EPILEPSJA
EPILEPSJA
Padaczka inaczej epilepsja zaliczana jest do często spotykanych schorzeń o podłożu
neurologicznym.
To określenie całej grupy zaburzeń neurologicznych, mających charakter przewlekły. To choroba neurologiczna, której rozwój opiera się na zaburzeniu funkcji grupy neuronów, znajdujących się w ognisku padaczkowym umieszczonym w określonym miejscu w mózgu.
Atak padaczki zawsze budził lęk, dlatego na temat jej przyczyn i przebiegu powstało wiele
fałszywych opinii i przesądów.
Wprawdzie – na szczęście – daleko odeszliśmy od przekonań, że epilepsja jest wynikiem opętania przez demony, lecz wciąż jeszcze przynajmniej jedna trzecia pytanych sądzi, że to choroba
psychiczna, zakaźna albo też dziedziczna.
Epilepsja dotyka pacjentów w różnym wieku, może pojawić się już u noworodków. Bardzo często dotyka ona dzieci, młodzież oraz osoby w podeszłym wieku. Jest to bardzo często występujące schorzenie. Ocenia się, że około 50 milionów ludzi na świecie choruje na padaczkę.
Jednocześnie stwierdza się, iż jest to najczęstsze schorzenie neurologiczne. Odsetek chorych w populacji ogólnej szacuje się na 1%, co oznacza, że w Polsce około 400 tysięcy ludzi choruje na padaczkę.
.
Wiele osób wstydzi się choroby i ukrywa ją przed innymi. Najmniej tolerancyjni są Niemcy, Francuzi i Grecy. Polacy znajdują się w pierwszej trójce
krajów europejskich najbardziej przyjaznych wobec osób chorujących na padaczkę. Niestety, wraz z tą sympatią nie idzie w parze wiedza o chorobie. I nie usuwa lęku. Jeszcze w latach 60.
wielu traktowało padaczkę jako niebezpieczną
chorobę psychiczną, a rodzice zabraniali swoim
dzieciom zabawy z chorymi na nią kolegami i
koleżankami. Wciąż budzi ona lęk otoczenia.
Noszenie takiej opaski daje szansę na uratowanie życia
PRZYCZYNY EPILEPSJI
Epilepsja może się ujawnić w każdym wieku, ale najczęściej rozpoczyna się przed 20. rokiem życia.
Nie u wszystkich chorych na epilepsję lekarze są w stanie określić dokładną przyczynę rozwoju tej neurologicznej choroby. Najczęściej jednak uznaje się, że jest ona skutkiem poważnych urazów głowy spowodowanych np. wypadkiem samochodowym, ale może wynikać także z nieprawidłowo przeprowadzonego porodu, zapalenia mózgu, chorób naczyniowych , nadużywania alkoholu czy z uwarunkowań genetycznych.
Wszystkie te choroby i urazy powodują zaburzenie struktury tkanek w mózgu. Miejsce, w którym pojawiła się taka zmiana strukturalna jest najlepszym podłożem do rozwoju ogniska padaczkorodnego.
Normalnie neurony przekazują sobie informacje za pomocą impulsów elektrycznych. Kiedy jednak komórki nerwowe są nadmiernie pobudzone, dochodzi do zakłóceń w przekazywaniu impulsów i do wyładowania. To tak, jakby w instalacji elektrycznej nastąpiło spięcie, które ogranicza się do niewielkiego obszaru i znika lub rozszerza się na cały mózg. Grupa neuronów odpowiedzialnych za napady padaczki jest w swej budowie taka sama jak inne, zdrowe, ma tylko
"popsute" właściwości bioelektryczne.
I dlatego dochodzi do wyładowań.
Mogą one rozpoczynać się w różnych częściach mózgu, zwykle jednak dzieje się to w płacie skroniowym lub czołowym, rzadziej w ciemieniowym i potylicznym.
U dorosłych najczęstszą przyczyną pojawienia się padaczki są
➢ urazy głowy,
➢ nowotwory ośrodkowego układu nerwowego,
➢ stwardnienie rozsiane,
➢ stwardnienie hipokampa i malforacje naczyniowe.
Padaczka u osób starszych spowodowana jest:
➢ udarami mózgu, guzami mózgu,
➢ urazami mózgu i chorobami otępiennymi.
OBJAWY EPILEPSJI
Nie wszystkie napady epilepsji objawiają się w ten sam sposób – są jednak objawy, które występują u większości chorych. Zaliczamy do nich m.in.
➢ utratę nieprzytomności i sztywnienie ciała, w trakcie którego chory na epilepsję mocno odgina głowę do tyłu oraz wypręża nogi i ręce, nie mając możliwości ich zgiąć.
➢ podczas ataku epilepsji pacjent ma także często problemy z oddychaniem, po kilku chwilach pojawiają się drgawki, w trakcie których jest zazwyczaj nieświadomy.
➢ jeden napad epilepsji trwa zazwyczaj do 5 minut, a po jego zakończeniu epileptyk odczuwa dużą senność i rozkojarzenie
Charakterystycznym objawem padaczki są napady drgawkowe, wśród których wyróżniamy:
napad duży - czyli napad toniczno-kloniczny, wówczas chory traci przytomność i upada, jego mięśnie ulegają silnemu napięciu, a głowa odgina się do tyłu. Ponadto
pacjent przestaje oddychać, pojawiają się drgawki kończyn i głowy; w wyniku drgawek może dojść do przegryzienia języka, mimowolnego oddania moczu lub stolca;
napad mały - dzieci zastygają w bezruchu podczas wykonywania jakieś czynności, tracą kontakt z
otoczeniem;
napady miokloniczne -charakteryzują się skurczami mięśni, ale chory nie traci przytomności;
napady atoniczne: oprócz utraty przytomności dochodzi do zwiotczenia mięśni oraz upadku pacjenta.
Niebezpieczną sytuacją jest stan
padaczkowy podczas, którego napad przedłuża się powyżej pół godziny lub krótsze
napady występujące bez przerwy, jeden po drugim.
Gromadzące się niedotlenienie mózgu prowadzi do jego obrzęku i może być przyczyną śmierci.
Natomiast pojedynczy napad padaczkowy o typowym przebiegu nie zagraża życiu pacjenta.
Niebezpieczeństwo może potencjalnie pojawiać
się, gdy napad pojawi się, np. w czasie kąpieli,
pracy na wysokości lub posługiwania się ostrym
narzędziem.
NIESTANDARDOWE OBJAWY EPILEPSJI U niektórych dorosłych chorujących na epilepsję
pojawiają się niestandardowe objawy
Nie pojawiają się żadne drgawki, utrata świadomości czy upadek. Może jednak dojść do chwilowego
„wyłączenia się” chorego. Najczęściej dochodzi do
niego podczas wykonywania pewnej czynności. W jej trakcie osoba chora na epilepsję nagle traci kontakt z otoczeniem – zaczyna patrzeć w jeden punkt lub
„zamyśla się”.
Kiedy atak się skończy zazwyczaj wraca do
wykonywania niedokończonej czynności, nie zdając sobie sprawy z chwilowego braku świadomości.
RODZAJE
EPILEPSJI
Padaczka może objawiać się np. jedynie drżeniem dłoni. Chory z padaczką nie zawsze musi padać na ziemię i dostawać drgawek!
Obecnie najbardziej znany jest podział Gestaut.
1. Padaczka uogólniona
Padaczka pierwotnie uogólniona Padaczka wtórnie uogólniona
Padaczka nieokreślona 2. Padaczki częściowe
3. Padaczki niesklasyfikowane
Padaczka uogólniona
obejmuje zmiany w całym mózgu i towarzyszy jej zaburzenie świadomości. Chory na krótko traci
przytomność. Klasycznie pojawiają się skurcze, a cały atak dzieli się dwie fazy (toniczną a następnie
kloniczną)
Padaczka częściowa
Padaczka częściowa dotyczy tylko pewnego obszaru mózgu, a objawy wynikają z miejsca gdzie
zlokalizowane jest ognisko padaczkowe. Mogą występować oznaki wzrokowe, słuchowe,
automatyzmy.
Padaczki niesklasyfikowane nie mają określonego schematu przebiegu.
Lekarze wyróżniają trzy główne rodzaje padaczek.
Są to:
Padaczka kryptogenna (lekarze nie są w stanie zdiagnozować jej przyczyny);
Idiopatyczna (nieznana jest przyczyna ale może mieć ona podłoże genetyczne, w których dostępnymi
metodami obrazowymi nie stwierdza się zmian w ośrodkowym układzie nerwowym, rozpoczynają się najczęściej w dzieciństwie lub okresie dojrzewania i mają prawdopodobnie podłoże genetyczne;
Symptomatyczna (znana jest jej przyczyna np. uraz głowy, infekcje mózgu czy uszkodzenia mózgu).
Pierwsza pomoc w napadzie padaczkowym:
Osobę mającą napad padaczkowy
✓
należy ułożyć chorego na boku by uchronić go przed zakrztuszeniem się – pozycja boczna
ustalona,
✓
jeśli nie jest możliwe ułożenie chorego w tej pozycji, należy pozostawić na plecach
✓
nie wolno wkładać niczego pod głowę (koca,
poduszki, kurtki itp.) – grozi to zapadnięciem się
języka i utrudnieniem oddychania!!
✓
chronić (szczególnie głowę i kręgosłup) przed
okaleczeniem o okoliczne przedmioty – czyli np.
przytrzymać z boku rękami, nie podnosić głowy chorego
✓
nie powstrzymywać na siłę drgawek
✓
rozpiąć pasek, kołnierz koszuli, aby ułatwić oddychanie
✓
nie wkładać niczego między zęby, szczególnie nic
twardego. Nie otwierać siłą zaciśniętych szczęk
jeśli chory wymiotuje, układamy go na boku (pamiętajmy o ochronie głowy)
nie wkładamy niczego między zęby (wielu ratowników utraciło w ten sposób palce – chorzy zaciskają szczęki z ogromną siłą)
zachowujemy spokój, pogotowie wzywamy tylko wtedy, kiedy napad nie mija po 2–3 minutach
Magdalena Kraska-Dąbkiewicz
BIBLIOGRAFIA:
https://portal.abczdrowie.pl/epilepsja
Majkowski J. , Padaczka: diagnostyka, leczenie , zapobieganie. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1986
Jóźwiak S; Kotulska K., Padaczka. PZWL Wydawnictwo. Warszawa 2005, wyd.1. fot.:
www.healthhandphysicalteacher.com
