WSTÊP
Miêsaki tkanek miêkkich (MTM) nale¿¹ do wzglêdnie rzadko wystêpuj¹cych nowotworów (stanowi¹ mniej ni¿ 1 proc. ogó³u nowotwo- rów). Wœród ludzi doros³ych szczyt zachoro- wañ przypada na pi¹t¹ dekadê ¿ycia. U pra- wie 60 proc. chorych guz pierwotny zlokalizo- wany jest w obrêbie koñczyn, u 25 proc. – w przestrzeni zaotrzewnowej, rzadziej w ob- rêbie klatki piersiowej i regionie g³owy i szyi [1]. Leczeniem z wyboru jest radykalny za- bieg chirurgiczny, czêsto uzupe³niony napro- mienianiem. Niekorzystne rokowanie w tej gru- pie nowotworów wynika z du¿ej sk³onnoœci do miejscowego naciekania oraz wczesnego roz- siewu krwiopochodnego. U oko³o 30 proc.
chorych ju¿ w momencie pierwszego rozpo- znania stwierdza siê przerzuty do p³uc [2, 3].
Zadowalaj¹ce wyniki leczenia chemicznego MTM wieku dzieciêcego, szczególnie miêsa- ków typu rhabdomyosarcoma embryonale i rhabdomyosarcoma alveolare (oko³o 80 proc.
odpowiedzi) sprawi³y, ¿e w tej grupie lecze- nie chemiczne stosowane w uzupe³nieniu me- tod miejscowych jest obecnie postêpowaniem rutynowym. U doros³ych chorych MTM stano- wi¹ grupê niejednorodn¹ morfologicznie i wy- kazuj¹ ró¿n¹ wra¿liwoœæ na leczenie chemicz- ne. Mo¿e ono stanowiæ element skojarzone- go leczenia o za³o¿eniu radykalnym lub byæ stosowane jako metoda paliatywna u chorych z zaawansowanym, nieoperacyjnym nowotwo- rem. Próby stosowania chemioterapii w uzu- pe³nieniu metod miejscowych znajduj¹ uza- sadnienie w z³ych wynikach dotychczasowe- go leczenia – oko³o 50 proc. chorych, mimo radykalnego postêpowania miejscowego, umiera w ci¹gu pierwszych dwóch lat obser- wacji z powodu przerzutów odleg³ych [4].
AKTYWNOŒÆ POSZCZEGÓLNYCH LEKÓW I SCHEMATÓW
WIELOLEKOWYCH
W ZAAWANSOWANYCH MIÊSAKACH Podstawowym i najlepiej poznanym cyto- statykiem w leczeniu MTM jest doksorubicy- na. Lek ten najczêœciej by³ stosowany w dawkach 80-90 mg/m2. W pierwszych do- niesieniach z lat 70. odpowiedŸ na leczenie doksorubicyn¹ oceniano na oko³o 30 proc.
[5, 6]. W póŸniejszych badaniach nie uda³o siê uzyskaæ równie dobrych wyników i obec- nie przyjmuje siê, ¿e odpowiedŸ na chemio- terapiê tym lekiem nie przekracza 20 proc.
Odsetek ten jest w pewnym stopniu zale¿ny
od wysokoœci podanej dawki [7, 8]. Poza an- tracyklinami, do cytostatyków wykazuj¹cych aktywnoœæ w leczeniu miêsaków zalicza siê ifosfamid, cysplatynê, DTIC i etopozyd, a spoœród leków nowej generacji – docetak- sel i topotekan [9-11] (tab. 1.). W praktyce klinicznej stosuje siê na ogó³ schematy za- wieraj¹ce kilka spoœród wymienionych leków (tab. 2.), aczkolwiek nie udowodniono, aby chemioterapia wielolekowa by³a skuteczniej- sza od doksorubicyny stosowanej w mono- terapii (tab. 3.).
ROLA CHEMIOTERAPII W UZUPE£NIENIU METOD MIEJSCOWYCH
Niezale¿nie od uzyskiwanych regresji, wy- niki leczenia chemicznego zaawansowanych MTM s¹ jednoznacznie z³e. Mediana czasu prze¿ycia w poszczególnych doniesieniach za- warta by³a w granicach od 7 do 12 miesiêcy [12]. Leczenie chemiczne w tej grupie cho- rych jest zatem postêpowaniem typowo palia- tywnym, a z uwagi na swoj¹ toksycznoœæ nie mo¿e byæ zalecane jako metoda rutynowa.
Spoœród przeprowadzonych dotychczas kilkunastu badañ z losowym doborem cho- rych, których celem by³a ocena skutecznoœci chemioterapii stosowanej w uzupe³nieniu le- czenia miejscowego, jedynie kilka wykaza³o znamienny wp³yw tej metody na wyd³u¿enie czasu do nawrotu choroby lub bezwzglêdny czas prze¿ycia (tab. 4.). Wyniki tych badañ nale¿y oceniaæ ostro¿nie, albowiem niektóre z nich obarczone by³y pewnymi niedoci¹gniê- ciami metodycznymi, a grupy leczonych cho- rych by³y na ogó³ niewielkie i niejednorodne.
Najwiêkszym spoœród dotychczas opubli- Miêsaki tkanek miêkkich stanowi¹ gru-
pê nowotworów o znacznej niejedno- rodnoœci, której przejawem s¹ miêdzy innymi znaczne ró¿nice we wra¿liwo- œci na leczenie chemiczne. Przes³an- k¹ do podejmowania prób chemiote- rapii miêsaków s¹ niezadowalaj¹ce wyniki leczenia tych guzów metodami wy³¹cznie miejscowymi oraz ich du¿a sk³onnoœæ do rozsiewu krwiopochod- nego. Rola chemioterapii w leczeniu miêsaków wystêpuj¹cych u ludzi do- ros³ych jest nadal kontrowersyjna. Me- toda ta, stosowana w uzupe³nieniu le- czenia miejscowego, wyd³u¿a czas do nawrotu, ale jej wp³yw na bezwzglêd- ny czas prze¿ycia jest niewielki. Do- tychczasowe badania kliniczne w tej dziedzinie nale¿y oceniaæ ostro¿nie, al- bowiem wiêkszoœæ z nich by³a obar- czona pewnymi niedoci¹gniêciami me- todycznymi, a grupy leczonych cho- rych by³y wzglêdnie niewielkie. Celowe jest zatem kontynuowanie prób w tej dziedzinie, szczególnie w odniesieniu do chorych o wysokim ryzyku rozsie- wu (du¿y guz, niski stopieñ zró¿nico- wania). W zaawansowanych miêsa- kach chemioterapia stanowi postêpo- wanie wy³¹cznie paliatywne. Pozwala ona uzyskaæ remisjê u kilkunastu do kil- kudziesiêciu procent chorych, ale jej wp³yw na czas prze¿ycia jest w¹tpliwy.
S³owa kluczowe: miêsaki tkanek miêkkich, chemioterapia
Soft tissue sarcomas is highly hetero- geneous group of neoplasms with dif- ferent level of chemosensitivity. The rationale for chemotherapy trials of these tumours is based on unsatisfac- tory results of local treatment and a high rate of hematogenic spread.
The role of chemotherapy in adult pa- tients remains controversial. Its use as an adjunct to local therapies results in prolonged time to relapse but does not significantly influence overall su- rvival. The results of randomised trials performed until now should, however, be interpreted cautiously due to me- thodological flaws and small numbers of patients. Thus, further studies are warranted, particularly in high-risk pa- tients (large or poorly differentiated tu- mors). In advanced disease the role of chemotherapy is exclusively pallia- tive. Response can be achieved in a proportion of patients but prolonga- tion of survival is doubtful.
Key words: soft tissue sarcomas, che- motherapy
W
Wssppóó³³cczzeessnnaa OOnnkkoollooggiiaa ((11999999)) 33 ((55));; 119999––220022
Rola chemioterapii w leczeniu miêsaków tkanek miêkkich
The role of chemotherapy in soft tissue sarcomas
Marzena We³nicka-Jaœkiewicz, Jacek Jassem
Klinika Onkologii i Radioterapii Akademii Medycznej w Gdañsku
Tab. 1. Aktywnoœæ pojedynczych leków cytostatycznych
L
Leekk OOddsseetteekk ooddppoowwiieeddzzii Doksorubicyna 16-34 proc.
Ifosfamid 18-38 proc.
Cyklofosfamid 8-16 proc.
Cysplatyna 7-23 proc.
DTIC 10-23 proc.
Etopozyd 6-16 proc.
Docetaksel 17 proc.
Topotekan 12 proc.
Rola chemioterapii w leczeniu miêsaków tkanek miêkkich
201
kowanych by³o badanie EORTC, obejmuj¹ce 317 chorych o ró¿nej lokalizacji, wielkoœci i stopniu z³oœliwoœci guza [13]. Chorzy byli przydzielani losowo do leczenia wy³¹cznie miejscowego lub do leczenia miejscowego uzupe³nionego chemioterapi¹ wed³ug klasycz- nego schematu CyVADIC. Okres do nawrotu choroby by³ d³u¿szy w grupie, która otrzyma-
³a uzupe³niaj¹c¹ chemioterapiê (56 proc. vs 43 proc.), ale odsetek prze¿yæ wolnych od przerzutów odleg³ych i prze¿yæ bezwzglêd- nych by³ w obu grupach podobny. Zwraca uwagê fakt, ¿e tylko 50 proc. chorych zakwa- lifikowanych do leczenia chemicznego otrzy- ma³o nale¿ne dawki leków, a 13 proc. w ogó- le nie otrzyma³o chemioterapii (analizê prze- prowadzono wed³ug zasady intent to treat).
Kolejne badania z losowym doborem
chorych, w których stosowano chemiotera- piê wielolekow¹, obejmowa³y na ogó³ bar- dziej wyselekcjonowane, ale znacznie mniej- sze grupy chorych. Ich wyniki wskazywa³y na wyd³u¿enie czasu wolnego od wznowy u chorych otrzymuj¹cych chemioterapiê, przy czym tylko w jednym badaniu [14] ró¿nica ta by³a znamienna statystycznie. Co najwa¿- niejsze jednak, w wiêkszoœci z wymienionych badañ nie uda³o siê uzyskaæ znamiennego wyd³u¿enia bezwzglêdnego czasu prze¿ycia.
W piêciu badaniach, we wszystkich przypad- kach obejmuj¹cych chorych z nowotworem umiejscowionym w obrêbie koñczyn, pod wp³ywem leczenia uzupe³niaj¹cego doksoru- bicyn¹ nie uda³o siê uzyskaæ wyd³u¿enia bezwzglêdnego czasu prze¿ycia [15-19].
W œwietle niejasnoœci dotycz¹cych roli che-
mioterapii jako elementu skojarzonego lecze- nia MTM, zwi¹zanych przede wszystkim z he- terogennoœci¹ morfologiczn¹ tych guzów, ich ró¿n¹ lokalizacj¹, a przede wszystkim – nie- wielk¹ liczebnoœci¹ badanych grup chorych, szczególnie istotna okaza³a siê metaanaliza opublikowana w czasopiœmie Lancet w 1997 roku [20]. Jej g³ównym celem by³a próba zna- lezienia odpowiedzi na pytanie, czy chemio- terapia wyd³u¿a czas prze¿ycia i czy mo¿na wskazaæ grupê chorych, która odniesie naj- wiêksze korzyœci z tej formy leczenia. Bada- niem objêto 1568 chorych, leczonych w 14 randomizowanych badaniach, w których sche- maty chemioterapii zawsze zawiera³y dokso- rubicynê, a leczenie miejscowe obejmowa³o zabieg operacyjny, u czêœci chorych uzupe³- niony napromienianiem. Wyniki tego opraco- wania wskazuj¹, ¿e zastosowanie chemiotera- pii powoduje zmniejszenie o 27 proc. wzglêd- nego ryzyka wznowy miejscowej, przy korzyœci bezwzglêdnej wynosz¹cej 6 proc. (tab. 5.).
Prawdopodobieñstwo prze¿ycia 10-letniego bez przerzutów odleg³ych zwiêksza siê pod wp³ywem chemioterapii o 10 proc. Mimo ob- jêcia analiz¹ tak du¿ej grupy chorych, nie uda³o siê wykazaæ wp³ywu chemioterapii na czas prze¿ycia bezwzglêdnego; uzyskana ró¿- nica (4 proc.) nie by³a znamienna statystycz- nie. Analiza ta potwierdzi³a tak¿e, ¿e skutecz- noœæ monoterapii doksorubicyn¹ i schematów wielolekowych jest podobna.
CHEMIOTERAPIA INDUKCYJNA Zachêcaj¹ce wyniki chemioterapii indukcyj- nej miêsaków u dzieci pozwala³y przypusz- czaæ, ¿e metoda ta mo¿e przyczyniæ siê do poprawy wyników leczenia równie¿ w grupie chorych doros³ych. Wydawa³o siê, ¿e zmniej- szenie masy guza umo¿liwi wykonywanie mniej okaleczaj¹cych zabiegów operacyjnych i byæ mo¿e ograniczy ryzyko rozsiewu nowo- tworu w czasie operacji [21]. Pierwsze rando- mizowane badanie dotycz¹ce roli chemiotera- pii indukcyjnej przeprowadzono w amerykañ- skim National Cancer Institute. Przedmiotem tego badania byli chorzy z nowotworem o wy- sokim stopniu z³oœliwoœci, umiejscowionym w obrêbie koñczyn [22]. Przedoperacyjna che- mioterapia sk³ada³a siê z doksorubicyny, cy- klofosfamidu i metotreksatu, natomiast lecze- nie miejscowe, oprócz zabiegu operacyjnego, obejmowa³o równie¿ napromienianie. W po- nad 7-letnim okresie obserwacji, odsetek 5- letnich prze¿yæ wolnych od nawrotu wynosi³ 75 proc. dla grupy leczonej chemicznie i 54 proc. w grupie kontrolnej. Ró¿nica ta by³a znamienna statystycznie, nie wykazano nato- miast znamiennych ró¿nic w odniesieniu do bezwzglêdnego czasu prze¿ycia. U 14 proc.
chorych leczonych z udzia³em doksorubicyny zaobserwowano kliniczne cechy uszkodzenia miêœnia sercowego, a u 54 proc. – obni¿enie wartoœci frakcji wyrzutowej lewej komory [23].
Pozosta³e doniesienia obejmowa³y jesz- cze mniejsze grupy chorych i prezentowane w nich wyniki nie zosta³y dotychczas po- twierdzone w badaniach randomizowanych.
Rola chemioterapii przedoperacyjnej w le- czeniu MTM pozostaje zatem nieustalona.
CHEMIOTERAPIA DOTÊTNICZA Ta forma leczenia podejmowana by³a g³ów- nie u chorych z du¿ymi guzami zlokalizowa- nymi w obrêbie koñczyn. Celem leczenia by-
³o zwiêkszenie mo¿liwoœci wykonania resekcji
Tab. 2. Najczêœciej stosowane schematy chemioterapii
L
Leekk DDaawwkkaa SSppoossóóbb ppooddaawwaanniiaa
Doksorubicyna 60-90 mg/m2 Bolus lub ci¹g³y wlew 3-4 dniowy, co 3 tyg.
Ifosfamid 5 g/m2 24-godz. wlew + uromiteksan co 3-4 tyg.
AD Bolus lub w 4-dniowym wlewie ci¹g³ym,
Doksorubicyna 60 mg/m2 co 3 tygodnie
DTIC 750-1000 mg/m2
CyVADIC Bolus co 3 tyg.
Cyklofosfamid 500 mg/m2
Winkrystyna 1,5 mg/m2, dzieñ 1 i 5 Doksorubicyna 50 mg/m2
DTIC 250 mg/m2 dzieñ 1-5 MAID
Doksorubicyna 60 mg/m2 Bolus lub dawki podawane w ci¹gu 3 dni we wlewie ci¹g³ym, co 3-4 tyg.
Ifosfamid 2-2,5 g/m2 Przez 3 kolejne dni we wlewie ci¹g³ym z uromiteksanem, co 3-4 tyg.
DTIC 900-1000 mg/m2 Bolus lub w 3-dniowym wlewie ci¹g³ym, co 3-4 tyg.
AI
Doksorubicyna 50-75 mg/m2 Bolus lub dawki podawane w ci¹gu 2-3 dni, co 3 tyg.
Ifosfamid 5-7,5 g/m2 2-3 dniowy wlew z uromiteksanem, co 3 tyg.
Tab. 3. Badanie randomizowane porównuj¹ce wartoœæ chemioterapii monolekowej i wielolekowej
B
Baaddaanniiee SScchheemmaatt LLiicczzbbaa OOddsseetteekk ooddppoowwiieeddzzii MMeeddiiaannaa cczzaassuu c
chhoorryycchh ((ooddsseetteekk CCRR)) pprrzzee¿¿yycciiaa ((mmiieess..))
GOG A 120 16 (6) 7,7
AD 106 24 (10) 7,3
GOG A 50 19 (4) 11,6
Acy 54 19 (8) 10,9
ECOG A 54 30 (7) 8,6
CyAV 56 21 (5) 7,9
CyActV 58 12 (2) 9,5
ECOG A 148 17 (4) 9,4
Avd 143 18 (6) 9,0
ECOG A 90 20 (2) <9
AI 88 34 (3) 11,0
MAP 84 32 (7) 9,0
EORTC A 240 23 (4) 12,0
AI 231 28 (5) 12,6
CyVADIC 134 28 (8) 11,7
Objaœnienia skrótów: A – doksorubicyna; AD – doksorubicyna, DTIC; Acy – doksorubicyna, cyklofosfamid;
CyAV – cyklofosfamid, doksorubicyna, winkrystyna; CyActV – cyklofosfamid, aktynomycyna, winkrystyna;
AI – doksorubicyna, ifosfamid; CyVADIC – cyklofosfamid, winkrystyna, doksorubicyna, DTIC
Wspó³czesna Onkologia
lub zast¹pienie ich zabiegami oszczêdzaj¹cy- mi. Najczêœciej stosowanymi lekami by³y nitro- granulogen, melfalan, aktynomycyna D i do- ksorubicyna; ta ostatnia podawana w niektó- rych badaniach w warunkach hipertermii.
Zalet¹ chemioterapii dotêtniczej jest mo¿liwoœæ podania wysokich dawek cytostatyków bez wywo³ywania ogólnoustrojowych niepo¿¹da- nych skutków. Do ograniczeñ tej metody na- le¿y przede wszystkim jej dzia³anie wy³¹cznie w obszarze perfuzji, wysoki odsetek powik³añ miejscowych w postaci zaka¿eñ, przewlek³ych uszkodzeñ skóry, miêœni i nerwów, a tak¿e obrzêki oraz zakrzepica têtnic i ¿y³. Uzyskiwa- ne wyniki s¹ zbli¿one do osi¹ganych przy u¿y- ciu chemioterapii do¿ylnej [24, 25].
PODSUMOWANIE
Przedstawiony przegl¹d piœmiennictwa wskazuje, ¿e chemioterapia jako leczenie uzupe³niaj¹ce zabieg operacyjny pozwala uzyskaæ zmniejszenie ryzyka nawrotu, ale nie ma istotnego wp³ywu na bezwzglêdny czas prze¿ycia. Wiêkszoœæ dotychczas prze- prowadzonych badañ nie mia³a jednak roz- strzygaj¹cego znaczenia. Ostateczne wnio- ski na temat roli tej formy leczenia mo¿na bêdzie uzyskaæ po przeprowadzeniu wiêk- szych badañ randomizowanych obejmuj¹-
cych jednorodne grupy chorych. Tymcza- sem chemioterapia zarówno przed, jak i po- operacyjna powinna byæ stosowana jedynie w ramach badañ klinicznych. W leczeniu choroby zaawansowanej metoda ta stanowi postêpowanie wy³¹cznie paliatywne.
PIŒMIENNICTWO
1. Sears HF, Hopson R, Inouye W i wsp. Analysis of staging and management of patients with sarcoma.
Ann Surg 1980; 191: 488-493.
2. Coindre JM, Terrier P, Bui NB i wsp. Prognostic factors in adult patients with locally controlled soft tis- sue sarcoma; A study of 546 patients from the French Federation of Cancer Centers Sarcoma Group. J Clin Oncol 1996, 14: 869-877.
3. Pisters PWT, Leung DHY, Woodruff J i wsp. Analy- sis of prognostic factors in 1042 patients with locali- zed soft tissue sarcomas of the extremities. J Clin Oncol 1996; 14: 1679-1689.
4. Lawrence W Jr, Donegan WL, Nachimuth N i wsp.
Adult soft sarcomas. A pattern of care survey of the American College of Surgeons. Ann Surg 1987;
205: 349-359.
5. O’Bryan RM, Luce JK, Talley RW i wsp. Phase II evaluation of adriamycin in human neoplasia. Cancer 1973; 32: 1-8.
6. Benjamin RS, Wiernik PH, Bachur NR. Adriamycin chemotherapy: efficacy, safety, and pharmacologic basis of an intermittent single high-dosage schedule.
Cancer 1974; 33: 19.
7. Borden EC, Amato D, Enterline HT i wsp. Rando- mized comparison of adriamycin regimens for treat-
ment of metastatic soft tissue sarcomas. J Clin On- col 1987; 5; 840-850.
8. Schoenfeld D, Rosenbaum C, Horton J i wsp.
A comparison of Adriamycin versus vincristine and adriamycin and cyclophosphamide for advanced sarcoma. Cancer 1982; 50: 2757-2762.
9. Demetri GD. High-dose ifosfamide in the treatment of sarcomas of soft tissue and bone. Sem Oncol 1996; 23 (S6): 22-26.
10. Van Hoesel OGCM, Verweij J, Catimel G i wsp.
Phase II study with docetaxel (TaxotereR) in advan- ced soft tissue sarcomas of the adult. Ann Oncol 1994; 5: 539-542.
11. Edmonson JH, Ebbert LP, Nascimento AG i wsp.
Phase II study of docetaxel in advanced soft tissue sarcomas. Am J Clin Oncol 1996; 19: 574-576.
12. Dirix LY, Vermeulen P, De Wever I i wsp. Soft tissue sarcoma in adults. Curr Opin Oncol 1997; 9: 348-359.
13. Bramwell VHC, Rousse J, Steward W i wsp. Adju- vant CYVADIC chemotherapy for adult soft tissue sar- coma: reduced local recurrence but no improvement in survival: a study of the European Organization for Re- search and Treatment of Cancer, Soft Tissue and Bone Sarcoma Group. J Clin Oncol 1994; 12: 1137-1143.
14. Ravaud A, Bui NB, Coindre J i wsp. Adjuvant che- motherapy with CYVADIC in high risk soft tissue srco- ma: a randomized prospective trial. W: Salmon SE, red. Adjuvant therapy of cancer, tom VI. Philadel- phia: W. B. Saunders, 1990.
15. Antman K, Suit H, Amato DA i wsp. Preliminary re- sults of a randomized trial of adjuvant doxorubicin for sarcomas: lack of apparent difference between treat- ment arms. J Clin Oncol 1984; 2, 601-608.
16. Lerner HJ, Amato DA, Savlov ED i wsp. Eastern Co- operative Oncology Group: a comparison of adjuvant doxorubicin and observation for patients with localized soft tissue sarcoma. J Clin Oncol 1987; 5: 613-617.
17. Baker LH. Adjuvant treatment for soft tissue sarco- mas. W: Ryan RH, Baker LH. Recent concepts in sarcoma treatment. Dordrecht, The Netherlands:
Kluwer 1988; 130-135.
18. Alvegard TA, Sigurdsson H, Mouridsen H i wsp. Ad- juvant chemotherapy with doxorubucin in high grade tissue sarcoma: a randomized trial of the Scandinavian Sarcoma Group. J Clin Oncol 1989; 7: 1504-13.
19. Gherlinzoni F, Picci P, Bacci G i wsp. Late results of a randomized trial for the treatment of soft tissue sarcomas (STS) of the extremities in adult patients.
Proc Am Soc Clin Oncol 1993; 12: A1633.
20. Tierney JF, Stewart LA, Parmar MKB. Adjuvant chemotherapy for localized resectable soft-tissue sar- coma of adults: meta-analysis of individual data. Lan- cet 1997; 350: 1647-54.
21. Goldie JH. Scientific basis for adjuvant and primary (neoadjuvant) chemotherapy. Semin Oncol 1987;
14: 1-7.
22. Chang AE, Kinsella T, Glatstein E i wsp. Adjuvant chemotherapy for patients with high grade soft tissue sarcomas of the extremity. J Clin Oncol 1988; 6:
1491-500.
23. Dresdale A, Bonow RO, Wesley R i wsp. Prospec- tive evaluation of doxorubicin-induced cardiomypathy resulting from post-surgical adjuvant treatment of pa- tients with soft tissue sarcomas. Cancer 1983; 52:
51-60.
24. Klaase JM, Kroon BBR, Benckhuijsen C i wsp.
Results in isolation perfusion with cytostatics in patients with soft tissue tumors of the extremities.
Cancer 1989; 64: 616-21.
25. Bezwoda HP, Granick MS, Long CD i wsp. So- ft-tissue complications of intra-arterial chemothe- rapy for extremity sarcomas. Ann Plast Surg 1998; 40, 382-387.
26. Lindberg RD, Murphy WK, Benjamin RS i wsp. Ad- juvant chemotherapy in the treatment of primary soft tissue sarcomas: a preliminart report. W: MD Ander- son Hospital and Tumor Institute, wyd. Manage- ment of primary bone and soft tissue tumors. Chi- cago: Year Book Medical 1977; 343-350.
27. Edmonson JH, Fleming TR, Ivins JC i wsp.
Randomized study of systemic chemotherapy fol- lowing complete excision of nonosseous sarco- mas. J Clin Oncol 1984; 12, 1390-6.
ADRES DO KORESPONDENCJI dr med. MMaarrzzeennaa WWee³³nniicckkaa--JJaaœœkkiieewwiicczz
Klinika Onkologii i Radioterapii Akademii Medycznej ul. Dêbinki 7
80-211 Gdañsk Tab. 5. Wyniki metaanalizy obejmuj¹cej wszystkie randomizowane badania (1568 chorych, 14 badañ, mediana 9,4 lat);
Lancet 1997; 350: 1647-54
W
WsskkaaŸŸnniikk oocceennyy WWzzggllêêddnnee rryyzzyykkoo PP KKoorrzzyyœœææ ((9955 pprroocc.. zzaakkrreess uuffnnooœœccii)) bbeezzwwzzggllêêddnnaa
Nawrót miejscowy 0,73 (0,56-0,94) 0,016 6 proc.
Rozsiew 0,70 (0,57-0,85) 0,0003 10 proc.
Nawrót ogó³em 0,75 (0,64-0,87) 0,0001 10 proc.
Bezwzglêdne prze¿ycie 0,89 (0,76-1,03) 0,12 4 proc.
Tab. 4. Badania randomizowane oceniaj¹ce wartoœæ chemioterapii uzupe³niaj¹cej zabieg operacyjny
B
Baaddaanniiee SScchheemmaatt LLiicczzbbaa OOddsseetteekk pprrzzee¿¿yyææ OOddsseetteekk pprrzzee¿¿yyææ ((ppoozz.. ppiiœœmm..)) oocceenniioonnyycchh bbeezz nnaawwrroottuu bbeezzwwzzggllêêddnnyycchh
c
chhoorryycchh CChhtt ((++)) CChhtt ((--)) CChhtt ((++)) CChhtt ((--))
NCI [22] CAM
koñczyny 65 75 54 82 60
g³owa i szyja 31 77 49 68 58
pierœ
tu³ów 15 84 50 47 100
zaotrzewnowe
EORTC [13] CyVADIC 317 56 43 63 55
Fond. Bergonie [14] CyVADIC 59 73 40 86 37
Dana-Farber [15] A 42 67 62 71 72
ECOG [16] A 30 66 55 65 52
Intergroup [17] A 78 73 55 91 70
Skandynawskie [18] A 181 bd bd bd bd
Gherlinzoni [19] A 76 bd bd bd bd
MD Anderson [26] VACAR 47 55 35 65 57
Mayo Clinic [27] VCActVAD 61 33 65 90 70
Objaœnienia skrótów: CAM – cyklofosfamid, doksorubicyna, metotreksat; CyVADIC – cyklofosfamid, winkrystyna, doksorubicyna, DTIC; VACAR – winkrystyna, doksorubicyna, cyklofosfamid, aktynomycyna D;
VCActVAD – winkrystyna, cyklofosfamid, aktynomycyna D/ winkrystyna, doksorubicyna, dakarbazyna;
A – doksorubicyna; bd – brak danych
