PRZEWOZY INTERMODALNE W 2016 ROKU

PRZEWOZY INTERMODALNE W 2016 ROKU

PODSUMOWANIE PREZESA UTK

W ostatnich latach dynamicznie wzrastają przewozy intermodalne – tak wynika z danych zebranych przez Urząd Transportu Kolejowego. W 2016 r. masa przewiezionych towarów wzrosła blisko o 25% w porównaniu z rokiem poprzednim.

Przewozy intermodalne realizowało trzynastu przewoźników.

UTK odnotował wzrost na rynku kolejowych przewozów intermodalnych w Polsce. Z danych za rok 2016 wynika, że przetransportowano ponad 12,8 mln ton. Oznacza to wzrost w porównaniu z 2015 r. o ponad 2,4 mln ton (ok. 23,5 %). W 2016 r. udział przewozów intermodalnych w rynku przewozów kolejowych mierzony masą przewiezionych ładunków osiągnął poziom 5,8%.

Był wyższy o blisko 1,2 pkt. proc. niż w 2015 r.

Rys. 1. Kolejowe przewozy intermodalne w Polsce (w mln ton)

Praca przewozowa wykonana przy przewozie ładunków kształtowała się na poziomie 4,4 mld tono-km.

Porównując to z rokiem 2015 obserwujemy wzrost o ponad 0,7 mld tono-km (19,4%). W 2016 r. udział przewozów intermodalnych w rynku przewozów kolejowych mierzony wykonaną pracą przewozową osiągnął poziom 8,8%. Był wyższy o ponad 1,4 pkt. proc. niż w 2015 r.

Rys. 2. Kolejowe przewozy intermodalne w Polsce (w mld tono-km) 4,1

4,8

3,3 4,4

5,9

8,1 8,6

9,6 10,4 12,8

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

1,6 2,2

1,4 1,9

2,4

3,0 3,1 3,4

3,7 4,4

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

W 2016 r. osiągnięto najlepsze wyniki w historii kolejowych przewozów intermodalnych

w Polsce

W 2016 r. przewoźnicy kolejowi przetransportowali rekordową liczbę jednostek ładunkowych: łącznie blisko 951 tys. sztuk, w tym nieomal 917 tys. kontenerów. W porównaniu z 2015 r. liczba przetransportowanych jednostek wzrosła o 27,6 %.

Rys. 3. Kolejowe przewozy intermodalne w Polsce (w tys. sztuk)

Analizując przewozy intermodalne pod kątem TEU (1 kontener 20-stopowy = 1 TEU) w 2016 r.

przetransportowano 1 436,3 tys. TEU. W porównaniu z 2015 r. stanowiło to wzrost o 24,7%.

Rys. 4. Kolejowe przewozy intermodalne w Polsce (w tys. TEU)

Jednak dynamiczny wzrost przewozów intermodalnych nie przekłada się na realny wzrost wolumenu przewozów towarowych. Dlatego segment ten cały czas wymaga wsparcia. Liczba przedsiębiorstw wykonujących takie przewozy nadal jest niewielka. W 2016 r. z 69 spółek wykonujących przewozy towarowe jedynie 13 oferowało przewozy intermodalne. Dla dalszego rozwoju tej gałęzi transportu niezbędne jest zapewnienie stabilnych zasad dostępu do infrastruktury. Pozwoli to na długofalowe planowanie inwestycji, m.in., w specjalistyczny tabor.

342,4

423,8

267,0 344,6

488,9

644,6 689,3 699,6 745,3 951,0

0 200 400 600 800 1 000

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

540,0 692,9

429,8 569,6

798,9 1054,2

1123,4 1114,2 1151,8 1436,3

0 200 400 600 800 1 000 1 200 1 400 1 600

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Tab. 1

.

Analizując strukturę wykorzystywanych jednostek transportowych w transporcie intermodalnym widać, że przewozi się głównie kontenery. Ich udział w ogólnej liczbie jednostek na koniec 2016 r. wyniósł 96,4%. Najwięcej przewożono jednostek 20- i 40-stopowych, które stanowiły odpowiednio 46,7%

i 43,0% ogólnej liczby przetransportowanych jednostek. Udział pozostałych kontenerów wyniósł odpowiednio: 25-stopowych – 0,9%, 30-stopowych – 3,1%, 35-stopowych – 0,4% i 45-stopowych – 2,3%.

Naczepy i przyczepy samochodowe stanowiły 2,7% wykorzystywanych jednostek, a wymienne nadwozia samochodowe 0,7%.

Rys. 5. Udział poszczególnych jednostek transportowych w 2016 r.

Spółka 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

PKP Cargo ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔

PKP LHS ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔

DB Schenker/ DB Cargo ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔

DB Kolchem ✔ ✔ ✔

CTL Rail ✔ ✔ ✔ ✔ ✔

CTL Logistics ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔

CTL Express ✔ ✔ ✔ ✔ ✔

Lotos Kolej ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔

STK Wrocław ✔ ✔ ✔ ✔

Majkoltrans ✔

Rail Polska ✔ ✔ ✔ ✔ ✔

Ecco Rail ✔ ✔ ✔ ✔

ITL Polska / Captrain Polska ✔ ✔ ✔

Freightliner ✔ ✔ ✔

Eurotrans ✔ ✔ ✔

Karpiel ✔

Polzug ✔ ✔ ✔

Koleje Czeskie ✔

kontenery 20' 444 550

46,7%

kontenery 40' 408 618

43,0%

kontenery 30' 29 181

3,1%

naczepy i przyczepy samochodowe

25 817 2,7%

kontenery 45' 21 887

2,3%

kontenery 25' 8 857 0,9%

wymienne nadwozia samochodowe

6 532 0,7%

kontenery 35' 3 753

0,4%

inne 1 697

0,2%

samochody ciężarowe

62 0,01%

O 12 km spadła w ubiegłym roku średnia odległość na jaką wykonywane są przewozy intermodalne w stosunku do roku poprzedniego. W komunikacji krajowej nastąpił wzrost przewozów mierzony wykonaną pracą przewozową. Stanowią ponad 31 % w ogólnym wolumenie przewozów intermodalnych, podczas gdy w 2015 r. współczynnik ten kształtował się na poziomie 28,4 %.

Koszty realizacji przewozów przez kolej są nadal wysokie w porównaniu do transportu drogowego. Kolej ma utrudnioną konkurencję, szczególnie na trasach, gdzie nie obowiązuje elektroniczny system opłat viaTOLL oraz nie ma opłat za autostrady. Przewozy kontenerów na krótkie odległości nie są efektywne ze względu na niską jakość parametrów wielu linii kolejowych, w tym średnią prędkość handlową.

Rentowność przewozów intermodalnych z wykorzystaniem kolei wzrasta wraz z odległością przewozu.

Rys. 6. Średnia odległość w przewozach intermodalnych w latach 2012- 2016

Sytuacja na rynku przewozów intermodalnych w 2016 r. pokazuje możliwości dalszego rozwoju tej gałęzi transportu. W 2016 r. przewozy osiągnęły poziom 5,8% przewiezionej masy ładunków i 8,8%

wykonanej pracy przewozowej w ogólnym wolumenie towarów. Polityka rządu w zakresie transportu intermodalnego przedstawiona w Strategii Rozwoju Transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030 roku) zakłada, że do 2020 roku przewieziona masa ładunków w transporcie intermodalnym może osiągnąć poziom 6 % całego kolejowego transportu towarowego.

Dla dalszego rozwoju rynku istotne jest zapewnienie stabilnego, wieloletniego wsparcia dla transportu intermodalnego. Przewoźnicy korzystający z infrastruktury PKP PLK mają prawo do ulgi w oparciu o zapisy umowy pomiędzy ministerstwem właściwym do spraw transportu a zarządcą infrastruktury.

Mogą liczyć na 25% ulgę od podstawowej opłaty za dostępu do infrastruktury. W 2017 r. nie są planowane zmiany w zakresie dofinansowania przewozów intermodalnych. Zagwarantowanie długoterminowej ulgi jest czynnikiem, który w istotny sposób może wpłynąć na planowanie przez przewoźników kierunków rozwoju.

Szczegółowe wyniki dotyczące przewozów intermodalnych znajdą Państwo na naszej stronie internetowej. Kwartalne aktualizacje danych zbieranych przez UTK w zakresie transportu intermodalnego publikowane są na stronie internetowej Urzędu w dziale Analizy i Monitoring Rynku

https://utk.gov.pl/pl/raporty-i-analizy/analizy-i-monitoring 378

355 354 358 346

320 330 340 350 360 370 380

2012 2013 2014 2015 2016

km