Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG 2019, 22(2), 84-85
BIOGRAM: PROFESOR STANISŁAW DZIADEK
Biogram: Professor Stanisław Dziadek
Renata Ćmiel (1), Maria Tkocz (2)
(1) Biblioteka Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec e-mail: renata.cmiel@us.edu.pl
(2) Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec e-mail:
Cytacja:
Ćmiel R., Tkocz M., 2019, Biogram: Profesor Stanisław Dziadek, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 22(2), 84-85.
Geograf transportu (układy komunikacyjne na obszarach zurbanizowanych), geograf ekonomiczny (planowanie i ekonomika regionu, ekonomika trans- portu lądowego). Urodził się 9 IX 1935 r. w miejsco- wości Zamarski na Śląsku Cieszyńskim, syn Jana i Zu- zanny. Jego życie i droga zawodowa związane były z województwem śląskim (katowickim). Do 1953 r.
mieszkał w miejscu urodzenia, w latach 1953-1980 w Rybniku-Chwałowicach, a od 1980 r. w Sosnowcu, z którym był związany przez ostatnich 20 lat swojego życia. W rodzinnej miejscowości w 1948 r. ukończył szkołę podstawową. Naukę kontynuował w Liceum Pedagogicznym w Cieszynie, gdzie w 1953 r. złożył egzamin dojrzałości.
Pracę zawodową rozpoczął bezpośrednio po zdo- byciu matury jako nauczyciel w Szkole Podstawowej w Rybniku-Chwałowicach, związawszy się na 23 lata (do 1976) ze szkolnictwem podstawowym. W tym czasie pełnił również różne funkcje w administracji oświatowej: był kierownikiem Szkoły Podstawowej dla pracujących w Rybniku (1968-1972), pracował jako wizytator-metodyk ds. turystyki i krajoznawstwa przy
Wydziale Oświaty w Rybniku (1972-1974), a następnie w Kuratorium Oświaty w Katowicach (1975-1976).
Równolegle z pracą zawodową studiował na Wydziale Geograficzno-Biologicznym w WSP w Kra- kowie. Studia te ukończył w 1963 r., uzyskując ty- tuł mgr. geografii na podstawie pracy magisterskiej pt. Powiązania produkcyjno-przestrzenne KWK Chwa- łowice, napisanej pod kierunkiem prof. Marii Dobro- wolskiej. W 1969 r. uzyskał stopień dr. nauk przyrod- niczych w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie na podstawie dysertacji pt. Kształtowanie się więzi produkcyjno-przestrzennych Rybnickiego Okręgu Wę- glowego, której promotorem była także prof. Maria Dobrowolska.
Od 1976 r. swą aktywność zawodową, dydaktycz- ną i organizacyjną związał ze szkolnictwem wyższym, podejmując pracę na stanowisku adiunkta (1976- 1983) w Instytucie Ekonomiki Transportu Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowi- cach. Stopień dr. hab. nauk ekonomicznych uzyskał w Akademii Ekonomicznej w Krakowie w 1983 r. na podstawie rozprawy pt. Struktura powiązań prze-
85 Na szczególną uwagę zasługuje działalność zwią- zana z wykształceniem młodego pokolenia geogra- fów i ekonomistów. Był promotorem 600 prac ma- gisterskich i licencjackich oraz 11 prac doktorskich.
Jako recenzent przygotował 32 opinie rozpraw doktorskich, opracował 17 ocen w przewodach ha- bilitacyjnych, a także 14 opinii do wniosków o tytuł profesora. Był też recenzentem dwóch doktoratów honoris causa.
Był członkiem licznych organizacji i stowarzy- szeń naukowych, m.in. Komisji Ochrony Środowiska i Komisji Transportu przy Oddziale PAN w Katowicach (od 1984, od 1989 jej przewodniczący), Komisji Geo- grafii Przemysłu PTG (od 1991), Sekcji Organizacji i Za- rządzania Komitetu Transportu PAN, Polskiego Towa- rzystwa Logistycznego oraz Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego. Angażował się także w działalność wydawniczą jako członek Komisji Wydawniczej „Ze- szytów Naukowych AE w Katowicach” (od 1994) oraz członek Rady Wydawniczej Słownika ekonomicznego przedsiębiorcy, wyd. VI i VII.
Za pracę naukowo-dydaktyczną oraz organizacyj- ną był wielokrotnie wyróżniany i nagradzany. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Srebrną i Złotą Odznaką Zasłużonego dla Rozwoju Województwa Katowickie- go oraz Złotą Odznaką PTG. Ponadto był trzykrotnie wyróżniony Nagrodą Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministra Edukacji Narodowej, Nagrodą im. W. Goetla, Nagrodą Sekretarza Naukowego PAN oraz wielokrotnie nagrodami rektorskimi.
Zmarł 5 IX 2002 r. i został pochowany na cmenta- rzu przy Alei Mireckiego w Sosnowcu.
Źródło:
Jackowski A., Krzemień K., Sołjan I. (red.), 2018, Geografowie polscy. Słownik biograficzny, t. 1-3, IGIGP UJ
Piśmiennictwo:
Dziadek S., Tkocz M., 1998, Geografia przemysłu w ośrodku katowickim, [w:] Misztal S., Zioło Z. (red.), Dorobek pol- skiej geografii przemysłu w badaniach ośrodków akade- mickich, Wyd. Krakowskiego Oddziału PAN Warszawa, 163-177.
Michałowska M., 2003, Prof. dr hab. Stanisław Dziadek, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 9, 7-15.
Tkocz M., 2003, Stanisław Dziadek (1935-2002), Czasopismo Geograficzne, 74, 3, 281-283.
Dziadek Stanisław, [w:] Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny, 1, A–G, 355.
Szrymer J.H. (red.), 1992, Informator geografii polskiej, Do- kumentacja Geograficzna, suplement, 18, 99.
strzennych województwa katowickiego jako pochod- na międzywojewódzkich przewozów ładunków ma- sowych. W 1984 r. został powołany na stanowisko docenta i objął funkcję kierownika Zakładu Ekono- miki Transportu w Instytucie Ekonomiki Transportu Akademii Ekonomicznej w Katowicach. W 1989 r. uzy- skał tytuł prof. nauk ekonomicznych. Po uzyskaniu tego tytułu objął stanowisko prof. zw. w Akademii Ekonomicznej w Katowicach oraz kierownika Katedry Transportu tej uczelni (1992). Od 1991 r. był też prof.
nadzw. w Katedrze Geografii Ekonomicznej Wydzia- łu Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Sosnow- cu. Działalność zawodowa S. Dziadka w Akademii Ekonoicznej w Katowicach zaznaczyła się również w czasie pełnienia dwukrotnie funkcji prodziekana Wydziału Ekonomii: w latach 1984-1990 prodziekana ds. studiów dla pracujących, a w latach 1993-1996 prodziekana ds. nauki. Działał ponadto w pracach Se- natu oraz Komisjach Senackich katowickiej AE (Nauki, Wydawniczej i Dydaktycznej).
Należy podkreślić jego szeroką aktywność na- ukowo-dydaktyczną poza granicami kraju. Współ- pracował z Wydziałem Ekonomicznym Uniwersytetu Gospodarczego w Wiedniu (od 1985), Wyższą Szkołą Ekonomiczną w Bratysławie (od 1990), Wyższą Szkołą Transportu w Dreźnie oraz uczelniami ekonomiczny- mi w Pradze i Budapeszcie.
Bogaty dorobek naukowy S. Dziadka jest wyni- kiem jego badań w zakresie geografii ekonomicznej, szczególnie geografii transportu i przemysłu, a tak- że ekonomiki transportu. W zakresie geografii trans- portu jego zainteresowania naukowe koncentrowały się wokół problematyki funkcjonowania transportu w ośrodkach zurbanizowanych, jak również relacji pomiędzy środowiskiem, zagospodarowaniem prze- strzeni a transportem. Zajmował się również tematy- ką usług pocztowych oraz lokalizacją i kształtowa- niem się centrów logistycznych w Polsce. Badania związane z geografią przemysłu obejmowały trzy podstawowe kierunki:
(1) badania nad rozwojem górnictwa węgla ka- miennego w układach regionalnych, ze szczególnym uwzględnieniem Rybnickiego Okręgu Węglowego;
(2) badania powiązań produkcyjno-przestrzennych ośrodków i okręgów przemysłowych województwa katowickiego z regionami ekonomicznymi Polski, a także związków logistycznych przedsiębiorstw przemysłowych w regionie;
(3) badania nad przemysłem, jego przemianami, procesami transformacji w ośrodkach przemysło- wych województw katowickiego oraz śląskiego.
Wymienione wyżej kierunki prac badawczych znalazły swoje odzwierciedlenie w licznych publika- cjach. Dorobek naukowy S. Dziadka obejmuje blisko 250 pozycji, w tym 41 pozycji zwartych.
Biogram: Profesor Stanisław Dziadek
