Scenariusz lekcji – Współczesne formy organizacji społeczeństwa
1. Cele lekcji
a. Wiadomości i umiejętności Uczeń:
Wie, co to jest: społeczeństwo postindustrialne, społeczeństwo globalne, społeczeństwo informacyjne, społeczeństwo masowe, społeczeństwo wolnego czasu, społeczeństwo otwarte. Wie, czym się charakteryzują poszczególne rodzaje społeczeństw, kiedy i przez kogo zostały po raz pierwszy sformułowane powyższe pojęcia.
Potrafi wyjaśnić, na czym polega zjawisko globalizacji.
2. Metoda i forma pracy
Praca z tekstem oraz odwoływanie się do znanych przypadków z telewizji, prasy oraz radia. Lekcja powinna mieć charakter wykładu połączonego z dyskusją.
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik: Maleska J., Smutek Z., Surmacz B., Wiedza o społeczeństwie. Zakres rozszerzony.
Część pierwsza, OPERON, Gdynia 2005.
4. Przebieg lekcji
Pierwszym etapem jest omówienie przez nauczyciela społeczeństwa postindustrialnego.
Nauczyciel opowiada w tym punkcie o tym, że pojęcie społeczeństwa postindustrialnego po raz pierwszy zostało podane przez Alaina Touraine’a oraz Daniela Bella w 1973. Nauczyciel mówi, że jest to społeczeństwo, które charakteryzuje się zmianą w strukturze zatrudnienia na skutek zmechanizowania i skomputeryzowania, przez to dochodzi do tego, że najważniejsza rolę w tego typu społeczeństwie odgrywa klasa średnia.
Drugim etapem jest omówienie przez nauczyciela społeczeństwa globalnego. Twórcą tego pojęcia był Herbert Marshall McLuhan. Nauczyciel wspomina, że jest to społeczeństwo, które poprzez rozwój technologiczny opiera się głównie na komunikacji globalnej oraz za pomocą środków masowego przekazu, dzięki którym świadomość człowieka może być bardzo dobrze rozwijana. Nauczyciel powinien także wspomnieć w tym miejscu o zjawisku globalizacji i wyjaśnić to pojęcie.
Trzecim etapem jest omówienie przez nauczyciela społeczeństwa informacyjnego, czyli takiego, gdzie jednym z najważniejszych elementów jego funkcjonowania jest informacja – tak samo ważna, jak jedzenie, ubiór czy mieszkanie;
Czwartym etapem jest omówienie przez nauczyciela społeczeństwa masowego, które charakteryzuje się bardzo dużą gęstością zaludnienia na terenach, na których zamieszkuje, dodatkowo w społeczeństwie tym ogromną rolę odgrywają mass media. Można stwierdzić, że społeczeństwo to w pewien sposób zatraca się i nie dostrzega ideałów i wartości płynących z życia, dlatego często można spotkać się z krytyką tego rodzaju życia.
Piątym etapem jest omówienie przez nauczyciela społeczeństwa wolnego czasu, które charakteryzuje się tym, że ludzie skracają swój czas pracy, aby jego resztę wykorzystać na
przyjemności, ale również często się zdarza, że ten czas przeznaczają na dodatkowe zajęcia pracownicze.
Szóstym etapem jest omówienie przez nauczyciela społeczeństwa otwartego, które charakteryzuje się otwartością na innych, tolerancją i szeroko pojętym pluralizmem.
5. Bibliografia
Podręcznik: Maleska J., Smutek Z., Surmacz B., Wiedza o społeczeństwie. Zakres rozszerzony.
Część pierwsza, OPERON, Gdynia 2005.
6. Załączniki
Do scenariusza zostaje załączona prezentacja pod tym samym tytułem. Dzięki tej pomocy naukowej uczniowie powinni łatwiej przyswoić dany temat i zapamiętać go. Do scenariusza jest dołączona także tablica przedstawiająca współczesne formy organizacji społecznej.
a. Praca domowa
Uczniowie mają odpowiedzieć pisemnie na pytanie:„Jakie są współcześnie formy organizacji społecznej?”. Dodatkowo mają za zadanie wybrać jedną z form organizacji społecznej i opisać dokładnie w zeszycie, podając także jej przykłady, zarówno ze świata, jak i z Polski .
