AKTUALNOŚCI RYNKU PRACY LUTY 2021

(1)

IARP.EDU.PL

AKTUALNOŚCI RYNKU PRACY

LUTY 2021

(2)

2

Streszczenie

Niniejszy raport prezentuje aktualną sytuację na polskim i europejskim rynku pracy, przedstawia najnowsze wyniki badań w tym zakresie oraz wskazuje bieżące trendy.

Stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce w styczniu 2021 r.

wyniosła 6,5% i w porównaniu z poprzednim miesiącem wzrosła o 0,3 p.p.

Najwyższy wskaźnik bezrobocia odnotowano w województwach:

warmińsko-mazurskim (10,6%), podkarpackim (9,4%) i kujawsko- pomorskim (9,3%), natomiast najniższy – w wielkopolskim (3,9%), śląskim (5,1%) i mazowieckim (5,3%).

Ze wstępnych danych MRPiT wynika, że w styczniu 2021 r.

w urzędach pracy było zarejestrowanych 1089,6 tys.

bezrobotnych (o 43,2 tys. więcej niż miesiąc wcześniej).

W styczniu 2021 r. do urzędów pracy zgłoszono 98,74 tys.

wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej, tj. o 17,5 tys.

ofert (o 12,5%) więcej niż w grudniu 2020 r.

Przeciętne miesięczne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w styczniu 2021 r. wyniosło 6314,1 tys. osób i było niższe

o 0,24 p.p. w porównaniu z grudniem 2020 r. oraz wyższe o 2,0 p.p. r/r.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie (brutto) w sektorze przedsiębiorstw w styczniu 2021 r. wyniosło 5536,80 zł.

W porównaniu z grudniem 2020 r. spadło o 7,3 p.p., a w porównaniu ze styczniem 2020 r. wzrosło o 4,8 p.p.

Według danych Eurostatu wskaźnik bezrobocia dla krajów członkowskich UE-27 w grudniu 2020 r. wyniósł 7,5%,

a dla strefy euro (UE-19) – 8,3%. Zgodnie z wyliczeniami Labour Force Survey w tym czasie stopa bezrobocia w Polsce

wyniosła 3,3%¹.

Przejdź do:

Rynek pracy w Polsce

Rynek pracy w Unii Europejskiej Przegląd badań i analiz

1 Różnica w wyniku stopy procentowej bezrobocia pomiędzy danymi Eurostatu i GUS (bezrobocie rejestrowane) wynika z przyjęcia innych założeń metodologicznych przez te dwie jednostki. Badanie Eurostatu – Labour Force Survey (LFS), jest odpowiednikiem badania GUS – Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL).

(3)

3

Rynek pracy w Polsce

Szacowana przez MRPiT stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce w styczniu 2021 r. wyniosła 6,5%. W porównaniu z grudniem 2020 r. wartość wskaźnika wzrosła o 0,3 p.p., a r/r – o 1,0 p.p. (wykres 1).

Wykres 1. Stopa bezrobocia rejestrowanego

Źródło: opracowanie własne na podstawie bieżących danych GUS i MRPiT, data dostępu 21.02.2021.

W styczniu 2021 r. wzrost stopy bezrobocia wystąpił we wszystkich

województwach, w tym najbardziej w warmińsko-mazurskim (o 0,5 p.p.) oraz kujawsko-pomorskim (o 0,4 p.p.), a najmniej – w mazowieckim (o 0,1 p.p).

Stopa bezrobocia wahała się od 3,9% do 10,6%. Najwyższy wskaźnik

bezrobocia odnotowano w województwach: warmińsko-mazurskim (10,6%), podkarpackim (9,4%) i kujawsko-pomorskim (9,3%), natomiast najniższy – w wielkopolskim (3,9%), śląskim (5,1%) i mazowieckim (5,3%).

W końcu stycznia 2021 r. w urzędach pracy było zarejestrowanych 1089,6 tys.

bezrobotnych. W porównaniu z grudniem 2020 r. ich liczba wzrosła o 43,2 tys., tj. o 4,1%, a w porównaniu ze styczniem 2020 r. była wyższa o 167,4 tys., tj. o 18,2% r/r (wykres 2).

5,5% 5,5%

5,4%

5,8%

6,0% 6,1% 6,1% 6,1% 6,1% 6,1% 6,1% 6,2%

6,5%

5,0%

5,2%

5,4%

5,6%

5,8%

6,0%

6,2%

6,4%

6,6%

(4)

4

Wykres 2. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy w końcu miesiąca (tys. osób)

* dane zostały uaktualnione w stosunku do wcześniej opublikowanych Źródło: opracowanie własne na podstawie bieżących danych MRPiT, data

dostępu 21.02.2021.

Dane o liczbie zarejestrowanych bezrobotnych według płci przedstawiono na wykresie 3.

Wykres 3. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych według płci w końcu miesiąca (tys. osób)

dostępu 21.02.2021.

922,2

919,9 909,4 965,8

1011,7 1026,5 1029,5 1028,0

1023,7 1018,4

1025,7 1046,4 1089,6

400 600 800 1 000 1 200 1 400

503,6 498,9 491,7

521,6

545,1 551,0 555,0 557,5 552,9 549,0 552,6 561,6 583,0

418,6 421,0 417,8 444,2

466,6 475,5 474,5 470,5 470,8 469,4 473,2 484,8 506,6

350,0 400,0 450,0 500,0 550,0 600,0

kobiety mężczyźni

(5)

5

Według wstępnych danych MRPiT w styczniu 2021 r. do urzędów pracy zgłoszono 98,74 tys. wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej, tj. o 17,5 tys. ofert (o 12,5%) więcej niż w grudniu 2020 r. (wykres 4).

Wykres 4. Liczba wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej

dostępu 21.02.2021.

Z danych GUS wynika, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie (brutto) w sektorze przedsiębiorstw w styczniu 2021 r. wyniosło 5536,80 zł i w porównaniu z grudniem 2020 r. spadło o 7,3 p.p., natomiast r/r wzrosło o 4,8 p.p. (wykres 5).

Wykres 5. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie (brutto) w sektorze przedsiębiorstw (zł)

Źródło: opracowanie własne na podstawie bieżących danych GUS, data dostępu 21.02.2021.

121 125 112 656

77 614

58 238

75 582 93 207

105 944

96 374 111 486

100 476

81 678

81 278 98 740

50 000 60 000 70 000 80 000 90 000 100 000 110 000 120 000 130 000

5282,80 5330,48

5489,21

5285,01

5119,94

5286,00 5381,65

5337,65

5371,565458,88 5484,07

5973,75

5536,80

4 600 4 800 5 000 5 200 5 400 5 600 5 800 6 000 6 200

(6)

6

Przeciętne miesięczne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w styczniu 2021 r. wyniosło 6314,1 tys. osób. W porównaniu z grudniem 2020 r.

zatrudnienie było niższe o 0,24 p.p. i o 2,0 p.p. r/r (wykres 6).

Wykres 6. Przeciętne miesięczne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw (tys. osób)

Według GUS² w styczniu 2021 r. w porównaniu z grudniem 2020 r. najbardziej wzrosło znaczenie barier związanych z niedoborem wykwalifikowanych

pracowników – dotyczy to podmiotów świadczących usługi w zakresie administrowania i działalności wspierającej (25,4% vs 19,3%) i firm prowadzących działalność profesjonalną, naukową i techniczną

(23,1% vs 18,1%). Z kolei najwyższy odsetek przedsiębiorstw deklarujących bariery z niedoborem wykwalifikowanych pracowników w styczniu 2021 r.

zanotowano w budownictwie (32,8%), przetwórstwie przemysłowym (29,2%), podmiotach prowadzących działalność związaną z informacją i komunikacją (28,6%) oraz świadczących usługi transportowe i usługi gospodarki

magazynowej (28,1%).

We wszystkich zaprezentowanych w raporcie GUS rodzajach działalności w styczniu 2021 r. najbardziej odczuwane trudności wiązały się z kosztami zatrudnienia. Najczęściej barierę tę zgłaszały jednostki świadczące usługi w zakresie administrowania i działalności wspierającej (63,7%), natomiast

2 Analizę ww. barier przeprowadzono w ramach badania koniunktury gospodarczej. Zakres podmiotowy stanowią: 1) podmioty prowadzące działalność gospodarczą na terenie Polski, zorganizowane w formie:

spółek handlowych (osobowych i kapitałowych), spółek cywilnych, przedsiębiorstw państwowych, spółdzielni;

2) osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, zaklasyfikowaną według PKD 2007 do sekcji:

przetwórstwo przemysłowe (sekcja C), budownictwo (sekcja F), handel (sekcja G), transport i gospodarka magazynowa (sekcja H), zakwaterowanie i gastronomia (sekcja I), informacja i komunikacja (sekcja J, z wyłączeniem instytucji kultury mających osobowość prawną), działalność finansowa i ubezpieczeniowa (sekcja K), obsługa rynku nieruchomości (sekcja L), działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (sekcja M), administrowanie i działalność wspierająca (sekcja N), edukacja (sekcja P, z wyłączeniem szkół wyższych), opieka zdrowotna i pomoc społeczna (sekcja Q, z wyłączeniem samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej), działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją (sekcja R, z wyłączeniem instytucji kultury posiadających osobowość prawną), pozostała działalność usługowa (sekcja S, z wyłączeniem działu 94 – działalność organizacji członkowskich).

W przetwórstwie przemysłowym obserwacją objęto przedsiębiorstwa o liczbie pracujących 10 i więcej osób, w pozostałych obszarach uwzględnia się także jednostki o liczbie pracujących do 9 osób.

6440,9 6445,9

6411,7

6258,8

6173,9 6185,8 6252,0

6295,06312,4 6318,3

6318,9 6329,0 6314,1

6100 6150 6200 6250 6300 6350 6400 6450 6500

(7)

7

najrzadziej – firmy prowadzące działalność związaną z finansami i ubezpieczeniami (40,6%).

W najbliższych trzech miesiącach³ 2021 r. ograniczenie zatrudnienia

przewidują podmioty z większości prezentowanych w raporcie GUS obszarów gospodarki. Podobnie jak w grudniu 2020 r., najbardziej pesymistycznie nastawieni są przedstawiciele firm działających w usługach związanych z zakwaterowaniem i gastronomią, finansach i ubezpieczeniach oraz

budownictwie. Niewielki wzrost zatrudnienia w styczniu br. zadeklarowały tylko firmy prowadzące działalność z zakresu informacji i komunikacji oraz

profesjonalną, naukową i techniczną.

Poniżej przedstawiono szczegółowe informacje o barierach związanych z niedoborem pracowników i kosztach zatrudnienia oraz planowanym zatrudnieniu w poszczególnych sektorach gospodarki.

Przetwórstwo przemysłowe (sekcja C wg PKD 2007)

Według GUS⁴ w styczniu 2021 r. odczuwanie negatywnych skutków pandemii koronawirusa sygnalizowało 90,8% przedsiębiorstw przemysłowych (92,3%

w grudniu 2020 r.), w tym 62,4% scharakteryzowało je jako nieznaczne, 5,7%

– jako zagrażające stabilności firmy, a 22,7% – poważne. Choć trzeci miesiąc z rzędu rośnie odsetek firm deklarujących brak negatywnych skutków pandemii:

w listopadzie 2020 r. – 7,0%, w grudniu 2020 r. – 7,7%, a w styczniu br. wyniósł on 9,2%, odsetek podmiotów, wskazujących na poważne lub zagrażające stabilności firmy negatywne skutki pandemii, nadal jest stosunkowo wysoki (28,4% w styczniu 2021 r.) (wykres 7).

Wykres 7. Ocena skutków pandemii koronawirusa (%)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS, data dostępu 25.02.2021.

3 Przedsiębiorstwa udzielają odpowiedzi w okresie od 1. do 10. dnia danego miesiąca.

4 Dane dotyczące oceny skutków pandemii koronawirusa oraz odsetek pracowników objętych każdą z poszczególnych sytuacji publikowane są od kwietnia 2020 r.

27,6 31,9 43,2 52,9 55,5 59,3 56,5 52,5 61,7 62,4 55,4 49,7 43,7 35,6 31,3 25,9 25,0 34,8 26,9 22,7 17,0 15,1 8,1 4,7 3,3 3,3 5,6 5,7 3,7 5,7 0,0 3,3 5,0 6,8 9,9 11,5 12,9 7,0 7,7 9,2

0 10 20 30 40 50 60 70

04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021

nieznaczne poważne zagrażające stabilności

firmy brak negatywnych

skutków

(8)

8

Odsetek pracowników wykonujących pracę zdalnie w styczniu 2021 r.

w porównaniu z grudniem 2020 r. spadł o 0,4 p.p., a w stosunku do kwietnia 2020 r. – 6,5 p.p. W styczniu br. spadł również odsetek pracowników

odbywających kwarantannę (3,3% vs 4,2% w grudniu 2020 r.). Z kolei o 0,1 p.p. wzrosły nieplanowane nieobecności z tytułu urlopów, opieki nad dziećmi, członkami rodziny itp. (wykres 8).

Wykres 8. Pośrednie skutki pandemii dla dostępności pracowników (w % pracowników)

W styczniu 2021 r. odsetek przedsiębiorstw w przetwórstwie przemysłowym odczuwających bariery w prowadzeniu bieżącej działalności związane z niedoborem pracowników zmniejszył się o 2,2 p.p. (16,7% vs 18,9%

w grudniu 2020 r.). Spadł też odsetek przedsiębiorców deklarujących trudności z niedoborem wysoko wykwalifikowanych pracowników (29,2% vs 30,3%

w grudniu 2020 r.).

Od kwietnia 2020 r. ponad połowa badanych przedsiębiorstw w przetwórstwie przemysłowym wciąż zgłasza koszty zatrudnienia jako barierę w prowadzeniu bieżącej działalności. W styczniu 2021 r. odsetek podmiotów wskazujących na te trudności wynosił 54,3%. Jest to o 1,0 p.p. mniej niż w grudniu 2020 r.

(wykres 9).

16,0 14,5 11,2 8,2 5,7 5,3 6,8 12,0 9,9 9,5 13,0 9,3 6,2 5,0 3,4 2,8 3,5 5,2 4,3 4,4 4,8 2,3 2,4 1,3 1,1 0,6 1,9 4,7 4,2 3,3

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 18,0

04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021

praca zdalna i zbliżone formy pracy

nieplanowane nieobecności z tytułu urlopów, opieki nad dziećmi, członkami rodziny itp.

brak pracowników z uwagi na kwarantannę lub inne ograniczenia (np. brak możliwości dojazdu do pracy)

(9)

9

Wykres 9. Odsetek przedsiębiorstw odczuwających bariery w prowadzeniu bieżącej działalności związane z niedoborem pracowników oraz kosztami

zatrudnienia

Planowane w styczniu 2021 r. redukcje zatrudnienia są mniejsze od

zapowiadanych w grudniu, jednak wyższe niż przed rokiem (2,9% vs -6,0%

w grudniu 2020 r. vs 2,2% w styczniu 2021 r.). W skali roku najbardziej pozytywne nastroje wyrażane były w lutym (-0,1%), z kolei najwięcej negatywnych odpowiedzi zanotowano w kwietniu 2020 r. (wykres 10).

Wykres 10. Przewidywane zatrudnienie w najbliższych trzech miesiącach (różnica między pozytywnymi a negatywnymi odpowiedziami)

27,7 27,2 27,2 14,8 11,7 10,9 13,1 14,8 18,9 21,1 19,9 18,9 16,7

42,4 38,5 37,0 23,8 21,5 24,2 26,9 29,4 30,0 29,5 28,3 30,3 29,2

64,1 64,6 64,7

50,4

53,6 53,1 53,5 52,5 55,2 53,3 53,8 55,3 54,3

0 10 20 30 40 50 60 70

niedobór pracowników

niedobór wykwalifikowanych pracowników koszty zatrudnienia

-2,2%-0,1% -2,0%

-36,8%

-21,1%

-11,7%

-5,5%

-2,9% -1,2%

-2,6%

-11,8%

-6,0%

-2,9%

-40%

-35%

-30%

-25%

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

(10)

10

Budownictwo (sekcja F wg PKD 2007)

W styczniu 2021 r. zanotowano o 0,5 p.p. spadek odsetka ankietowanych podmiotów, które uznały skutki pandemii za nieznaczne (54,9% vs 55,4%

w grudniu 2020 r.), spadł również odsetek firm, dla których pandemia miała poważne negatywne skutki (o 4,6 p.p.). Z kolei o 2,5 p.p. wzrósł procent jednostek, dla których pandemia stała się poważnym zagrożeniem dla stabilności firmy. Odsetek firm, które nie odczuwają negatywnych skutków, wyniósł w styczniu 2021 r. 11,6% (wykres 11).

W styczniu 2021 r. w firmach budowlanych w porównaniu z grudniem 2020 r.

o 1,8 p.p. wzrósł odsetek pracowników wykonujących pracę zdalną, wzrósł również odsetek pracowników nieobecnych w pracy z uwagi na kwarantannę lub inne ograniczenia (9,3% vs 7,3% w grudniu 2020 r.). Odsetek

pracowników nieobecnych w pracy z powodu nieplanowanej nieobecności z tytułu urlopów, opieki nad dziećmi, członkami rodziny w styczniu br. nieco spadł w stosunku do grudnia 2020 r. i wyniósł 6,7% (wykres 12).

29,7 37,2 49,4 54,8 54,3 59,6 55,0 52,0 55,4 54,9 46,4 42,5 32,3 25,9 23,9 20,2 23,4 29,1 25,7 21,1 23,9 17,1 11,1 9,9 10,2 6,7 9,3 10,2 9,9 12,4 3,2 7,2 9,4 11,6 13,5 12,3 8,7 9,0 11,6

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0

04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021

skutków

(11)

11

Odsetek przedsiębiorstw zgłaszających bariery związane z niedoborem wykwalifikowanych pracowników w styczniu 2021 r. kształtował się na poziomie 32,8% (spadek o 1,0 p.p. w porównaniu do grudnia 2020 r. oraz o 16,4 p.p. r/r). W ostatnich 12 miesiącach najniższy poziom wskaźnika odnotowano w maju 2020 r. (29,0%). W kolejnych miesiącach nie obserwowano dużej zmienności tego poziomu, a wartości oscylowały w przedziale 30,0–36,7%.

W styczniu 2021 r. 59,7% przedsiębiorstw zgłosiło koszty zatrudnienia jako barierę związaną z prowadzeniem bieżącej działalności. W ujęciu rocznym wartości te nie ulegały dużym zmianom i mieściły się w przedziale

57,7–69,9% (wykres 9).

14,9 9,4 10 4,3 5,3 3,6 7,4 8,3 8,6 10,4 13,8 10,2 6,2 5 4,8 3,8 4,2 6,4 6,8 6,7 11,2 4,4 3,5 2,5 3,1 2,3 4 6,9 7,3 9,3

0 2 4 6 8 10 12 14 16

04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021

praca zdalna i zbliżone formy pracy nieplanowane nieobecności z tytułu urlopów, opieki nad dziećmi,

członkami rodziny itp.

(12)

12

zatrudnienia

W styczniu 2021 r. prognoza zatrudnienia w budownictwie na najbliższe trzy miesiące polepszyła się o 3,8 p.p. w porównaniu z poprzednim miesiącem, natomiast uległa pogorszeniu w porównaniu r/r (-6,0 p.p.). Należy podkreślić, że w ujęciu rocznym wyniki tej prognozy przyjmowały wyłącznie wartości ujemne. Najsilniejszy spadek wartości w skali roku odnotowano w kwietniu 2020 r. Różnica między pozytywnymi a negatywnymi odpowiedziami wyniosła -42,6%, a najbardziej pozytywne plany firmy miały w marcu 2020 r.

(wykres 10).

49,2 47,7 46,8 31,2 29,0 30,0 34,1 34,2 35,3 36,7 35,2 33,8 32,8

69,6 69,4 69,9

60,5 57,7 58,7 59,6 61,5 62,1 62,3 62,1 62,3 59,7

0 10 20 30 40 50 60 70 80

-5,1%

-1,6% -1,5%

-42,6%

-24,3%

-14,3%

-9,0% -8,5% -8,4%

-9,8%

-16,6%

-14,9%

-11,1%

-45%

-40%

-35%

-30%

-25%

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

(13)

13

Handel hurtowy (sekcja G, dział 46 wg PKD 2007)

W styczniu br. 63,9% przedsiębiorstw handlu hurtowego oceniło skutki

pandemii koronawirusa jako nieznaczne. Za poważne i zagrażające stabilności firmy uznało je odpowiednio 20,9% i 7,1%. Na brak negatywnych skutków wskazało 8,1% ankietowanych podmiotów. W porównaniu z grudniem 2020 r.

odsetek ten zmalał o 2 p.p. (wykres 11).

Ponad ¼ pracowników zatrudnionych w ankietowanych firmach handlu hurtowego w styczniu 2021 r. pracowała zdalnie. W relacji do poprzedniego miesiąca wskaźnik wzrósł o 1,5 p.p. Odsetek pracowników nieobecnych w pracy z powodu nieplanowanych nieobecności w styczniu br. wyniósł 6,1%

(wzrost o 1,3 p.p. w porównaniu do grudnia 2020 r.). Odsetek przedsiębiorstw zgłaszających nieobecności pracowników z uwagi na kwarantannę w styczniu 2021 r. kształtował się na poziomie 3,7% (spadek o 0,8 p.p. względem poprzedniego miesiąca) (wykres 12).

26,4 36,3 47,7 53,3 58,6 61,4 62,2 55,6 54,8 63,9 56,1 44,2 39,4 32,4 25,1 21,0 23,7 28,8 27,3 20,9 17,5 16,4 7,2 6,0 8,4 3,9 5,0 8,9 7,8 7,1 3,1 5,7 8,3 7,9 13,7 9,1 6,7 10,1 8,1

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0

04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021

skutków

(14)

14

W styczniu 2021 r. odsetek przedsiębiorstw napotykających na bariery

związane z niedoborem pracowników wyniósł 10,4%. Jest to o 0,3 p.p. więcej niż miesiąc wcześniej i o 9,7 p.p. mniej niż przed rokiem. W ostatnich

12 miesiącach odsetek przedsiębiorstw odczuwających w prowadzeniu bieżącej działalności bariery związane z niedoborem pracowników wahał się

w przedziale od 7,6% do 20,1%.

W styczniu 2021 r. koszty zatrudnienia były barierą w prowadzeniu bieżącej działalności dla 44,3% przedsiębiorstw, czyli o 0,6 p.p. więcej niż w grudniu 2020 r. i o 6,2% mniej r/r. (wykres 13).

zatrudnienia

35,5 31,1 25,0 20,8 20,2 21,9 18,0 28,0 24,0 25,5 14,4 8,4 6,4 5,5 4,3 3,4 4,0 5,9 4,8 6,1 4,4 2,5 1,6 0,6 1,2 1,2 1,3 5,0 4,5 3,7

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 40,0

04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021

20,1 19,5 19,7 9,8 7,8 7,6 9,9 13,4 11,4 11,4 9,3 10,1 10,4

50,5 53,6 50,3

45,6 42,8

39,8 43,4 46

42,7 44,3 42,8 43,7 44,3

0 10 20 30 40 50 60

niedobór pracowników koszty zatrudnienia

(15)

15

W styczniu 2021 r. prognoza zatrudnienia w handlu hurtowym na najbliższe trzy miesiące polepszyła się o 2,0 p.p. (-3,9% w styczniu 2021 r. vs -5,9%

w grudniu 2020 r.). W skali roku najbardziej negatywną prognozę odnotowano w kwietniu 2020 r. (-27,7%), a najbardziej pozytywną (3,8%) – w lutym 2020 r. (wykres 14).

Handel detaliczny (sekcja G, działy 45 i 47 wg PKD 2007)

W styczniu 2021 r. 45,5% firm handlu detalicznego oceniło skutki pandemii jako poważne lub zagrażające stabilności firmy (odpowiednio 33,6% i 11,9%).

Zdaniem 51,0% podmiotów są one nieznaczne, a 3,5% wskazało na brak negatywnych skutków. W porównaniu z grudniem 2020 r. zanotowano

o 4,7 p.p. spadek wskazań firm oceniających skutki pandemii jako zagrażające ich stabilności i o 0,8 p.p. wzrost firm deklarujących brak negatywnych

skutków (wykres 15).

0,1%

3,8%

1,6%

-27,7%

-17,9%

-7,2%

-5,8%

-4,1%

-2,0% -2,8%

-8,9%

-5,9% -3,9%

-30%

-25%

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

(16)

16

W styczniu 2021 r. w porównaniu do miesiąca poprzedniego wzrósł odsetek pracowników objętych każdą z poszczególnych sytuacji: pracą zdalną (o 2,4 p.p), nieplanowaną nieobecnością z powodu urlopów, opieki nad dziećmi etc. (o 0,3 p.p.) oraz nieobecnością spowodowaną kwarantanną lub innym ograniczeniem (o 0,2 p.p.).

W styczniu 2021 r. 14,3% przedsiębiorstw zadeklarowało, że napotyka trudności z niedoborem pracowników. W porównaniu z grudniem 2020 r.

wartość tego wskaźnika wzrosła o 0,2 p.p., a w porównaniu r/r spadła o 12,3 p.p.

20,4 25,8 35,6 47,4 54,7 59,6 57,2 37,1 48,1 51,0 46,7 51,6 50,6 36,4 29,8 27,1 26,2 44,0 32,6 33,6 32,9 19,9 11,7 9,0 8,4 7,1 8,4 15,4 16,6 11,9 2,7 2,1 7,2 7,1 6,2 8,2 3,5 2,7 3,5

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0

04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021

skutków

18,5 14,5 11,8 10,5 7,1 8,1 9,7 13,5 12,8 15,2 16,2 11,0 6,5 6,4 3,8 3,4 4,4 6,5 5,1 5,4 9,3 5,2 2,8 1,9 1,4 1,7 2,6 6,8 5,8 6,0

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 18,0 20,0

04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021

(17)

17

Uciążliwości wynikające ze zbyt wysokich kosztów zatrudnienia w styczniu 2021 r. zgłosiło 55,5% przedsiębiorstw. Jest to o 4,1 p.p. więcej niż przed miesiącem i o 4,9 p.p. mniej niż na początku 2020 r. W ciągu ostatnich 12 miesięcy wysokość tego wskaźnika oscylowała w przedziale 49,1–61,0%

(wykres 17).

zatrudnienia

W styczniu 2021 r. prognoza zatrudnienia na najbliższe trzy miesiące

polepszyła się względem grudnia. Dane pokazują, że wskaźnik ten w okresie ostatnich 12 miesięcy przyjmował wyłącznie wartości ujemne. Najwięcej negatywnych odpowiedzi zgłoszonych przez przedsiębiorstwa zanotowano w kwietniu 2020 r., a najmniej w styczniu 2020 r. (wykres 18).

26,6 26,7 26,4 15,7 11,8 12,0 12,1 13,8 13,7 14,1 14,9 14,1 14,3

60,4 61,0 60,8

54,9 51,3 51,1 49,1 53,0

50,5 52,6 51,5 51,4 55,5

0 10 20 30 40 50 60 70

niedobór pracowników koszty zatrudnienia

-1,3%

-2,1%

-4,1%

-35,8%

-25,7%

-13,2%

-8,4%

-6,9% -5,0%

-7,0%

-14,9%

-10,0%

-8,4%

-40%

-35%

-30%

-25%

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

(18)

18

Transport i gospodarka magazynowa (sekcja H wg PKD 2007)

Ponad połowa firm świadczących usługi transportu i gospodarki magazynowej już szósty miesiąc z rzędu ocenia skutki pandemii jako nieznaczne. Jednak 14,4% ankietowanych w styczniu podmiotów uważa je za zagrażające stabilności firmy, a 28,8% – za poważne. Odsetek przedsiębiorstw, które nie odczuły negatywnego wpływu pandemii w styczniu br., wyniósł 5,3%

(wykres 19).

W styczniu 2021 r. zdalnie pracowało 15,6% pracowników zatrudnionych w transporcie i gospodarce magazynowej (spadek o 2,2 p.p. w porównaniu z grudniem 2020 r.). Odsetek pracowników nieobecnych w pracy z powodu nieplanowanej absencji w styczniu br. wrósł o 1,0 p.p.: nieobecność

4,8% pracowników jest związana ze sprawowaniem opieki nad dziećmi, członkami rodziny itp. vs 3,4% w grudniu 2020 r., 5,2% – z powodu kwarantanny vs 5,6% miesiąc wcześniej (wykres 20).

18,5 23,4 35,9 48,2 51,7 57,1 55,4 51,1 51,1 51,5 45,9 53,4 44,9 35,0 35,3 29,5 25,8 23,7 33,5 28,8 35,6 22,5 16,9 13,7 8,3 9,7 10,4 20,2 9,7 14,4 0,7 2,3 3,1 4,7 3,7 8,4 5,0 5,7 5,3

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0

04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021

skutków

(19)

19

W styczniu br. odsetek firm, które zadeklarowały problemy związane

z niedoborem wykwalifikowanych pracowników jako bariery w prowadzeniu ich bieżącej działalności, wyniósł 28,1%, czyli o 2,1 p.p. więcej niż w grudniu 2020 r. i mniej o 12,7 p.p. niż r/r.

Odsetek przedsiębiorstw, dla których koszty zatrudnienia stanowią trudności w prowadzeniu ich bieżącej działalności, w styczniu 2021 r. kształtował się na poziomie 52,3% (w grudniu 52,8%, przed rokiem 59,9%). W ujęciu rocznym wartość wskaźnika mieściła się w przedziale 47,9–63,1% (wykres 21).

zatrudnienia

24,5 21,2 14,0 11,5 15,1 9,6 12,4 18,2 17,8 15,6 17,8 11,7 7,8 5,4 3,2 2,8 2,7 5,6 3,4 4,8 5,9 6,1 4,2 1,3 1,4 1,2 1,5 5,8 5,6 5,2

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0

04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021

40,8 41,7 39,6 23,4 21,2 20,9 20,8 23,3 26,0 24,7 26,4 26,0 28,1

59,9 61,5 63,1 53,7

47,9 49,2 49,3 51,3 54,5 54,4 52,2 52,8 52,3

0 10 20 30 40 50 60 70

(20)

20

Zaplanowane redukcje zatrudnienia sąwiększe od przewidywanych w grudniu 2020 r. Różnica między pozytywnymi a negatywnymi odpowiedziami

w styczniu 2021 r. wyniosła -5,6% vs -5,0% w grudniu 2020 r. W skali roku najbardziej negatywną prognozę odnotowano w kwietniu 2020 r. (-34,5%), a najbardziej pozytywną (4,6%) w lutym 2020 r. (wykres 22).

Zakwaterowanie i usługi gastronomiczne (sekcja I wg PKD 2007)

Wszystkie ankietowane w styczniu firmy z obszaru zakwaterowanie

i gastronomia odczuwają negatywne skutki pandemii koronawirusa, w tym 87,3% uznaje je zapoważne i zagrażające stabilności firmy i tylko 12,7%

za nieznaczne. Na brak negatywnych skutków firmy wskazywały tylko w okresie czerwiec – październik 2020 r. Ich odsetek wahał się w przedziale 0,4–5% (wykres 23).

3,1%

4,6% 3,5%

-34,5%

-20,7%

-10,5%

-6,6% -5,7%

-0,3%

-0,5%

-2,7%

-5,0%

-5,6%

-40%

-35%

-30%

-25%

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

(21)

21

Absencja pracownicza w styczniu br. wyniosła blisko 30,0%, w tym z tytułu urlopów, opieki nad dziećmi, członkami rodziny itp. 18,5%, a z uwagi na kwarantannę lub inne ograniczenia – 10,9%. Wskaźnik ten względem grudnia 2020 r. wzrósł odpowiednio o 7,5 p.p. i o 2,8 p.p..Pracę zdalną w styczniu 2021 r. wykonywało tylko 6,3% zatrudnionych pracowników, czyli o połowę mniej niż miesiąc wcześniej (wykres 24).

Odsetek firm zgłaszających w styczniu 2021 r. trudności związane z niedoborem wykwalifikowanych pracowników wyniósł 8,3% (spadek o 2,6 p.p. w porównaniu z grudniem oraz o 34,2 p.p. r/r). W analizowanym okresie zakres wahań tego wskaźnika jest szczególnie widoczny między lutym a listopadem 2020 r. W tym czasie odnotowano zarówno minimalną (6,5%), jak i maksymalną (43,7%) wartość.

13,6 11,1 10,9 48,6 45,2 39,9 22,8 6,5 15,3 12,7 19,7 38,1 50,4 36,4 23,2 42,3 44,7 38,6 41,5 37,8 50,8 34,3 14,6 31,2 17,2 27,5 54,9 43,2 49,5 0,0 4,4 0,4 0,4 0,6 5,0 0,0 0,0 0,0

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0

04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021

skutków

5,5 9,7 7,0 3,1 4,2 3,6 7,6 13,6 12,9 6,3 23,1 21,9 21,3 8,1 5,0 6,5 7,2 9,1 11,0 18,5 18,7 22,9 6,1 2,4 1,7 2,3 2,6 18,3 8,1 10,9

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0

04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021 04/2020 05/2020 06/2020 07/2020 08/2020 09/2020 10/2020 11/2020 12/2020 01/2021

(22)

22

W styczniu 2021 r. 54,5% przedsiębiorstw uznało koszty zatrudnienia za barierę utrudniającą prowadzenie bieżącej działalności. W ujęciu rocznym wartości te mieściły się w przedziale 40,3–75,7% (wykres 25).

zatrudnienia

W najbliższych trzech miesiącach planowane redukcje zatrudnienia mogą być mniejsze od przewidywanych w grudniu. Różnica pomiędzy pozytywnymi a negatywnymi odpowiedziami w styczniu 2021 r. wyniosła -21,3%, a w grudniu 2020 r. -22,3%. Najbardziej negatywną (-54,3%) prognozę odnotowano w kwietniu, z kolei najbardziej pozytywną (5,6%) w styczniu 2021 r. (wykres 26).

42,5 43,7 40,7 9,2 6,5 6,9 9,1 18,7 18,5 22,6 13,1 10,5 8,3

75,7 71,3 67,5

45,1

40,3 42,8

48,8 52,2 56,1 63,3

57,9 56,7 54,5

0 10 20 30 40 50 60 70 80

5,6%

3,0% 1,0%

-54,3%

-25,9%

-2,1%

2,2%

-8,6%

-15,1%

-18,2%

-25,3%

-22,3%

-21,3%

-60%

-50%

-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%