EWAKUACJA Z MIEJSCA ZAGROŻENIA
OSÓB W STANIE ZAGROŻENIA ŻYCIA
Ewakuacja (łac. evacuatio – opróżnianie; znikanie) – to zorganizowane przemieszczenie ludzi, czasem wraz z dobytkiem, z miejsca, w którym występuje zagrożenie, na obszar bezpieczny.
Ewakuacja może być zarówno działaniem na stosunkowo niewielką skalę, jak na przykład wyprowadzenie ludzi
z pojedynczego budynku zagrożonego pożarem, jak również może stanowić dużą i złożoną akcję logistyczną, jak w przypadku
terenów zagrożonych przez nieprzyjaciela podczas działań
wojennych, lub obszarów dotkniętych żywiołem (np. podczas
powodzi).
RODZAJE EWAKUACJI
•
Ewakuacja planowa: polega na zawczasu przygotowanym
przemieszczeniu ludności z rejonów przewidywanych działań sił zbrojnych lub przyległych do zakładów pracy oraz obiektów
hydrotechnicznych i innych, stanowiących w razie uszkodzenia lub awarii potencjalne zagrożenie dla ludności. Przygotowuje się ją w czasie pokoju, a realizuje w okresie wojny oraz
w sytuacjach wystąpienia symptomów zagrożenia.
•
Ewakuacja doraźna: polega na natychmiastowym
przemieszczaniu ludności z rejonów, w których wystąpiło
nieprzewidziane bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia.
Ewakuacja ludzi z obiektu: polega na natychmiastowym
wyprowadzeniu ludności z obiektu (rejonu), w którym wystąpiło
nieprzewidziane bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia
w rejon bezpieczny.
Ewakuacja kompleksowa (ludzi, dokumentów i sprzętu): polega na wyprowadzeniu w pierwszej kolejności ludności z obiektu (rejonu), w którym wystąpiło nieprzewidziane bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia w rejon bezpieczny, a następnie w miarę możliwości czasowych zorganizowane wyniesienie dokumentów i sprzętu.
Ewakuacji nie powinno się planować ani prowadzić: do rejonów w bliskiej odległości ośrodków przemysłowych, komunikacyjnych oraz ważnych obiektów wojskowych, rejonów przewidywanych i prowadzonych działań zbrojnych, rejonów przewidywanych
zagrożeń (np. zatopieniami, tąpnięciami), strefy nadgranicznej.
W procesie ewakuacji biorą udział jednostki organizacyjne
zapewniające m.in. opiekę medyczną, transport, warunki
socjalno - bytowe oraz porządek i bezpieczeństwo.
EWAKUACJA PACJENTA
Ewakuacja w trakcie pierwszej pomocy.
W czasie wypadku zachodzi bezwzględna konieczność ewakuacji
poszkodowanego, przez obecnych świadków zdarzenia zanim przybędzie zespół ratownictwa medycznego, w sytuacjach wyższej konieczności:
*Gdy wokół miejsca zdarzenia istnieje strefa zagrożenia, np. wybuchem, pożarem – nie zapominając o własnym bezpieczeństwie (zabezpieczenie miejsca wypadku).
*Gdy poszkodowany znajduje się w przymusowej pozycji stanowiącej bezpośrednie zagrożenie (np. pozycja siedząca we wstrząsie) lub
utrudniająca przeprowadzenie niezbędnych zabiegów ratujących życie (resuscytacja).
W pozostałych wypadkach osoba przemieszczająca
poszkodowanego ponosi pełną odpowiedzialność za skutki
takiego działania.
W przypadku przemieszczenia pacjenta, należy pamiętać o:
*Unieruchomieniu głowy (w poszkodowanych po wypadkach, pobitych, nieprzytomnych, które traktujemy urazowo do momentu wykluczenia),
*Utrzymaniu drożności dróg oddechowych, do przybycia ratowników medycznych, przez wysunięcie żuchwy do przodu
Chwyt Raudkego – najbezpieczniejsza metoda wyciągania poszkodowanego z pojazdu w pojedynkę w sytuacji zagrożenia życia bez sprzętu ratowniczego).
Można również użyć do wyciągania zrolowanego koca, jako pętli (szelek).
Metoda ta nie zabezpiecza kręgosłupa szyjnego (nie stosuje się u pacjentów urazowych).
Zastosować można deskę, drzwi, oraz zaangażować kilka osób do pomoc i przy użyciu tego przedmiotu ewakuować
poszkodowanego ze strefy zagrożenia lub z samochodu.
Zobowiązać jedną osobę do zabezpieczania kręgosłupa szyjnego – jej zadaniem będzie utrzymywanie głowy do osi ciała i drożności dróg oddechowych niezależnie
od pozycji rannego. Deskę drzwi należy podsunąć jak najbliżej
pośladków osoby wyciąganej na zasadzie wyciągu osiowego.
EWAKUACJA MEDYCZNA
Przenoszenie pacjentów:
Za pacjenta bez urazów uznajemy jedynie takiego, u którego wywiad, relacje świadków i badanie kliniczne wykluczają możliwość urazu.
W przypadku, gdy pacjent jest nieprzytomny, gdy nie ma na miejscu świadków zdarzenia, zawsze należy podejrzewać przebycie urazu – takiego nieprzytomnego traktujemy ostrożnie, zabezpieczając kręgosłup.
Przenoszenie pacjentów z urazami:
*Unieruchomienie okolic poddanych działaniu sił uszkadzających.
*Przemieszczamy delikatnie i umiejętnie, zapewniając stabilność uszkodzonego układu kostno– stawowego i nie dopuszczenie do powstania następnych urazów.
Ostateczne unieruchomienie uważa się założenie kołnierza i stabilizatorów bocznych głowy (po uprzednim przypięciu pacjenta do deski ortopedycznej).
Do przeniesienia pacjenta mogą służyć:
*Deska ortopedyczna.
*Nosze.
*Płachta ratownicza.
*Krzesło transportowe.
*Bezpieczne przeniesienie pacjenta na nosze wymaga współpracy 5 osób.
Gdy na miejscu zdarzenia nie ma wystarczającej liczby ratowników
do przeprowadzenia bezpiecznej ewakuacji pacjenta a miejsce zdarzenia dla
poszkodowanego jest niebezpieczne (możliwość pożaru, wybuchu,) bądź jego stan wymaga natychmiastowej ewakuacji – należy wynieść pacjenta, uznając jego życie za najważniejsze.
* Kamizelka KED nadaje się do zastosowania jedynie wobec pacjentów w dość dobrym stanie ogólnym, bez znacznych zaburzeń oddychania i krążenia.
Należy pamiętać o uprzednim założeniu kołnierza ortopedycznego.
Kamizelka i kołnierz stanowią pełną immobilizację kręgosłupa szyjnego.
U kobiet w widocznej ciąży podczas ewakuacji z pojazdu należy zapiąć jedynie dwa górne pasy piersiowe kamizelki KED, rezygnując z zapinania dolnego.
Unieruchomienie kręgosłupa szyjnego
W ratowaniu osób z urazami obowiązuje zasada oddelegowania jednego z ratowników do stabilizacji kręgosłupa szyjnego. Manewr ten bywa najczęściej łączony
z udrożnieniem dróg oddechowych przez wysunięcie żuchwy do przodu.
Do pierwszego unieruchomienia głowy wykorzystujemy najczęściej własne ręce
i kolana. Natomiast trudniej jest unieruchomić kręgosłup szyjny u pacjenta siedzącego.
Manewr ten połączony z wsunięciem żuchwy jest konieczny u pacjentów z częściową niedrożnością dróg oddechowych.
Jak najszybciej należy założyć rannemu kołnierz ortopedyczny, jednak do momentu ostatecznego unieruchomienia kręgosłupa szyjnego musi być utrzymywana ręczna stabilizacja głowy — kołnierz zabezpiecza jedynie przed ruchami o dużej amplitudzie, w płaszczyźnie strzałkowej. Odłamy kostne powstające podczas złamań kręgów nie zawsze uszkadzają rdzeń kręgowy; nieumiejętne przekładanie chorego, dopuszczające ruchy w obrębie kręgosłupa, może natomiast spowodować ich przemieszczanie
i wywołać wtórne uszkodzenia rdzenia, powodujące poważne powikłania neurologiczne.
Unieruchomienie kręgosłupa szyjnego do transportu zapewniają:
* Kołnierz ortopedyczny i system unieruchomienia głowy z deską ortopedyczną;
* Kołnierz ortopedyczny i KED;
* Wypełnienie lordozy (krzywizny kręgosłupa) szyjnej specjalnym wałkiem, zastosowane łącznie z klockami lub kamizelką KED;
* Kołnierz ortopedyczny i prawidłowo usztywniony materac próżniowy.
