spostrzeżenie, myśl filozoficzną, moralną;
0p. – więcej niż dwa uchybienia w
rozwiązaniach w krzyżówce.
1p. za poprawne wyjaśnienie znaczenia hasła głównego (aforyzm).
6.
Oceniamy zdania wielokrotnie złożone, w których uczniowie wyjaśnią sens aforyzmu.
1p. za ułożenie zdania wielokrotnie złożonego, w którym uczeń sensownie wyjaśnia znaczenie cytatu.
1p. z poprawne wykonanie wykresu zdania.
1p. za opisanie rodzaju zdań składowych.
0-3
7.
Np.
„Ty” liryczne to człowiek pełen wrażliwości, odważny, dążący do prawdy, pełen pasji i idei.
Przeciwstawiono mu ludzi obojętnych na wszystko, służalczych, zdradliwych, tchórzliwych, obłudnych. Potwierdza to cytat:
idź wyprostowany wśród tych co na kolanach
wśród odwróconych plecami …
1p. za określenie „ty”
lirycznego.
1p. za określenie „oni”
lirycznego.
1p. za podanie adekwatnego cytatu.
0-3
8.
Np.
Gniew i Pogarda zapisano dużymi literami, aby podkreślić cechy, które powinny towarzyszyć współczesnemu człowiekowi. Należy żywić właśnie takie negatywne uczucia wobec ludzi, którzy postępują źle. Wprawdzie to oni w ostatecznym rozrachunku odniosą zwycięstwo, bo poprą ich
przedstawiciele zdegenerowanego moralnie społeczeństwa. Będzie to jednak zwycięstwo pozorne, bo to nie oni dadzą świadectwo prawdzie.
1p. za zgodne z treścią wiersza wyjaśnienie.
1p. za zachowanie poprawności językowej, ortograficznej i
interpunkcyjnej wypowiedzi.
0-2
9.
A.
Złote runo w mitologii:
znaczenie dosłowne - złota skóra barana pilnowana przez smoka, po którą
wyruszył Jazon z Argonautami;
dla bohatera było nagrodą za dokonanie wielu godnych pochwały czynów;
A.
1p. za poprawne podanie znaczenia dosłownego.
1p. za poprawne podanie znaczenia symbolicznego.
1p. za zgodne tekstem
0-5
znaczenie symboliczne - symbolizuje władzę, dostatek, szczęście, bezcenny skarb, bogactwo, majątek, rzeczy trudne do zdobycia;
Złote runo w utworze Z. Herberta - nagroda za heroizm, wierność sobie, ale nagroda ta okazuje się bez wartości, bo jest to „runo nicości”. Tragizm
ludzkiego losu polega na tym, że nie dostajemy nic za nasze starania. Po śmierci nagrody tracą wartość, nic nie znaczą, dlatego nie należy niczego oczekiwać w zamian za nasze czynny, one winny być bezinteresowne.
Motyw złotego runa ma tu inny wydźwięk niż w tradycyjnym rozumieniu. Życie ludzkie to w pewnym sensie droga, która nie prowadzi do szczęścia czy osiągnięcia celu, mimo że moglibyśmy być wzorem do naśladowania, a wprost przeciwnie, jest drogą donikąd, bez nadziei na nagrodę.
B.
„złote runo nicości” – oksymoron lub metafora
Funkcja środka stylistycznego – podkreślenie sprzeczności między heroizmem działania a „nagrodą” w postaci wyszydzenia, nieosiągnięcia celu, śmierci.
opisanie motywu wierszu.
B.
1p. za nazwanie środka stylistycznego.
1p. za określenie funkcji środka stylistycznego.
10.
Np.
Gilgamesz – na wpół legendarny władca sumeryjski, odnoszący zwycięstwa nad sąsiadującymi miastami - państwami;
bohater eposu sumeryjskiego.
Hektor – syn Priama i Hekabe, bohater wojny trojańskiej, dzielny wojownik.
Roland – postać historyczna, frankijski hrabia; według poematu Pieśń o Rolandzie, opowiadającego o życiu Karola Wielkiego, zginął w Hiszpanii podczas bitwy z Saracenami, w rzeczywistości historyczny Roland zginął podczas walk z plemionami baskijskimi.
Uzasadnienie – wymienione postacie dokonały czynów wielkich, utrwalonych
Po 1p. za zapisanie przynajmniej dwóch informacji o każdym bohaterze.
1p. za sensowne uzasadnienie wyboru bohaterów.
0-4
w historii, ginęły w imię wartości, w które wierzyły do końca; stosowanie się do nakazów moralnych zawartych w wierszu gwarantuje dołączenie do najdzielniejszych, najszlachetniejszych przodków;
11.
Np.
1. Bądź odważny.
2. Pogardzaj tchórzami, katami, kłamcami.
3. Strzeż się dumy niepotrzebnej.
4. Zachowaj godność.
5. Daj świadectwo.
6. Poszukuj prawdy.
7. Nie bądź obojętny.
8. Doceniaj urodę świata.
9. Nie rezygnuj z raz obranej drogi.
10. Pozostań wierny sobie.
1p. za zgodność haseł z przesłaniem utworu.
1p. za ułożenie 10 nakazów moralnych.
1p. za zachowanie formy trybu rozkazującego.
1p. za poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną zapisu.
0-4
12.
Np. Twórczość G.Turnaua, W.
Młynarskiego czy zespołu Stare Dobre Małżeństwo można zaliczyć do gatunku zwanego poezją śpiewaną, piosenką autorską czy piosenką z „krainy łagodności”. W twórczości tej bowiem nie mniej istotna (a może nawet bardziej) od warstwy muzycznej, brzmieniowej jest warstwa słowna, tekstowa. Utwory tego gatunku wymagają od słuchacza uważności, refleksji, dojrzałego odbioru, ponieważ wykonawcy ci śpiewają teksty
poetyckie, o wysokim poziomie artyzmu literackiego, językowego.
1p. za nazwanie gatunku muzycznego.
1p. za sensowne uzasadnienie.
0-2
13.
Np.
Postacie na obrazie P. Gauguina, choć znajdują się w tej samej przestrzeni, to w różnym czasie i miejscu. Scena ma trzyczęściową konstrukcję, którą
odczytujemy od prawej do lewej strony dzieła. To metaforyczne przedstawienie życia ludzkiego od narodzin (dziecko – skąd przychodzimy?) poprzez wiek młodzieńczy, dojrzały (kobieta
zrywająca jabłka, odpoczynek grupy na łonie natury, poznawanie świata, zaduma, religia – kim jesteśmy?), aż do śmierci (siedząca stara kobieta z
podpartą głową – dokąd idziemy?).
2p. za uzasadnione odczytanie znaczenia całego tytułu z
odniesieniem wyjaśnienia do obrazu.
1p. za wyjaśnienie częściowe tytułu.
1p. za poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną
wypowiedzi.
0-3
14. Jeśli praca nie spełnia kryterium objętości, nie przyznajemy punktów za kompozycję, język, styl, ortografię i interpunkcję. Oceniamy tylko treść.
Jeśli praca nie dotyczy bezpośrednio wskazanego w poleceniu tematu lub została napisana w innej formie – 0p.
I TREŚĆ (0-10)
1. Formułuje temat w ujęciu subiektywnym; wyjaśnia temat i ukazuje możliwości jego rozumienia w różnych kontekstach i aspektach – odwołuje się do motywu wędrowania, podróży jako motywu literackiego i doświadczenia ludzkiego. (0-1-2) 2. Odwołuje się do literatury – wykorzystuje w swoich
rozważaniach co najmniej trzy utwory literackie (z podaniem ich tytułów i autorów). (0-1)
3. Rozwija temat, formułując subiektywne sądy w oparciu o wybrane przykłady literackie, odnosząc się wieloaspektowo do tematu – co najmniej kilkuzdaniowe rozwinięcie wszystkich przykładów związanych z tematem (0-3), dwóch (0-2), jednego. (0-1).
4. Odwołuje się do jednego filmu – komentuje ważne dla tematu motywy, wątki, sposoby obrazowania, interpretuje je schematycznie/oryginalnie w sposób adekwatny do wyrażanego punktu widzenia. (0-1-2)
5. Oryginalnie wprowadza do tematu (np. anegdotę, oryginalny przykład, intrygujące pytanie, paradoks); rozważa różne punkty widzenia, ciekawie kojarzy fakty, interesująco stawia pytania, formułuje własne, oryginalne sądy, dokonuje próby podsumowania poglądów, trafnie uogólnia. (0-1-2)
II KOMPOZYCJA (0-3)
1. Tworzy tekst o otwartej i swobodnej kompozycji, ale wszystkie rozważania podporządkowuje myśli przewodniej;
umiejętnie łączy różne formy wypowiedzi (opowiadanie, przemyślenia, argumentację itd.) w spójną całość. (0-1-2) 2. Zaznacza w całym tekście akapity wynikające z zamysłu
kompozycyjnego.(0-1) III JĘZYK I STYL (0-4)
1. Dba o poprawność językową wypowiedzi. (0-2) Niezależnie od rodzaju błędów językowych:
0-2 bł. jęz. – 2p.
3-4 bł. jęz. – 1p.
5 i więcej bł. jęz. – 0p.
2. Dostosowuje styl do formy wypowiedzi
a) odpowiedni dobór środków językowych (niezbędne słownictwo podkreślające subiektywizm i refleksyjność wypowiedzi, czasowniki podkreślające kontakt z czytelnikiem). (0-1)
b) odpowiedni dobór środków językowych - ponadto, indywidualne „literackie” znamiona stylu (np. udane
0-20
0-2
0-1
0-3
0-2
0-2
0-2
0-1
0-2
0-1
0-1
zastosowanie figur stylistycznych, wprowadzenie synonimii składniowej). (0-1)
IV ORTOGRAFIA I INTERPUNKCJA (0-3)
1. Dba o poprawność ortograficzną wypowiedzi. (0-2) 0 bł. ort. – 2p.
1 bł. ort. – 1p.
2 bł. i więcej bł. ort. – 0 p.
2. Dba o poprawność interpunkcyjną wypowiedzi (0-1) 0-2 bł. int. – 1 p.
3 bł. i więcej bł. int. – 0 p.
0-2
0-1
Łącznie uczeń może zdobyć 68 pkt.
Laureatami zostają uczestnicy etapu wojewódzkiego, którzy uzyskali, co najmniej 80%
punktów możliwych do zdobycia, czyli 54 pkt.
Finalistami zostają uczestnicy etapu wojewódzkiego, którzy uzyskali, co najmniej 60%
punktów możliwych do zdobycia, czyli 41 pkt.
