Wywiad z J.E. Rektorem KUL ks. prof. Stanisławem Wielgusem.

WYWIAD MIESIĄCA

"KUL jest dzisiaj bardziej społeczeństwu potrzebny niż kiedyś,

ponieważ niebezpieczeństwo wynikające z agresji libertyńskich

ideologii jest dziś znacznie większe."

Wywiad z J.E. Rektorem KUL

ks. prof. Stanisławem Wielgusem

EU

chodzi w tym roku akademickim j u ­ b ile u s z 75 le c ia d z ia ła ln o ś c i. Zgodnie ze swoja dewiza "Deo et Patriae" uniwersytet służy Bogu i Kościołowi. Ojczyźnie i Narodowi, kształtując świadomość inteligencji katolickiej w Polsce. W latach kom u­ nistycznego totalitaryzmu KUL był skarbnicą kultury i niezależnej myśli polskiej. Stanowił powszechnie uz­ nane centrum opozycji intelektual­ nej. Jakie osiągnięcia uniwersytetu w przeszłości są zdaniem ks. Rektora szczególnie ważne dla Polski i Ko­ ścioła ?

Odpowiedź nie jest łatwa z tego wzglę­ du, że rzeczywistość uniwersytecka by­ ła n ie z m ie rn ie b o g ata i trzeb a by właściwie szczegółowo odpowiedzieć na wiele pytań dotyczących np. stosun­ ków uniwersytetu z centrami intelektu­ alnymi zagranicznym i, ze szkołami wyższymi w Polsce itd. Uniwersytet miał swoją specyfikę ze względu na ko­ nieczność historyczną, ale także ze świadomego wyboru. Specyfika KUL polega na tym, że je st on czysto huma­ nistycznym uniwersytetem . Tuż przed wojną przygotow ano plany utw orze­ nia wydziału m edycznego, jednakże po wojnie stało się to całkiem niereal­ ne. D z ia ła n ia ó w c z e s n y c h w ład z zm ierzały w odw rotnym kierunku. U n iw ersy tet poddano p rześladow a­ niom na wielu płaszczyznach. Był nisz­ c z o n y e k o n o m ic z n ie o ra z inwigilowany na wszystkie sposoby. Naszych absolwentów oraz profesorów dyskryminowano. Zamknięto społecz­ nie ważne kierunki studiów takie jak: prawo, ekonomia, pedagogika, filolo­ gie nowożytne. Trzeba było to po latach stopniowo odbudowywać, co jest pro­ cesem n ie sły c h a n ie trudnym , gdyż zniszczyć środow isko naukowe m oż­ na łatwo nawet jednym pociągnięciem

pióra, natomiast jego odrodzenie jest bardzo trudne. W ostatnich latach odzy­ skaliśmy wszystkie utracone kierunki, a nawet utworzyliśmy nowe, jak:: filolo­ gia słowiańska, Podyplomowa Szkoła D ziennikarska czy S zkoła Biznesu związana z uczelnią poprzez Fundację Rozwoju KUL. Rozwinęliśmy także ba­ dania ekologiczne. Szczególnie inten­ sywny rozwój uniwersytetu obserwujemy w ostatnich latach, gdyż wcześniej był on niemożliwy. Poważnie wzrosła liczba studentów naszej uczelni. O becnie kształcimy 6,5 tys. studentów stacjonar­ nych oraz 6 tys. studentów eksternisty­ cznych i zaocznych. Wracając do sedna pytania muszę stwierdzić, że najważ­ niejszym dokonaniem było to, że KUL przyczyniłsię do obrony w kulturze pol­ skiej wartości narodowych i chrześci­ jańskich. W minionym okresie zbroił intelektualnie naród w walce o te war­ tości prowadzonej z totalitaryzmem. Magisterium w KUL otrzymało około 40 tys. osób, doktorat około 2 tys. osób, habilitacji mieliśmy kilkaset. Także Ko­ ściół w Polsce ma wiele do zawdzięcze­ nia naszej uczelni. Ponad stu biskupów wyrosło ze środowiska KUL (zdecydo­ wana większość episkopatu) oraz ty­ siące księży. Zasługi różnie się układały w minionym czasie, jednakże general­ nie należy stwierdzić, że KUL jest uni­ wersytetem niesłychanie zasłużonym dla naszego kraju.

□ P rzem iany sp o łe c zn o -p o lity c zn e Polski po upadku komunizmu spra­ wiły, że w nowej sytuacji znalazł się także KUL. Częściowy liberalizm go­ spodarczy i demokratyzacja życia społecznego z jednej strony a ciągłe ataki na Kościół z drugiej sprawiają, że uniw ersytet kontynuuje swoją pracę w specyficznych warunkach. Czy zdaniem księdza Rektora pow y­ ższa sytuacja wpłynie na dalsze fu n ­ kcjo n o w a n ie u n iw ersytetu i czy

generalne zadania uczelni pozosta­ ną te same ?

Generalne zasady uniwersytetu pozo- stają zawsze te same, a są one następu­ jące:

• prowadzenie dydaktyki, • prowadzenie badań naukowych, • prom ow anie w artości moralnych,

intelektualnych i estetycznych. Moim zdaniem KUL jest dzisiaj bar­ dziej potrzebny społeczeństwu niż kie­ d y ś, p o n ie w a ż n ie b e z p ie c z e ń stw o wynikające z agresji libertyńskich ideo­ logii jest dziś znacznie większe. Ideolo­ gie te podobnie jak marksizm eliminują nadprzyrodzony wymiar ludzkiego ży­ cia. Materializm teoretyczny ery komu­ nistycznej był mniej groźny, gdyż pełen był intelektualnych sprzeczności. Nie był dla nikogo atrakcyjny, a egzystował jedynie dzięki aparatowi przymusu i za­ straszania. Natomiast materializm pra­ k ty c z n y p r z y b ie r a ją c y p o s ta ć ag n o sty c y z m u i lib e rty n iz m u je s t groźny. Specyfikę współczesnej kultury zachodniej tworzą trzy zasadnicze ele­ m enty: 1 .sekularyzm , 2. indyw idu­ alizm, 3. konsumpcjonizm. Elementy te kształtują m entalność ludzi zachodu, która przenika do naszego kraju. Indy­ widualizm polega na swoistej koncepcji wolności. Jest podstawowy problem, przed którym stoi ludzkość: co to zna­ czy wolność i co to znaczy człowiek wolny. Są dwa różne spojrzenia na w/w problem: I . człowiek lektorem (tym, który odczytuje) niezależnych norm moralnych, 2. człowiek jest kreatorem - twórcą norm moralnych. W kulturze za­ chodniej lansowana jest teza, że czło­ wiek jest twórcą norm moralnych. W związku z tym stoi ponad dobrem i złem, ponad dekalogiem a od jego decy­ zji zależy czy coś jest dobre czy złe. Głównym zadaniem KUL jest przeciw­ stawienie się takiemu rozumieniu wol­ n o ś c i. D ru g a s p r a w a d o ty c z y

l i i l l i ™

zagrożenia wynikającego z konsum­ pcjonizmu. Człowiek jest nienasycony jeśli chodzi o dobra materialne. Będzie ciągle odczuwał głód rzeczy. Już w cza­ sach antycznych mówiło się, że ratun­ kiem dla ludzkości jest asceza. Jeśli ludzkość nie wróci do jakiejś formy as- cezy (ja nie mówię już o ascezie czysto religijnej, tylko o pewnej rezygnacji) to zniszczy tę cywilizację, ponieważ cią­ gle będzie potrzebować więcej i w imię tych niezaspokojonych pozornych gło­ dów zniszczy środowisko naturalne, bę­ dzie niszczyć drugiego człowieka, aż w końcu zniszczy siebie zamego. KUL pragnie wykształcić inteligencję kato­ licką świadomą tych zagrożeń, która nie będzie nigdy stawiać człowieka na miejscu Boga, lecz będzie bronić czło­ wieka w jego duchowym wymiarze i ludzkiego życia.

Mam nadzieję, że nasi absolwenci będą mieli wpływ na społeczeństwo i zawsze będą bronić prawdy objawionej przez Chrystusa, przed zalewem fałszy­ wych ideologii.

Kardynalne zadanie uniwersytetu polega na przygotowaniu absolwentów do przyszłych zadań społecznych za­ równo od strony intelektualnej jak i od strony moralnej. Tylko dzięki syntezie wiary i wiedzy człowiek może należy­ cie wykorzystać swoje talenty dla wspólnego dobra. W tym właśnie kie­ runku kształcimy naszą młodzież.

□ Podczas pielgrzymek Ojca Świętego do Polski nasi rodacy mogli wielo­ krotnie usłyszeć z ust Jana Pawła II wiele ciepłych slow o KUL, ze szcze­ gólnym uwzględnieniem pracy uni­ w e rsy te tu m a ją c e j na celu wyzwalanie olbrzymiego potencjału duchowego człowieka. Czy kontakty KUL z Ojcem Świętym mają chara­ kter tylko okazjonalny, czy tez. współ­ praca trwa na co dzień ?

Istnieje stały kontakt z Ojcem Św. pod­ trzymywany zwłaszcza przez niektó­ rych naszy ch p ro fe so ró w i pracowników. W sposób szczególny ehcę tutaj podkreślić rolę kierowanego przez prof. Tadeusza Stycznia Instytutu Jana Pawia II. powołanego w celu pro­ wadzenia badan nad problematyką filo­ zoficzną. teologiczną i społeczną naw lązującą do nauki i twórczości Ojca Św. Oczywiście prawie co roku rektor lub któryś z prorektorów są z wizytą u Ojca Sw. który czuje się nadal związany z naszą uczelnią. To e t ) powiem jest

powszechnie znane, a mianowicie, że przez 25 lat był profesorem KUL. a więc

WYWIAD MIESIĄCA

kształtował młodzież naszej uczelni, kształtował tutejsze środowisko intele­ ktualne, ale jak osobiście podkreśla, również sam był kształtowany przez to środowisko. Tak więc wzajemne związ­ ki są bardzo bliskie. Ojciec Św. niejed­ nokrotnie powtarza, że liczy na nasz uniwersytet w wielu sprawach. Rów­ nież w sprawie walki ideowej o moral­ ność narodu. Ojciec Św. uważa, że KUL jest najważniejszym intelektualnym centrum w kraju, które wspiera go swoją pracą. Ojcu Św. ogromnie zależy na zbliżaniu narodów. Zwłaszcza na zbli­ żeniu narodu polskiego do naszych są­ siadów wschodnich, stąd nie jest wcale dziełem przypadku, że w naszym uni­ wersytecie studiuje ponad 200 osób z państw byłych republik radzieckich i innych krajów byłego bloku sowieckie­

go-LJ

bieżącym roku akademickim pody­ plomowe studium dziennikarskie. Czy uniwersytet będzie nadal podej­ mował działania wspierające rozwój prasy katolickiej?

Będziemy się włączać, gdzie tylko to możliwe, aby wspierać prasę katolicką i inne katolickie środki masowego prze­ kazu. Jest to rzecz niesłychanie ważna dla narodu polskiego i Kościoła w Pol­ sce. Jako uniwersytet będziemy kształ­ cić ludzi, którzy podejm ują trud służenia Bogu i Polsce przez pracę w

środkach masowego przekazu. Wpływ mass mediów na mentalność dzisiejsze­ go człowieka jest ogromny. Jako środo­ wisko intelektualne musimy robić wszystko, by tę mentalność zmieniać i wzbogacać. Największą stratą jaką po­ niósł naród polski poprzez lata totalita­ ryzmu jest sowietyzacja mentalności, która dotknęła prawie każdego kto tutaj żył. Przejawia się ona w niewłaściwym stosunku do drugiego człowieka, do prawa, do obowiązków społecznych itd., itd. Ta mentalność jest niezmiernie trudna do zmiany. A my wiemy, że u źródeł wszystkich kryzysów politycz­ nych, społecznych i ekonomicznych jest zawsze jakiś kryzys moralny, świado­ mościowy i tutaj widzę wielkie zadanie dla dziennikarzy katolickich, by ten stan zmieniać. Prasa katolicka musi stawać się coraz bardziej pogłębiona i atrakcyj­ na. Bogactwo kultury chrześcijańskiej jest tak wielkie, że jest ciągła możliwość znalezienia tam atrakcyjnych tematów, które wszystkich zainteresują.

LJ

Znam Ziemię Chełmską ponieważ 32 lata jestem kapłanem diecezji lubel­ skiej. Kiedyś prowadziłem ośmiodnio­ we rekolekcje na Górze Chełmskiej, proboszczem wtedy był ks.Marceli Mrozek. Obecnie pracę duszpasterską w Sanktuarium prowadzi ks. Prałat Kazi­ mierz Bownik, mój wielki przyjaciel, z którym dzieliliśmy szkolną, seminaryj­ ną lawę. Także inne moje związki z

WYDARZENIA MIESIĄCA

biste z zaprzyjaźnionymi księżmi, są bardzo żywe. Znam dobrze Chełm, w którym wielokrotnie głosiłem kazania zarówno w parafii Mariackiej jak i para­ fii Rozesłania Św.Apostołów.

Korzystając z okazji chciałbym na ręce pana redaktora złożyć wszystkim mieszkańcom Ziemi Chełmskiej i czy­ telnikom "Pro Patria" serdeczne życze­ nia przeżycia Świąt Bożego Narodzenia z radością i pokojem w sercu oraz z nadzieją na Bożą obecność i opiekę w Nowym Roku.

Do życzeń chciałbym dołączyć najserdeczniejsze podziękowania za długoletnie wspieranie KUL zarówno poprzez modlitwę jak i ofiary pieniężne. Przez dziesiątki lat nasz uniwersytet mógł trwać tylko dzięki ofiarności ludzi dobrej woli, którzy rozumieli wagę tej uczelni dla kraju. Serdeczne Bóg zapłać za tę życzliwość okazywaną do tej pory i obecnie.

Rozmawiał JACEK GOŁĘBIOWSKI

P P O PATPIA grudzień - styczeń 1993/94

KATOLICKI UNIWERSYTET LUBELSKI

75 LAT

W SŁUŻBIE

BOGU I OJCZYŹNIE

fotoreportaż z wystawy