Krakowska Akademia
im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Karta przedmiotu
obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015 WydziałPsychologii i Nauk Humanistycznych
Kierunek studiów: Psychologia Profil: Ogólnoakademicki
Forma studiów: Stacjonarne Kod kierunku: Psych
Stopień studiów: Magisterskie, jednolite
Specjalności: Psychologia biznesu i zarządzania
1 Przedmiot
Nazwa przedmiotu Procesy poznawcze cz. I
Kod przedmiotu WPINH PsychAJednolite magisterskieS K8 14/15
Kategoria przedmiotu przedmioty kierunkowe
Liczba punktów ECTS 6
Język wykładowy polski
2 Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów
Semestr W C K S L I Ew Ec
1 15 30 0 0 0 0 0 0
Legenda: W — WykładC — Ćwiczenia/językiK — KonwersatoriumS — SeminariumL — Laboratorium, WarsztatyI — Inne, PraktykiEw — E-Learning W Ramach Wykładu Ec — E-Learning W Ramach Ćwiczeń
Cel 1 1 Dostarczenie studentom podstawowej wiedzy z zakresu psychologii poznawczej i tym samym stworzenie moż- liwości identyfikowania i psychologicznego definiowania przez studentów takich pojęć jak percepcja, myślenie, pamiec czy uwaga. 2. Wyjasnienie mechanizmów prawidłowego funkcjonowania i ewentualnych dysfunkcji w wymienionych procesach 3. Zaznajomienie studentów z wiedza na temat różnic dotyczących fizjologicznych i psychologicznych aspektów omawianych procesów. 4. Przedstawienie różnych podejść i koncepcji wypracowa- nych na gruncie psychologii poznawczej. 5. Rozwijanie u studentów umiejętności swobodnego posługiwania się terminologią psychologiczną, identyfikowania cech charakterystycznych dla różnych paradygmatów psychologii poznawczej oraz umiejętności krytycznej ich oceny.
4 Modułowe efekty kształcenia
MW1 Student dysponuje podstawowa wiedza z zakresu psychologii poznawczej dotyczącą percepcji, myślenia,pamięci i uwagi. Orientuje się w ich mechanizmach, prawidłowym funkcjonowaniu i ewentualnych dysfunkcjach wy- mienionych procesów
MW2 Swobodnie porusza się miedzy różnymi podejściami i koncepcjami, jakie zostały wypracowane na gruncie psychologii poznawczej, znać ich założenia, podstawowe twierdzenia, wzajemne podobieństwa i różnice oraz ich przedstawicieli
MW3 Posiada wiedzę na temat różnic dotyczących fizjologicznych i psychologicznych aspektów omawianych procesów MU4 Posiada umiejętność swobodnego posługiwania się terminologia psychologiczna i identyfikowania cech cha- rakterystycznych dla różnych paradygmatów psychologii poznawczej oraz umiejętność krytycznej analizy tek- stów z tej dziedziny
MK5 Kompetencje społeczne: Student rozumie konieczność dalszego nabywania wiedzy z zakresu procesów poznaw- czych, jako jednego ze składników wiedzy psychologicznej dotyczącej człowieka.
5 Treści programowe
Wykład
Lp Tematyka zajęć Liczba godzin
Opis szczegółowy bloków tematycznych
W1
Problematyka wykładów: I. Percepcja 1.Wprowadzenie do problematyki psychologii poznawczej przetwarzania informacji, ze szczególnym uwzględnieniem procesów percepcji. 2. Spostrzeganie jako proces kategoryzacji
percepcyjnej. Pojęcia gotowości, niespójności i obronności percepcyjnej (J.
Bruner) .3. Spostrzeganie: podejście informacyjne (konstruktywistyczne).
Pojęcia reprezentacji i schematów poznawczych. Przetwarzanie typu góra dół i dół góra. Pojecie cyklu percepcyjnego (Neisser). 4. Podejście ekologiczne
Gibsona i teoria spostrzegania bezpośredniego jako alternatywa dla ujęć konstruktywistycznych i schematowych 5.Różnice indywidualne w procesach percepcji i kategoryzacji. Style percepcyjne i ich poznawcze i pozapoznawcze
implikacje (na przykładzie analityczności-globalności
i abstrakcyjności-konkretności, wygładzania-zaostrzania itp.). 6-7.Relacja:
percepcja zachowanie. Percepcja nieświadoma i automatyczne przetwarzanie informacji. Procesy automatyczne i kontrolowane. 8-9 Spostrzeganie: próba
syntezy. Koncepcja trzech systemów percepcji U. Neissera: spostrzeganie bezpośrednie, interpersonalne i upośrednione (reprezentacje poznawcze). II.
Pamięć 10 Tło historyczne badan nad pamięcią. Pamięć jako zdolność i pamięć jako proces. Fazy procesu pamięciowego. Rodzaje procesów pamięciowych.
11-12. Związki miedzy procesami pamięciowymi wyodrębnionymi ze względu na czas przechowywania informacji. Główne kierunki oceny blokowego modelu
pamięci. 13. Podstawowe właściwości pamięci proceduralnej, semantycznej i epizodycznej. Pamięć deklaratywna i niedeklaratywna. III. Uwaga 14-15.
Uwaga jako proces selekcji i uwaga jako proces odpowiedzialny za gospodarowanie zasobami poznawczymi. Czasowo- wytrzymałościowy aspekt
uwagi. Teorie uwagi.
15
Razem 15
Ćwiczenia/języki
Lp Tematyka zajęć Liczba godzin
Opis szczegółowy bloków tematycznych
C1
Tematyka ćwiczeń:Percepcja (20 godz) 1.Wprowadzenie do terminologii naukowej z zakresu procesów poznawczych. Porównanie znaczenia
kolokwialnego i naukowego używanych pojęć. Analiza wybranych tekstów (zestawienie podstawowych definicji z opracowań podręcznikowych
reprezentujących różne nurty i kierunki psychologii). Wprowadzenie podstawowych pojęć z zakresu psychofizyki takich jak: bodziec, próg absolutny,
próg różnicy, wrazliwość, czułość, bodziec dystalny, bodziec proksymalny.
Funkcja i podział analizatorów.Procesy percepcji 2. System wzrokowy - charakterystyka fizycznych cech światła. Budowa i funkcjonowanie analizatora
wzrokowego. Wrażliwość na światło. Ruchy oczu. Widzenie barw (widmo psychologiczne, barwy dopełniające, kontrast następczy i równoczesny).
Przeprowadzenie doświadczeń ilustrujących powstawanie zjawiska kontrastów. 3 Teorie widzenia barw. Zaburzenia w widzeniu barw. Psychologiczne oddziaływanie barw. Synestezje i symbolika barw. Przeprowadzenie (na grupie
studentów) badania widzenia barw tablicami Ishihary 4. Percepcja ruchu.
Percepcja kształtu. Prawa organizacji percepcyjnej. Procesy typu dół- góra, góra- dół. Percepcja odległości i głębi - wrodzone i nabyte wskaźniki spostrzegania przestrzeni trójwymiarowej. Przeprowadzenie doświadczenia ilustrującego zjawisko paralaksy ruchowej. Badanie widzenia głębi za pomocą
stereometru lub prezentacja złudzeń optycznych dot. głębi 5. Czynniki wpływające na wybiórczość spostrzegania. Wpływ doświadczenia na percepcje
wzrokowa. Rodzaje stałości percepcyjnej, złudzenia w procesie percepcji.
Materiał filmowy dot. funkcjonowania analizatora wzrokowego. 6. System słuchowy. Fizyka dźwięku. Budowa i funkcjonowanie analizatora słuchowego.
Zależności istniejące miedzy częstotliwością i intensywnością dźwięku, a psychologicznymi wymiarami dźwięku wysokością i głośnością. Progi słyszenia
7. Kierunkowość słyszenia. Teorie kodowania częstotliwości i intensywności dźwięków. Wpływ hałasu na funkcjonowanie człowieka. Deprywacja sensoryczna
i przeciążenie sensoryczne ( na przykładzie narządu słuchu). 8. Czucie skórne i ból. Charakterystyka bodźców oraz budowa i funkcjonowanie analizatora.
Neuronalne, chemiczne i psychologiczne mechanizmy czucia bólu. Empiryczne sprawdzanie gęstości rozmieszczenia receptorów skórnych na ciele człowieka. 9.
Kinestezja i zmysł równowagi. Charakterystyka bodźców, budowa i funkcjonowanie analizatorów. Współdziałanie zmysłów: wzroku, kinestezji
i równowagi 10. Zmysł smaku i węchu. Charakterystyka fizycznych cech bodźców. Budowa i funkcjonowanie analizatorów, teorie percepcji smaków i zapachów. Współdziałanie zmysłów w procesie percepcji. Wprowadzenie do problematyki myślenia ( 3 godz) 11. Czynność myślenia Istota, funkcje i rodzaje
myślenia. Struktura myślenia. Metody badania myślenia. Badanie myślenia konkretno-wyobrażeniowego (technikagłosnego myślenia). Eksperymenty na przyswajanie pojęć metoda różnicowania oraz metoda przyswajania pojęć w kontekście. 12. Pamięć wybrane zagadnienia(3 godz) Pamięć jako zdolność i pamięć jako proces. Fazy procesu pamięciowego.Pamięć przemijająca i pamięć długotrwała. Zależności wzajemne miedzy pamięcią sensoryczna, krótkotrwała i
długotrwała. Anatomiczno-fizjologiczne podłoże funkcjonowania pamięci.
Dowody odrębności pamięci krótkotrwałej i długotrwałej materiał filmowy pt:
Pamięć cz. I z serii Mózg nasz wewnętrzny wszechświat 14. Uwaga (2 godz).Fizjologiczne mechanizmy uwagi. Funkcje uwagi. Metody badania uwagi .
Przeprowadzenie (na grupie studentów) badania uwagi (testy papierowe i aparaturowe) 15. Powtórzenie materiału (2 godz)
30
Razem 30
6 Metody oceny
Ocena podsumowująca P4. Kolokwium
P11. Aktywność na zajęciach P1. Egzamin pisemny
I1. Na kazdych cwiczeniach powtórki omówionego materiału w formie ustnej prezentacji tego materiału przez studentów
Warunki zaliczenia przedmiotu
1 Obecność na zajęciach wg wymogów regulaminu studiów. Zaliczenie kolokwium z ćwiczen. Zdanie egzaminu z całości materiału. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia z ćwiczeń
Ocena aktywności studenta bez udziału nauczyciela akademickiego 1 Sprawdzanie stopnia przyswojenia wiadomosci z zadanej literatury przedmiotu
Kryteria oceny
Na ocenę 3 minimum 50% +1punkt, np przy 60 pytaniach 31-35 poprawnych odpowiedzi Na ocenę 3.5 minimum 60% przy 60 pytaniach 36-40 poprawnych odpowiedzi
Na ocenę 4 minimum 68% przy 60 pytaniach 41-45 poprawnych odpowiedzi Na ocenę 4.5 minimum 76% przy 60 pytaniach 46-50 poprawnych odpowiedzi Na ocenę 5 minimum 85% przy 60 pytaniach 51-60 poprawnych odpowiedzi
7 Wykaz literatury
Literatura podstawowa:
[1] Maruszewski. T. — Psychologia poznania. Umysł i świat, Gdańsk, 2011, GWP [rozdz. I - IV]
[2] Tomaszewski, T. — Percepcja, myślenie, decyzje., Warszawa, 1995, PWN [str. 1-108]
[3] Lindsay, Ph., Norman, D.A. — Procesy przetwarzania informacji u człowieka, Warszawa, 1984, PWN [wybrane rozdziały]
Literatura uzupełniająca:
[1] Gerrig, R.J, Zimbardo, P.G. — Psychologia i życie, Warszawa, 2009, PWN [str. 94-137]
[2] Strealu, J. Doliński, D. — Psychologia akademicka., Gdańsk, 2008, GWP [Tom I, rodział 6 "Procesy poznawcze" autorstwa Falkowskiego, Maruszewskiego i Nęcki]
8 Informacje o nauczycielach akademickich
Oboba odpowiedzialna za kartę
dr Wanda Osikowska (kontakt: wanda123@autograf.pl) Oboby prowadzące przedmiot
dr Wanda Osikowska (kontakt: wanda123@autograf.pl)
