Wyniki badań palinologicznych osadów międzymorenowych z Uciechowa na Dolnym Śląsku

(1)

UKD 561:5Ui.33:561.46/.47+561.62/.69:551.79.022.2(438-14 Uciechów)

Pdotr SZCZYPEK

Wyniki badań palinologicznych osadów . międzymorenowych z Uciech owa

na Dolnym Śląsku

Badania palinologiczne rplejstoceńskich osadów międzym.orenowych występujących

w · Uciechowie wykazały, że osady te powstały w okresie in'terglacjału wielkiego (Min deI - Riss). W oIaesle tym w okolicach Uciechowa panowały lasy sosnowo- -brzozowe (modrzew, świerk, wierzba) z dużą dÓrilieszką drzew o większych wyma- ganiach termicznych, np. dąb, jesion, klon, grab. W niewielkich ilościach występo

wał też Ilex i Pterocarya. Klimat był umiarkowany, z małymi cierplejszymi wahnię

ciami.

WSTĘP

Materiał

przeznacZony do

badań

pB;linologicznych

otrzymałem

z In- stytutu Geologicznego we

Wrocławiu wiosną

1975 r.

^Pochodził

on z dwóch otworów wiertniczych wykonanych w okolicach Uciechowa;' Najbardziej odpowiedni

materiał

do

badań

palinologicznych stwierdzono w profilu pierwszym i dlatego

też

profil ten stanowi

główny

temat niniejszego opra- cowania. Na nim oparto

charakterystykę

ibadanych osadów interglacjalnych. W profilu tym przebadano 30 próbek (tabela 1), w których sporomorfy

były

na

ogół

dobrze zachowane.

Wyjątek stanowiły

pró.bki 1-3,

pochodzące

z utworów gliny

zwałowej,

gdzie nie stwierdzono

występo

wania ziarn

pyłku

i zarodników.

Materiał

do analizy pa'linologicznej poddawany

był

maceracji fluoro- wodorowej, flotacji w cieczy

ciężkiej

(JK + Cd

2)

oraz acetolizie G. Erdt- ma na (1934),

według

przepisu podanego przez K. Faegriego i J. Iversena (1964). Osady

zawierające węglan

wapnia poddane

były

dodatkowo dzia-

łaniu

5% roztworu Hel w celu rozpuszczenia.

W poszczególnych próbkach za

podstawę

w obliczeniu brano procent ziarn

^pyłku

drzew i krzewów (AP), natomiast procent ziarn

pyłku roślin

zielnych i zarodników (NAP) obliczany

:był

oddzielnie. Do sumy NAP

Kwartalnik Geologiczny, t. 21, nr 3, 1977 r.

(2)

538

Piotr Szczypek

włącwno

zarodniki mchów oraz

Varia.

Próbki oparto na przeliczeniu 200 ziarn

pyłku

drzew i 'krzewów. Dla

części

poziomów

odznaczających się

ubóstwem

materiału pyłkowego

redukowano

PQWY~zą· ilość

do 100 ziarn

pyłku

drzew. Na podstawie procentowych

wartości udziału

sporomorf w poszczególnych próbkach

wykreślono

diagram

pyłkowy

(:fig. 1).

OBRAZ ROSLINNOSCI INTERGLACJALNEJ Z UCIECH OWA Do odtworzenia obrazu

roślinnÓści

'kopalnej

występującej

w osadach

międzymorenowyCh

w Uciechowie

posłużono się

wynikami analizy palino- logicznej 30 poziomów ,profitu

^głównego.

Ogólnie

należy stwierdzić, że.

o 20 40%

~

Fig. 1. Profil geologiczny i diagram pyłkowy 'Osadów interglacjalnych z Uciechowa Geological profile and !pollen spectrum 'Of Interglacial deposits from Uciechów l - mady pylaste; 2 - gliny zwałowe; 3 - mułki pylaste zdiagenezowane, lekko zailone;4 - gliny z przewarstwieniami mułków; 5 - gliny zwałowe zdiagenezowane; 6 - gliny stokowe l - sUty muds;· 2 - tUls; 3 - diagenesed and somewhat clayey sUty muds; 4 ~ tiUs with sUty intercalations; 5 - diagenesed tills; 6 - slope loams

(3)

I I

.s:

=:

8

^s:: i ^.s: ^R

Rodzaj osadu l}

;;;l ^'O ~

~

^ol:::

..o

..

~ ~

·0

^...

^.,..; .,..;

_..s

1:1 1:1 ^;:: ^~

'"

;::

""

~

·s .. '" _~

_f:l ^,::: _~

_~ :3

^:::: ^.;:,

^l:!

^>< ^~ ^Ę;

r:

^.;:,~

^..s

~ ^<:!

"

.~ ^.~

^...

^1:1

^gp

Z 5

_I'l., ~ r5J Ol _~ ^E::; ^<.l

e Ci

ił; ""'" ^<:!

"'" "'" "'"

^'"-l ^~

--~

!

Mada pylasta 1* 4,0

Glina zwałowa 2" 5,0 3"' 6,8

4 7,5 27 3 14 3 8 4 2 - 3 4 2

j

27 - - - -

5 8,0 45 3 6 4 10 4 2 2 2 4 - 9 4 l 2

-

6 9,0 56 2 6 1 8 5 2 4 - 5 2 7 - - - -

Mułki pylaste ₇ _10,0 ₄₀ ₁ 13 2 10 3 - - 2 6 - 22

-

^- ^-

-

zdiagenezowane, 8 13,0 35 4,5 3,5 1,5 11 5,5 2,5 l 2,5 4 1 6 6,5 2 2,5

-

lekko zailone, 9 14,0 26,5 5,5 3 ^1,5 ¹⁵ ² ¹

-

^3,5 ⁴ ^0,5 ⁹ ^8,5 ³ ² ^-

ciemnoszare, 10 15,0 45 5 4 2 13 2 - - 3 3 - 7 6

-

²

-

z częściami organi- 11 15,5 30 4 7 l 13 2 2 1 1,5 4,5 l 12 2,5 3 3 -

cznymi 12 16,5 55 2 2 2 12 2 ^- - 3 3 - 4 3 2 2 ^-

13 17,0 14,5 2 5 4,5 17 2,5 3 2 4,5 '5 1 12,5 5 1,5 2,5 1

14 18,0 31,5 4,5 5 3 15 3 1,5 l 2,5 5,5 2,5 6,5 " 5 4 0,5 1

15 18,5 36 4 12 2 11 2

-

² ² ⁵

-

¹⁰ ³ ² ^- ^-

16 19,0 35,5 5,5 5 2,5 10,5 5,5 2 1,5 0,5 6 0,5 6 4,5 4 1,5 1,5

17 19,5 16 3 8 - 13 6 - - 4 5 - 28 5 2 - -

18 20,0 28,5 3 3,5 3 12 4,5 2 1 2,5 2,5 0,5 11 5,5 3 1 1

19 20,5 27 4,5 7,5 1 11 3,5 1 - 2,5 8,5 1,5 13 6 2,5 1 -

20 21,0 23,5 6 4,5 3,5 18,5 2,5 0,5 0,5 2 5 0,5 14 2 2 - 1,5

21 21,5 19 5 7 2 11 6

-

^- ⁵ ⁹ ² ¹⁴ ⁴ ¹ ¹ ^-

22 22,0 29,5 4 5 4 13 5 0,5 1 4,5 6,5 l 9 2 3 1 1

23 22,5 15,5 3 6,5 2,5 12 3,5 l - 5,5 8,5 4 11,5 5 3,5 2,5 -

24 23,0 23,0 3,5 8,5 3,5 15,5 3 1 1,5 2,5 5,5 - 14 2,5 - 0,5 0,5

25 23,5 19 5 3 2 11,5 4 1 ^- 4,5 6,5 2,5 19,5 5,5 1 0,5 ^-

26 24,0 40 3 10 6 13 4 - ^- - 2 1 12 - - - ^-

Glina z przewarst- 27 25,0 16 3,5 5 3 18,5 5 l 1 4 9 2,5 21 2 1 - -

wieniami mułków 28 31,0 32 7 5 3 14 2 l 2 - 4 ^- 22 - - - -

Glina zwałowa 29 33,0 23 6 5 3 11 2 1

-

⁵ ⁷ ² ¹² ⁴ ² ² ^-

zdiagenezowana 30 36,5 47 5 10 1 12 5 2 - 3 6 l 10

- -

^- ^-

• sporomorf brak.

Procentowy udział pyłków drzew (AP) oraz roślin zielnych (NAP) w osadach interglacjalnych z Uciechowa

<\)

.,

I

_~

<:!

§ .§

^1il

r: ^R

^<:I

., _es

~

§

... ~

^tj ^~ ^.Sj ^\.)

8 8

~ ^<:! ~

.s:

1: ^<:!

r:

t> ~ ~ §< ""'"

~

~ ^\.)

^1l ^~ ..

><

_~ ^..s '"

.S! ^~ ^~

'"

~ I

c3

~ ~~ ~

c'J

~ ~ ^-=:

...

^Q.,

"'"

^I ^~ ^R;

, ,

-

^- ^- ^- ² ^- ^- ^- ^- ² ¹ ^-

- - -

^-

-

¹ ^- ^- ^- ^- ^l ^- ^-

-

^-

- -

²

- -

^- ^- ^-

- -

- - -

- -

^- ^-

-

^-

-

¹

-

^-

1 1,5 0,5 - 0,5 4,5

-

^-

-

¹ ² ^- ^-

1 0,5 0,5

-

^1,5 ^6,5 ^0,5 ^l ^- ¹ ² ^0,5 ^-

1 -

-

^- ³ ³

-

^-

-

^- ¹ ^- ^-

0,5 1 0,5

-

^0,5 ^4,5 ^l ^0,5

-

² ² ^- ^-

2 - -

- -

³

-

² ¹ ^-

-

^- ^-

1,5 - _I 1 0,5 0,5 6 0,5 2

-

¹ ^2,5 ^- ^-

1,5 0,5

-

^- ^0,5 ^4,5 ^-

-

^-

-

¹

-

^-

2 ^- - ^- ^- 5 l - ^- - l - ^-

0,5 l - ^- 1,5 3,5 ^- - - ^- l ^- -

- 2 - - - 4 ^- 1 ^- - 2 - 1

1,5 1

-

^0,5 ^1,5 ⁶ ^- ^0,5

-

¹ ³ ^0,5 ^-

2 - -

-

^- ⁵

-

^0,5 ^0,5 ^- ^l

-

^0,5

1,5 1 - 0,5 ^- 5,5 - 1,5 0,5 1,5 1,5 ^- -

3 2 2 - - 4

- - -

^- ⁴ ^- ¹

- 1,5 - -

-

⁶ ^- ^0,5 ^l ^- ¹ ^- ^-

4 2 -

-

^0,5 ⁵

-

^0,5 ^-

-

^2,5 ^0,5 ^0,5

1,5 1,5 - l 1 6 0,5 2,5 0,5

-

^0,5 ^-

-

4 I

- -

^0,5 ^3,5 ^- ^I ^- ¹ ^2,5 ^- ^l

- ^- - - 1 5

-

² ^-

-

^l

-

^-

2,5 1,5 - 0,5 0,5 4,5

-

^0,5 ^- ¹ ¹

-

^0,5

- 1 2 - - 3 1 - - 1

-

^- ^-

4 2

- - -

³

-

^l ^-

-

³ ^- ²

- 2 3

- -

^-

-

^- ^-

-

² ¹ ^-

.,

<:!

..s

~ _~

]-

.Sj .';::

.;:: _~

es

~ _... r: ^~

c3 e

"'"

3 - 2

2 - -

6 1 4

4 2 2

2 - -

1 - 2

2 - -

1 - ^-

-

^- ^-

-

^- ^-

2 ^- -

1 ^- ^-

1 ^- l

- ^- ^-

-

^- ^-

- - -

1 - -

l - -

- 1 -

-

¹

-

^- ^-

- - -

2' - -

I

2 ^- -

- -

I

²

- - _I

-

'"

^~

"

^<:I

., _::

_~

:: ^::

^~ ^<:I ^j:l.,

~

~ ~ ^~

^.::; ^~ ^.::! ^:@l

^~

^~ ^E ^E

r: ^~

^=:

^'" ~ ~

"

^=: ^:@l ^;::

~

l

l:! .~ ^\.)

~

^:::::

.,

_.Sj

^'"5 ""

_~

""

^§

~

^Ol od

"

^<:! ^~

"'" ^,S ^~

~ ^~

~

^\.) ^.f:l

~

^S

~ l:! ^.:,:~ ^c ~

'" S ^§

~ ~ ^<.l ~ ~ ^-=:^~

_~

~ ^::l

\..) \.:l ~

o

^tIl

"~~--~---,---'---

I

l

23 8 6 - -

-

³ ^- ^- ⁶ ^- ^- ^- ¹² ^- ^- ^- ^65,0

27 4 2 - - - 2 1 2 8 - - 3 9 -

-

² ^60,0

13 11 2 - 2 - 3

-

^- ²

-

^- ⁴ ¹²

- - -

^60,0

16 5 1 2 -

-

² ^- ² ¹¹ ^- ^- ⁷ ¹⁷ ^- ^- ^- ^71,0

12 3 2,5 - ^- - 4 l - 5 2

-

⁵ ¹⁵ ^- ^-

-

I

51,5

15,5 2 3,5 - - - 3,5 0,5

-

^6,5 ³ ¹ ³ ⁸

-

^- ^- ^49,5

11 3 l - - - 1

-

^- ⁵ ³ ²

-

⁴ ^- ^- ³ ^35,0

11,5 2 4,5 - - ^- 2,5 -

-

^5,5 ^1,5 ^0,5 ^4,5 ^8,5 ^-

-

^- ^42,0

I

10 4 3 - 1 - 1

-

- 4 2 - 5 11

-

^- ^- ^41,0

14 4,5 4,5 l - - 3,5 0,5 - 7,5 6

-

^9,5 ¹⁴ ¹ ¹ ^I ^67,0

13,5 1,5 4,5 ^- 2 ^- 2 - - 9 2,5 1 4,5 13 ^- - - 55,5

27 4 2 ^- ^- -" l' - ^- 7 l - 3 11 ^- ^- - 57,0

12,5 2,5 3,5 - ^- - 3 ^- 1 3,5 1,5 1 3 15 ^- 1 0,5 51,0

32 8 5 - ^- 2 4 - ^- 15 ^- ^- 5 11 - ^- - 82,0

12,5 5 4 - 2 1 2 - - 12 2 ^I 2 4 13,5 -

-

¹ ^60,5

11 3 2 - - ^- 3 - 1 7,5 4,5

I - 6 10 1 1 1 51,0

19 4 3,5 2 3,5 1 1,5 1 - 8 3 1 5 13 ^- - 1

I 67,5

14 3 4 - 2 - 2 - - 9 4 - 7 20 -

-

^- ^66,0

17,5 3,5 2 1,5 - - 3,5 - 1 7 2,5 0,5 5,5 17 ^- - 1 63,5

11,5 2,5 3 -

-

¹ ² ^l ¹ ^11,5 ⁴ ^1,5 ^5,5 ^14,5 ¹ ^- ^-

I 61,0

18 2 2 1,5 1,5 3,5 4 - - 9 2,5

I

-

^5,5 ¹⁵ ^- ^-

-

^65,5

11 2 3 l - - 2 - 1 10 4 0,5 6,5 10 1 1 - 53,0

9 2 3 ^- - ^- - - - 3 3 - 5 15 - ^- - 30,0

-

I

20 2,5 1,5 -

-

;

- 2 -

-

⁹ ¹ ^- ⁴ ¹² ^- ^- ^- ^54,0

14 3 2 2 - - 3 - 2 3 - ^- 5 17 - - -

I 53,0

23 3 2

I

¹

.

- - - 12 1 - 9 21

-

^- ^- ^74,0

8 2 2 _I -

~

- - - ~ - - 4 - - 3 19 -

-

^- _I^38,0

(4)

Wyniki badań palinologicznych osadów międzymorenowyeh .

539 wszystkie poziomy

międzymorenowe

(tabela 1; 7,5-36,5 m)

wykazują obecność

bogatego lasu mieszanego

złożonego również

z

ciepłolubnych

elementów

leśnych

i

przedstawiających roślinność interglacjalną.

W

składzie

lasu z drzew szpilkowych

dominującą rólę

odgrywa rodzaj Pinus (Pinus typ silvestris); ma'ksimum

występowania

wynosi 55%.

Rodzaj Picea tworzy

ciągłą krzywą,

a jego

wartości

nie

przekraczają

9% . . Rodzaje Abies i

LaTix również tworzą ciągłe

Ikrzywe, a ich

wartości

nie

przekraczają

5%: Z form

neogeńskich

szpilkowych w

małych ilościach

procentowych

występuje pyłek

z rodziny Taxodiaceae-Cupressaceae, Tsu- ga i Sequoia, których

^łączne

maksymalne

^wartości

nie

przekraczają

100/0.

Z drzew

liściastych

w

całym

profilu

wyraźnie

dominuje

pyłek

z · rodzaju Alnus, maksimum jego

występowania

wynosi 27%.

Również dość

licznie

występuje

rodzaj Quercus, maksimum - 18,5%. Rodzaj Betula

występuje

w

^całym

profilu, a swoje maksimum

^osiąga

w

^~zęści

stropowej;

wynosi ono 14%. Rodzaj Corylus spotyka

się również

w.

całym

profilu, a jego

^wartości

nie

przekraczają

9%. W mniejszych

^ilościach

procentowych

występują

ziarna

pyłku

takich rodzajów jak: Ulmus do 6

^% ,

Fraxinus do 30/0, ACeT do 5,5°/0, Carpinus do 4()/o, Tilia do 4%, Salix do 4,5%. Spo- radycznie

pajawiają się

ziarna

^pyłku

rodzaju Fagus, a. jego

^wartości

nie

przekraczają 1,5%~

Rodzaj Ilex

i

rodzaj Pterocarya

występują

w

całym

profilu, a ich

^wartości

nie

przekraczają

4%.

Z form

neogeńskich

na

uwagę zasługuje występowanie

rodzaju Nyssa, tworzy on

ciągłą krzywą,

a jego

^wartości

nie

przekraczają

4%. Natomiast takie rodzaje jak: Carya, Platycarya, Sciadopitys, Podocarpus, Symplocos, Rhus i przedstawiciele rodziny Araliaceae

^występują

sporadycznie i w niewielkich

ilościach

procentowych.

Spośród roślin

zielnych ·

największe wartości

procentowe

osiąga pyłek

z rodziny Cyperaceae,

występuje

on w formie

ciągłej osiągając

maksimum .

wartości

32%.

Również dość

licznie w

całym

profilu

występuje pyłek:

z rodziny Gramineae

osiągając maksymalną wartość

11%. Rodzina

ETi-

caceae -

pyłek

jej

występuje również

w

całym

profilu -

osiąga

maksimum 6

^{% -.}

Na

podkreślenie zasługuje występowanie dość

licznie

roślin

zarodnikowych, takich jak Polypodiaceae. Zarodniki tej rodziny

występują

w ca-

łym

profilu,

osiągając

maksimum 15

^% •

Rodzaj Osmunda - maksimum

występowania

jego zarodników wynosi 6%. Rodzaj Sphagnum

występuje

w

całym

profilu, a maksimum

występowania

jego zarodników wynosi 9,5%.

Dość

licznie

występują również

zarodniki

rzędu

Bryales

osiągające

maksimum 20%.

PRÓBA

OKREŚLENIA

i WIEKU BADANYCH OSADÓW ORAZ CHARAKTERYSTYKA

ROŚLINNOśCI

I WARUNKÓW KLIMATYCZNYCH

Interglacjalne osady jeziorne

koło

Uciechowa

znajdują się

w

położeriiu międzymorenowym

i

zawierają bogatą florę pyłkową.

W poziomach tych

wśród

oznaczonych sporomorf

występują

zarówno formy

czwartorzędowe

(w

przeważającej ilości),

jak

też

i formy znane zarówno z neogenu, jak

i

czwartorzędu.

(5)

540 Piotr Szczypek

Stwierdzone w badanych

pożiomach

sporomorfy

neogeńskie,

których

wartości

w poszczególnych próbkach nie

przekraczają

12

^rO

/o,

są:b.astępst

wem erozji, transportu i osadzenia w z'biorniku wodnym. N a

szczególną uwagę z~ługuje występowanie

w badanym materiale organizmów Hy- stricosphaeridae ("Hystrix"), których

"Obecność

dowodzi zanieczyszczenia .

materiałem zdeponowa~lYm

wtórnie (Z. Jaworska, 1971; P. Szczypek, 1974;

A.

Środoń,

1957,1962). Obok tych

niewątpliwych zanieczyszczeń

na oma- wiane spektra

pyłkowe składa się

przede wszysi;.kim

pyłek

takich rodza- jów' jak: Pinus, Betula, Salix,Quercus, Ulmus, Acer, Corylus, Carpinus, Tilia, Picea, Abies, Larix, Fagus, nex, Alnus, Pterocarya, a

więc

drzew i krzewów, które

odgrywają decydującą rolę

w

składzie roślinności

inter-

glacjalnej. Nie bez znaczenia jest tu

także duży udział

ziarn

pyłku roślin

zielnych kwiatowych takich jak: Artemisia, Cyperaceae, Gramineae, Eri- caceae, oraz

^roślin

zielnych zarodnikowych: Polypodiaceae, Osmunda, Ly-

. copodium, Sphagnum i Bryales. .

Procent

zawartości roślin

zielnych i zarodnikowych

świadczy, że

roz- wój ich

odbywał się wśrodowiS'ku

lasu wilgotnego

(łęgowego)

i o

dość

zwartej szacie

leśnej.

Gdybyśmy

w badanych profilach odrzucili zanieczyszczenia sporofor- mami

neogeńskimi,

to w ogólnych zarysach

należałoby przyjąć, że

badane osady

występujące

w

położeniu międzymorenowym pochodzą

z okresu

interglacjału

wielkiego (Mindei - Riss).

Jako

najważniejsze

cechy badanych - poziomów

określające wyżej

po- dany wiek osadów

wymienić należy:

- liczne

występowanie pyłku

drzew szpilkowych;

- niskie

wartości

leszczyny (Corylus) nie

przekraczające

9%;

. -

stałe występowanie

w niewielkich

ilościach

ziarn

pyłku

ostrokrzewu (nex) i

skrzydłoorzechu

(Pterocarya);

występowanie

rodzaju Pterocarya przez niektórych autorów

uważane

jest za

roślinę przewodnią

dla inter-

glacjału

wielkiego (A. Stachurska, 1961; A.

Środoń,

1962);

-

stałe występowanie dębu

(Quercus) i

jodły

(Abies);

- w

całym

profilu

występuje

przewaga drzew i krzewów nad

rośli-

nami zielnymi;

- z

roślin

zielnych kwiatowych dominuje

pyłek

z rodziny turzyc (Cyperaceae) oraz traw r(Gramineae); .

- z

roślin

zielnych zarodnikowych

występują

licznie zarodniki z rodziny Polypodiaceae i rodzaju Osmunda.

Na podstawie przeprowadzonej charakterystyki

ro'ś1inności

badanych osadów z Uciechowa

należało'by

przy

jąć, że

w danym okresie

panował'

klimat umiarkowany z

małymi

cieplejszymi

wahnięciami.

Na terenie Polski znamy dotychczas

około

20 stanowisk flor kopalnych

interglacjału

wielkiego '(Mindel - Riss).

Wymienię

tu jedynie

ważniej

sze stanowiska tego

interglacjału:

Nowiny Zukowskie (J. Dyakowska, 1952), Ciechanki Krzesimowskie (M. Brem, 1953), Wylezin (J. Dyakowska, 1956), Suszno (A. Stachurs'ka, 1961),

Gościęcin

(A.

Środoń,

1957) i

Ści

nawka Dolna {W. Walczak, P. Szczypek, praca w druku).

Diagramy

pyłkowe interglacjału

wielkiego

charakteryzują się

prze-

wagą

acidofilnych drzew ' szpilkowych nad

składnikami

mieszanego lasu

liściastego, skąpym udziałem

leszczyny oraz

występowaniem

ziarn

pyłku

Pterocarya fraxinifolia.

(6)

Wyniki badań palinologicznych osadów międzymorenowy<:h

541 W badanych poziomach

międzymorenowych

z Uciechowa zachowany jest tego typu

skład roślinny

z

udziałem

sporomorf przewodnich dla inter-.

glacjału

wielkiego (MindeI - Riss).

Zakład Geograf U Fizycznej Uniwersytetu Wrocławskiego Wrocław, pl. Uniwersytecki 1

Nadesłano dnia 24 września 1976 r.

PISMIENNICTWO

BREM M. (1953) - Flora interglacjalna z Ciechanek Krzesimowskich. Acta geol.

po!., 3, p. 233-262. Warszawa.

DYAKOWSKA J. (1952) - Roślinność plej-stoceńs.ka w Nowinach Żukowskich. BiuI.

Państw. lnBt. Geol., 67, p. 11'5-181. Wal'lS'zawa.

DY A:KOWSiKA J. (1956) - Plejstoceński profil z Wylezina. Biul. Inst. Geol., l!lO,

p. 'loo.-2J10. WaTSZawa.

ERDTMA:N' G. (19314) ~ 'Óber die Verwendung von Essigsaireanhydrid blai Pollenun.- tersu<:hungen. Svensk: Bot. Tidskr., 28. S'tOckholm.

FAEGRI K., lVERSEN J. (1964) - Text-book .pollen analY'SLs. CQpenhiagen.

JAWORSKA Z. (19'il1) - Wyniki badań palinologicznych OS'adów zastoiSkoWYCh z Je.., leniej Góry. Kwart. geol., 15, p. 947-002, nr 4. Warszawa.

STACHUR8KA A. (19611) - Schyłek interglacjału mazowieckiego w Suszrnie koło Włodawy nad Bugiem w świetle analizy pylkowej. Biul, Ingi;. Geol., 169, p. 155-16'5. Warszawa.

SZCZYPEK P. (1974) ~ Flora interglacjału eeroskiego w Polanicy Zdroju. Acta Univ. WratiSiavien:si's, nr 219. Wr-ocław.

ŚRODON A. (119M) - Flora interg~acjalna z Gościęcina 'koło Koźla. Biu!. Inst. GeoI., 118, p. 7-41. Warsza,wa.

ŚRODON A. (1962) - O niektórych zagadnieniach dotyczą<:ych paleobotan'iki i stra- tygrafii czwartorzędu w Polsce. Kwart. geoI., 6, p. 679-692, nr 4. Warszawa.

WALCZAK W., SZCZYPEK P. (praca w druku) - Interglacjał wielki i utwory starsze w ŚCinawee Dolnej. BiuI. Inst. Geol.

neT{)

m;HIIEK

PElYJIbTATbI ITA.JIHHOJIOI'H'łECKOrO H3Y'łEHIDł ME)KMOPEHHLIX OTJIOiKEmrn H3 YQEXOBA B HlUlaJm CHJIE3HH

Pe310Me

B pe3yJIbTare naJlBHOJlOIlf'lecKOrO B3Y"lemm WIeitcTon;eHoBLIX MelKMOpeHBLIXOTJlOlKemrlt B Yn;exoBe OKOJlO )J;3ep)JWHeBa, yCTalIOBJleHO, 'lT0 OHD: 06Pa30B!l.JIHCh B· nepBO.n: BeJIHKOrO Me:llC- Jle,ll.BlłKOBL1I (Mmmem. - PBcc). B '1'0 BpeMll B OIq>eC'rHOCTJIX. Yn;exoBa npeo6JIa.n;a.JIH COCHOBo-

. .

II

(7)

542

Streszczenie'

-6epe301lLte JIeca C JlHCTBelll!ll:qaMH, eJIJ1lIm, DaMn: H 60JIldIlo:li: npHMeChlO 60JIee TeIIJIOmo6HBlolX ,D;epell:&eB, TaKBX xax: ,10'6, lIH3, JIcem., mma, KJIeH, opellIlDlK, rpa6 H OJIbXa. B He60JIldIlOM KOJIH- 'lecTBe BTOM JIecy POCJIH TaIOKe 3X30TJlllecme ~epeBhH: llex H Pterocarya. B p~ BCTpe'llteTCJI ,D;OBOJIbHO ;MHoro 3Jle¥eHTOll TpeTH'lllblX nepeoTJIo::areHBLIX nopo,D;, 'iTO ,D;OllOJIhllO 'laCTO Ha6mo- ,D;aeTCJI 1I MelKlle,D,lIHKOBLtlt OTJIO::areHWIX.

Piatr SZCZ'YPEK

. RESULTS OF PALTNOLOGICAL STUDIES OF INTERMORAlNE DEPOSITS FROM UCmCBOW IN LOWER SILESIA

~ummary

The palynologicalanalY'Sis has shown that Pleistocene tintermoraine deposits from Uciech6w near Dzierioni6w originated dW"ing the Great (Mindel - Riss) Interglacial. In these times pine-birch forest with larch, spruce and willow and a remarkable adm~tW"e of trees such as oak, elm, ash, ilime, maple, hazel, horn- beam and alder, that is eharacterized by higher temperattire requirements, pre- dominated in' the Uciech6w area. Moreover, some exotic' trees such as Ilex and

Ptero.carY4

were present in the fore&t. The proflile displays fairly large contribUtion ,of 'Tertial"Y elements which may be explained by redepositi'On whieh is a 'common phenomenon in the case of Interglacial deposits.

(8)

Fig. 1....-il5. Sphagnu,m sp.

Pow. (enl.) '1000 X

TABLICA I

TABLICA II

Fig. 1, 2, Lyco,pod.ium annotinu,m L.

Fig. 3, 4. Lycopodiu,m sp.

Fig. 5. Osmunda sp.

Pow. (enI.) ·1000 X

Fig. 1, 2. Lygodtu,m sp.

Fig. 3-9. PoZypodiaceae Pow. (enI.) 1000 X

Fig. 1, 2. Abies sp.

Pow. (ent) 1000 X

Fig. 1. Abies sp.

Fig. 2. Tsu,ga sp.

Pow. (enI.) 500 X Fig. 3. Lan3: sp.

Pow. (enI.) 1000 X

Fig. 1. Picea sp.

Fig. 3, 4. Pinus silvestrf8 L. type .

TABLICA III

TABLICA IV

TABLICA V

TABLICA VI

Fig. ·4. Pinu,s haploxylon R u d o I p h type Fig. 5. Sciadopitys 'Bp.

F'ig. 6. Sequ,oia sp.

Fig. 7. Ta:x:odiaceae-Cu,pressaceae Pow. (enl.) 1000 X

(9)

Fig. ,1-9. Betula sp.

. Fig. ,1 ()...;16. Alnus sp.

Fig. 17. earpinus sp .. Fig. 18-21. Corylus sp.

Pow; (enl.) 1000 X

Fig. l, 2. FagUĄ8 sp.

Fig. 3-9. Quercus sp.

Fig. 10-12. Pterocarya' sp.

Fig. 13. Carya sp.

Pow. (enl.) 1000 X

Fig. 1-3. SaUx sp.

Fig. 4-8. Ulmus sp.

Fig. 9--11. Tilia sp.

Fig. 12-17. Acer sp.

(Pow. (enl.) 1000 X

Fig. 1-4. Ilex sp.

Fig. 5, 6. NyssO. sp.

Fig. 7. Symplocos sp.

Fig. 8. Araliaceae Fig. 9-17. Ericaceae Pow. (enl.) 1000 X

Fig. 1. Artemisia BlP.

Fig. ,2. Chenopodiaceae Fig. 3-14. Cyperaceae Fig. 1'5. Gramineae Pow. (enI.) 1000 X

"

TABLICA VII

TABLICA VIII

TABLICA IX

TABLICA' X

TABLICA XI

(10)

Kwart. geol., nr 3, 1977 r. TABLICA I

2 :3 4 5

7 ⁸

9 ¹⁰ ^{1 1} ¹²

1) 14

Piotr SZCZYPEK - Wyniki badań palinologicznych osadów międzymorenowych z Uciechowa na Dolnym Śląsku

(11)

Kwart. geo!., nr 3, 1977 r. TABLICA II

1 2

5

Piotr SZCZYPEK - wyniki badań palinologicznycll osadów międzymorenowych z Uciechowa na Dolnym Sląsku

(12)

Kwart. geol., nr 3, 1977 r. TABLICA III

1 2

:3

5 1 ⁸ 9

Piotr SZCZYpEK - Wyniki badań palinologicznych osadów międzymorenowych z Uciechowa na Dolnym Sląslm

(13)

Kwart. geol., nr 3, 1977 r. TABLICA IV

2

Piotr SZCZYPEK - Wyniki badań palinologicznych osadów międzymorenowych z Uciechowa na Dolnym Sląsku

(14)

Kwart. geol., nr 3, 1977 r. TABLICA V

3

(15)

Kwart. geol., nr 3, 1977 r. TABLICA VI

(16)

Kwart. geol., nr 3, 1977 r. TABpCA VII

1 2 3 4

6 7 ⁸ ⁹

11 20 21

(17)

Kwart. geol., nr 3, 1977 r. TABLICA VIII

4 8 9

11 12 13

Piotr SZCZYPEK - Wyniki badań palinologicznych osadów międzymorenowych z Uciechowa na Dolnym Śląsku

(18)

Kwart. geol., nr 3, 1977 r. TABLICA IX

1 2

6 ₈

17

piotr SZCZYPEK - Wyniki badań palinologicznych osadów międzymorenowych z Uciechowa na Dolnym $ląsku

(19)

Kwart. geol., nr 3, 1977 r. TABLICA X

14 15 16 1

Piotr SZCZYPEK - Wyniki badań palinologicznych osadów między morenowych z Uciechowa na Dolnym Sląsku

Wyniki badań palinologicznych osadów międzymorenowych z Uciechowa na Dolnym Śląsku